İçeriğe atla

Vajinit

Vajinit
UzmanlıkJinekoloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Vajinit, vajina mukozasının enflamasyonudur ve genelde aşağıdaki üç kategoriye ayrılır:

  • Hormonal vajinit doğum sonrası veya menopoz sonrası kadınlarda görülen atrofik vajiniti de kapsar. Vajina duvarlarının ince ve kuru olmasından kaynaklanır. Bazen ergenlik öncesi genç kızlarda da olabilir. Kaşınma, yanma ve acı olabilir. Vajinal dokunun incelmesi enfeksiyonlara yol açabilir.
  • İrritan vajinit alerji yapan veya tahriş eden maddelerden kaynaklanır. Alerji nedeni prezervatif, spermatisit, sabun, parfüm, vajinal duş ve meni, ilaçlar nedeniyle olabilir. Sürtünme, kumaşlar, tampon veya kremler de tahrişe neden olabilir. Bunların neden olduğu enflamasyon vajinal akıntıya neden olabilir.
  • Enfeksiyöz vajinit üreme yaşında kadınlardaki vajinitlerin %90'ını oluşturur. Bakteriyel enfeksiyon vajinitlerin en sık nedenidir. Genelde Candida albicans (bir mantar), Trichomonas vaginalis (bir protozoa) veya Gardnerella (bir bakteri) tarafından meydana gelir. Daha ender enfeksiyonlar bel soğukluğu, klamidya, mikoplazma, herpes, kampilobakter ve bazı parazitlerdir.
  • Aerobik vajinit

Önemi

  • Vajinit ilk başlangıçta zararsızdır, basit bir flora dengesizliği olarak kabul edilebilir. Ancak, eğer enfeksiyöz bir organizma ona neden olmuşsa (örneğin klamidya, gonore, diğer patojen mikroorganizmalar), servikse, parametriyumlara, uterusa, fallop tüplerine ve yumurtalıklara yayılabilir.
  • Hamilelik sırasında olan enfeksiyonlar çocuğun erken ve düşük kilolu doğmasına neden olabilir, amniotik sıvıya bulaşarak, fetusta ciddi komplikasyonlaraneden olabilir.,
  • Uzamış ve tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar; zaman içerisinde üst genital üreme yapılarınıda tutarak kronikleşmiş, İlerlemiş bir enfeksiyon hasarına sekonder kısırlığa (infertiliteye) yol açabilir.

Belirtileri

Vajinitte genelde kaşınma ve yanma, batma olur, ayrıca akıntı da olabilir. Kızarma ve şişme daha ender olur. Bazı enfeksiyonlar cinsel ilişki ve işemeyi acılı yapabilirken bazıları ise çok az bir belirti gösterebilir. Bazı enfeksiyonlar tedavi edilmedikleri takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilirler. Bu belirtilerin çeşitli nedenleri olabileceği için bir doktora danışılması gereklidir.

Görüntü genelde enfeksiyon etmenini tanımaya yararlı olabilir.

  • Kandida Vajiniti. Kandidiyaz genelde beyaz, sulu peynir görünümlü bir akıntıya neden olur. Genital bölgede kızarma ve şişme olur. Kaşıntı belirgindir.
  • Atrofik vajinit genelde kokusuz olur, hemen hemen hiç akıntı yoktur, vajina kuru, cinsel birleşme acılı olur. Bu belirtiler genelde menopoz sırası ve sonrasındaki hormon değişiklikleri yüzünden olur.
  • Bakteriyel vajinit. Gardnerella genelde balık kokulu bir akıntıya neden olur. Akıntı beyaz, gri veya sarımsı olabilir. Kaşınma ve iritasyon olur ama cinsel birleşmede acı olmaz.
  • Trikomonas vajiniti. Trichomonas vaginalis balık kokulu, yeşilimsi sarı, bol akıntıya neden olur, işemek ve cinsel birleşme acılı olur, dış genitallerde enflamasyon olur.
  • 'Herpes genelde enfeksiyon bir hafta sonra genital bölgede su kabarcıkları olarak görünür. Ağrı, bezelerin şişmesi ve ateş vardır. Kabarcıklar acılıdır, yaklaşık üç haftada iyileşirler.

