Vanir
Vanir, İskandinav mitolojisinde Aesir'den sonra gelen tanrı topluluktur. Vanaheim'da yaşarlar. Bereket, sağlık ve büyü konularında becerileri vardır. Aesirler gibi onlar da uzun yaşarlar.
Vanir, İskandinav mitolojisinde Aesir'den sonra gelen tanrı topluluktur. Vanaheim'da yaşarlar. Bereket, sağlık ve büyü konularında becerileri vardır. Aesirler gibi onlar da uzun yaşarlar.
İskandinav paganizmi ile mitolojisi | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tanrılar ile diğer figürler |
| ||||||||||||||
| Mekânlar |
| ||||||||||||||
| Olaylar |
| ||||||||||||||
| Kaynaklar |
| ||||||||||||||
| Toplum |
| ||||||||||||||
Hathor, Mısır mitolojisi'nde doğum, bereket, aşk ve evlilik ile ilişkilendirilen tanrıçadır. Ra'nın hem eşi hem kızlarından biridir. Hathor samanyolu galaksisinin kişileştirilmesini temsil eder. Hathor bazı figürlerinde memelerinden süt akan ilahi bir inek olarak çizilir. En eski tanrıçalardandır.
Odin, Cermen mitolojisinde yer alan önemli bir tanrı. Odin ile ilgili günümüze ulaşan çoğu bilginin kaynağı olan İskandinav mitolojisi; Odin'i bilgelik, şifa, ölüm, kraliyet, bilgi, savaş, zafer, büyücülük, şiir, çılgınlık, şamanlık, ilham, şairlik, hava, rüzgar ile ilişkilendirir. İskandinav mitolojisine göre tanrıça Frigg'in kocasıdır. Genellikle en yüce Cermen tanrısı olarak kabul edilir. Eski İngilizce ve Eski Saksoncada Wōden, Eski Felemenkçede Wuodan ve Eski Yüksek Almancada Wuotan adıyla bilinir. Tüm bu adların kökeni ise Ana Almanca *Wōđanaz'dır. İngilizce dahil birçok Cermen dilinde çarşamba günü, bu tanrının adını taşır.
Freyja veya Freya, İskandinav mitolojisinde deniz tanrısı Njord'un kızı ve Freyr'in kız kardeşidir. Önemli bir bereket tanrıçası ve Germen tanrılarının ayrıldığı iki koldan biri olan Vanir'in bir üyesidir. Vanir, aralarındaki bir savaştan sonra yerini daha genç tanrıçalardan oluşan ve başlarını Odin'in çektiği Aesir'e bırakmak zorunda kalır. Freyja'nın en büyük hazinesi Brising'lerin kolyesidir. Onu elde etmek için kolyeyi yapan dört cüceyle birlikte olmuştur. Güzelliği yüzünden pek çok hayranı vardır ve bunlardan biri de domuza çevirdiği Ottar'dır. Şahin kılığında uçabilen bir büyücü olduğu da söylenir. Frigg'in Freyja ile pek çok ortak noktası bulunur. İki tanrıçanın kökeninde, aynı toprak tanrıçası olması olasılığı da yüksektir. Odin de Frejya da kahraman ölülerle ilgilidir. Her savaşın sonunda ölüleri paylaşırlar. Ölenlerin yarısını Odin Valhalla'ya alırken, Freyja diğer yarısını da kendisinin yönettiği Fólkvangr çayırlarına alır.
Freyr, İskandinav mitolojisi ve İskandinav paganizmindeki en önemli tanrılardan birisidir. Güney Cermenlerindeki adı Froh'tur. Fallik bereket tanrısı olarak tapılan Freyr'in fanilere barış ve zevk bahşettiğine inanılmaktaydı. Yağmuru, güneşin parlayışı ve tarım ürünlerini yönetirdi. Odin'le aynı ünvanlara sahip olduğundan onun başka bir formu olduğu da öne sürülür.
Mars, Roma mitolojisindeki savaş tanrısıdır. Juno ile Jüpiter'in oğludur. Mars sözcüğünün herhangi bir Hint-Avrupalı türevi olmadığına göre, büyük ihtimalle Etrüsk ziraat tanrısı Maris'in Latinize edilmiş bir biçimidir. Başlarda Romalı bereket ve bitki tanrısı, çiftlik hayvanlarının, ekin alanlarının koruyucusuyken daha sonraları savaşla özdeşleştirilmiştir; sonunda Yunan mitolojisindeki Ares'in Roma mitolojisindeki dengi olmuştur.
