İçeriğe atla

Vakum

Pompa yardımıyla cam bölmedeki havanın boşaltıldığı bir vakum düzeneği.

Vakum, içinde hiç atom ya da molekül bulunmayan boşluk.[1][2] Genellikle, hava basıncı çevresindeki atmosferik basınçtan daha düşük olan (basıncı alınmış) ortamları tanımlamak için kullanılır. Pratikte vakumun, yani tamamen boşaltılmış bir boşluğun, laboratuvar şartlarında elde edilmesi mümkün değildir.

Türkçeye Fransızca vacuumdan geçmiş olan[1] vakum sözcüğünün kökeni, Latince vacuus (boşluk) kelimesine dayanır.[2] Bu kelime bazı durumlarda boşay olarak Türkçeleştirilmiştir.

Vakum düzeneklerinin, telefon tutacaklarından uzay teknolojilerine kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır.

Kaynakça

  1. ^ a b "vakum." 28 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu. Erişim: 1 Aralık 2011.
  2. ^ a b "vacuum." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kaynama noktası</span> sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğu sıcaklık

Kaynama noktası, sıvının buhar basıncının dış basınca eşit olduğu andaki sıcaklığıdır. Buhar basıncı yüksek olan sıvılar uçucudur ve kaynama noktaları düşüktür. Vakum işlemiyle buhar basıncı arttırılarak, kaynama noktası yüksek olan sıvılar oda sıcaklığında kaynatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çözelti</span>

Çözelti ya da solüsyon, iki ya da daha fazla maddenin herhangi bir oranda bir araya gelerek oluşturdukları homojen karışımdır.

<span class="mw-page-title-main">Kanama</span>

Kanama, canlı bir organizmada kanın kalp ve damar boşluğu (lümeni) dışına çıkmasıdır.

Diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayıran kasa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kan basıncı</span> kanın arter duvarlarına uyguladığı basınç

Kan basıncı veya tansiyon, dolaşım sistemi atardamarları içindeki kanın basıncıdır. Kan basıncı ölçümü tansiyon aleti yardımıyla yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Otto von Guericke</span>

Otto von Guericke, Alman bilim insanı, mucit ve politikacı. Vakum fiziğinin kurucusudur. 1650'de vakum pompasını bulmuş ve doğduğu kent olan Magdeburg'un 1646 - 1676 yılları arasında belediye başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yakıt enjeksiyonu</span>

Yakıt enjeksiyonu, içten yanmalı motorlarda yakıtın silindire ulaşması sistemine verilen ad. Modern uygulamalarda yakıt enjeksiyonu motor yönetim sisteminin birçok görevinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Atmosfer basıncı</span> atmosferin etrafını sardığı nesnelere her yönden uyguladığı basınç

Açık hava basıncı, atmosfer basıncı, atmosferik basınç veya barometrik basınç; belirli bir yüzeye, üzerindeki atmosfer kolonu tarafından uygulanan birim kuvvet. Atmosfer basıncı genellikle civalı ve aneroid (sıvısız) barometreler ile ölçülür.

<span class="mw-page-title-main">Casimir kuvveti</span>

Casimir kuvveti, 1948'de keşfedilip ilk kez 1997'de ölçülmüştür. Bir kertenkelenin yüzeye sadece tek bir parmağının ucuyla yapışabilme becerisinde görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Basınç ölçümü</span>

Basınç ölçümü, bir akışkanın herhangi bir yüzeye uyguladığı kuvvetin analizidir. Birim olarak, birim yüzey alanı başına düşen kuvvet olarak ölçülür.

<span class="mw-page-title-main">Vurgun</span>

Vurgun veya dekompresyon hastalığı, kısa sürede yüksek basınçlı bir bölgeden alçak basınçlı bir bölgeye geçilmesi nedeniyle vücutta gaz kabarcıklarının oluşması sonucu ortaya çıkan gaz embolizmidir. Özellikle dalgıçlar, pilotlar veya su altı inşaat işçileri gibi basınç değişimi etkisinde kalanlarda rastlanır. Sünger avcılarında görülen bu tabloya halk dilinde vurgun denir. Dekompresyon sözcüğü "basınç azalması" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Termobarik silah</span>

Termobarik bomba, termobarik silah ya da vakum bombası, yüksek yanıcılığa sahip bir maddenin hedefin rakımına göre önceden ayarlanan belirli bir irtifada atmosferdeki oksijen ile termokritik bir hava-yakıt oranında karıştırılması, daha sonra bu karışımın bomba düzeneğine dahil elektronik bir fitil ile ateşlenmesi sonucu ortaya çıkan devasa alev topu ve basınç dalgası ile nüfuz alanındaki hedeflerin imha edilmesi prensibini kullanan silahlara denir. Ayrıca yakıt-hava patlayıcıları, yüksek tahribatlı basınç bombaları ve vakum (boşluk) bombaları olarak da isimlendirilen bu silahlar konvensiyonel patlayıcılı bombalara nazaran birim hedef alanı ve uçak tarafından taşınan birim ağırlığa göre çok daha yüksek bir basınç tahribatı ve dolayısıyla maliyet etkinlik sunmaktadır.

