İçeriğe atla

Vaivara toplama kampı

Koordinatlar: 59°22′02″K 27°45′47″D / 59.36722°K 27.76306°D / 59.36722; 27.76306
Vaivara toplama kampı
Reichskommissariat Ostland'daki toplama kampları
Estonya üzerinde Vaivara
Vaivara
Vaivara
Vaivara'nın Estonya'daki konumu
Koordinatlar
Tanınma sebebiHolokost
İnşa edenNazi Almanyası
İşletenSchutzstaffel
KomendantHans Aumeier
Asıl kullanım sebebiToplama kampı
MahkumlarYahudiler, çoğunlukla Estonyalı Yahudiler
Mahkum sayısı20.000
Ölü1.000'den fazla
Kurtuluş5 Şubat 1944
KurtaranKızıl Ordu
İnternet sitesihttps://www.jewishvirtuallibrary.org/vaivara

Vaivara toplama kampı, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi rejimi tarafından işgal altındaki Estonya'da kurulan 22 toplama ve çalışma kampının en büyüğüydü. Çoğu Vilna ve Kovno Gettosu'ndan olmak üzere Letonya, Polonya, Macaristan ve Theresienstadt toplama kampından olmak üzere yaklaşık 20.000 Yahudi mahkûm kapılardan geçti. Vaivara kurulan son kamplardan biriydi. Ağustos 1943'ten Şubat 1944'e kadar faaliyetteydi.[1]

21 Haziran 1943'te Heinrich Himmler, Baltık ülkelerinde kalan gettoların tasfiye edilmesini emretti. Daha sonra Alman işgal yetkilileri, Güvenlik Polisi Komutanı ve SD'nin himayesinde, bir IG olan Baltöl'deki petrol-şeyl çıkarma operasyonları için zorunlu çalışma kamplarının kurulmasını planlamak üzere Reval'de bir araya geldi.

Ağustos 1943'ten itibaren Todt Örgütü tarafından Estonya'nın her yerinde bir dizi toplama kampı kuruldu. Kamp kompleksinin idari merkezi Auschwitz'in eski kamp komutanı Hans Aumeier görev yaptığı Vaivara'daydı. Toplamda kampta yalnızca 15 Alman görev yaptı. Muhafızların çoğu 287. ve 290. Güvenlik Taburlarının Estonyalı ve Rus yardımcılarıydı.

Kamp, Ağustos 1943'ün başında Vaivara tren istasyonunun yakınında kuruldu. Bu, Estonya'daki 20 zorunlu çalışma kampının ana kampı olarak hizmet ediyordu, bunlardan bazıları kısa süreliğine var oldu ve hepsine genel olarak Vaivara [toplama] kampı kompleksi adı verildi. İlk başta kamp Uzatma tarafından yönetiliyordu, ancak birkaç hafta sonra Kurt Pannicke görevi devraldı. Pannicke, Eylül ayı sonunda Narva alt kampının yönetimini devraldığında Helmut Schnabel komutan oldu. 1944 sonbaharında mahkûmların bir kısmı deniz yoluyla Stutthof toplama kampına tahliye edildi.[2] Oradan Natzweiler-Struthof toplama kampının uydu kamplarına dağıtıldılar.

1944'ün başlarında Kızıl Ordu'nun yaklaşmasıyla Vaivara kampı 4 ve 5 Şubat 1944'te boşaltıldı. Toplam 2.466 mahkûm 46 km uzaklıktaki Kiviõli'deki kamplara götürüldü. Mahkûmlar, kötü kış koşullarında, yetersiz kıyafet, ayakkabı ve yiyecekle üç gün boyunca yürümek zorunda kaldı. Ağustos ve Eylül aylarında Almanlar Estonya'yı tahliye etmeye hazırlanırken mahkûmlar batıya gönderildi. Yeterli gemi olmadığı için Klooga ve Lagedi kamplarına akın ettiler. 19 Eylül 1944'te Klooga kampındaki yaklaşık 2.000 mahkûm idam edildi ve cesetler ateşlerde yakıldı. Benzer toplu infazlar Lagedi'de de gerçekleşti.