Aztek mitolojisi veya Aztek dini, Tolteklerin çöküşünün ardından 13-16. yüzyıllar arasında Meksika Vadisi'nde önemli bir uygarlık olarak ortaya çıkan Aztekler tarafından geliştirilmiş bir inanç, efsane ve gelenekler bütünüdür. 100'den fazla tanrısıyla çok tanrılı pantheona sahip sahip Aztek dini, gerek kendisinden eski gerekse kendisiyle eş zamanlı olarak aynı coğrafi bölgede ortaya çıkmış inançlar, mitler, kültürel ve kozmik imgelerden yoğun oranda etkilenmiştir. Ayrıca Aztek dini çok önemli ve sıkı bir mistik karaktere sahiptir ve liturjik açıdan çok gelişmiştir. Seremoniler ve ritüeller büyük bir titizlikle, belirli takvimleri çok sıkı bir şekilde takip ederek gerçekleştirilir ve dinî olduğu kadar siyasi ve toplumsal açıdan da önem arz ederdi. Ayrıca uzun yıllar boyunca kurgu eserlerinde yer almış antik ritüellerde insan kurban edilmesi anlayışı da Aztek inancında yer etmiş, ritüellerde gerçekten insan kurban edilmiştir.
Nors veya İskandinav mitolojisi, İskandinavya'da yaşamış Kuzey Cermen halklarının Hristiyanlık öncesi dinleri, inanışları ve efsaneleri. Cermen mitolojisinin bir parçası olan İskandinav mitolojisi, Anglosakson mitolojisi ve Kıtasal Cermen mitolojisi ile yakından ilişkilidir.
İskandinav paganizmi, tanrıların babası Odin ve oğulları etrafında şekillenir.
Talihin Yedi Şanslı Tanrısı ya da Yedi Şanslı Tanrı, Japon kültüründe iyi talih getirdiğine inanılan tanrılardır.
Loki, İskandinav mitolojisinde kötülük ve kurnazlık tanrısı. Kimi tasvirlerde boynuzludur. Ayrıca şekil değiştirme yeteneğine sahiptir. Loki'nin Angrboda ile evliliğinden Jörmungandr, Fenrir ve Hel adında çocukları vardır. Sigyn ile olan evliliğinden ise Narfi ve Vali adlı iki çocuğu bulunmaktadır. Loki aynı zamanda cinsiyet değiştirebilen bir tanrıdır. Bir aygırı baştan çıkartması gerektiği zaman, bir kısrağa dönüşmüş ve dönüşümden Sleipnir doğmuştur. Sekiz bacaklı bu atı Loki, Odin'e hediye etmiştir.
Cermen tanrıları, temel olarak Aesir ve Vanir olarak iki başlıkta görünseler de Dev'lerin de zaman zaman bu gruplara dâhil olmasıyla ayrım tam olarak netlik kazanmaz. Yine de genel olarak kabul gören düşünce Aesir'in savaş, Vanir'in ise bereket tanrılarından oluşmuş topluluklar olduğu yönündedir.
Aesir ; İskandinav mitolojisinde başlıca tanrı topluluğunun genel adı. Diğer topluluğun adı Vanir'dir ve Odin'le birlikte ölümlü insanların hayatlarını yönetirler. Asgard'da yaşarlar. Tanrılar güçlü, güzel ve normal insanlardan daha iridirler. İnsanlardan uzun yaşarlar ama ölümsüz değillerdir. Her tanrı değişik alanlarda bilgiye sahiptir. İyi, sıcakkanlı ve yardımseverdirler. Asgard'da çok uzun süreden beri yaşayan Vanir'ler de Æsir tanrıları arasında sayılırlar.
Dodola Balkanlar'da görülen bir pagan inancıdır.
