İçeriğe atla

Varad

Oradea


Oradea bayrağı
Bayrak
Oradea arması
Arma
Romanya üzerinde Oradea
Oradea
Oradea
Oradea’nın Romanya'daki konumu
ÜlkeRomanya Romanya
İlBihor
İdare
 • Belediye BaşkanıFlorin Birta (PNL)
Rakım142 m
Nüfus
 (2011)
 • Şehir222.736
 • Metropol
245,537
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu(+40) 59
Plaka koduBH
Resmî site
oradea.ro

Oradea veya Varat/Varad, (Almanca: Großwardein, Macarca: Nagyvárad), Romanya'nın kuzeybatısında Bihor ilinin merkezi olan kenttir.

Tarihçe

Vezir Köse Ali Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetlerince 27 Ağustos 1660 yılında fethedilmiş ve Varat Eyaleti'nin paşa sancağı olmuştur. 1692 yılında Habsburg kuvvetlerince işgaline kadar Osmanlı egemenliği altından kalmıştır.[1]

1920 yılında imzalanan Triyanon Antlaşması antlaşmasıyla Romanya Krallığı topraklarına katıldı. 1940 tarihinde Viyana Hediyeleri ile tekrar Macaristan topraklarına katılan şehir, 1947'deki Paris Antlaşması sonucunda Romanya topraklarına katıldı.

İklim

 Varat iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 15 18 24 29 32 37 38 39 35 28 21 16 39
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 1,4 4,7 10,7 16,9 22,1 24,9 27,1 26,8 23,0 17,1 9,3 3,4 15,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −5,2 −2,7 1,0 5,5 10,1 12,9 14,2 13,9 10,8 5,9 1,9 −2,4 5,5
En düşük sıcaklık (°C) −27 −27 −24 −8 0 7 7 7 0 −10 −28 −28 −28
Ortalama yağış (mm) 39,5 30,3 36,5 44,9 63,4 90,5 69,1 55,2 39,9 37,9 46,6 49,4 603,2
Kaynak: Rumen Meteoroloji Enstitüsü[2]


Nüfus

2002 yılı verilerine göre 206.614 olan nüfusun; %70,31'i Rumenler, %27,58'si Macarlar, %1,18'i Romanlar ve diğer etnik unsurlardan oluşmaktadır.[3]

Fotoğraflar

Kaynakça

  1. ^ "Macaristan'da Osmanlı Hakimiyetinin ve İdari Teşkilatının Kuruluşu ve Gelişmesi, Sadık Müfit Bilge" (PDF). 8 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2012. 
  2. ^ "Medii lunare multianuale 1961–1990" (Rumence). Romanian National Administration of Meteorology. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010. 
  3. ^ "Ethno-demographic Structure of Romania". 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romanya</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Romanya (Rumence: România

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Temeşvar</span> Romanyada belediye ve şehir

Temeşvar, Romanya'nın batı kesiminde, Temeş ilinin merkezi şehir. 2011 yılı itibarıyla Romanya'nın üçüncü büyük şehri olan Temeşvar, sosyal, ekonomik ve kültürel olarak Batı Romanya'nın ana merkezidir. Belgrad'ın yaklaşık 130 km kuzeydoğusunda, akışı kanallarla düzenlenmiş Bega Nehri'nin kıyısında yer alır.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Levice</span> Slovakyada belediye

Levice,, Slovakya 'ın batısında Nitra bölgesinde yer alan bir şehirdir. Şehir Hron Nehrinin solunda, Tuna Ovası'nın kuzeybatısında, Nitra'nın 40 km güneydoğusunda, başkent Bratislava'nın 110 km doğusunda yer almakta olup, Macaristan sınırına 25 km mesafededir.

<span class="mw-page-title-main">Estergon</span> Macaristanʼda bir kent

Estergon, kuzey Macaristan'da, başkent Budapeşte'nin 50 km kuzeybatısında, Komárom-Esztergom bölgesinde yer alan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Sibin</span> Romanyada belediye ve şehir

Sibiu veya Sibin, Romanya'nın Erdel bölgesinde yer alan bir şehirdir. Başkent Bükreş'in 215 km kuzeybatısında yer alıp, şehir Olt Nehri' nin en önemli yan kolu olan Cibin nehrinin iki yakasında yer almaktadır. Günümüzde Sibiu ili'nin başşehri olan şehir, 1692-1791 ve 1849-1865 yılları arasında Erdel Prensliği'ne başkentlik yapmıştır. Romanya'nın en önemli kültür merkezlerinden biri olan Sibiu, 2007 yılında Lüksemburg ile birlikte Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir. Eskiden Erdel Saksonlarının merkezi olan yerleşim, Forbes dergisi tarafından Avrupa'nın en huzurlu 8. şehri olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Uyvar (eyalet)</span>

Uyvar Eyaleti veya Uyvar Beylerbeyliği, 1663 yılında IV. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Varat (eyalet)</span>

Varat Eyaleti veya Varat Beylerbeyliği, 1661 yılında IV. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı İmparatorluğu eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç Muharebesi (1526)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1526 yılında yapılan savaş

Mohaç Muharebesi veya Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Muharebe, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvari birlikleri ve o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmesini takiben ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış ve Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Saat 13:00 ile 14:00 arasında başlayan savaşın bitiş noktasıyla ilgili birkaç güvenilir kaynak, Macar Kralı II. Lajos'un alacakaranlıkta alanı terk ettiğini ve karanlığın örtüsü altında kaçtığını söyler. Güneş 29 Ağustos 1526'da saat 18:27'ye kadar batmayacağından, savaşın iki ila üç saatten daha uzun sürdüğünü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Macaristan</span>

Osmanlı döneminde Macaristan, Orta Çağ'ın sonlarında Macaristan Krallığı'nın güney ve orta kısımlarıydı ve 1541'den 1699'a kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi ve yönetildi. Osmanlı egemenliği, Büyük Macar Ovası ve Güney Transdanubia'nın neredeyse tamamını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sîniob</span> Romanyada komün (comună)

Sîniob Romanya'ın kuzeybatısında Bihor ili' nde bulunan bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Salonta</span> Romanyada kent

Salonta Romanya'nın kuzeybatısında, Bihor ili' nde Macaristan sınırına yakın bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Gbelce</span> Slovakyada belediye

Gbelce, Slovakya' nın güneybatısında, Nitra bölgesinde yer alan kasabadır. Štúrovo' nun 19 km kuzeybatısında, Nové Zámky' nin 36 km güneydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sengevi</span>

Săcueni, Romanya'ın kuzeybatısında Bihor ilinde bulunan bir kasabasıdır. Transilvanya' nın batısında, Macaristan sınırı yakınlarında yer almaktadır.

Sibin Muharebesi, 1660 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Šabac</span> Batı Sırbistanda şehir

Šabac, Sırbistan'ın Šumadija ve Batı Sırbistan İstatiksel bölgesine bağlı Mačva İlçesinin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'da İslam</span>

Macaristan'da İslam, en az 10. yüzyıla kadar uzanan uzun bir tarihe sahiptir. Sünni İslam'ın etkisi, özellikle Macaristan'ın Osmanlı toprağı olduğu 16. yüzyılda belirgindir. Macaristan'daki Müslüman nüfus yaklaşık 5.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1543)</span>

Estergon Kuşatması, Avusturya Arşidüklüğü'nün elindeki Estergon'un Osmanlı İmparatorluğu tarafından, 25 Temmuz ile 8 Ağustos 1543 tarihleri arasında kuşatılması. Yaklaşık iki hafta süren kuşatma sonrasında şehir Osmanlı egemenliğine girdi.