İçeriğe atla

Valentin Bondarenko

Valentin Vasiliyevich Bondarenko
Валентин Васильевич Бондаренко
Doğum 16 Şubat 1937(1937-02-16) Harkiv, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
Ölüm 23 Mart 1961 (24 yaşında) Moskova
Rütbesi Sovyet Hava Kuvvetleri'nde Üsteğmen
Meslek Kozmonot, Pilot
Ödülleri Kızıl Yıldız Nişanı

Valentin Vasiliyevich Bondarenko (Ukraynaca: Валентин Васильович Бондаренко, Rusça: Валентин Васильевич Бондаренко; 16 Şubat 1937 - 23 Mart 1961) 1960'ta kozmonot eğitimi için seçilen bir Sovyet savaş pilotuydu. Moskova'da 15 günlük düşük basınç dayanımı deneyi sırasında çıkan yangın sonucu oluşan yanıklar sebebiyle öldü. Hükûmet, Bondarenko'nun ölümünü kozmonot birliklerine üye olmasını kullanarak 1980 yılına kadar gizledi. Ayın karanlık yüzündeki bir kratere adı verilmiştir.

Eğitimi ve askeri eğitimi

Bondarenko, Harkiv, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nde doğdu. Babası II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesine gönderildi. Babasının yokluğunda annesiyle zor zamanlar geçirdi.

Küçük yaşlardan beri, Bondarenko, havacılık kahramanlarından etkilenmiş ve kendisi de askeri bir pilot olacağının hayalini kurmuştur. Harkov Yüksek Hava Kuvvetleri Okulu'ndayken yerel hava kulübü üyesiydi.[1][2] 1954'te Bondarenko'nun mezuniyetinden sonra Voroshilov Havacılık Askerî Akademisine kabul edildi. Bir yol sonra, 1957'de mezun olduktan sonra Grozni Hava Kuvvetleri Üniversitesine nakledildi. 1956'da sağlık çalışanı olan Galina Semenovna Rykova ile evlendi. İlk çocukları bir yol sonra doğdu. 1956'da Bondarenko, 1957'de mezun olduğu Armavir Yüksek Hava Kuvvetleri Pilot Okuluna gönderildi. Aynı yıl Sputnik 1 fırlatıldı.[1]

Bondarenko bir teğmen olarak görevlendirildi[2] ve Sovyet Hava Kuvvetleri'nin PribVO (eski Baltık Askeri Bölgesi) bölümünde görev yaptı. Aralık 1959'de Üstteğmenliğe terfi etti.

Kozmonot eğitimine seçilmesi

28 Nisan 1960'ta Bondarenko, 20 kozmonottan oluşan ilk gruba seçildi. Bondarenko, "(ya da diğer adlarıyla 'Valentin Junior' ve 'Tinkerbell') kozmonot takımının en genç üyesiydi"[3] 31 Mayısta fırlatılması planlanan Vostok uzayaracı'nda uçmak için hazırlıklara başladı. Diğer kozmonotlarına göre, Bondarenko hoş bir tavır sergileyen, iyi huylu ve sakin bir kişiydi. Şarkı söyleme konusunda becerikliydi ve iyi tenis oynardı.[1]

Ölümü

23 Mart 1961 tarihinde, Moskova'daki Biyomedikal Sorunlar Enstitüsünde düşük basınçlı bir odada 15 günlük dayanıklılık denemesinin onuncu günündeydi.[4] Odadaki hava en az %50 atmosferden oluşuyordu. Günlük çalışmayı tamamlayan Bondarenko, bazı izleyici biyolojik sensörlerini vücudundan kaldırdı ve derisini alkolle ıslatılmış pamukla yıkadı ve daha sonra pamuğu dikkatsizce attı. Pamuk topu, çay demlemek için kullandığı elektrikli bir sıcak tabağın üzerine indi. Pamuk tutuştu ve Bondarenko yünden yapılmış tulumunun koluyla alevleri söndürmeye çalıştı ancak atmosfer açısından zengin odanın etkisiyle tulum da alev aldı.