Sodyum salisilat salisilik asitin sodyum tuzudur. Yüksek sıcaklık ve basınç altında sodyum fenolat ve karbon dioksit den elde edilebilir. Tarihsel olarak, metil salisilatın sodyum hidroksit fazlalığıyla tepkimeye sokulup geri akım altında ısıtılmasıyla sentez edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Barotravma</span>

Barotravma(Basınç Sarsısı), vücuda etki eden basıncın değişmesine bağlı olarak oluşan bazı rahatsızlıklara verilen ad. İnsan vücudundaki orta kulak, sinüsler, akciğerler ve bağırsaklar gibi hava boşluklarına sahip bölümler, hava basıncındaki değişikliklere bağlı olarak genişler veya daralır. Bu basınç değişimleri ani gerçekleşirse, boşlukları çevreleyen dokulara zarar verebilir.

KRD vakum Kuantum Renk Dinamiğinin vakum durumudur. Tedirgemeli olmayan vakum durumuna örnek oluşturur, özellikleri yok olmayan sonsuz tane gluon veya kuark yoğuşmaları gibi yoğuşmalar tarafından belirlenir. Bu yoğuşmalar KRD özdeğinin hapsolmuş fazları veya normal fazlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vakum haznesi</span>

Vakum haznesi, içindeki havanın vakum pompası ile boşaltıldığı, bükülmeyen bir kutudur. Hazne içerisinde düşük basınç ortamı sonucunda, genellikle vakum olarak ifade edilmektedir. Vakum ortamı araştırmacılar için fiziksel deneyler ya da dış uzayda çalışması istenen cihazların mekanik testleri veya vakum kurutma ya da vakum kaplama işlemleri için uygun ortam sağlar. Hazneler tipik olarak, kullanılan malzemenin geçirgenlik, direnç, frekans ve duvar kalınlığına bağlı olarak dış manyetik alanlara karşı koruma olup olmamasına göre metallerden yapılmaktadır. Yalnızca bazı metaller vakum kullanımı için uygundur. Hazneler, genellikle çoklu bağlantı yapısına sahip, vakum flanşları ile kaplı olup haznenin duvarlarına aygıt ve pencere takılabilir olmasına izin verir. Düşük-Orta Vakum uygulamarında elastomer contalar ile mühürlüdür. Daha Yüksek Vakum Uygulamalarında, Bakır conta kesilip Flanş üzerinde civatalanmışken flanşların üzerlerine sertleştirilmiş çelik bıçaklar kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Kıvılcım aralığı</span>

Kıvılcım aralığı iki elektriksel iletken elektrotlarını içerir ve boşluklar ile ayrılır ve genelde gaz mesela hava ile doldurulur, düzenlenen elektrik kıvılcımları iletkenlerin arasından geçer. İletkenler arasındaki potansiyel farkı dayanma gerilimini aştığında, elektrik kıvılcımı oluşur, gaz iyonlaşır ve şiddetle elektriksel özdirenç ve iletkenlik azalır. Daha sonra elektrik akımı olur ve iyonlaşan gazın yolu kırılır veya akım minimum değerin altında azalır buna " tutulan akım ". Bu genelde potansiyel durduğunda olur, fakat bazı durumlarda, ısıtıldığında gaz artar, gerilim ve sonra iyonlaşmış gazın lifi kırılır. Genellikle, iyonlaşmış gazın etkisi şiddetli ve yıkıcıdır, sıklıkla ses oluşumuna yol açar, parlak ve sıcaktır.

Vakum durumu, vakum hâli ya da kuantum vakumu, mümkün olan en az enerjiye sahip kuantum durumudur. Genel olarak fiziksel olmayan parçacıklar içerir. Kuantum mekaniğine göre vakum durumu gerçek anlamda boşluktan oluşmamaktadır ve bunun yerine geçici elektromanyetik dalgalar ile birden beliren ve kaybolan parçacıklar içermektedir. Sıfır noktası alanı da kuantumlanmış bireysel bir alanın vakum durumunu tanımlamak için eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ohtırka Muharebesi</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Ohtırka Muharebesi, Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak, Rusya-Ukrayna sınırının yakınında bulunan Ohtırka şehrinde, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında, 24 Şubat 2022'de başlayan askerî bir çatışmaydı. Rus kuvvetleri şehri istila etmeye çalışırken, şehrin eteklerinde çatışmalar başladı. İlk ilerleme püskürtüldü ve şehir topçu ateşiyle saldırıya uğradı. 26 Mart 2022'de Trostyanets stratejik kalesinin Ukrayna kuvvetleri tarafından geri alındığı bildirildi. Bu, Rus cephesini tehdit ederek Rus iletişimini ve tedarik yollarını bozdu.

<span class="mw-page-title-main">Döner kanatlı pompa</span> Emme veya basınç görevleri için gazlar ve sıvılar için pozitif deplasmanlı pompa

Döner kanatlı veya paletli pompa, gövdesinin (stator) içinde dönen rotor'a takılı birkaç kanat ve kanaldan oluşan, emme veya basınç görevlerinde gazları ve sıvıları pompalayan pozitif deplasmanlı bir pompa'dır.