Valensiyaca - Turkipedia

Valensiyaca

Valencià
Ana dili olanlar	İspanya (Valensiya bölgesi)
Konuşan sayısı	2,4 milyon (2004)^[1]
Dil ailesi	Hint-Avrupa İtalik Latin Batı Romen Gallo-Romen Oksitan-Romen Katalanca Batı Katalanca Valensiyaca
Standart formlar	Acadèmia Valenciana de la Llengua Institut d'Estudis Catalans
Resmî durumu
Resmî dil	İspanya Valensiya
Dil kodları
ISO 639-1	`ca`
ISO 639-2	`cat`
ISO 639-3	–

Valensiyaca İspanya'nın Valensiya bölgesinde konuşulan Katalanca'nın güney lehçesi olup; (valencià) tarihsel, geleneksel ve resmî dile verilen isimdir, ayrıca İspanya'nın Katalonya bölgesinde ve Balearic Adaları'nda Katalanca (català) olarak da bilinir; Andorra ülkesinde; Fransa'nın güney bölgesi Roussillon'da; ve İtalyan şehri Alghero'da da konuşulmaktadır. Valensiyaca ayrıca dilbilimciler tarafından Valensiya'nın güneyinde ve ortasında konuşulan Katalan dilinin en önemli lehçelerini tanımlamak için de kullanılır.

1982 yılında onaylanan "Valensiyaca'nın Eğitimi ve Kullanımı Kanunu'na" göre, Valensiyaca Valensiya bölgesinin dilidir ve vatandaşlarının onu bilmeye ve kullanmaya hakları vardır, hem yazı olarak hem konuşma olarak, özel veya halka açık alanlarda. Haziran 2005'te Generalitat Valenciana tarafından yapılan son ankete göre, Valensiya nüfusunun yaklaşık %94'ü anlamakta, %78'i konuşmakta ve okumakta ve yaklaşık %50'si ise yazabilmektedir.

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Valensiyaca ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Wikimedia Commons'ta Valensiyaca ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Resmi referanslar
- Acadèmia Valenciana de la Llengua9 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Valensiyaca sözlük
- Valensiya dili hakkında Ethnologue rapuru22 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Institut Joan Lluís Vives12 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Resmi olmayanlar:
- Real Acadèmia de Cultura Valenciana 23 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Real Acadèmia de Cultura Valenciana'da dil bölümü
- Llengua Valenciana Si 12 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dokümanlar ve referanslar
- Valensiyaca'nın kökeni hakkında tartışmalı teoriler 5 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Valensiya'da dilsel ayrımın kökenleri ve gelişimi.

Kaynakça

^ Luján, Míriam; Martínez, Carlos D.; Alabau, Vicente. Evaluation of several Maximum Likelihood Linear Regression variants for language adaptation (PDF). Proceedings of the Sixth International Conference on Language Resources and Evaluation, LREC 2008. s. 860. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2022. the total number of people who speak Catalan is 7,200,000, (...). The Valencian dialect is spoken by 27% of all Catalan speakers. citing Vilajoana, Jordi, and Damià Pons. 2001. Catalan, Language of Europe. Generalitat de Catalunya, Department de Cultura. Govern de les Illes Balears, Conselleria d’Educació i Cultura.

İlgili Araştırma Makaleleri

Comunidad Valenciana, İspanya'nın özerk bir topluluğudur. 5 milyondan fazla nüfusuyla Endülüs, Katalonya ve Madrid'den sonra en kalabalık dördüncü İspanyol özerk topluluğudur. Aynı adı taşıyan başkenti Valensiya, İspanya'nın üçüncü en büyük şehridir. Topluluk, İber Yarımadası'nın doğu tarafında, Akdeniz kıyısında yer almaktadır. Kuzeyde Katalonya, batıda Aragon ve Kastilya-La Mancha ve güneyde Murcia özerk toplulukları ile komşudur. Valensiya Topluluğu, Castellón, Valensiya ve Alicante olmak üzere üç ilden oluşur.