Basınç farkından dolayı, odanın kapısını açabilmesi yarım saat sürdü. Bondarenko'nun kıyafetleri, odanın içindeki oksijen tükeninceye kadar yandı ve vücudunun büyük bölümünde üçüncü derece yanıklar meydana geldi. Botkin Hastanesi'nde doktor, cerrah ve travmatolog Vladimir Golyakhovsky, 1984 yılında intravenöz tedaviye başlanmaya çalışılırken, iğneyi takmak için bulabileceği tek kan damarı, uçuş botları sayesinde alevlerden uzak duran Bondarenko'nun ayak tabanlarının üzerindeydi. Golyakhovsky'e göre, kozmonot Yuri Gagarin hastanede birkaç saat "ölüm izleme görevlisi" olarak kaldı ve Bondarenko kazadan 16 saat sonra şoktan öldü, yani Gagarin'in tarihe geçen Vostok 1 adlı ilk uzay uçuşundan sadece 3 hafta önce.[5] İnsansız yörünge uçuş programı direktörü Nikolai Kamanin, Bondarenko'nun ölümüyle ilgili olarak Enstitünün zayıf organizasyonunu ve deneyi kontrol etmedeki hatalarını sorumlu tuttu.[4]

Bondarenko, ailesinin yaşadığı yer olan, Harkov'daki Lipovaya Roshcha mezarlığına gömüldü.[6] 17 Haziran 1961 tarihinde, Yüksek Sovyet Prezidyumu, ölümünden sonra Bondarenko'yu Kızıl Yıldız Nişanı ile ödüllendirdi.

Sonrası

Bondarenko'nun kaza ve ölüm haberleri o tarihte yayınlanmadı. Bondarenko, ilk kozmonot grubunun grup filmlerinde ve fotoğraflarında yer almıştı ve bu açıklanamayan ortadan kaybolma durumu kozmonotun başarısız bir fırlaştılışta can verdiği söylentilerine yol açtı. 1980'de bu olayın ayrıntıları en son Batı'da yayınlandı ve 1986 yılında İzvestiya dergisinden Yaroslav Golovanov, kazanan ayrıntılarını Sovyet okuyucularla paylaştı.[7]

James Oberg, "Yörünge'deki Kızıl Yıldız" adlı kitabında, Sovyet hükûmetinin 1961 yılında kozmonot eğitimi için seçilen ilk altı kozmonotun resimlerden nasıl yok edildiğini yazdı. Bu sırada İngiliz araştırmacı Rex Hall, 16 kozmonotun yer aldığı daha önceki bir grup fotoğrafından beş kişinin silindiğini gösterdi. Daha sonra, grubun orijinal üyelerinin yokluğu nedeniyle yaratıcı ancak var olmayan fotoğraf ayrıntılarının eklenmesi ile tarihsel fotoğrafları gerçekçi gösterme çalışmaları yapıldı ancak başarılı olmadı.[5]

Bondarenko'nun ölümü yüksek oksijen içeren kapalı bir odada çıkan yangın sebebiyle gerçekleşti. Aynı olay Apollo 1 mürettebatının da başına geldi. Daha sonraları çıkmış bazı spekülasyonlara göre, Sovyetler, Bondarenko'nun ölümüne neden olan koşulları açıklasaydı, NASA Apollo'yu komuta modülünün tehlikeli tasarımıyla ilgili uyarabilirdi ve üç kişiden oluşan Apollo 1 mürettebatının 1967 yılındaki ölümünü engelleyecek değişiklikler yapılabilirdi.[8] Bununla birlikte, 1966 yılında, yüksek basınçlı, yüzde 100 oksijenden oluşan ortamın ölümcül tehlikeleri biliniyordu. Apollo 1, Amerikan bilimsel yayınlarında tanımlanmıştı ve NASA tarafından biliniyordu.[9]

Kitapları

2003 yılında Bondarenko'nun hayatını anlatan Düşen Astronotlar: Aya Gitme Uğruna Ölenler adlı kitap Colin Burgess tarafından yazıldı.

