İçeriğe atla

Varşova Kraliyet Cephaneliği

Cephanelik binasının güney-batı kısmı
Cephaneliğin Alınması (1831), Marcin Zaleski
1938'de cephanelik binası
1946'da kısmen yıkılmış ve yanmış bina

Varşova Kraliyet Cephaneliği, Varşova'daki 52 Długa Caddesi'nde bulunan eski cephaneliğin binası.

Tarih

Varşova cephaneliği, yani kraliyet silah deposu, geniş bir iç avluya sahip, 64 x 83 metre ölçülerinde kapalı bir dörtgen şeklinde, erken dönem Barok, iki katlı bir binadır. Bina, Kral IV. Władysław Waza'nın emriyle 1638-1643 yıllarında inşa edilmiştir. Stefan Batory tarafından kurulan askeri gaziler için eski bir hastanenin (imarethane) yerine inşa edildi.[1]

İnşaat, sırasıyla Paweł Grodzicki ve Krzysztof Arciszewski tarafından yönetildi. Neredeyse dört yüz yıllık tarihinde birçok kez yeniden inşa edildi: tasarımcı Jan Zygmunt Deybel tarafından 1752-54 yıllarında, 1779−82, Wilhelm Minter tarafından 1822 yılında, 1832–1835 yıllarında (hapishaneye dönüştürüldü) ve Tadeusz Józef Czosnowski tarafından 1935-1938 yıllarında binanın hapishaneden orijinal görünümü sağlanabilmek için restore edilerek Varşova Şehir Arşivlerinin ihtiyaçlarına göre uyarlanması için yapılan restorasyondur.[2]

17. yüzyılın ortalarında cephanelikte yaklaşık 100 top ve hafif silah depolandı. Eylül 1655'te bina İsveçliler tarafından ele geçirildi. 1702 yılında yıldırım çarpması sonucu oluşan barut patlaması sonucu kısmen tahrip oldu ve cadde tarafındaki kanat yıkıldı. 1808'de Prens Józef Poniatowski, Varşova'daki Kraliyet Cephaneliğinde Varşova Dükalığı Topçu ve Sappers Okulu'nu tekrardan düzenledi.[3]

Cephanelik, Polonya tarihinde birkaç kez önemli olaylara tanık oldu. 29/30 Kasım 1830 gecesi Varşova halkı binayı ele geçirerek Kasım Ayaklanması'nın başlamasına destek oldu. Ayaklanmanın bastırılmasından sonra, Rus yetkililer binada bir ceza hapishanesi kurdular.[4]

1938'de binanın Varşova Şehir Arşivleri'nin koltuğuna yeniden inşası tamamlandı. Çalışmalar sırasında caddeye bir kaldırım ile birlikte pasajlar eklendi. Bu sokağın duvarında ayrıca IV. Władysław Waza ve Józef Piłsudski'nin benzerlerinin olduğu bir sgraffito var.

26 Mart 1943'te, Arsenal Operasyonu olarak bilinen Gri Sıralar Operasyonu burada gerçekleşti.

5 Ağustos 1944'te cephanelik binası, 23 Ağustos'a kadar savunan isyancılar tarafından işgal edildi. O gün batı köşkünün zemin kat odasında toplanan Belediye Arşivlerinin en değerli koleksiyonları yok oldu.[5]

İsyancı çatışmalarda hasar gören bina, 4 Kasım'da Almanlar tarafından yakıldı. Arşiv koleksiyonunun geri kalan kısmı daha sonra tamamen yok oldu. Binanın %80'i yıkıldı.

1948–50 yıllarında cephanelik, Bruno Zborowski'nin tasarımına göre yeniden inşa edildi. En büyük fark cadde tarafındaki pasajlar yeniden inşa edilmemiş olmasıdır. Bina, Varşova metrosu için bir tasarım stüdyosu ve Tasarım ve Endüstriyel İnşaat Çalışmaları Ofisi barındırıyordu. 1959'dan beri Devlet Arkeoloji Müzesi'nin bir bölümü olmuştur.[6]

31 Ağustos 2006'da Varşova Konseyi, Varşova metro istasyonu Ratusz'un adını Ratusz cephaneliği olarak değiştirmek için bir karar aldı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Laleli Camii</span> 1760-1763 yıllarında III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiş camii

Laleli Camii, 1760-1763 yılları arasında Osmanlı padişahı III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiş ve bulunduğu semte adını vermiş olan bir camidir. Caminin adı 3. Mustafa'nın velisi saydığı Laleli Baba'nın ismini bu ibadethaneye vermesinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kongre Kütüphanesi</span> ABDnin ulusal kütüphanesi

Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi, ABD'nin ulusal kütüphanesidir. Dünyanın en büyük ve en önemli kütüphanelerinden olan kongre kütüphanesi Washington'da bulunmaktadır. Ayrıca ABD'de yer alan en eski federal kültür yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Whitehall Sarayı</span>

