İçeriğe atla

Vahid Çabuk

Vahid Çabuk
Doğum1946
İskenderun, Hatay
Ölüm2000
İstanbul
Mezun olduğu okul(lar)İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Kariyeri
Çalıştığı kurumlarİslam Ansiklopedisi
Süleymanniye Kütüphanesi
İstanbul Üniversitesi

Vahid Çabuk (1946, İskenderun, Hatay - 2000, İstanbul) Türk akademisyen, ansiklopedist, tarihçi, edebiyatçı ve yazar.

Yazdığı eserler ve makalelerle Türk Tarih ilmine büyük katkıda bulunmuştur. Osmanlıca eserleri günümüz Türkçesine kazandırarak, tarih sevenlerin ve tarihçilerin hizmetine sunmuştur. Bu eserlerden başlıca; Solakzade Tarihi, Peçevi Tarihi ve Dr. Fahri Çetin Derin hocası ile beraber çevirisini yaptığı Mecmua-i Tevarih eserleridir.[1] Osmanlı Tarihi ile ilgili yazdığı iki padişah; IV. Murad ve II. Abdülhamid biyografisi bulunmaktadır. MEB İslam Ansiklopedisi'nde tashih memurluğundan yayım müdürlüğüne kadar yükselerek ansiklopedinin tamamlanmasını sağlamıştır. Buradaki mesaisinde döneminin büyük bilim adamları olan Halil İnalcık, Fuat Köprülü, Şehabettin Tekindağ ile yayın kurulunda ansiklopedi maddelerinin hazırlanmasına katkıda bulunmuştur. İslam Ansiklopedisi'ndeki görevinden sonra İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü Yeniçağ kürsüsüne öğretim görevlisi olarak atanan Vahid Çabuk, Tarih Bölümünde Osmanlıca ve İnkılap Tarihi dersleri vermiştir. 2000 yılında akciğer kanseri sonucu ölmüştür. Evli ve üç çocuk babası olan Çabuk, Arapça, Fransızca ve Farsça dillerini bilmektedir.[2]

“Kürsüsüz profesör” olarak tanınıyordu. 1946-2000 tarihleri arasında yaşadı.[3] Hatay ilinin İskenderun ilçesine bağlı, eski adı Cebike yeni adı Düğünyurdu olan küçük bir köyde dünyaya geldi.[4]

Eğitim Hayatı

12 yaşında ilkokula İskenderun'da başladı. Liseyi İskenderun Lisesi'nde bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne 1967'de başladı. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan İslam Ansiklopedisi'nin Müdürü Prof.Dr.Tahsin Yazıcı tarafından 1968 yılında fiilen tashih memuru olarak atandı. Bu memurluğa atanmasında Osmanlıca hocası Dr. Fahri Çetin Derin'in desteğini görmüştür. 1971'de Tarih Bölümünden mezun olmuştur. Yüksek lisansını ve doktorasını aynı üniversitede tamamlamıştır.[5]

Edebi Kişiliği

Göçer Toprağa Düştü romanı, Hatay-İskenderun'a bağlı Cebike köyünün kuruluşunu, göçerlerin bölgeye yerleşmesi üzerinden anlatmaktadır. Konar-göçer ailelerin, mecburi iskana tabi olmaları ve böyle bir iskan mecburiyeti karşısında, çadırlarından taş eve geçişleri, yerleşik düzenin ortaya koyduğu problemler üzerine yazdığı sosyal bir roman çalışmasıdır.[6]

