İçeriğe atla

Varlık (dergi)

Varlık
EditörMehmet Erte
KategorilerDergi, süreli yayın
İlk sayı15 Temmuz 1933
Ülke Türkiye
DilTürkçe
Websitehttp://www.varlik.com.tr/varlikDergisi.aspx

Varlık, 15 Temmuz 1933'te Yaşar Nabi Nayır tarafından yayımlanmaya başlanan aylık sanat ve edebiyat dergisidir (İlk sayısında sahibi Sabri Esat Siyavuşgil görünüyordu).

İlk yıllarında yayımladığı Batı edebiyatı çevirileri ve şiirleriyle, öz Türkçe anlayışıyla tanınan Varlık, kesintisiz yayınıyla günümüze kadar gelmiştir. İsmi, "yoktan var etme" çabasından ilham alarak sahibi Yaşar Nabi Nayır tarafından konulan dergide Türk edebiyatının birçok ünlü yazar ve şairinin ilk eserleri yayımlanmıştır.

Dergide ilk imzası çıkmış yazarların bazıları şunlardır: Melih Cevdet Anday, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Necati Cumalı, Tarık Dursun K., Ece Ayhan, Attilâ İlhan, Yaşar Kemal, Aziz Nesin, Semih Poroy, Tomris Uyar.

Derginin ilk sayılarında Yedi Meşaleciler'in şiirleri yer aldı. Garipçiler'e ilk defa Varlık dergisi sayfalarında yer verildi; Garip manifestosu Varlık'ta yayımlandı. Dergide Köy Enstitüsü yazarlarına, özellikle Mahmut Makal'ın öykülerine yer verdi. Cumhuriyet devri yazarlarının pek çoğu Varlık Dergisi'nde yazarak tanındılar.

Başlangıçta Ankara'da yayımlanan dergi, 1946'dan itibaren İstanbul'da çıkarılmaktadır. Yaşar Nabi'nin ölümünden sonra dergi yönetimini kızı Filiz Nayır Deniztekin üstlenmiştir.

Dergi, Avrupa Kültür Dergileri Ağı olan Eurozine üyesidir.

Tarihçe

İlk yılları

15 Temmuz 1933 tarihinde, 15 günde bir yayımlanmak üzere Ankara’da kuruldu. Başlangıçta Nahid Sırrı Bey ve Sabri Esat Bey’in adları kurucu sıfatıyla öne çıkmıştır. Ancak Varlık’ın asıl sahibi ve gerçek sorumlusu 15 Ağustos 1938 tarihine kadar dergide adı görülmeyen Yaşar Nabi Bey idi.[1] Varlık’ın “imtiyaz sahibi ve umumî neşriyat müdürü” olarak görünen Sabri Esat, derginin 1 Şubat 1941 tarihli 182 sayılı nüshasından itibaren; Nahit Sırrı Bey ise iki yıl sonra dergiden ayrıldı.

Birinci sayı, 33x23 cm. ebadında, kapak hariç 16 sayfa olarak Hâkimiyet-i Milliye matbaasında basılmak suretiyle yayın hayatına girdi. Dergi, ilk dönemlerinde devletten aldığı yardımlarla ayakta kalabildi.[1]

Varlık, ilk sayısından itibaren sadece kültürel bir faaliyet için değil aynı zamanda toplumsal bir misyonla yayın hayatına başladığını okuyucularına duyurdu. Cumhuriyet edebiyatını oluşturma ve geliştirme misyonunu üstlenmişti. Telif eserlerin yanı sıra tercüme eserlere de dergide genişçe yer verildi ve bu politika, derginin ayırt edici özelliklerinden birisi oldu. Öz Türkçe harekete destek verme ilkesini benimseyen dergi, yazarlarından bu konuda yardım istemiştir ancak yayınlanan eserlere eski kelime içerseler de müdahale etmemiştir.

Dergide şiir, hikâye ve tiyatro türünde eserlerin yanı sıra şair ve yazarlarla röportajlar, dil konusunda yazılar, anketler, müzik, resim ve hatıra yazıları, ayrıca Cumhuriyet devrimlerini destekleyen sanat-dışı konularda yazılara yer verilmiştir.