İskandinav mitolojisinde yer alan Ásgard, savaş tanrıları Aesir'ın mekanı, dokuz diyarlardan biri olarak bilinir. Evrende en yüksek seviyede bulunduğu, sıkıca yerleştirilmiş taş bloklardan örülü yüksek bir duvarla çevrili olduğu belirtilir. Bu seviyede Alfheim, Vanaheim ve Valhalla bulunur. Asgard savaş tanrılarının kralı olarak bilinen Odin tarafından yönetilir. Oğlu Thor dünyayı yönetmek için görevlendirilen şimşek tanrısı olarak da anılan bir karakterdir. Loki ise Odin'in kan kardeşi, kötülük ve hilebazlık tanrısı olan bir buz devidir. Heimdall ise Asgard'ın bekçisi ve koruyucusudur. Anlatılana göre 9 diyarın tamamını görebilecek gözlere, kulaklarının bir çimin büyüdüğünü duyabilecek kadar hassas olduğu söylenir. Bu efsanede yer alan bilinen nesneler vardır. Örneğin Thor'un çekici olan Mjöllnir, kemeri olan Megingjord. Nesnelerin dışında alemlerin sonu olarak bilinen Ragnarok ismi dikkat çekmektedir. Ragnarok geldiğinde, Loki, Heimdall ile dövüşecek ve her ikisi de savaşta ölecektir. Ragnarok'un ardından yeni yaşam başlayacaktır.
Sif, İskandinav mitolojisinde Thor'un eşi olarak yer alır. Bir Aesir tanrıçasıdır. Sif genellikle toprak ile bağdaştırılan bir tanrıçadır. Göz alıcı uzun ve altın saçlara sahiptir. Loki, Sif’in Thor ile birlikteliğini kıskandığı için bir gece gizlice odasına girerek Sif’in saçlarını yakar. Bunu yapanın Loki olduğunu öğrenen Thor, çok kızar. Loki ise Thor’dan korktuğu ve çekindiği için cücelerden yardım ister. Cüceler, Thor’un Loki’yi affetmesi için Sif’e her teli altından olan uzun ve görkemli bir saç yaparlar. O günden sonra Sif, göz alıcı altın saçlarıyla meşhur olur. Altın saçları genellikle olgunlaşmış sarı buğdaya benzetilir. Bu yüzden tanrıça Sif, bereket ve bolluk ile de bağdaştırılır.
Jötunn ya da bilinen çoğul adıyla jötnar, İskandinav mitolojisinde devler ve trollere verilen addır. İnsanüstü güçlere sahip olan bu devler, sıklıkla tanrılarla evlilik yapmalarına rağmen çoğu zaman Aesir ile Vanir'in karşısında yer alan bir ırkın üyesidir. Niflheim, Utgardr ve Jarnvidr gibi yerlerin adlarıyla alakası vardır. Bu devler beş gruba ayrılırlar: Buz Devleri, Ayaz Devleri, Kaya Devleri, Dağ Devleri ve Ateş Devleri. İlk üç grup Jötunheimr'da yaşarken Ateş devleri Muspellheim'da yaşarlar. Onların lideri Surtr'dur. Dağ Devleri'nin yaşadığı Utgardr'da büyük olasılıkla Jötunheimr'dadır. Trolller'se hem Jotunheimr'da, hem başka diyarlar'da da yaşayan bir türdür. Thurslar ise devler arasında en güçlü olanlarına denir. Jötunn isminin Anglo-Sakson dilindeki başka bir telaffuzu da Ettin'dir.
Doğa ibadetinde bir doğa tanrısı, su tanrısı, bitki tanrısı, gök tanrısı, güneş tanrısı, ateş tanrısı veya dağlar, ağaçlar veya yanardağlar gibi doğal olarak meydana gelen diğer olaylar gibi doğa güçlerinden sorumlu bir tanrıdır.
Bir sağlık tanrısı, mitolojide veya dinde sağlık, şifa ve esenlikle ilişkili bir tanrı veya tanrıçadır. Ayrıca doğum veya ana tanrıçalarla ilgili de olabilirler. Çok tanrılı dinlerin ortak bir özelliğidir.
Aşk tanrısı, mitolojide romantizm, seks, şehvet veya cinsellikle ilişkilendirilen tanrıdır. Aşk tanrıları mitolojilerde oldukça yaygındır ve birçok çok tanrılı dinde bulunabilir. Kadın aşk tanrıçaları genellikle güzellik ve diğer geleneksel dişil niteliklerle ilişkilendirilir.
Doğurganlık tanrısı, doğurganlık, cinsellik, hamilelik, doğum ve ekinlerle ilişkili bir tanrı veya tanrıçadır. Bazı durumlarda bu tanrılar bu deneyimlerle doğrudan ilişkilidir, diğerlerinde ise daha soyut sembollerdir. Doğurganlık ayinleri ibadetlerine eşlik edebilir. Aşağıdaki, doğurganlık tanrılarının bir listesidir.