Nedenleri

Üreme çağında kadınların vajinasının içi az derecede asittir (pH 3.8-4.2), bundan östrojen hormonu sorumludur.[1] Östrojen hormonu laktobasillerin vajinal lümeni domine etmelerini sağlar vede laktobasillerin laktik asit üretimi ile vajinal asiditeyi laktobasiller sağlamaktadır. Vajinal epitel hücreleri laktik asit salgılamaktadır fakat bu asiditeyi sağlamaya yetecek düzeyde değildir. Bu epitel kaynaklı laktik asit vajhina içerisinde reperasyonu indüklemektedir. Bu asit ortam patojenin büyümesine engel olan güçlü bir bariyerdir, dolayısıyla Vajinanın normal florası asit ortamda büyüyebilen ve zararsız olan mikroorganizmalardan oluşur. Östrojemde kısmi veya tam azalma bu dengeyi patojenlerin vajinayı domine etmesine kayabilmektedir. Bunların arasına bulunan laktobasillerin salgıladığı hidrojen peroksit,[2] vajina içerisine oksijen girdiğinde veya oksijen üreten mikroorganizmalar hakim olmaya başladığından laktobasiller tarafından, üretilir; patojen olan bazı organizmaları öldürür. Genelde vajinanın asitliğinin azalmasına (yani pH'sinin yükselmesine) veya mikroorganizmalar arasındaki dengeyi bozabilecek başka durumlar (vajinal duş, irritasyon, vd.) enfeksiyon olasılığını artırır. Bunlar arasında hormonal değişiklikler (adet döneminde, hamilelikte, anormal vajinal kanamalar), doğum kontrol ilaçları ve gereçleri, vajinal ilaçlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, cinsel ilişki ve östrojen eksikliği yapabilecek yoğun stres sayılabilir.

Bu bakterilerin miktarının azalması durumunda doğal olarak vajinada bulunan Gardnerella vaginalis, Mobiluncus türleri, Mycoplasma hominis ve/veya Peptostreptococcus türleri çoğalır ve bakteriyel vajinit meydana gelir. Bakteriyel vajinit, vajinitin başlıca nedenidir.

Candida albicans'ın neden olduğu mantar enfeksiyonları oldukça yaygındır. Deri ve bağırsak doğal florasının bir parçası olan C. albicans anormal durumlarda vajinaya yayılabilir. Çoğu vajinal florada diyabet gibi metabolik hastalıklarda kandidanın viabilitesi artmaktadır. Vajinadaki normal bakteriler mantarın büyümesine engel oldukları için antibiyotik kullanımı mantar enfeksiyonuna yol açabilir. Candida enfeksiyonu hamile, şişman ve diyabetli kadınlarda daha sık görilir. Bağışıklık yetmezliği durumlarında da (AIDS veya bazı ilaçların kullanımında) da mantar enfeksiyonunun gelişme olasılığı daha yüksektir. Oral seks yoluyla da Candida vajinaya yayılabilir.

Bazı vajinal enfeksiyonlar cinsel yolla aktarılır. Bunlar arasında klamidya enfeksiyonları, herpes, frengi, belsoğukluğu ve trikomoniyaz sayılabilir.

Diyabetli kadınlarda sıkça Candida vajiniti olur.

Tanı

Jinekolojik muayenedede vajinit kontrol etmek için pH değerine bakılır ve akıntı varsa ondan alınan bir örnek mikroskopla incelenir. Tanı mikroskop incelemesi ve akıntının kültürlenmesi ile olur:

Tedavi

Tedavi enfeksiyon etmeninin cinsine bağlıdır.

Bakteriyel vajinit antibiyotikle tedavi edilir. Vajinanın asitliğini artırıcı propionik asit melhemi bakteri büyümesini azaltır. Cinsel yolla geçmişse eşin de tedavisi gerekir. Sıkı ve nem tutan iç çamaşırlardan kaçınılmak gerekir.

Mantar enfeksiyonu antimantar ilaç kullanımı ile tedavi edilir. Bu ilaçlar genelde reçetesiz satılır. Ancak belirtilerin nedeni mantar değilse bu ilaçların kullanımı asıl tedaviyi geciktirmek ve komplikasyon riskini artırmaktan başka bir işe yaramaz. Tedavi sırasında cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.