II. Dünya Savaşı yılları

II. Dünya Savaşı evresinde Varlık, bir kültür-sanat dergisi olmaktan çok bir düşün dergisi haline geldi. Bu dönemde dergide daha çok siyaset, ekonomi, sosyal hayatla ilgili yazılar yayımlandı. Derginin jeneriği “Milliyetçi ve Memleketçi Fikir Mecmuası” olarak değişti. 15 Ocak 1939 tarihli ve 133 numaralı nüsha yeni bir formatla çıktı; ebadı küçüldü. 250. numaraya kadar 15 günde bir yayımlanan dergi, bu sayıdan itibaren ekonomik sıkıntılar sebebiyle ayda bir çıkmaya başladı. Sanatsal konulara daha az yer verilse de Türk şiir akımlarından “Garip” hareketi ilk olarak Varlık sayfalarında kendini gösterdi.

İstanbul’a taşınma

Dergi, 1946 yılında İstanbul’a taşındı. Dergi faaliyetlerine büyük katkısı olacak Varlık Yayınları kuruldu. Temmuz 1946 sayısıyla birlikte Varlık tekrar eskisi gibi edebiyat ve sanat ağırlıklı dergi olmaya başladı. Jeneriği yeniden “Aylık Fikir ve Sanat Mecmuası” olarak değişti. 33x24 cm. ebadında 16 sayfa olarak çıkarılan aylık bir dergi haline geldi. Derginin yazar kadrosuna Köy Enstitüleri’nden yetişen Talip Apaydın, Mehmet Başaran, Mahmut Makal gibi pek çok isim katıldı.

1 Ocak 1951’den itibaren derginin sayfa sayısı 24’e çıktı. Görsel yönden zenginleşen dergide sinema ve müzik sayfaları açıldı. Dergi, İkinci Yeni akımına ve Toplumcu gerçekçi şiire mesafeli durdu.[1]

1 Ocak 1962 tarih ve 565 numaralı sayısından itibaren kapak görünümü değişen ve onbeş günde bir çıkarılan Varlık’ın kapak tasarımı ve çıkış süresi Nisan 1969’da yeniden değişip aylık bir dergi oldu.

Yaşar Nabi Nayır sonrası

Derginin sorumluluğunu Ocak 1981 tarihinden itibaren Filiz Nayır üstlendi. Yaşar Nabi’nin ölümünden sonra derginin sahibi de Filiz Nayır oldu. Nisan 1981 tarihli 883. sayıda kapak değişti. Mayıs 1981 sayısından itibaren çerçeve içinde üstte derginin “kurucusu” sıfatıyla Yaşar Nabi’nin ismi yer almaya başladı. Derginin içeriği her sayı bir konuya ayrılmış olarak düzenlenmeye başladı. İlk konular arasında “Şiirin sorunları”, “Gülmece”, “Türk Romanı ve Türkiye Gerçekleri”, “Günümüzde Atatürk ve Atatürkçülük”, “Öykünün Sorunları”, “Dergiciliğimiz” gibi başlıklar yer alır. Dergide toplumcu-gerçekçi yazarlara da yer verilmeye başlandı. Nâzım Hikmet dergide sıklıkla görülen isimler arasına girdi. Jeneriği “Aylık Edebiyat ve Sanat Dergisi” olarak değişen Varlık, fikir kelimesinin jenerikten çıkarılması ile birlikte Kemalizmin açık savunuculuğunu terk etmiştir.

1986 Temmuz sayısından itibaren bir yayın kurulu oluşturulmuş ve yayın politikasını tek kişinin belirlemesi uygulamasına son verilmiştir.[1]

Ocak 1990’da sayısından itibaren 19x27 cm. ebadındaki 34 sayfalık bir dergi olarak çıkarılan derginin kapağı da değişti. Attilâ İlhan şiirleriyle Varlık sayfalarında yer almaya başladı. Aktüel siyasete dergide daha çok yer verildi.

2000’de yeni bir biçim değişikliği oldu ve dergi 28x20 cm. ebadında çıkmaya başladı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c d Fırat Karagülle, Varlık dergisi, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 4, Sayı 8 2006

İlgili Araştırma Makaleleri

Mehmet Erte, Türk şair ve yazardır.

Kitap-lık, Yapı Kredi Yayınları (YKY) tarafından 1993 yılından itibaren çıkarılan edebiyat dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Sait Faik Abasıyanık</span> Türk hikâye ve roman yazarı, şair (1906–1954)

Sait Faik Abasıyanık, Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir.

Yaşar Nabi Nayır, Türk şair, yazar ve yayıncıydı.

Derya Çolpan, Türk şair.

Beş Hececiler'e tepki olarak ortaya çıkan Cumhuriyet dönemi edebî topluluğu.

Ziya Osman Saba, cumhuriyet dönemi şair ve yazarı. Yedi Meşaleciler Hareketi'nin kurucularındandır. Şair olarak ün kazanan edebiyatçı, küçük hikâye türünde de eserler verdi.

Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri, Varlık dergisi ve Varlık Yayınevi'nin kurucusu Yaşar Nabi Nayır anısına her yıl şiir ve öykü dallarında verilen edebiyat ödülüdür. Ödüller, her yıl Varlık dergisinin temmuz sayısında duyurulur, ileri bir tarihte verilir ve ödül alan dosyalar kitaplaştırılır. Edebiyata yeni değerler kazandırma amacını güden bu yarışmaya, sadece 30 yaşın altındaki şair ve yazarlar katılabilir.

Kaçak Yayın Dergisi 2003 yılından bu yana Leman dergi grubundan çıkan aylık kültür, sanat ve edebiyat dergisidir. "Kaçak bir yolcudur edebiyat" sloganıyla yayın hayatına başlamıştır. Editörlüğünü Aslan Özdemir, yayın danışmanlığını ise Adnan Özer yapmaktadır. Şiir, öykü, deneme, röportaj ve gezi yazıları dergide en çok görülen edebiyat türlerindendir. Gündemdeki konular edebiyatla harmanlanarak geniş dosyalar halinde Kaçak Yayın'da yer almaktadır.

Olcay Özmen Türk şair.

Alperen Yeşil, Türk şair ve tiyatro yazarı.

Kenan Hulusi Koray Cumhuriyet döneminde kurulan Yedi Meşaleciler adlı topluluk üyesi ve hikâyeci yazar

<span class="mw-page-title-main">Varlık Yayınları</span> yayınevi

Varlık Yayınları, 1946 yılında Yaşar Nabi Nayır tarafından kurulmuş olan yayınevidir.

<i>Yedinci Sanat</i> (dergi)

Yedinci Sanat 1973 - 1975 yılları arasında Türkiye'de yayınlanmış aylık sinema dergisidir. Sinemayı sosyalist bakış açısı ile ele alan dergi 24 sayı çıkmıştı.

Mehmet Öztek, Türk şair.

Süreyya Aylin Antmen, Türk şair, yazar, deneme yazarı ve editör.

keşke, Türkiye'de yayınlanan Ankara merkezli iki aylık düşünce ve edebiyat dergisidir. Sahibi Ragıp Düzyol'dur. İlk sayısı Eylül 2013'te çıkan dergi, 15. sayısına kadar a5 boyutunda, 15. sayısından itibaren a4 boyutunda yayınlanmıştır. Dergi, yayın hayatı boyunca içeriğinde 2016 Yaşar Nabi Nayır Şiir Ödülü sahibi Mehmet Özkan Şüküran ile gerçekleştirdiği söyleşi gibi çeşitli söyleşilere, öykülere, şiirlere ve düşünce yazılarına yer vermiş ve Kasım-Aralık 2019 dönemine ait 38. sayısı ile yayın hayatına veda etmiştir.

Ali Enver Ercan, Türk şair, eski Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı. Varlık dergisinin genel yayın yönetmeni, Yasak Meyve Yayınları ve Eşik Cini dergisinin imtiyaz sahibiydi.

Yenilik, 15 Aralık 1952 - Aralık 1957 tarihleri arasında çıkan aylık kültür sanat dergisi. Derginin kurucusu ve yöneticisi Naim Tirali idi. 62 sayı olarak çıkan dergi ilk olarak gazete formatında yayımlandı. İlk yılında 8 sayfadan oluşan “Aylık Fikir ve Sanat Gazetesi” ibaresi geçerli oldu. Ocak 1954 sonrasında ise “Aylık Fikir ve Sanat Dergisi” şeklini aldı, sayfa sayısı da artmaya başladı. Derginin logosu mavi bir zemin içinde beyaz bir yazıdan oluşmaktaydı. Dergide kitap ve dergi reklamları dışında banka ve içki reklamları da bazı dönemlerde görüldü. 5 yıllık yayın hayatında satış ücreti 25 kuruştan 50 kuruşa kadar yükselmiştir.

Salih Bolat, Türk şair


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.