Kaynakça

  1. ^ a b c Burgess, Colin; Rex Hall (2009). The first Soviet cosmonaut team: their lives, legacy, and historical impact. Germany: Springer. ss. 35-37. ISBN 978-0-387-84823-5. Erişim tarihi: 10 Ocak 2010. 
  2. ^ a b "Space Facts website". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2017. 
  3. ^ Clark, Phillip, "The Soviet Manned Space Program", Salamander Books Limited / Orion Books, a division of Crown Publishers, Inc., New York, 1988, Library of Congress card number 88-1551, 0-517-56954-X, page 18.
  4. ^ a b "Bondarenko Chronology" 7 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopedia Astronautica
  5. ^ a b Oberg, James, Uncovering Soviet Disasters 20 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Chapter 10: "Dead Cosmonauts", pp 156-176, Random House, New York, 1988, retrieved 8 January 2008
  6. ^ Burgess, Colin, Fallen Astronauts: Heroes Who Died Reaching for the Moon, page 163, Bison Books, 2003
  7. ^ Siddiqi, Asif A. Challenge To Apollo: The Soviet Union and the Space Race, 1945–1974. NASA. s. 266. 8 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2017. 
  8. ^ Charles, John, "Could the CIA have prevented the Apollo 1 fire? 24 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Space Review, 29 January 2007, retrieved 5 January 2008
  9. ^ NASA History, SP-4204, Predictions of Trouble 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Layka</span> Sovyet uzay köpeği, uzaya çıkan ilk canlı (1957)

Layka, Dünya yörüngesine çıkan ilk hayvan olan Sovyet uzay köpeğidir. Moskova sokaklarından toplanan melez bir köpek olan Layka, 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan Sputnik 2 uzay aracının yolcusu olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Gagarin</span> Sovyet pilot ve kozmonot, uzaya çıkan ilk insan (1961)

Yuri Alekseyeviç Gagarin, Sovyetler Birliği pilotu ve kozmonotudur. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961'de Vostok uzay aracıyla uzaya çıkarak Dünya yörüngesinde turunu tamamladı. Böylece uzaya çıkan ilk insan olmayı başarmış oldu ve bu başarısıyla birlikte uzay çağını başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 11</span> Aya ilk insanlı iniş (1969)

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

<span class="mw-page-title-main">Apollo 14</span> ay yüzeyine mürettebat götüren 3. görev

Apollo 14; Apollo programının 8. mürettebatlı görevi, 3. Ay'a insanlı iniş ve ilk dağlık inişi barındıran insanlı ay göreviydi. Görev 31 Ocak 1971'de başlamış, astronotlar 5 Şubat 1971'de Ay'a inmiş ve yaklaşık 9 saatlik bir Ay yürüyüşünden sonra 9 şubatta Dünya'ya geri dönmüşlerdir. Görevin getirdiği örnekler Ay'ın volkanik faaliyetleri ve Dünya'dan seken göktaşları hakkında bilgi vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz (uzay aracı)</span> Rus yapımı uzay aracı serisi

Soyuz bugün hala hizmette olan 1960'larda Korolyov Tasarım Bürosu tarafından Sovyet uzay programı için tasarlanmış bir uzay aracı serisidir. Soyuz, Voskhod uzay aracının başarılı bir ardılı olarak aslında Sovyet İnsanlı Ay programının bir parçası olarak inşa edilmiştir. Soyuz uzay aracı bugüne kadar dünyada bir Soyuz roketi üzerinde en çok kullanılan ve en güvenilir fırlatma aracı olmuştur. Soyuz roketi tasarımı sırayla 8K74 ya da R-7A Semyorka gibi bir Sovyet kıtalararası balistik füzesi olan Vostok fırlatıcısına dayanmaktadır. Tüm Soyuz uzay araçları Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssünden fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

Uzay teknolojisi; uzay bilimi araştırmaları veya havacılık endüstrisi tarafından uzay uçuşları, uydular ve uzayın keşfi konularında kullanılmak üzere geliştirilen teknolojiler. Uzay teknolojisi kavramının içine uzay aracı, yapay uydular, uzay istasyonları ve destek altyapısı, ekipman ve prosedürler ile uzay savaşı konuları girmektedir. Uzayda çalışma yapmak; yeni aletler ve teknikler, kısacası yeni teknolojiler gerektirmektedir. Hava tahmini, uzaktan algılama, GPS sistemleri, dijital uydu ve bazı uzak-mesafe iletişim sistemleri gibi günlük olarak kullanılan hizmetler uzay teknolojisi altyapısına bağımlıdırlar. Bilimler arasında özellikle astronomi ve yer bilimleri uzay teknolojilerinden faydalanmaktadır. Uzay ile ilgili girişimler tarafından üretilen ya da daha da geliştirilen yeni teknolojileri genellikle kısa sürede diğer ekonomik aktiviteler tarafından tüketilmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Chris Hadfield</span> Emekli Kanadalı astronot

