İçeriğe atla

Vang Yaping

Vang Yaping
Doğum 27 Ocak 1980
Ülkesi Çin
Durumu Aktif
Meslek Pilot
Programı Shenzhou 10, Shenzhou 13
Toplam EVA 1 (6 saat 25 dk)

Vang Yaping (d. 27 Ocak 1980), Çinli astronot.

Uzaya giden ikinci Çinli kadın astronot ve uzay yürüyüşü yapan ilk Çinli kadın astronottur.[1] Uzay görevlerinin dışında 2018'de Çin'in en üst düzey yasama organı olan 13. Ulusal Halk Kongresi’ne milletvekili olarak girmiştir.

Yaşamı

1980 yılında Shandong eyaletinde doğdu. Çin Hava Kuvvetleri’nde nakliye uçağı pilotu olarak görev yaptı. 2003 yılında Çin’in Yang Liwei’yi uzaya göndermesi ile uzaya gitmesi ile astronot olmaya karar verdi. 9 yıl boyunca 1600 uçuş yaptıktan sonra 2012 yılında Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen Shenzhou 9 adlı insanlı uzay uçuş görevine aday oldu. Bu göreve seçilemedi anacak seçilip uzaya giden ilk kadın astronot olan Liu Yang'ın yedeği olarak uçuş görevine hazırlandı. 2013 yılında Shenzhou 10 mürettebatı içinde yer aldı, böylece uzay görevine giden ikinci Çinli kadın astronot unvanını aldı. Bu görev sırasında uzay aracından yaptığı bir videoda çocuklar fen dersi verdi. Televizyonda yayımlanan bu video nedeniyle "uzay öğretmeni" olarak tanındı.[2]

2018'de Liu Yang ile birlikte Tiangong-1 insanlı uzay uçuş görevinde yer aldı. Tiangong-1 görevi sırasında uzay laboratuvarında uçan bir su damlasına yansıyan görüntüsüyle tüm dünyada tanındı. Aynı yıl Çin’in en üst düzey yasama organı olan 13. Ulusal Halk Kongresi’nde milletvekili seçildi ve 12. Tüm Çin Gençlik Federasyonu’nun başkan yardımcısı olarak görev yaptı.[3] 2020’de yeniden 13. Tüm Çin Gençlik Federasyonu’nun başkan yardımcısı olarak seçildi. Pekin Üniversitesi’nden kitle iletişim alanında yüksek lisans derecesi almıştır ve ve okullara düzenli olarak fen dersleri verir.

16 Ekim 2021'de Çin’in kuzeybatısındaki Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi’nden fırlatılan uzay gemisiyle Shenzhou-13 mürettebatlı görevinde yer aldı ve Çin’in uzay istasyonu çekirdek modülü Tiangong-1'e giren ilk kadın oldu. Kasım 2021'de mürettebattan Zhai Zhigang ile birlikte bazı testler ve donanımın yerleştirilmesine yardımcı olmak üzere istasyonun merkez modülünden çıkarak 6,5 saatlik bir uzay yürüyüşü gerçekleştirdi.

Kaynakça

  1. ^ "Astronot Vang Yaping uzay yürüyüşü yapan ilk Çinli kadın oldu". BBC News Türkçe. 8 Kasım 2021. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 
  2. ^ "A woman in no man's land: Wang Yaping's terrestrial taikonaut training - Xinhua | English.news.cn". www.xinhuanet.com. 28 Mayıs 2018. 28 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 
  3. ^ "Wang Yaping, Çin'in uzay istasyonuna giren ilk kadın taykonot olacak". Ajans Lotus. 15 Ekim 2021. 15 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronot</span>

Astronot, kozmonot ya da uzay insanı, uzay çalışmalarına katılmak üzere eğitilen kişidir. İnsanlı uzay uçuşlarının seyrekliği nedeniyle eğitim gören uzay insanlarının bir kısmı yedek kadroda kalarak uzay görevi alamamıştır. Buna karşılık, uzay turistleri, gerekli eğitimi aldıkları için uzay insanı olarak adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlı Ay yolculukları</span>

İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Tiangong 1</span>

Tiangong 1, ilk Çin uzay istasyonudur. Daha büyük bir uzay istasyonu kompleksi için gereken buluşma ve kenetlenme yeteneğini geliştirmek için bir deneme aracı olması amaçlanmıştır. Chang Zheng 2F/G roketiyle 29 Eylül 2011 tarihinde fırlatılmıştır. 2020 yılına kadar tamamlanmış, yarı-kalıcı bir mürettebata sahip bir uzay istasyonu oluşturmayı amaçlayan Tiangong projesinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay taşıtı dışı etkinlik</span>