Whitehall Sarayı 1530 yılından 1689 yılına kadar İngiltere Kralları'nın ikâmetgâhı olan saraydır. Döneminde Avrupa'daki en büyük saray, 1.500 odası ile dünydadaki en büyük yapıydı. 1622 yılında çıkan bir yangında büyük bir bölümü zarar gören saray 1666 yılında çıkan Büyük Londra Yangını'ndan zarar görmeden çıkmıştır. Bu yangın döneminde tahtta bulunan II. Charles sarayda küçük değişiklikler yaptırmış ve babası gibi bu sarayda ölmüştür. Yerine geçen kardeşi II. James de dönemin tanınmış mimarı Christopher Wren'e verdiği emirler doğrultusunda, saraya aralarında bir şapel ve kraliçenin özel yaşamını sürdürebileceği daha geniş alanlar ekletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ulusal Müzesi</span>

Varşova Ulusal Müzesi, Polonya'nın başkenti Varşova'nın en büyük müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Linköping</span> İsveçte bir kent

Linköping, [ˈlɪnɕøːpɪŋ] İsveç'in güneyinde bulunan bir kenttir. Kent, Göller Yöresi'nin güneyinde, ormanlık ve ılıman bir alan üzerine kuruludur. 2006 itibarıyla kentte 100,000'e yakın insan yaşamaktadır. Kent İsveç'in en eski kentlerinden biridir. 1987'de 700. kuruluş yılını kutlayan kent, İsveç'in sanayi alanında en gelişmiş kentlerinden biridir. Kent, diğer kentlerle Riksettan başta olmak üzere birçok karayoluyla ve demiryollarıyla bağlanmaktadır. Şehirde ayrıca Linköping SAAB Havalimanı yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rijksmuseum Amsterdam</span>

Rijksmuseum Amsterdam ya da Rijksmuseum, Amsterdam'daki Museumplein'da yer alan bir Hollanda ulusal müzesidir. Müzede sanat, zanaat ve tarih alanındaki parçalar sergilenir. Müze, Hollanda Altın Çağı'na ait geniş bir tablo koleksiyonuna ve oldukça büyük bir Asya sanatı koleksiyonuna sahiptir. Müzede Jacob van Ruysdael, Frans Hals, Johannes Vermeer, Jan Steen ile Rembrandt'a ve atölyesinde çalışan öğrencilerine ait tablolar bulunur. Müze ayrıca Hollanda'nın en büyük sanat tarihi kütüphanesini de barındırır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Władysław Waza</span>

IV. Władysław Waza, 1632-1648 arasında Polonya kralı, 1610-1634 arasında Rus çarı ve 1632-1648 arasında İsveç kralıdır. Lehistan-Litvanya'nın birliği ve istikrarı yeniden sağlamış, Kuzey Avrupa'da ve Rusya'da büyük çalkantıların yaşandığı bir dönemde Polonya'nın konumunu güvence altına alarak halkın sevgisini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Aleksandr Kilisesi</span> Kilise

Aziz Aleksandr Kilisesi, Polonya'nın başkenti Varşova'da, Üçlü Haç Meydanı 'nda bulunan Roma Katolik kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrichstraße</span> Berlinde bir cadde

Friedrichstraße, Berlin'in merkezindeki başlıca kültür ve alışveriş caddelerinden biridir. Eski Mitte'nin kuzey bölgesinden Kreuzberg'deki Hallesches Tor'a doğru uzanır. Kuzey-güney eksenindeki cadde, doğu-batı eksenindeki Leipziger Straße ve Unter den Linden gibi önemli caddelerle kesişerek kavşaklar oluşturmaktadır. Adını, Prusya kralı I. Friedrich'den almıştır. U6 U-Bahn metro hattı caddenin altından geçmektedir. Soğuk Savaş döneminde cadde, Berlin Duvarı tarafından ikiye bölünmüş ve geçiş noktası Checkpoint Charlie de cadde üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Jan Kazimierz Waza</span>

II. Jan Kasimir Polonya kralı ve Litvanya büyük dükü.

<span class="mw-page-title-main">Millî Kütüphane (Polonya)</span>

Polonya Ulusal Kütüphanesi - Varşova'da Polonya Kültür ve Ulusal Miras Bakanlığı'na bağlı merkez kütüphanedir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Eski Şehir</span>