Mantar enfeksiyonu riski yüksek olan kadınlar, (zayıf bağışıklığı olanlar, diyabetliler veya uzun süre boyunca antibiyotik almakta olanlar) enfeksiyonun geri gelmemesi için koruyucu olarak anti mantar almaları gerekebilir.

Mantar vajinitinde bildiğimiz ev yoğurdunun 5 mililitrelik enjektör aracılığıyla vajen içine 7 gün günde bir kez enjekte edilmesi, herhangi bir kimyasal ajan almadan %75 hastada iyileşme sağlayabilir. Bu tedavi özellikle gebeler için daha uygun gözükmektedir. (Enjektörü derinize batırmadan yapmalısınız.)

Trikomoniyaz için metronizadol kullanılır. Organizma, enfekte olmuş kadınların erkek eşlerinde de %80 oranında bulunur. Cinsel yolla bulaştığı için eşin de tedavisi gerekir.

Hormonal vajinit intravajinal östrojen ile vajina dokusunun güçlendirilmesi şeklinde olur.

İrritan vajinitin tedavisi iritasyonun nedenini bulup ondan kaçınmaktır.

Korunma

Trikomoniyaz ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar, prezervatif kullanımı ile engellenbilir.

Mantar nemli ortamda büyüdüğü için genital bölgenin kuru tutulması gerekir. Islak mayoyla oturulmamalı, pamuklu iç çamaşırı giymeli, giyinmeden evvel genital bölge iyice kurutulmalıdır.

Tuvalet temizliğinde bağırsakta bulunan bakteri ve mantarların vajinaya geçmemesi için önden arkaya doğru silinmeli.

Alerjik vajinitten sakınmak için kokulu, parfümlü tuvalet kağıdından, kokulu ve renkli sabundan, kokulu veya deodoran hijyenik bağları kullanılmamalı. Köpüklü banyo, hijyenik kadın spreyleri ve vajinal duşlar da kullanılmamalıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

Sınıflandırma


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vajina</span> kadın genital sisteminin bir kısmı

Vajina, memelilerde dişi genital sisteminin esnek ve kaslı kısmıdır. Vajina, insanlarda vulvadan servikse kadar uzanır. Dış vajinal açıklık normalde kısmen himen adı verilen bir zarla örtülüdür. Dip ucunda serviks vajinaya doğru çıkıntı yapar. Vajina cinsel ilişki ve doğumun gerçekleşmesini sağlar. Aylık âdet döngüsünün bir parçası olarak insanlarda ve insanlara yakın akraba olan primatlarda meydana gelen âdet kanamasını da yönlendirir.

<span class="mw-page-title-main">Farenjit</span>

Farenjit, Pharyngitis yutağın (farenks) iltihaplanmasına (enflamasyon) yani yutak ve boğaz iltihaplanma verilen bir hastalıktır. Yutağın bazen mikrobik, bazen metabolik, bazen de çalışılan ortamın ısısına, tozuna bağlı olarak reaksiyon göstermesi olan farenjit sıklıkla boğaz ağrısı veya boğaz yangısı olarak anılır. Bademciklerin enfeksiyonu, tonsilit, de eş zamanlı olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Candida</span>

Candida, insanlarda ve hayvanlarda mantar hastalığına yol açabilen bir maya cinsidir, en önemli türü Candida albicans'tır. Türkçe "kandida" olarak okunur.

<span class="mw-page-title-main">Candida albicans</span>

Candida albicans, eşeyli çoğalan, diploit, maya tipi bir mantar türü ve insanlarda oral ve vajinal fırsatçı enfeksiyonların etmenidir. Candida cinsine ait 200 tür olmasına karşın Candida enfeksiyonlarının %75'inin sorumlusu C. albicans'tır. Türkçe okunuşu kandida albikanstır.

<span class="mw-page-title-main">Kandidiyaz</span>

Kandidiyaz, herhangi bir Candida türüne bağlı olarak gelişen herhangi bir mantar enfeksiyonu için kullanılan genel addır. Kandidiyaz başka adlarla da anılabilmektedir ve bunlar şöyle sıralanabilir:

  • Kandida enfeksiyonu, kandidoz ve kandidiyazis.
  • Moniliyaz ve moniliyazis.

Vajinismus, kadınlarda oldukça sık olarak görülen bir cinsel işlev problemidir. Cinsel ilişki sırasında vajinayı çevreleyen 1/3 alt pelvik kaslarının istemsiz kasılmasına bağlı olarak ilişkinin tamamlanamaması veya oldukça ağrılı, acılı bir şekilde gerçekleşmesi durumudur. Vajinismusta izlenen pelvik kasılmaların tamamı kadının kendi iradesi, arzusu dışında istemsiz şekilde gerçekleşmektedir. Sorunu yaşayan kadınların büyük bölümü aylarca, hatta yıllarca süren evliliklerine rağmen eşleriyle hiçbir birliktelik yaşamadıkları için halen bakiredirler. Vaginism olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Fırsatçı enfeksiyon</span> normalde mevcut olmayan bir fırsattan yararlanan patojenlerin neden olduğu enfeksiyon

Fırsatçı enfeksiyon özellikle fırsatçı patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlardır. Genellikle sağlıklı bir konak, sağlıklı bir bağışıklık sistemi ile bu hastalıklardan korunmaktadır ancak yetersiz bağışıklık sistemi durumlarında bakteriyel, viral, mantarlara bağlı ya da protozoal enfeksiyonlar bu durumdan yararlanarak enfeksiyon oluştururlar. Bağışıklık sistemi yetersizliği bu patojenlere hastalık oluşturmak için bir "fırsat" sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bakteriyel vajinoz</span>

Bakteriyel vajinoz (BV), vajinada bakterilerin sebep olduğu bir hastalıktır. Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'ne göre, seksüel aktivitenin bakteriyel vajinoz gelişiminde ne gibi rol oynadığı tanımlanamamasına rağmen, risk faktörleri arasında yeni veya çoklu seks partneri gösterilmektedir. Bakteriyel vajinoza, kontrolsüz veya natural bakteri florası sebep olabilmektedir ve bakterilerin sepep olmadığı candidit ve trikomoniyaz ile karıştırılabilmektedir.

Labioplasti, genital bölgede yer alan iç dudakların küçültülmesi, estetik yönden yapılan bir müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Bulaş</span>

Biyoloji ve tıpta bulaş, bir bulaşıcı hastalığın enfekte konakçıdan, doğal konaklardan, vektörlerden veya portörlerden başka canlılara geçmesine denir. Hastalık bulaştıran canlı bazı durumlarda hasta olmayabilir.

Vajinal kanama, vajinadan çıkan herhangi bir kan akışını tanımlamak için kullanılan terim. Kanamanın kaynağı vajina duvarında olabilir ancak genellikle rahimde olmaktadır. Çoğu zaman kanama âdet döngüsü çerçevesinde gerçekleşirken, hormonal veya üreme organları kaynaklı sorunlar yüzünden de meydana gelebilir. Özellikle hamilelik esnasında meydana gelen vajinal kanamalar olası hamilelik komplikasyonlarının işareti olduğu için doktor kontrolü gerektirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pelvik inflamatuar hastalık</span> Rahim, fallop tüpleri, yumurtalıklar veya pelvis iç yüzeyinin enfeksiyonu

Pelvik inflamatuar hastalık (PİH), kadın üreme sisteminin üst kısmının, yani uterus, fallop tüpleri ve overlerin ve pelvis içinin enfeksiyonudur. Sıklıkla semptomsuz olabilir. Eğer bulgu ve semptomlar varsa, alt karın ağrısı, vajinal akıntı, ateş, idrara çıkma ile yanma, ağrılı cinsel ilişki, cinsel ilişki sonrası kanama veya düzensiz adet kanaması olabilir. Tedavi edilmeyen PİH, infertilite, ektopik gebelik, kronik pelvik ağrı ve kanser gibi uzun süreli komplikasyonlara neden olabilir.

Vajinal akıntı, vajinayı yağlayan ve koruyan sıvı, hücre ve bakteri karışımıdır. Yaygın kadın genital hastalığı ve vajinal hastalık türüdür.

