İçeriğe atla

Vahdettin Köşkü

Koordinatlar: 41°03′13″K 29°03′18″D / 41.05361°K 29.05500°D / 41.05361; 29.05500
Başlığın diğer anlamları için Çankaya sayfasına bakınız.
Çengelköy Köşkü
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı forsu
Boğaz'dan Köşk
Harita
Eski ad(lar)Çengelköy Vahdettin Köşkü
Genel bilgiler
TürKöşk
Mimari tarzBarok
KonumÇengelköy, Üsküdar, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°03′13″K 29°03′18″D / 41.05361°K 29.05500°D / 41.05361; 29.05500
Mevcut kullananTürkiye Cumhurbaşkanlığı (2014-günümüz)
SahipTürkiye Türkiye
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı112m²
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Alexandre Vallaury

Vahdettin Köşkü veya Çengelköy Köşkü, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde Çengelköy'de bulunan köşktür. Köşk, padişah olmadan önce Şehzade Mehmed Vahdeddin Efendi tarafından kullanıldığı için Vahdettin Köşkü adıyla bilinir. Şu anda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından 'Çalışma Ofisi' olarak kullanılmaktadır.

Kırım Harbi sırasında İtalyan yaralılarına hastane olarak tahsis edilen yapı daha sonra 37 bin altına Sultan Abdülmecid tarafından satın alınarak, oğlu Şehzade Burhaneddin Efendi'ye (1849-76) tahsis edildi. Burhaneddin Efendi'nin ölümü sonrası köşk ve bahçesi, Sultan II. Abdülhamid tarafından kardeşi Şehzade Mehmed Vahdeddin Efendi'ye verildi. Daha sonra Sultan "VI. Mehmed Vahideddin" ismiyle tahta geçecek olan Vahideddin Efendi, eski köşkü Fransız mimar Alexandre Vallaury'e yeniden düzenletti ve kuzeye doğru bir kanat ilave ederek büyüttürdü. Mehmed Vahideddin Efendi'nin annesi küçük yaşta vefat ettiği için şehzadeyi Sultan Abdülmecid'in kadın efendilerinden Şayeste Hanım büyüttü. Anneliği olan bu hanım için de 2 katlı bir köşk yaptırdı ve ona tahsis etti. Köşk, soğan biçimindeki kubbesiyle bilinir.

Sultan Vahdeddin, saltanatın kaldırılması sonrası yurt dışına çıkarken şahsi mülkü olan bu araziyi Zehra isimli bir cariyesine bağışladı. Zaman içinde giderek eskiyen yapı 1950-60 tarihleri arasında kısım kısım yıkıldı. Köşk, 1984 yılında "korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı" olarak tescillendi.

Köşk 1988 yılında dönemin başbakanı Turgut Özal'ın talimatıyla "Başbakanlık Dinlenme Evi" olarak kullanılması için restore edilmeye planı yapıldı. Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları İstanbul Bölge Kurulunun 14 Haziran 1985 tarih ve 1457 sayılı kararı ile uygun bulunan ve Boğaziçi İmar Müdürlüğü'nce 16 Aralık 1985 tarihinde onaylanarak inşaatına başlandı. Köşklerin bazılarının restorasyonu tamamlandı. Ancak Turgut Özal'ın vefat etmesinden sonra çalışma durduruldu. Restorasyon işini alan Vakıf İnşaat, "ödeneksizlik" dolayısıyla 1998 yılında köşkleri kaderine terk etti.

Erkan Mumcu'nun Kültür ve Turizm Bakanlığı döneminde restorasyon için bir firma ile otel yapılması için anlaşıldıysa da bu proje gerçekleşmedi. Köşk, 2007 yılında Devlet Bakanı Hayati Yazıcı tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı mülkiyetinden alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne verildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü de köşkü Türkiye Başbakanlığı'na tahsis etti. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan köşkün "Başbakanlık Anadolu Çalışma Ofisi" ve yabancı misafirler için "Devlet Konuk Evi" olarak yeniden restore edilmesi için talimat verdi.[1] Restorasyon projesini Sinan Genim üstlendi. Köşk çevresini düzenlenmesi için 4 bin m² alan 2 Haziran 2013 tarihinde kamulaştırıldı.[2] Köşkün içinde bulunan koruda, 10 fıstıkçamı, 10 at kestanesi ve 25 ıhlamur ağacıyla birlikte meşe, Lübnan sediri, defne, erguvan ve sakız gibi toplam 300 ağaç da korumaya alındı. Akasya, defne aylangoz gibi bahçeyi ve fıstıkçamlarını saran ağaçlar ise kesildi. Bu ağaçların yerine İstanbul Boğazı'nın florasına uygun ıhlamur, at kestanesi, fıstıkçamı, çitlenbik, erguvan gibi ağaçlar dikildi. Köşkün restorasyonu Ağustos 2014'te tamamlandı.[3]