Varşova Eski Şehir başkentin en eski parçasıdır ve en önemli turistik yerlerinden biridir. Bölgenin kalbi restoran, kafe ve dükkanlar açısından oldukça zengindir. Etraftaki sokaklar surlar, Barbican ve St. John Katedrali gibi Orta Çağ mimarisine sahiptir. Eski Şehir, 13. yüzyılda kuruldu. 1339 yılına kadar tuğla şehir duvarları ile örülü olan şehir şimdi hafriyat surla çevrilmiştir. Kasaba daha sonraları Royal Castle olarak anılan Mazovie Dukes kale çevresinde yayılmıştır. Market Meydanı ve Kaleyi Yeni Şehir'e bağlayan yol 13. veya 14. yüzyılın başında yapılmıştır. 1817 yılına kadar Eski Şehir'in en önemli özelliği 1429 yılından önce inşa edilmiş Belediye Binasıydı. Meydan 1701 yılında Tylman Gamerski tarafından yeniden inşa edildi ve 1817 yılında Belediye Binası yıkıldı. Bölge, Polonya İşgali (1939) terör bombalama kampanyası sırasında şehrin yerleşim alanları ve tarihi yerleri Alman Hava Birlikleri tarafından tahrip edildi. Varşova Ayaklanması ardından Eski Şehir'in bazı kısımları yeniden inşa edildi, ancak ayakta kalan kısımlar sistematik Alman Ordusu tarafından havaya uçuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Riga Kalesi</span>

Riga Kalesi, Letonya'nın başkenti Riga'da, Daugava Nehri kıyısında bulunan kale.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Sergi Binası</span>

Kraliyet Sergi Binası, Avustralya'nın Melbourne şehrinde bulunan, 1880'de tamamlanan, dünyaca ünlü bir binadır. Carlton Bahçeleri'ndeki 9 Nicholson Caddesi'nde, Victoria, Carlton ve Rathdowne caddelerinin arasında, Melbourne şehir merkezinin kuzeydoğu kenarında yer almaktadır. 1880-81'de Melbourne Uluslararası Sergisi'ne ev sahipliği yapmak üzere inşa edilmiş ve daha sonra 1901'de ilk Avustralya Parlamentosu'nun açılışına ev sahipliği yapmıştır. 20. yüzyıl boyunca binanın bazı bölümleri yangında maruz kamış ve bazı bölümleri tahrip olmuştur, ancak Büyük Salon olarak bilinen ana bina ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ödemiş Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi</span> Ödemişte bir etnografya müzesi

Ödemiş Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi (ÖYKAM) İzmir ilinin Ödemiş ilçesinde yer alan bir etnoğrafya müzesidir. Müze kent merkezinde Hacı Sadık caddesinde ve 38°13′37″K 27°58′11″D koordinatarındadır. Müze binası 1927 yılında açılan Yıldız Oteli'dir. Planını, Musevi Mimar Mario Efendi’nin çizdiği neo-klasik tarzdaki otel, Doğu cephesindeki giriş kapısı üzerine konulmuş kitabeye göre, 1926 yılında inşa edilmiştir. Bina 2006 yılında Ödemiş belediyesince kamulaştırılmıştır. Yapılan tadilat sonucu binanın 14 odası ile ve komşu Keçecizade hanı alt katındaki sergi salonu, 25 Şubat 2012 tarihinde müze olarak hizmete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halep Antik Şehri</span>

Halep Antik Kenti, Halep, Suriye'nin tarihi şehir merkezidir. Suriye İç Savaşı'ndan önce, antik kentin büyük bir bölümü, 12. ve 16. yüzyıllarda inşa edilmesinden bu yana neredeyse hiç değişmeden kalmıştır. Sürekli istilalara ve siyasi istikrarsızlığa maruz kalan şehrin sakinleri, sosyal ve ekonomik açıdan bağımsız hücre benzeri mahalleler ve semtler inşa etmek zorunda kaldı. Her bölge, sakinlerinin dini ve etnik özellikleri ile karakterize edildi.

<span class="mw-page-title-main">Karmelit Kilisesi</span>

Karmelit Kilisesi veya Meryem Ana ve Aziz Joseph'in Göğe Kabulü Kilisesi, Varşova'daki Krakowskie Przedmieście 52/54 adresindeki bir Roma Katolik kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">1794 Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Kościuszko Ayaklanması sırasında Polonya- Litvanya Topluluğuna bağlı Kraliyet Ordusu ve Varşova sakinlerinin işgalci Rus garnizonuna karşı silahlı bir ayaklanmasıdır. Amaç, şehrin kontrolünü Rus İmparatorluğu'nun elinden almaktı. 17 Nisan 1794'te, Tadeusz Kościuszko'nun Racławice Savaşı'ndaki zaferinin başkente ulaşmasından kısa bir süre sonra başladı.

<span class="mw-page-title-main">Praga Muharebesi</span>

Praga Muharebesi, Kościuszko Ayaklanması'nın son silahlı çatışması ve aynı zamanda Polonya-Litvanya Birliği'nin son savaşıdır. 4 Kasım 1794'teki gerçekleşen savaş Varşova'nın savunulmasıyla gerçekleşti.