Kitapları

  • Osmanlı Tarihinden Fıkralar, İstanbul, 1. Baskı 1974 (Emre Yayınları, İstanbul, 2. Baskı 2006)
  • Tiryaki Hasan Paşa'nın Gazaları ve Kanije Savunması, Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser, İstanbul, 1978) (hazırlayan)
  • Divan-ı Muhibbi, 3 Cilt, Kanuni Sultan Süleyman. (Tercüman Yayınları 1001 Temel Eser, İstanbul, 1980) (hazırlayan)
  • Âlimler ve Sanatkârlar, Ahmet Refik. (Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1. Baskı 1980, 2. Baskı 1981) (hazırlayan)
  • Peçevi Tarihi, Peçevi İbrahim Efendi. (Enderun Kitabevi, İstanbul, 1980) (Dr. Fahri Çetin Derin ile beraber hazırlayan)
  • Mecmua-i Tevarih, Hafız Hüseyin Ayvansarayi. (İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1985) (Dr. Fahri Çetin Derin ile beraber hazırlayan)
  • Tarih-i Hind-i Garbi Veya Hadis-i Nev (A History of the Discovery of America), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, The Historical Research Foundation, İstanbul Research Center, Ankara, 1987 (hazırlayan, isimsiz)<br/
  • Otoman Empire in Drawings, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, The Historical Research Foundation, İstanbul Research Center, Ankara, 1987) (hazırlayan, isimsiz)
  • Tarih-i Feth-i Şiklos İstolni Belgrad (Süleymanname), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, The Historical Research Foundation, İstanbul Research Center, Ankara, 1987) (hazırlayan, isimsiz)
  • Otoman Empire in Miniatures, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, The Historical Research Foundation, İstanbul Research Center, Ankara, 1988) (hazırlayan, isimsiz)
  • Köprülüler, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1988)
  • Kitab-ı Bahriye, 4 Cilt, Piri Reis. (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, The Historical Research Foundation, İstanbul Research Center, Ankara, 1989) (Osmanlıca transkripsiyon ve "Günümüz Türkçesiyle" bölümünde hazırlayan)
  • Solakzade Tarihi, 2 Cilt. (Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1989) (hazırlayan)
  • Tarihimizde Vakıf Kuran Kadınla Hanım Sultan Vakfiyeleri, Deeds Of Trust Of The Sultans Womenfolk - Actes De Fondation De Sultane Hanım, (Tarihi Araştırmalar ve dokümantasyon Merkezleri Kurma ve Geliştirme Vakfı, İstanbul, 1990) (Türkçe Transkripsiyon)
  • İslam Ansiklopedisi İndeksi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1994 (hazırlayan)
  • Sultan Dördüncü Murat Han, Sebil Yayınları, İstanbul, 1995)
  • Göçer Toprağa Düştü, Sebil Yayınları, İstanbul, 1995 (roman)
  • Osmanlı Teşkilat ve Siyaset Kültürü, Emre Yayınları, İstanbul, 1996)
  • Antakyalı Yahya Efendi Divançesi, Hatay Folklor ve Sanat Derneği, Antakya, 1996
  • Osmanlı Siyasi Tarihinde Sultan II. Abdülhamid Han, Emre Yayınları, İstanbul, 1. Baskı 1998, 2. Baskı 2001, 3. Baskı 2002
  • Kuruluşundan Cumhuriyete Büyük Osmanlı Tarihi, 10 Cilt, Emre Yayınları, İstanbul, 1. Baskı 1999, 2. Baskı 2002)
  • Hedefteki Sultan II. Abdülhamid (Bir Siyasi Tarih Denemesi, Truva Yayınları, İstanbul, 1. Baskı, 2. Baskı 2004
  • Yasakların Sultanı Dördüncü Murat, Emre Yayınları, İstanbul, 2005
    [7]

Kaynakça

  1. ^ Dr. Vahid Çabuk: Hayatı ve Eserleri, Burak Fazıl Çabuk, Emre Yayınları, 2003, s.24
  2. ^ Dr. Vahid Çabuk: Hayatı ve Eserleri, Burak Fazıl Çabuk, Emre Yayınları, 2003, s.8-12
  3. ^ "DR. VAHİD ÇABUK'UN "SULTAN 2'NCİ ABDÜLHAMİD" İSİMLİ KİTABI OKUYUCUYLA BULUŞTU". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 
  4. ^ "Dr. Vahid Çabuk". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 
  5. ^ Dr. Vahid Çabuk: Hayatı ve Eserleri, Burak Fazıl Çabuk, Emre Yayınları, 2003
  6. ^ "GÖÇER TOPRAĞA DÜŞTÜ". 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022. 
  7. ^ "Dr. Vahid ÇABUK". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı padişahları listesi</span> Osmanlı İmparatorluğu hükümdarlarının bir listesi

Osmanlı Hanedanı'nın hükümdarları, yükselme döneminden dağılma dönemine dek kıtalararası geniş bir imparatorluğa hükmetmiştir. Osmanlı İmparatorluğu zirvedeyken, kuzeyde Macaristan, güneyde Somali, batıda Cezayir ve doğuda Irak'a kadar uzanmıştır. İlk başlarda İmparatorluk Bursa'da yönetilirken, 1365'te Edirne başkent oldu. Son olarak da Bizans İmparatorluğu'ndan alınan İstanbul başkent yapıldı. İmparatorluğun ilk yıllarının anlatımında efsane ve gerçeği ayırmanın zor olması nedeniyle değişen konular olmuştur; buna rağmen çoğu çağdaş tarihçi, imparatorluğun aşağı yukarı 1299 yılında ortaya çıktığını ve kurucusunun Oğuz Türklerinin Kayı boyundan gelen Osman Gazi olduğunu kabul eder. Osmanlı Hanedanlığı, 36 sultanla 6 yüzyıl boyunca var oldu. Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nda müttefik olduğu İttifak Devletleri'nin yenilgiye uğraması sonucuyla tarih sahnesinden silindi. İmparatorluk'un İtilaf Devletleri tarafından bölünmesi ve ardından gelen Kurtuluş Savaşı Türkiye Cumhuriyeti'nin doğmasına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Sokollu Mehmed Paşa</span> 36. Osmanlı sadrazamı

