İçeriğe atla

Vanda Gölü

Vanda Gölü
Landsat 7 görüntüsü
Harita
Havza
KonumWright Vadisi, Victoria Toprakları, Antarktika
Koordinatlar77°31′47″G 161°34′32″D / 77.52972°G 161.57556°D / -77.52972; 161.57556
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)Onyx nehri
Akarsu (giden)Kapalı havza
Göl türüTuz gölü
Uzunluk8 km (5,0 mi)
Genişlik2 km (1,2 mi)
Yüzölçümü5,2 km2 (2,0 sq mi)
Ortalama derinlik30,8 m (101 ft)
En derin noktası75 m (246 ft)
Su hacmi160×10^6 km2 (62×10^6 sq mi)
Yüzey rakımı143 m (469 ft)
Wikimedia Commons
Dünya üzerinde Vanda Gölü
Vanda Gölü
Vanda Gölü (Dünya)
Antartika üzerinde Vanda Gölü
Vanda Gölü
Vanda Gölü (Antartika)

Vanda Gölü, Antarktika'nın Victoria Toprakları'nda bulunan bir göldür. Göl, Wright Vadisi'nde yer almaktadır. Vanda Gölü, deniz suyunun on katından daha fazla tuzluluğu[1] ile Antarktika dışındaki dünyanın en tuzlu gölü olan Assal Gölü'nden bile daha tuzlu olan bir hipersalin gölüdür. Vanda Gölü, aynı zamanda meromiktik oluğ gölün daha derin suları sığ sularla karışmaz.[2] Alttan orta katmana doğru 23 °C ila 7 °C arasında değişen üç farklı su katmanı vardır ve üst katman 4-6 °C arasındadır.[3] Transantarktik Dağları'nın buzsuz vadilerindeki birçok tuzlu gölden sadece bir tanesidir. Antarktika'nın en uzun nehri olan Onyx Nehri, batıdan, iç kısımdan göle akmaktadır. Nehrin ağzında bir meteoroloji istasyonu bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ Priscu, J. C., Priscu, L. R., Vincent, Warwick F., and Howard-Williams, Clive (1981). "Photosynthate distribution by microplankton in permanently ice-covered Antarctic desert lakes,". Limnol. Oceanogr. 32 (1). ss. 260-270. doi:10.4319/lo.1987.32.1.0260. 4 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2020. 
  2. ^ Gibson, John A.E. (1999). "The meromictic lakes and stratified marine basins of the Vestfold Hills, East Antarctica". Antarctic Science. 11 (2). ss. 175-192. doi:10.1017/S0954102099000243. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2020. 
  3. ^ Mercer, Steve (2000). "Antarctic lake diving with the semi-closed rebreather". In: Hallock and French (eds). Diving for Science...2000. Proceedings of the 20th Annual Scientific Diving Symposium. American Academy of Underwater Sciences. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vostok Gölü</span> Antartikada bulunan buzaltı gölü

Vostok Gölü, Antarktika'da bulunan 140'tan fazla buz altı gölünün en büyüğüdür. Rusya'nın Vostok İstasyonu'nun altındadır. Doğu Antarktik Buz Tabakası'nın orta bölgelerinde bulunur. Buz tabakasının yüzeyinin rakımı 3488 metredir, göl ise buz yüzeyinin 4000 metre kadar derininde yer almaktadır ve bu da deniz seviyesinden 500 metre daha derinde olduğu anlamına gelmektedir. Bu tatlı su gölü 15,690 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir ve 5,400 kilometreküplük bir hacme sahip olduğu tahmin edilmektedir. Andrey Kapitsa tarafından 1959-64 yılları arasında yapılan sismik araştırmalar sırasında keşfedilmiştir. Üzerindeki buz son 400,000 yılın paleoklimatolojik kayıtlarını barındırsa da göl suyu 15 ila 25 milyon yıldır izole durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğa</span> doğal, fiziksel veya maddi evren ve fenomenler