Chris Hadfield,, uzayda yürüyen ilk Kanadalı astronottur. Eski Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri savaş pilotudur. Hadfield 1995 yılında STS-74 ve 2001 yılında STS-100 olmak üzere 2 kere uzay mekiği ile uçuş görevinde bulundu. 19 Aralık 2012 tarihinde başlatılan Soyuz TMA-07M projesinin parçası olan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) üzerinde uzun süre kalmak için, planlandığı gibi 21 Aralık 2012 de Keşif 34 ve Keşif 35 ile istasyona geldi ve mürettebata komuta eden ilk Kanadalı oldu. 12 Mayıs 2013'te komuta görevini teslim ederek 13 Mayıs 2013'te dünyaya döndü. Uluslararası uzay istasyonundayken çektiği videolar ile merak edilen soruların cevaplarını insanlara göstermiştir. Dünya'ya dönmeden önce David Bowie’nin ‘Space Oddity' adlı parçasını yeniden yorumlayarak yerçekimsiz ortamdaki ilk müzik videosunu çekmiştir. Gönderdiği video ve fotoğraflarla birçok insanın ilgisini uzaya yöneltmeyi başarmıştır.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

Kayıp Kozmonotlar veya Hayalet Kozmonotlar, Gagarin'den önce kimi Sovyet kozmonotlarının uzaya girdiklerini iddia eden bir komplo teorisidir; ancak varlıkları Sovyet ya da Rus uzay otoriteleri tarafından kamuya açıklanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valeri Kubasov</span> Sovyet kozmonot

Valeri Nikolayeviç Kubasov Sovyet/Rus kozmonottur. İki Soyuz programı'nda uçuş mühendisi olarak görev almıştır: Soyuz 6 ve Soyuz 19 ve Interkosmos programında Soyuz 36'nın kaptanlığını yapmıştır. 21 Temmuz 1975'te, ASTP için kullanılan Soyuz 7K-TM modülü 17:51 saatlerinde Kazakistan'a indi, modülden ilk Kubasov çıktı. Kubasov, Georgi Şonin ile birlikte uzaydaki ilk kaynak deneylerini yaptı.

Yevgeni Vasilyeviç Hrunov Soyuz 5 ve Soyuz 4 görevlerinde uçan Sovyet kozmonottur.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Beregovoy</span> Sovyet kozmonot (1921-1995)

Georgiy Timofeyevich Beregovoy 1968 yılında Soyuz 3 görevine liderlik eden Sovyet kozmonottur. Uçuşu sırasında Beregovoy 47 yaşındaydı. Bu onu yörüngeye çıkmış en erken tarihte doğmuş insan yapmaktadır, eski rekorun sahibi John Glenn'den üç ay ve üç gün önce doğmuştur, ama daha sonra X-15 pilotu Joe Walker bu rekoru kırmıştır.

Valentin Ignatyevich Filatyev disiplin sorunları nedeniyle Sovyet uzay programından çıkarılan Sovyet kozmonottur.

Ivan Nikolayevich Anikeyev disiplin sorunları nedeniyle Sovyet uzay programından çıkarılan Sovyet kozmonottur.

Sovyetler Birliği'nde görsellere sansür yaygındı. Görsel sansür, siyasi bağlamda, özellikle de Sovyetler Birliği hükûmetinin Sovyet tarihinden bazı kişileri silmeye çalıştığı ve görüntüleri değiştirmeyi veya filmi yok etmeyi içeren önlemler aldığı Josef Stalin'in siyasi tasfiyeleri sırasında istismar edildi. SSCB, özellikle Sovyet yasaları tarafından yasaklanan pornografiye erişimi kısıtladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.