Restorasyon çalışmaları bittiğinde tarihçi İlber Ortaylı, "Restorasyonu hiç beğenmiyorum. Tarihi realiteye, mimari kurallara sadık bir restorasyon olmadığını herkes biliyor." şeklinde eleştirdi.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Vahdettin Köşkü Erdoğan'ı bekliyor". 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  2. ^ "2 Temmuz 2013 tarihli Bakanlar Kurulu kararı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2015. 
  3. ^ "Vahdettin Köşkü'nde çalışmalar tamamlandı!". 13 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  4. ^ "26 Ağustos 2014 tarihli Sözcü haberi". 30 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2015. 
Wikimedia Commons'ta Vahdettin Pavilion ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Mehmed</span> 36. ve son Osmanlı padişahı (1918–1922)

VI. Mehmed veya Mehmed Vahideddin, Osmanlı İmparatorluğu'nun 36. ve son padişahı ve 115. İslam halifesidir. Saltanatı döneminde, Osmanlı Devleti Mondros Mütarekesi'ni imzalayarak I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrıldı. İstanbul'un İşgali yaşandı ve İngilizlerin baskısı üzerine Meclis-i Mebûsan kapatıldı. Anadolu'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi ülke yönetiminde egemen olduktan sonra Vahideddin'in idaresi fiilen mümkün olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Saraylar Başkanlığı</span>

Millî Saraylar Başkanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan, millî sarayların korunması ve düzenlenmesinden sorumlu olan başkanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çankaya Köşkü</span> Türkiye cumhurbaşkanlarının resmî konutu ve çalışma yeri (1923–2014)

Çankaya Köşkü, Türkiye'nin başkenti Ankara'da 1923-2014 yılları arasında Cumhurbaşkanlarının ikamet ettiği komplekstir. 2014 yılından itibaren Cumhurbaşkanlığı resmî konutunun Cumhurbaşkanlığı Sarayı olmasıyla, Başbakanlar tarafından kullanılmaya başlandı. 2017 anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 genel seçimleri ile birlikte köşk, başbakanlık makamının kaldırılmasıyla kurulan Cumhurbaşkanı Yardımcısı makamı tarafından kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Efendi</span> Osmanlı Hanedanının son halifesi

Abdülmecid Efendi veya II. Abdülmecid, 32. Osmanlı padişahı Abdülaziz’in altı oğlundan biri, Osmanlı hanedanından son İslam halifesi, iki kutsal caminin hizmetkârı, 16 Mayıs 1926 ile 23 Ağustos 1944 yılları arası Osmanlı Hanedan reisi, ressam ve müzisyen. Osmanlı hanedanının tek ressam üyesidir ve döneminin Türk ressamları arasında yer almıştır. Amcasının oğlu Mehmed Vahdettin’in 4 Temmuz 1918’de tahta çıkması üzerine Osmanlı tahtının veliahdı olan Abdülmecid; bu sıfatı 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırılıncaya kadar taşıdı. TBMM tarafından 18 Kasım 1922’de halife seçildi. Osmanlı halifeliğine resmen son veren 431 sayılı Kanun'un kabul edildiği 3 Mart 1924 tarihine kadar “halife” unvanını taşıdı. Tarihe “Son Osmanlı Halifesi” olarak geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Faruk Efendi</span> Türk asker ve Osmanlı hanedanı şehzadesi

Ömer Faruk Efendi, Türk asker, son Osmanlı halifesi Abdülmecid Efendi'nin oğlu, son Osmanlı padişahı VI. Mehmed’in damadıdır. 1920-1924 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü'nün başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Sarayı</span>