Doğa İnsan yapımı dışında kalan ve kendiliğinden var olan, sürekli değişen, dönüşen tüm fiziki evren ve onun kendiliğinden işleyişi. İnsan da doğanın parçasıdır. İnsan'ın doğadan koparak; doğaya, dünyaya müdahale eden bir canlıya dönüşmesiyle doğa ve insan ayrımı yapılmak durumu doğmuştur. İnsanın, kabaca on bin yıl öncesinden itibaren özellikle de yerleşik düzene geçmesiyle, yoğun şekilde besi hayvanlarını evcilleştirmesi, toprağı ekip dikmeye başlaması, tüm ekonomik faaliyetleri, kitlesel savaşları ve savaşlar için geliştirdiği teknolojileri, insanın doğadan kopması veya doğaya müdahale etmesi olarak yorumlanır. Antik Çin bilgelerinden Zhuangzi bu kopuşu "İnsanın, öküzün burnuna halka takması" diye anlatır: Öküzün iki kulağı, iki boynuzu, dört bacağının olması doğadan gelir; öküzü işinde gücünde kullanmak için burnuna halka takıp çekiştirmek ise insan müdahalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lagün</span>

Lagün, Kıyı set gölü veya deniz kulağı dalgalar tarafından oluşturulan kıyı birikim şekillerindendir. Oluşumunda, kıyı akıntılarının da etkisi vardır. Kıyılardaki koyların ve girintilerin ağız kısımlarının dalga biriktirmesiyle oluşan kıyı kordonları ile kapanması sonucunda meydana gelirler. Lagünler genellikle kıyı lagünleri ve atol lagünleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Karışık kum ve çakıl kıyılarında oluşur. Kıyı lagünleri olarak sınıflandırılan su kütleleri ile haliç olarak sınıflandırılmış su kütleleri arasında bir çakışma vardır. Lagünler dünyanın birçok yerinde ortak kıyı özellikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Göller</span> Kuzey Amerikada göller grubu

Büyük Göller, Kuzey Amerika'da, Kanada-Amerika Birleşik Devletleri sınırında bulunan birbirine bağlı 5 tatlısu gölünden oluşan göller grubuna denir. Bu bölge, dünyadaki en büyük tatlı su havzasıdır. Saint Lawrence Nehri ile Atlas Okyanusu'na bağlanır. Büyük göller yöresi Chicago, Detroit ve Toronto gibi büyük şehirlere ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Lut Gölü</span> Dünyadaki en tuzlu üçüncü göl

Lut Gölü ya da Ölü Deniz (İbranice: יָם הַמֶּלַח,

<span class="mw-page-title-main">Buzul çağı</span> yeryüzü ve atmosfer sıcaklığının uzun süren bir dönem boyunca azalarak kıtasal, kutup ve alp buzullarının genişlemesi ve varlığını sürdürmesi

Buzul çağı ya da buz çağı, Dünyanın ve atmosferinin sıcaklığının uzun süren dönem boyunca azalarak kıtasal, kutup ve alp buzullarının genişlemesi ve varlığını sürdürmesidir. Dünyanın iklimi, gezegende buzulların olmadığı sera dönemleri ile buzul çağları arasında gidip gelir. Dünya halen Kuvaterner buzullaşması içindedir. Buzul çağındaki soğuk iklimin bireysel darbeleri buzul dönemi ve buzul çağındaki aralıklı sıcak dönemlere ise buzullararası denir.

<span class="mw-page-title-main">Buffalo, New York</span>

Buffalo, ABD New York eyaletindeki ikinci en büyük şehir'dir ve Erie ilçe merkezidir.