Katalonya, İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona. Barselona, en büyük şehir ve başkenttir; İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

Valensiya, resmî adı València,, İspanya'da Valensiya özerk bölgesinin başkentidir ve 792.492 nüfusuyla İspanya'nın en kalabalık üçüncü belediyesidir. Aynı adı taşıyan ilin başkentidir. Komşu belediyeleri kapsayan daha geniş kentsel alan yaklaşık 1,6 milyon nüfusa sahiptir ve Akdeniz'in Avrupa yakasındaki en büyük kentsel alanlardan birini oluşturmaktadır. Turia Nehri kıyısında, İber Yarımadası'nın doğu kıyısında, Valensiya Körfezi'nde, Albufera lagününün kuzeyinde yer almaktadır.

İspanyolca ya da Kastilya dili, Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir. En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır. İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir. İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.

Katalanca, Hint-Avrupa dillerinin Latin koluna bağlı bir dildir. İspanya'nın bazı bölgelerinde ve Andorra'da resmî dildir. Katalanca konuşanların çoğu İspanya'da yaşar.

Katalanlar, İspanya'nın kuzeydoğusu ile Fransa'nın güneyi, Akdeniz sahil şeridine bitişik coğrafyada yaşayan Latin kökenli halk.

Oksitanca, Fransa, İspanya ve İtalya'da konuşulan bir Latin dilidir. Katalancaya oldukça yakın bir dildir. Katalanca ve Oksitanca 13. yüzyılda birbirlerinden farklılaşıp gelişmiştir.

Lleida, Katalonya'da Lleida ilinin merkezi olan şehir. 2005 tahminlerine göre şehrin nüfusu 125.000 kişidir.

Elche, İspanya'da Valensiya Özerk Bölgesinde şehir. 2006 tahminlerine göre yaklaşık 220.000 nüfusu vardır. Bölgenin üçüncü büyük şehridir.

Asturyasça, İspanya'nın Asturias ile Kastilya Leon ve Portekiz'in Miranda do Douro bölgesinde konuşulan, "Astur-Leonese" alt grubuna ait bir Latin dilidir. İki önemli lehçesi vardır. Bunlar Ekstremadura Bölgesindeki extremeñu ve Kantabria'daki Kantabriyaca ya da Montañés'dir. Bu dillerden sadece Mirandes dili resmî olarak tanınmıştır. Diğer diller ise İspanyol Hükûmeti tarafından ayrı bir dil yerine İspanyolcanın bir lehçesi olarak kabul edilir. Bu dilleri düzenleyen kurumlar ise Asturyas Dili Akademisi (Asturyasça), Leon Dili Cemiyeti (Leonca), InMirandes Dil Enstitüsü (Mirandes)'dir.

Acadèmia Valenciana de la Llengua ya da Valensiyaca Dili Akademisi .16 Eylül 1998 yılında Valensiyaca dilinin korunması ve düzenlenmesi amacıyla kurulmuştur.

Aragonca (aragonés), İspanya'nın Aragona Özerk Topluluğu'nda yer alan Pireneler'in vadilerinde yaklaşık 10.000 kişi tarafından anadil olarak konuşulan bir Latin dilidir. Dil Navarro-Aragonca olarak bilinen Orta Çağ dilinin günümüze İspanyolcadan farklı bir şekilde ulaşmış tek formu olup, ana dil olarak Somontano de Barbastro, Jacetania, Alto Gállego, Sobrarbe ve Ribagorza idari bölgelerinde (comarca) konuşulmaktadır. İkinci dil olarak bu dili kullananlar ile toplam konuşur sayısı yaklaşık 30.000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">İskoçça (Cermen dili)</span> Kuzey Cermen dil grubuna bağlı bir dil