Tunca Sarayı, Hünkar Bahçesi Sarayı, Edirne Saray-ı Hümayunu gibi isimlerle de anılan Edirne Sarayı ; Edirne'nin Yeniimaret Mahallesi'nde Sarayiçi olarak adlandırılan bölgesinde, II. Murad'ın saltanatının son zamanlarında 1450 yılında Tunca Nehri'nin iki yakasında inşa edilmeye başlanmış ve esas karakterini II. Mehmed döneminde kazanmıştır. İstanbul'daki Topkapı Sarayı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük ikinci sarayıdır. Büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini de yansıtan Edirne birçok yapıyı bünyesinde barındırmış ve oldukça geniş bir alana yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Selim Efendi</span>

Mehmed Selim Efendi, 34. Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in en büyük oğluydu.

Süleyman Selim Efendi. Sultan Abdülmecid'in sekiz oğlunun yedincisiydi. Annesi Ayşe Ser-firaz Hanımefendi'dir. Ağabeyi V. Mehmed Reşad'ın hükümdarlığı sırasında tahtın 2. varisiyken öldü. Kızı Emine Naciye Sultan, Enver Paşa ile evlendi.

Beykoz "Mecidiye" Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan tarihi bir kasırdır. Yalıköy semtinde Hünkâr İskelesi olarak anılan alanın güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Sultan</span> Osmanlı prensesi

Sabiha Sultan veya Rukiye Sabiha Osmanoğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in kızı ve son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi'nin gelini.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Ulviye Sultan</span>

Fatma Ulviye Sultan veya Fatma Ulviye Germiyanoğlu, son Osmanlı padişahı Vahdettin’in büyük kızı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Tevfik Efendi</span> Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecidin tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendinin oğlu (1874–1931)

İbrahim Tevfik Efendi, Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecid'in tahta çıkmayan oğullarından Mehmed Burhaneddin Efendi'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Burhaneddin Efendi (II. Abdülhamid'in oğlu)</span> Osmanlı şehzadesi

Mehmed Burhaneddin Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in 8 oğlundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yalova Atatürk Köşkü</span>

Yalova Atatürk Köşkü, 1929 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün isteğiyle Yalova'nın 12 kilometre güneyindeki Termal ilçesine yapılan iki katlı köşk.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Efendi Köşkü</span>

Abdülmecid Efendi Köşkü, Kuzguncuk’taki Bağlarbaşı Korusu içinde bulunan tarihi köşk.

Çerkes Kabasakal Mehmed Paşa (1854-1909), Sultan II. Abdülhamid döneminde ser hafiye olarak görev yapmış, aynı zamanda süvari feriki rütbesine sahip bir Osmanlı paşası. Hafiye teşkilatının en ünlü hafiyelerinden olan Kabasakal Mehmed Paşa göğsüne kadar gelen sakallarından dolayı kabasakal unvanını almıştır. 24 Temmuz 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra halkın kendisine karşı galeyana gelmesi nedeniyle İstanbul'dan kaçmıştır. Ancak Mudanya'da yakalanıp Bursa, Orhaneli ilçesine sürgün edilmiştir. Burada 31 Mart Vakası'nın baş aktörlerinden Derviş Vahdeti'nin yakın arkadaşı ilçe kadısı ve halktan birkaç kişi ile birlikte İttihad-ı Muhammedi Cemiyetinin Bursa şubesini kurdu. Ancak herhangi bir etkinlik sağlayamadan buradan İstanbul'a kaçarken yakalanıp, diğer suçları göz önüne alınarak askeri mahkemede yargılanarak 14 Haziran 1909'da idamına karar verilmiş ve İstanbul'da asılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Kemaleddin Efendi</span>

Ahmed Kemaleddin Efendi, Sultan Abdülmecid ile Verdicenan Kadınefendi'nin oğlu.

<span class="mw-page-title-main">Bidâr Kadınefendi</span> Osmanlı padişahı II. Abdülhamidin eşi

Bidâr Kadınefendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in eşi.

Ayşe Sultan Osmanlı prensesi, Sultan III. Ahmed kızı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.