Antarktika Buzul Çekirdiği Avrupa Projesi (EPICA) Antarktika'da bulunan derin buzul çekirdeği çok uluslu bir Avrupa delim projesidir. EPİCA; başkanlığı Prof. Dr. Heinrich Miller tarafından yürütülen, son 900,000 yıl içerisindeki iklim ve atmosfer değişiklikleri kayıtlarının elde edilebilmesini amaçlayan Avrupa Bilim Vakfı ve Avrupa Komisyonu arasında bir ortaklık çalışmasıdır. Avrupa Bilim Vakfı, Rusya ve Avrupa Birliği Üye ve İşbirliği ülkeleri arasında karşılıklı bilimsel, teknolojik ve yenilik işbirliği genişletme kuruluşu olarak tanımlanmaktadır ve 29 Avrupa ülkesinden 66 üye organizasyonu bulunmaktadır. Proje Antarktika'da iki buzul çekirdeğinin delinmesi ve incelenmesiyle Grönland Buzul Çekirdeği Projesi (GRIP) ve Grönland Buzul Örtüsü Projesi (GISP) adı verilen karşılıklı projeleri arasında karşılaştırma yapılmasını amaçlamaktadır. Bu kayıtların değerlendirilmesi, son buzullaşma dönemi boyunca gerçekleşen doğal iklim değişebilirlikleri ve hızlı iklim değişiklikleri mekanizmaları hakkında bilgi sağlayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Antarktika buz tabakası</span> Batı Antarktikayı kaplayan kıtasal buz tabakasının bir bölümü

Batı Antarktika buz tabakası, Transantarktik Dağları'nın batısında uzanan ve Batı Antarktika'yı kaplayan Antarktika kıtasal buz tabakasının bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis Denizi</span> Gürcistandaki rezervuar

Tiflis Denizi ya da Tbilisi reservoir Tiflis'in kuzeydoğusunda yer alan yapay göldür. Göl 8,75 km uzunluğunda ve 2,85 km genişliğindedir. 1953 yılında açılan göl popüler bir eğlence mekanı haline geldi. Tiflis Denizi'nin suyu İvri Irmağı'ndan gelmektedir. Tbilisi denizinin, çeşitli spor tesislerinin yer aldığı bir eğlence parkına dönüştürülmesi planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buz sahanlığı</span> Bir buzulun bir buz tabakasından ayrıldığı ve kıyıdan okyanus yüzeyine yavaşça uzandığı zaman oluşan kalın, yüzen bir buz platformu

Buz sahanlığı, kıta sahanlığının üstünde yüzen kalınlığı 2 metreden kalın buz kütleleridir. Kalınlıkları genellikle 100 ile 1.000 metre arasındadır. Buz sahanlığı kırılıp (buzağılama) oldukça büyük buzullar meydana getirir. Buz sahanlıkları sadece Antarktika, Gronland, Kanada ve Rusya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">McMurdo Boğazı</span>

McMurdo Boğazı, Antarktika'nın batısında bulunan bir boğazdır. Boğaz, Ross Denizi ile kuzeye, Haskell Boğazı üzerinden güneye Ross Buz Sahanlığı ile bağlanmaktadır. Büyük ölçüde McMurdo Buz Sahanlığı ile kaplı olup buz tıkanmış suları yaklaşık 55 kilometre uzunluğunda ve genişliğindedir ve Dünyanın en güneydeki su kütlesidir. Royal Society Dağları, batı kıyı şeridinde deniz seviyesinden 4.205 metreye yükselmektedir. Kutup kâşifleri için tarihi bir sıçrama noktası olan Ross Adası, doğu sınırını belirlemektedir. McMurdo Sound'un kıyı şeridinin yalnızca %10'undan azında buz bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Riiser-Larsen Denizi</span> deniz

Riiser-Larsen Denizi, Doğu Antarktika ve Güney Okyanusu'nda bulunan bir denizdir. Deniz, batıda Astrid Sırtı, doğuda Gunnerus Sırtı ve Kainanmaru Kıyısı ile sınırlı olup batıda Lazarev Denizi ve doğuda Kozmonotlar Denizi ile komşudur. Kuzey sınırı 65. güney enlemi olarak tanımlanmaktadır. Sovyetler Birliği tarafından önerilen isim hiçbir zaman Uluslararası Hidrografi Örgütü tarafından resmi olarak onaylanmadı.