İskoçça, İskoçya, Kuzey İrlanda ve İrlanda Cumhuriyeti'nin Donegal bölgesinde konuşulan bir Batı Cermen dilidir. 2011 itibarıyla İskoçya'da yaklaşık 1,5 milyon kişi İskoçça konuştuğunu belirtmiştir. Kuzey İrlanda'da ise 30 bin kişi tarafından kullanılmaktadır. İskoçya ve Kuzey İrlanda'da azınlık dili olarak tanınmakla birlikte resmî statüye sahip değildir. Modern Standart İngilizce ile İskoçça, Orta İngilizcenin farklı lehçelerinden evrilmiş olup, kardeş dil olarak sınıflandırılmaktadır.

Katalanca Vikipedi, Vikipedi'nin Katalanca sürümüdür. 16 Mart 2001'de, Almanca Vikipedi oluşturduğundan sadece birkaç dakika sonra, Katalanca Vikipedi oluşturuldu. Mamafih, iki ay süresinde, Katalanca Vikipedi, maddelere sahip olan tek İngilizce olmayan Vikipedi sürümüydü. 23 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Katalanca Vikipedi'nin 761.633 maddesi, 495.676 kullanıcısı ve 27 hizmetlisi bulunmaktadır.

Katalanik ya da Yahudi Katalancası İspanya'nın kuzeydoğusunda özellikle Katalonya ve Balear Adaları'nda Yahudiler tarafından konuşulmuş olan nesli tükenmiş bir Yahudi dilidir. Dilsel olarak Şuadit'le Katalanik'in birçok ortak özelliği olmasına rağmen Katalanik dilini konuşan cemaatle Şuadit dilini konuşan cemaatin arasında tarihsel, etniksel ve siyasi olarak belirgin farklılıklar vardır. Katalanik'in altın çağı 12. yüzyılın başından başlayarak 1492'de Yahudilerin İspanya'dan kovulmasına kadar sürmüştür. Bugün Katalan Bnei Anusim cemaatindeki Yahudilerin konuştuğu dil ile Katalanca ve İspanyolca arasında çok az bir fark vardır.

İspanya Kraliyet Futbol Federasyonu, İspanya futbolunun yönetim organıdır. Merkezi Las Rozas de Madrid'de bulunur.

Dil ayrılıkçılığı veya dilsel ayrılıkçılık, bir dilin bir dilden ayrı olarak incelenebilmesi için o dilden ayrılmasını destekleyen tutumdur. Bu olgu ilk kez Katalan toplumdilbiliminde gözlemlenmiştir. Dünyada buna benzer çeşitli örnekler vardır.

İspanyolca'yı dünyada 470 milyon ila 500 milyon kişinin konuştuğu tahmin edilmektedir. İspanyolca dünyada en çok ülkede resmî dil olarak kabul edilen dildir. Ayrıca İspanyolca en çok öğrenilen 2. dillerden birisidir.

Roca dels Moros veya El Cogul Mağaraları, tarih öncesi Levanten kaya sanatı ve İber şematik sanatın resimlerini içeren bir kaya sığınağıdır. Site, İspanya'nın Katalonya özerk topluluğundaki El Cogul'da. Kaya resimleri 1998'den beri UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki İber Akdeniz Havzası'ndaki Kaya sanarlarının bir parçası olarak korunmaktadır. Kuzeydoğu İber alfabesi ve Latin alfabesi ile yazılmış kitabeler, bölgenin İber ve Roma zamanlarında kutsal alan olarak kullanıldığını göstermektedir.

Tirant lo Blanch, Valensiya şövalyesi Joanot Martorell tarafından yazılan, ölümünden sonra arkadaşı Martí Joan de Galba tarafından tamamlanarak 1490 yılında Valensiya şehrinde basılmış bir şövalye romanıdır. Tirant lo Blanch "Beyaz Tirant" anlamına gelir. Kitapta Tirant lo Blanch 1453 yılında Osmanlıların elinden Bizans İmparatorluğu'nu kurtaran romantik ana kahramanın adıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.