Sokollu veya Sokullu Mehmed Paşa, I. Süleyman döneminde Osmanlı donanmasının Kaptan-ı Deryalığı ve yine I. Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde 14 yıl Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Süleyman'ın son sadrazamı olmuştur. Hem Osmanlı İmparatorluğu'nun zirvede bulunduğu dönemi simgelemesi itibarıyla hem de icraatları, projeleri ve kişiliği sayesinde en önemli Osmanlı sadrazamlarından biri kabul edilir. II. Selim'in damadı ve Esmehan Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mustafa</span> 29. Osmanlı padişahı (1807–1808)

IV. Mustafa, 29. Osmanlı padişahı ve 108. İslam halifesidir. Babası I. Abdülhamid, annesi Ayşe Sineperver Sultan'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Abdülhamid</span> 27. Osmanlı padişahı (1774–1789)

I. Abdülhamid, 27. Osmanlı padişahı ve 106. İslam halifesidir. III. Ahmet'in oğlu ve III. Mustafa'nın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">Şemsi Ahmed Paşa</span> Osmanlı soylu ve beylerbey

Şemsi Ahmed Paşa ; ; Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Kanijeli Siyavuş Paşa III. Murad saltanatı döneminde 1582-1584, 1586-1589 ve 1592-1593 yıllarında üç dönem sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kara Davud Paşa ya da Sultan II. Osman'ı öldürdükten sonraki unvanıyla Hain Davud Paşa, Sultan I. Mustafa'nın ikinci padişahlık döneminde, 20 Mayıs 1622 - 13 Haziran 1622 tarihleri arasında 24 gün Veziriazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Müezzinzade Hafız Ahmed Paşa IV. Murad saltanatının devlet idaresinin annesi Valide Kösem Sultan'ın elinde olduğu ilk dönemlerinde, 28 Ocak 1625- 1 Aralık 1626 ve 25 Ekim 1631-10 Şubat 1632 tarihleri arasında iki kez toplam iki yıl bir ay yirmi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Nureddin Paşa</span> 203. Osmanlı sadrazamı

Abdurrahman Nûreddin Paşa (Osmanlıca: عبدالرحمن نور الدين پاشا‎;, II. Abdülhamid saltanatında 2 Mayıs 1882 - 12 Temmuz 1882 tarihleri arasında iki ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Halûk Akalın</span>

Şükrü Halûk Akalın,, 15 Nisan 2001 - 12 Ocak 2012 tarihleri arasında Türk Dil Kurumu Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kurumda düzenlenen basın toplantısında, görevinden kendi isteği ile ayrıldığını belirten Akalın, Hacettepe Üniversitesi'ndeki asli görevine geri dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Peçevî</span> Pécs (Macaristan) doğumlu Osmanlı tarihçisi

İbrahim Peçevî veya Peçuylu İbrahim Efendi, Macaristan doğumlu Osmanlı tarihçisidir.

Ahmet Bican Ercilasun, Türk dil bilimci, Türkolog ve yazardır.

Mustafa Necati Karaer, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Türk yazar, şair, otobiyografici, eleştirmen. Hisarcılar akımının kurucusu. Hisar şiirinin önde gelen temsilcisi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlıca</span> Osmanlı İmparatorluğunda kullanılan dil

Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk anayasası olan 1876 tarihli Kânûn-ı Esâsî'de geçtiği hâliyle Türkçe, 13 ile 20. yüzyıllar arasında Anadolu'da ve Osmanlı Devleti'nin yayıldığı bütün ülkelerde kullanılmış olan, Arapça ve Farsçanın etkisi altında kalan Türk dili. Alfabe olarak çoğunlukla Arap alfabesinin Farsça ve Türkçe için uyarlanmış bir biçimi kullanılmıştır. Halk arasında bazen bu dil dönemi için "Eski Türkçe" de kullanılmaktadır.

Şah Sultan, Osmanlı Padişahı II. Selim'in Nurbanu Sultan'dan doğan kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nurhan Atasoy</span> Türk sanat tarihçisi

Nurhan Atasoy, Türk sanat tarihi profesörü, akademisyen ve yazardır. Osmanlı ve İslami sanat tarihinde uzmanlaşmış; bu konularda akademik çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler kaleme almıştır.

Konstantinopolis Kuşatması, 1397-1402 yıllarında Osmanlı Devleti'nin Konstantinopolis'e karşı gerçekleştirdiği muhasara.

Sebahattin Yıldız Müzesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan özel bir müzedir. 2010 yılında, Yıldızlar Holding'in kurucusu olan iş insanı Sebahattin Yıldız tarafından kurulan müzede arkeolojik ve etnografik eserlerin yanı sıra Osmanlı döneminden kalma maden işlemeleri, Sultan II. Abdülhamid'e ait bazı eşyalar ile Yıldız'ın kişisel saat ve tespih koleksiyonları sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gürol Sözen</span>

Gürol Sözen Türk ressam, yazar, heykeltıraş, sanat tarihçisi.