Hipoöstrojenizm veya östrojen eksikliği, östrojenin normal seviyesinden daha düşük bir seviyede bulunmasıdır. Bir neden belirtmeksizin durumu ortaya koyar. Östrojen eksikliği ayrıca artmış kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilidir ve idrar yolu enfeksiyonları ve osteoporoz gibi hastalıklarla bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Penis akıntısı</span>

Penis akıntısı ya da Penil akıntı, penis başındaki üretra açıklığından gelen; idrar, zevk suyu ve meni dışındaki sıvıdır.

<span class="mw-page-title-main">Servikal ektropiyon</span>

Servikal ektropion, glandüler hücreler olarak bilinen servikal kanalın iç kısmında bulunan hücrelerin, serviksin, vajinal kısmının dış kısmında bulunduğu bir jinekolojik durumdur. Serviksin "dış" tarafındaki hücreler tipik olarak skuamöz epitel hücreleridir. İki hücrenin buluştuğu yer, tabakalı skuamöz epitel olarak da bilinen dönüşüm bölgesi olarak adlandırılır. Servikal ektropion, erken serviks kanserinden büyük ölçüde ayırt edilemez ve riskleri ve prognozu belirlemek için bir doktor tarafından değerlendirilmelidir. Pap smear testi ile nadiren rapor edilir, vajinal muayene yapıldığında genellikle bulunabilir. Glandüler hücreler kırmızı olduğu için alan kırmızı görünebilir. Pek çok kadın servikal ektropiyonla doğmasına rağmen, buna aşağıdakiler gibi bir takım klasik sebepler neden olabilir:

<span class="mw-page-title-main">Atrofik vajinit</span>

Atrofik vajinit, yeterli östrojen olmaması nedeniyle vajinal doku incelmesi sonucu vajinanın iltihaplanmasıdır. Semptomlar arasında cinsel ilişki sırasında ağrı, vajinal kaşıntı veya kuruluk ve idrar yapma isteği veya idrar yaparken yanma sayılabilir. Devam eden hastalık, tedavi olmaksızın genellikle düzelmez. Komplikasyonlar idrar yolu enfeksiyonlarını içerebilir.

Postkoital kanama, cinsel ilişkiden sonra vajinadan gelen kanamadır. Ağrı ile ilişkili olabilir veya olmayabilir. Kanama rahim, serviks, vajina ve vajina yakınında bulunan diğer doku veya organlardan olabilir. Postkoital kanama rahim ağzı kanserinin ilk belirtilerinden biri olabilir. İlişkiden sonra vajinal kanamanın ortaya çıkmasının başka nedenleri de vardır. Bazı insanlar ilk kez cinsel ilişkiden sonra kanar, ancak diğerlerinde olmaz. Kızlık zarı ince bir doku olduğu için gerilirse kanayabilir. Spor ve tampon kullanımı gibi diğer aktiviteler vajinayı etkileyebilir. Postkoital kanama tedavi olmaksızın durabilir. Bazı durumlarda, postkoital kanama adet düzensizliklerine benzeyebilir. Postkoital kanama gebelik boyunca ortaya çıkabilir. Servikal poliplerin varlığı gebelik sırasında postkoital kanamaya neden olabilir çünkü poliplerin dokusu daha kolay zarar görür. Postkoital kanama, rızalı ve rızasız cinsel ilişkiden sonra travmaya bağlı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Vajinal flora</span>

Vajinal flora, vajinal mikrobiyota veya vajinal mikrobiyom, vajinayı kolonize eden mikroorganizmalardır. Alman jinekolog Albert Döderlein tarafından 1892'de keşfedildi ve genel insan florasının bir parçasıdır. Mevcut bakteri miktarı ve türü, bireyin genel sağlığı için önemli etkilere sahiptir. Sağlıklı bir bireyin birincil kolonize edici bakterileri L. crispatus gibi, Lactobacillus cinsindendir ve ürettikleri laktik asidin, patojenik türlerin neden olduğu enfeksiyona karşı koruduğu düşünülmektedir.

Trichomonas vaginalis bir parazitin neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur. Kadınlarda trichomoniasis, kötü kokulu vajinal akıntıya, genital kaşıntıya ve ağrılı idrara neden olabilir. Erkeklerde ise tipik olarak hiçbir semptom görülmez.