İçeriğe atla

Vasa Hanedanı

Vasa Hanedanı
Vasaätten
Wazowie
Ülke İsveç
Lehistan-Litvanya Birliği
Rusya Çarlığı
MilliyetRus, İsveçli, Litvan, Leh
Kuruluş1523
KurucuI. Gustav
Yıkılış1672
Son hükümdarİsveç; Christina (İsveç) (1632–1654)
Lehistan-Litvanya Birliği II. Jan Kazimierz Waza (1648–1668)
Unvan(lar)Kral, İmparator, Çar, Dük, Grandük, Çariçe, İmparatoriçe


Vasa Hanedanı (İsveççe: Vasaätten, Lehçe: Wazowie, Litvanca: Vaza) 1523'te İsveç'te I. Gustav tarafından kurulan erken modern bir kraliyet hanedanıdır. 1523-1654 yıllarında İsveç Krallığı, 1587-1668 yılları arasında Lehistan-Litvanya Birliği ve 1610-1613 yıllarında da Rusya Çarlığı'na hükmeden hanedanlık.

İsveç kralı I. Zygmunt'un kızı Catherine Jagiellon'un III. Johan ile evlenmesinden sonra Lehistan-Litvanya Birliği'nde hüküm sürmeye, çocukları III. Zygmunt Waza ile başladılar. Hanedan, 1672'de Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza'nın varis bırakmadan ölmesi ile son buldu.

İsveç kral ve kraliçeleri

1654'te Otuz Yıl Savaşları'nın Protestan lideri II. Gustaf Adolf'un kızı Christina tahttan indirildi, Roma Katolikliği'ne döndü ve ülkeyi terk etti. Palatinate-Zweibrücken Hanedanı'ndan kuzeni X. Karl Gustav tahta çıktı.

Lehistan kralları ve Litvanya Büyük Dükleri

Vasa Hanesi (1587-1668) döneminde Lehistan-Litvanya Birliği'nin kraliyet bayrağı.

İsveç kralı III. Johan, Leh kralı II. Zygmunt August'un kız kardeşi Catherine Jagiellon ile evlendi. II. Zygmunt August öldüğünde, İsveç kralı III. Johan'ın ve Catherine Jagiellon'un oğlu III. Zygmunt Waza 1587'de Polonya Kralı ve Litvanya Büyük Dükü olarak tahta çıktı. III. Johan'ın ölümü üzerine III. Zygmunt, İsveç kralı da oldu.

Soy ağacı

The House of Vasa and its connection to successor dynasties in Sweden.
The House of Vasa and its connection to successor dynasties in Sweden.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus tarihi</span>

Belarus tarihi Belarus'un tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Jagiellon Hanedanı</span>

Jagiellon Hanedanı, 14.-16. yüzyıllar arasında Orta Avrupa'da hüküm sürmüş Litvanya kökenli bir kraliyet ailesidir. Hüküm sürdükleri topraklar günümüzdeki Polonya, Litvanya, Belarus, Ukrayna, Letonya, Estonya, Kaliningrad, Rusya'nın bazı bölümleri, Macaristan, Çekya ve Slovakya'yı kapsamaktadır. Hanedanın üyeleri çeşitli dönemlerde Litvanya Grandükü, Lehistan kralı (1386-1572), Macaristan kralı ve Bohemya kralı (1471-1526) görevini yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Zygmunt August</span>

II. Zygmunt August, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan kralı ve Litvanya Büyük Dükü (1548-1572). I. Zygmunt'un tek oğluydu. 3 defa evlendi ama çocuğu olmadı. Böylece Jagiellon Hanedanı son buldu ve Lublin Birliği'nin imzalanmasından sonra Lehistan kralları seçimle başa geçtiler.

<span class="mw-page-title-main">IV. Władysław Waza</span>

IV. Władysław Waza, 1632-1648 arasında Polonya kralı, 1610-1634 arasında Rus çarı ve 1632-1648 arasında İsveç kralıdır. Lehistan-Litvanya'nın birliği ve istikrarı yeniden sağlamış, Kuzey Avrupa'da ve Rusya'da büyük çalkantıların yaşandığı bir dönemde Polonya'nın konumunu güvence altına alarak halkın sevgisini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Jan Kazimierz Waza</span>

II. Jan Kasimir Polonya kralı ve Litvanya büyük dükü.

<span class="mw-page-title-main">X. Karl Gustav</span> İsveç kralı

X. Karl Gustav veya Karl Gustav (İsveççe; Karl X Gustav, İsveç kralı ve Bremen dükü. John Casimir ve İsveçli Catherine'in oğluydu. Karl Gustav tahta çıkmadan önce kuzeni Kraliçe Kristina 1632 – 1654 yılları arasında İsveç hükümdarı olmuştur, 1654'te Karl kuzeninin kendi lehine tahttan çekilmesi üzerine tahta çıkmıştır ve ölümüne kadar tahtta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tufan (tarih)</span>

Tufan terimi, Lehistan-Litvanya Birliği'nde 17. yüzyıl ortalarında gerçekleşen bir dizi sefer için kullanılmaktadır. Bu savaşlar sırasında Lehistan-Litvanya Birliği nüfusunun üçte birini ve büyük güç statüsünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Zygmunt Waza</span> İsveç kralı (hd. 1592-1599), Litvanya ve Polonya Büyük Dükü (hd. 1587-1632)