Kaynakça

  1. ^ VAIVARA MAIN CAMP The United States Holocaust Memorial Museum Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945, Volume I: Early Camps, Youth Camps, and Concentration Camps and Subcamps under the SS-Business Administration Main Office (WVHA), 2009, pp. 1491-1510 (20 pages) doi.org/10.2307/j.ctt16gzb17.47 accessed 17 October 2023
  2. ^ "Conclusions of the Estonian International Commission for the Investigation of Crimes Against Humanity. Phase II — The German Occupation of Estonia, 1941 - 1944" (PDF). 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nazi toplama kampları</span> nazi yönetiminin kurduğu masum sivil ve esirlerin zorla çalıştırıldığı ve sistematik olarak katledildiği yerleşkeler

Nazi toplama kampları veya konsantrasyon kampları, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde Almanya'da ve işgal edilen bölgelerde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuşlardı. Aynı zamanda terim Yahudiler başta olmak üzere Nazilerin siyasi ya da ideolojik düşmanlarını kitlesel olarak imha etmek amacıyla kurulmuş olan imha kamplarını da ifade etmek için kullanılır. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındadır. Eşcinsel insanlar da burada öldürüldüler. Öldürülme sebepleri ise üremeye bir katkıları olmamalarıydı. Büyük bir kısmı Polonya'da bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Majdanek toplama kampı</span>

Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Treblinka imha kampı</span>

Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Buchenwald toplama kampı</span>

Buchenwald toplama kampı, Almanya sınırları içerisindeki en büyük toplama kamplarından birisidir. Haziran 1937 ile Nisan 1945 yılları arasında Weimar yakınlarında Ettersberg'de çalışma kampı olarak işletilmiştir. Bu zaman içerisinde, Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden yaklaşık 250.000 insan, tutuklanarak Buchenwald Toplama Kampı'na gönderilmiştir. 11.000 kişi Yahudi olmak üzere 56.000 kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Kommando 99 "boyundan vurma tekniği" ile Sovyet mahkûmları Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında sistematik olarak öldürdü.

<span class="mw-page-title-main">Ebensee Toplama Kampı</span>

Ebensee Toplama Kampı, Avusturya'nın Ebensee şehrinde 1943'te silahlanma amacıyla tüneller kazmak için açılmıştır. Mauthausen-Gusen toplama kampı ağının bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Dachau toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan ilk yerleşke

Dachau toplama kampı, Nazi Almanyası tarafından 22 Mart 1933'te inşa edilen ve en uzun süredir devam eden toplama kampıdır. Kamp başlangıçta Hitler'in komünistler, sosyal demokratlar ve diğer muhaliflerden oluşan siyasi muhaliflerini tutuklamayı amaçlıyordu. Almanya'nın güneyinde, Bavyera eyaletindeki Münih'in kuzeybatısına, yaklaşık 16 km uzaklıkta olan Orta Çağ kenti Dachau'nun kuzeydoğusunda, terk edilmiş bir mühimmat fabrikasının arazisinde bulunuyor. Heinrich Himmler tarafından açıldıktan sonra amacı, önce zorla çalıştırma ve daha sonra Yahudilerin, Romanların, Alman ve Avusturyalı suçluların ve son olarak Almanya'nın işgal ettiği veya istila ettiği ülkelerden gelen yabancı uyrukluların hapsedilmesini kapsayacak şekilde genişletildi. Dachau kamp sistemi, çoğu çalışma kampı olan yaklaşık 100 alt kampı içerecek şekilde büyüdü. Güney Almanya ve Avusturya'nın her yerinde bulunuyorlardı. Ana kamp 29 Nisan 1945'te ABD güçleri tarafından kurtarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Belzec imha kampı</span>

Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VIII-F</span>

Stalag VIII-F, Stalag 318 veya Stalag 344 II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu ve Armia Krajowa esirleri için Łambinowice'de kurulan Nazi esir kampı. Toplamda 108.471 Sovyet savaş esiri bu kampta tutuldu. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VI-C</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Stalag VI-C, II. Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası tarafından kullanılan savaş esiri kampı. Almanya'nın kuzeybatısında yer alan Emsland'ın 6'da batısındaki Oberlanger köyünde yer alır. Başlangıçta Naziler için bir hapishane kampı (Straflager) olarak buradaki bataklık alanda beş kişiyle birlikte inşa edildi. 1939'dan 1945'e kadar savaş esiri kampı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Stalag X-B</span>

Stalag X-B, II. Dünya Savaşı sırasında Aşağı Saksonya'daki Sandbostel yakınlarında bulunan Nazi Almanyası'nın savaş esiri kampı. 1939 ve 1945 arasında 55 ülkeden birkaç yüz bin savaş esiri bu kamptan geçti. Barındırıldıkları kötü koşullar nedeniyle, binlerce kişi burada açlıktan, hastalıktan öldü ya da gardiyanlar tarafından öldürüldü. KAynaklar toplam ölü sayısının 8.000 ila 50.000 arasında olduğunu belirtir. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine uyguladıkları muamele diğer esirlerden daha farklı ve acımasızca oldu. Ölen yaklaşık 46 bin Sovyet esir toplu mezarlara gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kraków-Płaszów toplama kampı</span> Polonyada ki bir alman toplama kampı

Płaszów ya da Krakau-Plaszow, SS tarafından Kraków'un güney banliyösü Płaszów'de inşa edilen bir Nazi çalışma ve toplama kampı, Almanya'nın Polonya'yı işgaliyle Genel Hükûmet'in güney-orta Polonya bölgesinde kurulmuştur.

Alman Ekipman İşleri, II. Dünya Savaşı sırasında merkezi Berlin'de olan, Schutzstaffel'in (SS) sahibi olduğu ve işlettiği bir Nazi Alman savunma yüklenicisiydi. Alman işgali altındaki Avrupa'da, Nazi toplama kamplarından ve işgal altındaki Polonya'daki Yahudi gettolarından esir köle emeğini sömüren, el konulmuş fabrikalar ve kamp atölyelerinden oluşan bir ağdan oluşuyordu. Deutsche Ausrüstungswerke, Alman ordusunu beklenmedik bir kârla doğu cephesinde botlar, üniformalar ve malzemelerle donattı ve ahşap ve metal malzemelerin yanı sıra demiryolu hatları ve yük trenlerinde yeniden yapılanma çalışmaları sağladı.

Karl-Friedrich Höcker bir Nazi savaş suçlusu, SS'de Obersturmfuhrer pozisyonunda görev almış asker ve Mayıs 1944'ten Aralık 1944'e kadar Auschwitz I toplama kampının komutanı olan Richard Baer'in emir subayıydı. 2006 yılında, Höcker tarafından Auschwitz'de geçirdiği zamana ait 116 fotoğrafın yer aldığı Höcker Albümü olarak adlandırılan bir fotoğraf albümü Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Soykırım Anı Müzesi'ne bağışlanmasıyla toplama kampı yöneticisi olarak görev yaptığının kanıtı olarak yeni bir ilgi uyandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Richard Baer</span>

Richard Baer, Mayıs 1944'ten Ocak 1945'e kadar Auschwitz I toplama kampının komutanı ve hemen ardından Şubat'tan Nisan 1945'e kadar Mittelbau'nun komutanı olan bir Alman SS subayıydı. Savaşın ardından, kovuşturmadan kaçınmak için sahte bir isim altında yaşadı, ancak Aralık 1960'ta tanındı ve tutuklandı. Mahkemeye çıkamadan gözaltında öldü.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Alman kamp genelevleri</span>