<span class="mw-page-title-main">Onyx Nehri</span>

Onyx Nehri, Antarktika'nın Victoria Toprakları'nda bulunan bir nehirdir. Nehir, 32 kilometre uzunluğunda olup Wright Vadisi boyunca Wright Aşağı Buzulu ve buzulun eteğindeki Brownworth Gölü'nden Vanda Gölü'ne doğru batıya doğru akmaktadır. Antarktika yazının birkaç ayında akmaktadır ve Antarktika'nın en uzun nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Don Juan Gölü</span>

Don Juan Gölü, Antarktika'nın Victoria Toprakları'nda bulunan bir göldür. Göl, Vanda Gölü'nün 9 kilometre batısında Wright Vadisi'nin batı ucunda yer almakta olup küçük ve çok sığ bir hipersalin gölüdür. Güneyde Asgard Dağları ile kuzeyde Dais Sıradağları arasında sıkışmıştır. Batı ucunda küçük bir kol ve bir kaya buzul vardır. %33,8 tuzluluk oranına sahip olan Don Juan Gölü, Antarktika'nın en tuzlu gölü ve Gaet'ale Göleti'nin ardından yeryüzündeki ikinci tuzlu su kütlesidir. Bu tuzluluk, tuzların su moleküllerinin bağlanmasıyla etkileşimi nedeniyle -50 °C'ye kadar düşük sıcaklıklarda bile suyun sıvı halde kalmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Buzulaltı gölü</span>

Buzulaltı gölü, bir buzulun altında, tipik olarak bir buz sahanlığı veya buz tabakasının altında bulunan bir göldür. Buzulatı gölleri, yerçekimi basıncının buzun erime noktasını düşürdüğü yerdeki ana kaya arasındaki sınırda oluşurlar. Zamanla, üstteki buz yılda birkaç milimetre oranında yavaş yavaş erir. Eriyen buz, buz ve havuzların altında yüksek ve düşük hidrolik basınç bölgelerinden akar ve milyonlarca yıl dış ortamdan izole edilebilecek bir sıvı su kütlesi oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika Antlaşması (posta pulu)</span> ABDde bir posta pulu

Antarktika Antlaşması pulu, 23 Haziran 1971'de Amerika Birleşik Devletleri Posta Ofisi Departmanı tarafından basılmış bir posta puludur. Howard Koslow tarafından, Antarktika Antlaşması'nın 10. yıldönümünü anmak için tasarlanan pul, Koslow'un ilk posta pulu tasarımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antarktik Kutup Çevresi Akıntısı</span>

Antarktik Kutup Çevresi Akıntısı, Antarktika çevresinde batıdan doğuya saat yönünde akan bir okyanus akıntısıdır. ACC için alternatif bir ad da Batı Rüzgarı Sürüklenmesi'dir. ACC, Güney Okyanusu'nun baskın döngüsüdür ve ortalama 100-150 Sverdrup veya muhtemelen daha da yüksek olduğu tahmin edilen bir taşınıma sahiptir. Bu durum ACC'yi Dünya'daki en büyük okyanus akıntısı kılar. Antarktika ile bağlantı kuran herhangi bir kara kütlesinin olmaması nedeniyle kutupsal olan bu akıntı, sıcak okyanus sularını Antarktika'dan uzak tutarak kıtanın devasa buz tabakasını korumasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Mikrometeorit</span> Dünya yüzeyine ulaşan en küçük dünya dışı malzemeler

Mikrometeorit, Dünya atmosferinden geçerek hayatta kalmayı başarmış bir mikrometeoroittir. Dünya yüzeyinde bulunan mikrometeoritler genellikle, daha küçük boyutları, daha fazla sayıda olmaları ve bileşimlerinin farklı olması bakımından meteoritlerden ayrılırlar. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) meteoroitleri resmi olarak 30 mikrometre ile 1 metre arasında tanımlar; mikrometeoritler bu aralığın alt ucunu oluşturur. Bunlar, daha küçük gezegenler arası toz parçacıklarını da (IDP) içeren kozmik tozun bir alt kümesidir.