İçeriğe atla

Varka ile Gülşah

Gülşah (solda) ve Varka'yı (sağda) gösteren bir minyatür

Varka ile Gülşah ya da Varaka ile Gülşah, hem Türk hem Fars edebiyatında yer alan bir aşk hikâyesidir. Bilinen ilk hikâyesi, Gazneli Mahmud adına Ayyûki tarafından Farsça olarak mesnevi şeklinde yazılmıştır.[1] Muhammed döneminin Arabistan'ında geçen hikâyede beşeri bir aşk ele alınmaktadır. Topkapı Sarayı Kütüphanesi'nde bulunan 71 minyatürlü Farsça bir el yazması mevcuttur ve nakkaşı 58b yaprağında adı yazılı olan Abdülmümin El Hoyi'dir.[2] 13. yy. başlarında Konya'da yapılan minyatürler Anadolu Selçuklu sanatına aittir.

Konu

Çocukluklarından beri birbirini seven ve 16 yaşına geldiklerinde birbiriyle evlenmeye karar veren Varka ile Gülşah, Beni Şeyh Kabilesi’nin reisleri olan Human ve Hilal adlı iki kardeşin çocuklarıdır. Gülşah, düğünde Beni Zeybe Kabilesi reisi Rabi İbn Adnan tarafından kaçırılır. Bunun üzerine babasıyla Beni Zeybe Kabilesi'ne savaş açan Varka, babasıyla bazı adamlarını bu savaşta kaybeder ve kendisi de tutsak olur. Rabi ise Gülşah'ın kalbini kazanmak için ona hediyeler alır. Gülşah, daha sonra erkek kıyafetleri giyerek savaş alanına gider ve Rabi'yi öldürür fakat Rabi'nin oğlu tarafından tekrar kaçırılır. Varka, Rabi'nin oğlunun çadırına girerek onu öldürür ve Gülşah'ı kurtarır.

İki sevgili daha sonradan zengin bir damat isteyen Gülşah'ın ailesinin engelleriyle karşılaşır. Varka da Yemen kralı olan dayısının yanına servet edinmeye gider. Bu esnada Gülşah'ın ailesi kızlarını altın, gümüş, deve ve köleler karşılığı Şam şahıyla evlendirir. Varka döndüğünde kendisine Gülşah'ın öldüğünü söylerler. Gülşah'ın sözde ölümü sonrası oldukça acı çeken Varka, Şam şahının sarayına getirilir ve Gülşah'la burada karşılaşır fakat kendisine yakın davranan Şam şahının ilgisini kötüye kullanmayıp saraydan ayrılır. Öldüğünde ise mezarı Gülşah tarafından bulunur. Gülşah da kendi hayatına son verir. Bundan sonra Muhammed, iki sevgiliye mutlu bir hayat bağışlar.

Kaynakça

  1. ^ "Varaka ve Gülşah" (PDF). 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Varka ve Gülşah Minyatürlerinde Kedi Tasvirleri". 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Hanedanı</span> 1789-1925 yılları arasında İranı yöneten Türk hanedan

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Meşhed</span> İranda bir şehir

Meşhed, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nin yönetim merkezi ve ülkenin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir</span> Babür İmparatorluğunun 4. Hükümdarı (1569-1627)

Cihangir veya tam adıyla Ebü'l-Muzaffer Nûreddîn Muhammed Cihângîr b. Ekber,, Babür İmparatorluğu'nun 4. Hükümdârı (1605-1627).

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<i>Assassins Creed</i> 2007 çıkışlı video oyunu

Assassin's Creed, Ubisoft Montreal tarafından geliştirilmiş tarihle iç içe, gizlilik ağırlıklı, üçüncü şahıs aksiyon-macera tarzı bir Microsoft Windows, PlayStation 3 ve Xbox 360 oyunudur. Assassin's Creed Serisi'nin ilk oyunudur.

<i>Avatar: Son Havabükücü</i> "Avatar Aang" ve arkadaşlarının dünyayı acımasız Ateş Kralından kurtarmak için çıktıkları macerayı anlatan Emmy Ödüllü çizgi dizi

Avatar: Son Havabükücü, ABD kaynaklı Emmy Ödüllü çizgi dizi. Asya etkileri taşıyan dövüş sanatları ve elementler etrafında dönen "Avatar Aang" ve arkadaşlarının dünyayı acımasız Ateş Kralı'ndan kurtarmak için çıktıkları macerayı anlatmaktadır. Dizinin senaryosu bir kitap serisi olarak yazılmıştır. Her sezon bir "kitap" ve her bölüm bir "bölüm" olarak tanımlanır. İlk olarak Kasım 2004'te yayınlanması planlanan dizi, ancak 21 Şubat 2005'te televizyonda gösterilmeye başlamıştır. Dizi ayrıca DVD olarak piyasaya çıkmıştır. Michael Dante DiMartino ve Bryan Konietzko yapımcı ekibin başındadır. Dizi, NickToons'da 6-11 yaş arası grubun dışında da çok yüksek reytinglere ulaşmıştır. Dizinin bu büyük başarısı üzerine 2. ve 3. sezonun siparişi verilmiştir. 3. sezon ABD'de başlamış ve 2008 yılında bitmiştir. Dizideki kahramanların oyuncak figürleri, bilgisayar oyunları, kart oyunları vb. satışa sunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ferhat ile Şirin</span>

Ferhat ile Şirin, klasik Türk edebiyatında ve Türk halk edebiyatında işlenen bir klasik aşk macerasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nizâmî-i Gencevî</span> Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair

Nizâmî-i Gencevî, Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Muhammed Şah</span> Türk Kaçar Hanedanının kurucusudur.

Ağa Muhammed Şah, Kaçar Aşireti'nin reisi; 1794-1925 yılları arasında İran'a hakim olan Kaçar Hanedanı'nın kurucusudur. Aslen Kaçar kabilesinden Koyunlu kolunun aşiret reisiydi. Ağa Muhammed Han 1789'da İran Şahı olarak tahta çıktı, ancak Mart 1796'ya kadar resmen taç giymedi, 1794'te Zend hanedanlığından Lotf Ali Han'ı öldürmesiyle tahta çıktı. 17 Haziran 1797'de suikasta kurban gitti ve yeğeni Feth Ali Şah Tahta çıktı. Ağa Muhammed Han'ın Saltanatında başkenti Tahran yaparak İran'ın tekrar merkezi otoriteye kavuşmasını sağladı. Gürcistan'ın bağımsızlık ilan etmesiyle Tiflis'e şiddetli bir saldırı düzenleyerek 15,000 Gürcü esir İle İran'a geri döndü.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

<span class="mw-page-title-main">Câmiu't-Tevârîh</span>

Câmiu't-Tevârîh, Mahmud Gazan'dan, Moğollar ve onların hanedanlığını, sonraları Âdem'den Reşîdüddîn Hemedanî’nin yaşadığı döneme kadar olan tüm tarihi kayıtları içeren bir kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Mansûr</span> 2. Abbâsî hâlifesi (s. 754–775)

Mansûr ikinci Abbasi halifesidir. 754 ile 775 yılları arasında halifelik yaptı.

Şah ve Sultan, İskender Pala tarafından 2010'da yazılmış tarihî bir romandır. Yayımlanmasının hemen ardından çok satanlar listesine girmiş ve 2010 yılının en çok satan kitabı olmuştur. Kitapta, Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim ile Safevî hükümdarı Şah İsmail arasındaki ikili rekabete ve Sünni-Şii meselesine değinilmiştir.

Call of Duty: Black Ops II, Call of Duty serisinin dokuzuncu oyunu olan video oyunudur. Oyun 13 Kasım 2012 tarihinde satışa sunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Ali</span>

Mirza Ali İranlı ressam. 16. yüzyılda yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vartolu Saadettin</span>

Salih Helvacı, Salih Koçovalı ya da bilinen adıyla Vartolu Saadettin Gökhan Horzum'un oluşturduğu Çukur dizisinde Erkan Kolçak Köstendil'in canlandırdığı kurgusal karakterdir.

Sadık Bey Sadıki, Safevi dönemi ressamı, şairi, biyografi yazarı, askeri ve minyatürcüsü olmuştur. 1533 yılında Tebriz'de doğdu, Kazvin'e yerleşmeden önce birkaç yılını gezgin bir derviş olarak geçirdi ve burada Şah sarayında çeşitli görevlerde bulundu. Nihayetinde 1596'da Şah kütüphanesindeki görevinden azledildi ve 1610'da İsfahan'da ölmeden önce son yıllarını kendi yazılarına odaklanarak geçirdi.