II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası, mahkûmlar arasındaki verimliliği artırmak için toplama kamplarında genelevler kurdu, ancak bu kurumlar çoğunlukla Kapolar tarafından kullanıldı, çünkü beş parasız ve bir deri bir kemik kalmış normal mahkûmlar genellikle çok zayıf düşmüş oluyordu. Sonuç olarak, kamp genelevleri mahkûmların üretkenlik seviyelerinde gözle görülür bir artış sağlamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi toplama kamplarındaki kadın gardiyanlar</span>

Aufseherin, Nazi toplama kamplarındaki kadın gardiyanların unvanıydı. Toplama kamplarında görev yapan 50.000 gardiyanın yaklaşık 5.000'i kadındı. 1942'de ilk kadın gardiyanlar Ravensbrück toplama kampı'ndan Auschwitz-Birkenau ve Majdanek'e geldi. Almanca Aufseherin pozisyon unvanı (kadın) "gözetmen" veya "görevli" anlamına gelir. Daha sonra kadın gardiyanlar Bolzano(1944-1945), Kaiserwald-Riga (1943-44), Mauthausen-Gusen toplama kampı(Mart - Mayıs 1945), Stutthof Toplama Kampı(1942-1945), Vaivara toplama kampı (1943-1944), Vught(1943-1944) gibi Nazi toplama kampları, alt kamplar, çalışma kampları, gözaltı kampları ve diğer görevlere dağıtıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kaiserwald Toplama Kampı</span>

Kaiserwald Toplama Kampı (Ķeizarmežs), günümüz Letonya'sındaki Mežaparks'ın Riga banliyösü yakınında bir Nazi toplama kampıydı. Kaiserwald, Mart 1943'te, Alman ordusunun Letonya'yı işgal ettiği dönemde inşa edildi. Kampın ilk mahkûmları Almanya'dan gelen birkaç yüz mahkûmdu. Haziran 1943'te Riga, Liepāja ve Daugavpils (Dvinsk) gettolarının tasfiyesinin ardından, Letonya Yahudilerinin geri kalanı, Vilna Gettosu'nun tasfiyesinden hayatta kalanların çoğuyla birlikte Kaiserwald'a sürüldü. 1944'ün başlarında, Riga çevresindeki bir dizi küçük kamp, Kaiserwald kampının yetkisi altına alındı. Macaristan'ın Almanlar tarafından işgal edilmesinin ardından, Macar Yahudileri ve Polonya'daki Łódź'dan bazı Yahudiler Kaiserwald'a gönderildi. Mart 1944 itibarıyla, kampta ve bağlı kuruluşlarında 6.182'si erkek ve 5.696'sı kadın olmak üzere 11.878 mahkûm vardı ve bunların yalnızca 5'i Yahudi olmayanlardandı.

<span class="mw-page-title-main">Herzogenbusch toplama kampı</span>

Herzogenbusch toplama kampı, Hollanda'nın 's-Hertogenbosch kenti yakınlarındaki Vught'ta bulunan bir Nazi toplama kampıydı. Kamp 1943'te açıldı ve 31.000 mahkûmu barındırıyordu. Kampta 749 mahkûm öldü ve geri kalanlar, Herzogenbusch'un 1944'te Müttefik Kuvvetler tarafından kurtarılmasından kısa bir süre önce başka kamplara nakledildi. Savaştan sonra kamp, Almanlar ve Hollandalı işbirlikçiler için hapishane olarak kullanıldı. Bugün sergilerin yer aldığı bir ziyaretçi merkezi ve kampı ve kurbanlarını anan bir anma töreni bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Varşova toplama kampı</span> İkinci Dünya Savaşı sırasında Varşovadaki Nazi toplama kampı

Varşova toplama kampı, İkinci Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Polonya'da bulunan bir Alman toplama kampıydı. Reichsführer-SS Heinrich Himmler'in emriyle, bugün Muranów'un Varşova mahallesi olan, şu anda var olmayan Gęsiówka hapishanesinin temelinde kuruldu. Kamp Temmuz 1943'ten Ağustos 1944'e kadar faaliyet gösterdi.