III. Sigismund Vasa 1587'den 1632'ye kadar Polonya-Litvanya Birliği ve Litvanya Büyük Dükalığı hükümdarı, 1592'den 1599'da kadar İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">Catherine Jagiellon</span> Polonyalı prenses ve Kral III. Johanın ilk karısı

Catherine Jagiellon Polonyalı bir prenses ve Kral III. Johan'ın ilk karısı olarak İsveç konsort kraliçesi. Ayrıca Finlandiya Düşesi (1562-1583) ve Finlandiya Büyük Prensesi (1581-1583) idi. Catherine, eşinin hükümdarlığı sırasında devlet işleri üzerinde önemli bir etkiye sahipti ve İsveç'te bir reform başlatmak için papa ile müzakere etti. Eşinden sonraki kral III. Zygmunt Waza'nın annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anna Jagiellon</span>

Anna Jagiellon 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi. Polonya Kralı I. Zygmunt ve İtalyan eşi Bona Sforza'nın kızıdır. Birden fazla evlilik teklifine rağmen 52 yaşına kadar evli kalmadı. Kral II. Zygmunt August, Jagiellonian hanedanının son erkek üyesinin ölümünden sonra, Anna'nın hanedanın soyunu sürdürmek için Stephen Báthory ile evlendirildi. Eşi ile krallığı ortak yönetti. Báthory, Livonya Savaşı ile meşgulken, Anna zamanını yerel idari konularda ve çeşitli inşaat işlerinde Varşova'da geçirdi. Báthory'nin Aralık 1586'da ölümünden sonra, tahtı kendisi için talep etme hakkı doğdu, ancak istemedi. Onun yerine yeğeni III. Zygmunt Waza'yı prens ilan etti. 1587'de tahttan çekildi ve Vasa Hanedanı iktidara geldi.

<span class="mw-page-title-main">Palatinate-Zweibrücken Hanedanı</span>

Palatinate-Zweibrücken Hanedanı 1654'ten 1720'ye kadar hüküm sürmüş İsveç Kraliyet ailesi. 1611 - 1632 yılları arasında İsveç kralı II. Gustaf Adolf'ın kızı Christina'nın 1654'da tahttan indirilmesinden sonra X. Karl Gustav'ın İsveç tahtına çıkmasıyla hanedanlık tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, 1919'da cumhuriyet kurulana kadar Finlandiya hükümdarlarının listesidir. Bu listede ayrıca İsveç kralları, Kalmar Birliği hükümdarları ve Finlandiya Büyük Dükleri de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç Savaşı (1626-1629)</span>

Lehistan-İsveç savaşı (1626-1629) 17. yüzyılda İsveç İmparatorluğu ve Polonya arasındaki çatışmanın dördüncü savaşı. 1626'da başladı ve dört yıl sonra Altmark Antlaşması ile, daha sonra Stuhmsdorf'ta Stuhmsdorf Antlaşması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç savaşları</span>

Lehistan-İsveç savaşları, Lehistan-Litvanya Birliği ile İsveç İmparatorluğu arasında geçen savaşlar. Genel olarak yorumlandığında, bu terim 1563 ve 1721 arasındaki bir dizi savaşları yer alır. Daha özetleyici olarak, 1600 ve 1629 arasındaki belirli savaşları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Lehistan-İsveç Savaşı (1600-1611)</span>

Lehistan-İsveç Savaşı (1600-1611) Livonya ve Estonya'nın kontrolü konusunda İsveç ile Lehistan-Litvanya Birliği arasındaki mücadelenin yanı sıra İsveç kralı IX. Karl ile Polonya kralı III. Zygmunt Waza arasındaki İsveç tahtına karşı olan anlaşmazlığın devamı olan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Johan (Östergötland dükü)</span>

Östergötland dükü John İsveç kraliyet ailesi üyesi. 1599 ile 1606 yılları arasında Finlandiya dükü ve 1599 ile 1606 yılları arasında Östergötland dükü idi.

<span class="mw-page-title-main">Marie Louise Gonzaga</span>

Marie Louise Gonzaga, Polonya'nın konsort kraliçesi ve Litvanya'nın büyük düşesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

<span class="mw-page-title-main">Leh Altın Çağı</span>

Leh Altın Çağı, Polonya'daki Rönesans dönemi ve Litvanya Büyük Dükalığı idi ve kabaca Eski Kral I. Zygmunt ve oğlu, Jagiellon Hanedanı hükümdarlarının sonuncusu olan II. Zygmunt August'un 1572'deki ölümüne kadar olan yönetim dönemine karşılık gelir. Bazı tarihçiler, Polonya Altın Çağı'nın, Lehistan-Litvanya Birliği'nin Hmelnitski Ayaklanması ve İsveç ve Rus işgalleri tarafından harap edildiği 17. yüzyılın ortalarına kadar devam ettiğini düşünüyor. Altın Çağı boyunca, Lehistan-Litvanya Birliği'nin kuzeyde Estonya'dan doğuda Moldavya'ya ve batıda Bohemya'ya kadar uzanan Avrupa'nın en büyük krallıklarından biri haline geldi.

Jan Zygmunt Waza, Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza ve Marie Louise Gonzaga'nın oğlu olan Leh prensiydi.