Uzay taşıtı dışı etkinlik, ya da Uzay gemisi dışı etkinlik; Dünya'nın atmosferinin ötesinde yani Dünya dışı olarak nitelenen uzay boşluğu ya da uzayın herhangi bir yerinde boşlukta bir astronot veya kozmonot tarafından yapılan herhangi bir etkinliği anlatan terim. Sıklıkla kullanılan dünya yörüngesindeki bir uzay gemisi veya uzay istasyonunun dışında uygulanan uzay yürüyüşünü tanımlamak için kullanılır. EVA daha çok uygulanması gereken teknik yöntemler bütününü tanımlamak için kullanılır. Uluslararası Uzay İstasyonu için gerçekleştirilen istasyon dışı teknik görevler gibi. Ama aynı zamanda Ay yüzeyi keşfi için de kullanılır.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou (uzay aracı)</span>

Shenzhou Çin Halk Cumhuriyeti tarafından geliştirilip işletilen ve Çin'in insanlı uzay uçuşu programında kullanılan bir uzay aracıdır. Adı çeşitli şekillerde "İlâhi Gemi", "Tanrı'nın İlâhi Gemisi", "Sihirli Gemi" veya benzer olarak tercüme ile ve aynı zamanda Çin için bir antik adlandırmayla eşsesli olarak "İlâhi Devlet" anlamına gelir. Tasarımı, Rus Soyuz uzay aracına benzer, ancak boyut açısından daha büyüktür ve bu doğrudan Soyuz uzay aracı ailesi ile ilgili değildir. İlk fırlatılışı 19 Kasım 1999 tarihinde yapıldı ve ilk insanlı fırlatma 15 Ekim 2003 tarihinde gerçekleştirildi. 2005 yılının Mart ayında, bir asteroid uzay aracının onuruna "8256 Shenzhou" adıyla adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi</span> Çinde bulunan uzay aracı fırlatma merkezi

Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi (JSLC)(Çince: 酒泉卫星发射中心; pinyin: Jiǔquán Wèixīng Fāshè Zhòng Xīn), Çin'in Gansu Eyaleti, Jiuquan, Jinta ilçesi, Ejin, Alxa, İç Moğolistan ve Hangtian kasabası arasındaki bir Çin uzay aracı fırlatma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in uzay programı</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nin uzay programı, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yürüttüğü ve yönettiği uzay daki faaliyetleri konu alır. Çin uzay programının kökleri, yeni yeni müttefik olan Sovyetler Birliği'nin yardımıyla Çin'in, algılanan Amerikan tehditlerine yanıt olarak ilk balistik füze ve roket programlarını geliştirmeye başladığı 1950'lere kadar uzanır. Sovyet Sputnik 1 ve American Explorer 1 uydularının sırasıyla 1957 ve 1958'de fırlatılmasındaki başarılardan hareketle, Çin, ilk uydusu Dong Fang Hong I'i Nisan 1970'te Long March 1 roketiyle fırlatmış ve bu da onu yörüngeye uydu yerleştiren beşinci ülke yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou programı</span> Çinin insanlı uzay uçuş programı

Shenzhou programı, Çin'in bir insanlı uzay uçuş programıdır. Program kapsamında 15 Ekim 2003 tarihinde ilk Çin vatandaşı Yang Liwei Dünya yörüngesine çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yang Liwei</span> Çinli astronot

Yang Liwei, Çinli askerî pilot ve astronot. 2003 yılında uzaya çıkan ilk Çin vatandaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 5</span>

Shenzhou 5, 15 Ekim 2003 tarihinde Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uzaya çıkan ilk Çin vatandaşı olan Yang Liwei'nin bulunduğu Shenzhou uzay aracı Uzun Yürüyüş 2F roketi ile uzaya fırlatılmıştır. Uçuş, Çin'in ilk insanlı uzay uçuşu olup bu sayede Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzaya insan gönderen üçüncü ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 6</span>

Shenzhou 6, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uçuş, Çin'in ikinci insanlı uzay uçuşu olup bu kez Fei Junlong ve Nie Haisheng olmak üzere iki mürettebat katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 7</span>

Shenzhou 7, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uçuş, Çin'in üçüncü insanlı uzay uçuşu olup ilk kez uzay taşıtı dışı etkinlik gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte Çin, Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzay yürüyüşü gerçekleştiren üçüncü ülke oldu.

Shenzhou 8, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insansız uzay uçuş göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 9</span>

Shenzhou 9, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Görevde ilk Çinli kadın Kozmonot Liu Yang'da yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 10</span> İnsanlı uzay uçuş görevi

Shenzhou 10, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Görev, Tiangong-1'e kenetlenilen son görevdi.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 11</span>

Shenzhou 11, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi.