İçeriğe atla

Vahşi kedi fişeği

.338 Yogi vahşi kedi fişeğinden(sol iki) geliştirilen .338 Lapua Magnum(sağ)

Vahşi Kedi Fişeği (İngilizceWildcat Cartridge) seri üretim için tasarlanmış ve standardize edilmiş bir fişek çapını kastetmez. Aksine genellikle piyasada var olan bir çapın sivil kullanıcılar tarafından iyileştirilmiş veya yeni özellik katılmış halini ima eder. Bunun için genelde iki ticari kalibrenin parçaları kullanılır. Bir çapın mermi çekirdeği ve diğer bir çapın kovanı (boyun çekirdeğe uyarlanacak şekilde) birbirine preslenerek yeni çap elde edilmiş olur. Söz konusu fişekler genellikle spor veya hobi amaçlı ve genelde ev doluları üretilmek üzere oldukça tecrübeli kişiler tarafından yaratılırlar. Ayrıca vahşi kedi fişeklerinden geliştirilen ve piyasaya sürülen fişekler de mevcuttur (örn: .338 Lapua Magnum, .22-250 Remington, 7mm-08 ve .22-250 AI gibi)

Wildcat kalibreleri genellikle işe meraklı hobiciler tarafından belli ihtiyacı karşılamak üzere geliştirilirler. Örnek vermek gerekirse, yeni bir trend olan kemirgen avı (ve zararlıların arındırılması) olayı için daha büyük kalibreleri daha hızlı ancak daha ufak kalibrelere dönüştürme ihtiyacından dolayı, kimi 30 kalibre daha küçük (22 veya 25) kalibreye dönüştürülmüştür. Söz konusu prosesten ortaya çıkan kişisel (custom) kalibreler birer vahşi kedi kalibresidir.

Dünyada 6000'in üzerinde Wildcat kalibresi bulunmaktadır.

Ticari Kabul Görmüş Örnekler

.22-250 Remington

.22-250 Remington

.250 Savage'den geliştirilmiştir. Geliştirilmesi 1937'lerden başlasa da 1963'te Browning firması tarafından fişek için yapılmış namlu üretmiş daha sonra Remington firması tarafından çap 22-250 Remington kalibresi olarak üretilmiştir. .22 kalibreler içinde en hızlı kaibrelerden biridir.  .22 Varminter ve .22 Wotkyns Original Swift olarak da bilinir. Weatherby kalibresi olmayıp Weatherby Mark V'te kullanılan ilk çaptır.

.22 CHeetah

308 Bench Rest kalibresinin boynu .22 kalibreye daraltılarak yapılmıştır. böylece çok düz bir düşüş sergileyen mermi haline dönüştürülmüştür. Merminin hızı 4000 feet/sn'ye kadar çıkmaktadır. Özellikle kemirgen (Varmint) avlarında oldukça popüler bir çaptır.

.303/25.

.303 Britishkovanının boynu .25 kalibreye daraltırlarak elde edilmiştir. Özellikle Avustralya'da kanguru itlafı (1940-50) sırasında oldukça popüler bir çapa dönüşmüştür. Daha sonra ülkede .303 British kalibre silahların ithali ve satılması yasaklandığı ve yurt dışından ithal edilen mühimmata sorun yaşandığı dönemlerde oldukça popüler bir kalibre imiş. Halen çok sayıda bu kalibreye tekrar çemberlenmiş (re-bore) Lee Enfield tüfekleri mevcuttur.

6.8 mm Remington SPC(sol) ve 5.56x45mm NATO (Sağ)

6.8 mm SPC

.30 Remington kovanının boynu .270 kalibreye inceltilip M16 tüfeğine sığacak şekilde düzenlenmesiyle Amerikan Özel Kuvvetleri askerleri tarafından, daha öldürücü fişekler geliştirilmek üzere Afganistanda geliştirilmiş ve ticari fişekler kadar popülarite kazanmıştır.

7mm-08 Remington

7 mm-08 (7mm-08 Remington)

.308 winchester kovan boynunun 7mm'ye daraltılması ve kovan boyunun az uzatılmasıyla yapılmıştır. Daha sonra Remington firması 7mm-08 Remington kalibresini wildcat kalibresinden direkt kopyalayarak ve M700 ve M788 modellerinde kullanarak popülerleştirmiştir.

7-30 Waters

Winchester Model 94'te kullanılmak üzere,.30-30 Winchester kalibresinden daha iyi performansa sahip kalibre geliştirilmek üzere 1974'te geliştirilmiştir.

.454 Casull

.454 Casull

Diğerlerinin aksine bir tabanca kalibresi olan .45 Colt'tan (dikkat .45 ACP değil) geliştirilmiştir. Oldukça hızlı bir mermi ve büyük avlarda kullanılan bir çaptır. Yıllarca kalibreyi tek kullanan firma freedom arms idi ancak 1990'larda Taurus ve Ruger firması tarafından kullanılmaya başlanmıştır. 11.5x35.1mm olarak tanımlanabilir.

Kaynakça

Lyman Reloading Handbook - 48th Edition 2002

Hornady "Handbook of Cartridge Reloading": 9th Edition ISBN 090255992397

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Heckler & Koch G3</span> Alman yapımı piyade tüfeği

Heckler & Koch G3 , otomatik, yarı otomatik ve tam otomatik atış seçeneklerine sahip 7.62 mm'lik piyade tüfeği. 1950'lerde Alman silah üreticisi Heckler & Koch ile İspanyol devletine ait dizayn ve geliştirme ajansı CETME iş birliğiyle geliştirilmiştir. 1959 yılında Bundeswehr'in standart piyade tüfeği olarak hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tabanca</span> Şarjörlü ve toplu olmak üzere ikiye ayrılan kısa namlulu ateşli silah

Tabanca; kısa namlulu, ateşli silah.

<span class="mw-page-title-main">5.56×45mm NATO</span>

5.56×45mm NATO, 1970'lerin sonunda Belçika'da FN Herstal tarafından geliştirilen kenarsız, darboğazlı, vasat mermi ailesinden bir tüfek mermisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mermi</span> ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşeni

Mermi, ateşli silahlarda kullanılan fişeğin atış anında namludan fırlatılan bileşenidir. Ateşli silahlar tarafından atılan delici, patlayıcı madde, kurşun. Küçük çaplı ateşli silahlar ile ağır ateşli silahların mermileri farklıdır. Tüfek, tabanca gibi küçük silahların mermisi çarpma etkisiyle hedefi deler. Büyük çaplı, ağır ateşli silahlar olan topların mermileri ise hedefi bulduğunda ya da havada patlar.

<span class="mw-page-title-main">FN Five-seveN</span> Belçika yapımlı yarı-otomatik tabanca

FN Five-SeveN, FN Herstal tarafından üretilen Belçika yapımı bir yarı otomatik tabancadır. Silah, 1990'larda geliştirilmiş olup adını 5,7 mm'lik mermi çapından almaktadır ve ticari marka büyük harf kullanımı stili üreticinin baş harfleri olan FN'i vurgulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Av tüfeği</span> ek bir ateşlemede bir veya daha fazla mermi ateşleyebilen yivsiz ateşli silah

Av tüfeği, avcılıkta kullanılan tüfeklere verilen genel ad. Ancak Türkiye'de yürürlükte olan yasalar gereği yivli av tüfeklerinin satın alınması bulundurulması ve taşınması oldukça zor koşullara dayandığından olsa gerek ki uzun zamandan beri av tüfeği kavramı "yivsiz av tüfekleri" için kullanılmaktadır ancak gerçekte yivli tüfekler de birer av tüfeği kavramına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">.308 Winchester</span> NATO üretimi mermi

.308 Winchester, 30-06 SpringField fişeğinin yerini almak için .300 savage kalibresinden geliştirilmiş bir mermidir. Vuruş gücü ve menzil olarak 30-06 Springfielde benzer ancak kovan boyu kısaltılmıştır. 30-06 SpringField fişeğinin uzun olması nedeniyle yeni nesil otomatik silahlarda tutukluk yaptığı görülmüştür. Sorunun çözümünü araya ABD Winchester firmasıyla T64E3 kod adıyla yapılan ortak çalışmada ilk olarak 1952 senesinde Winchester için özellikle ticari ve sportif/av amaçlı geliştirilmiş fişeğin başarısının ardından 2 sene sonra NATO bünyesinde .308 winchesterın üzerinden NATO'da yaygın olarak kullanılan 7.62x51mm NATO geliştirilmiştir. bu iki mermi birbirinden sade 0.2mm çap farkı gösterip çok küçük kovan yapısı farkına sahipler. Çekirdek çapı 7.82mm(0.308 inç) dir. 30-06 SpringField mermisinin 63mm olan kovan boyu 51mm'ye indirilmiş; kovan hacim kapasitesinde fazla azalma olmaması için kovan çapı yaklaşık 1mm kadar genişletilmiştir. Yani kovan hacmi fazla değişmeme şartıyla boyu kısaltılmış olan fişek görünüm olarak 30-06 Springfield fişeğinden daha kısa ve şişman bir yapıya sahiptir. Winchester o dönemde üretimde olan(ve hala üretimi devam eden) Winchester Model 70'te 308 winchester kalibresini kullanmış ve başarılı modelinin başarısını katlamıştır. bu silah vietnam savaşı döneminde ABD birliklerince keskin nişancı tüfeği olarak kullnılsa da başarısını daha çok Polis özel birliklerinin keskin nişancı tüfeği ve ayrıca çok başarılı bir av silahı olarak göstermiştir. daha önce de belirtildiği gibi .308 winchester askeri kullanımdan ziyade sivil kullanım için üretilen bir kalibredir. ancak onun çok az farklı olan modeli 7.62x51mm NATO, NATO ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir kalibredir ve G3'ten tut birçok keskin nişancı tüfeğine kadar yaygın bir kalibre olarak kullanılmaktadır. sivil kullanıma açık olan .308 winchester kalibre yivli av tüfekleri 7.62x51mm NATOyu kullanabilseler de silah performansı bu tip kullanımda ciddi olarak düşmekte ancak bir tehlike arz etmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">M240</span> Makineli tüfek

M240, resmen United States Machine Gun, 7.62mm, M240 göbekten doldurmalı, barut gazının geri tepmesi ve icra yayının ileri itmesi ile seri olarak atış yapabilen bir Makineli tüfektir. Silah 7.62x51mm NATO sınıfı fişek kullanmaktadır. Bu silah Belçika yapımı FN MAG modelinin Amerikan Kara Kuvvetleri için geliştirilmiş modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">.22LR</span>

.22 LR olarak adlandırılmakta ve kısaca .22LR olarak bilinmektedir. Metrik karşılığı 5.6x15mm'dir. .22 kalibre ilk olarak 1857 yılında amerikan Smith&Wesson firması tarafından "Smit&Wesson .22" fişeği olarak tasarlanmış olup daha sonra 1887'de J. Stevens Arms & Tool Company tarafından .22 Long fişeğinin kovanı ve .22 Extra Longın mermi çekirdeğinin kombinasyonu ile üretilmiştir ve Yüz yıldan fazladır bu kalibre, tabancanın yanı sıra revolver, yivli tüfek ve hatta av tüfeklerinde dahi kullanılmaktadır. .22LR Kenardan ateşlemeli sistem (Rimfire) özelliğine sahip olması ve çok küçük bir kalibre olması nedeniyle maliyeti çok düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">.270 Winchester</span>

.270winchester 1923'te Winchester Repeating Arms Company tarafından 30-06 Springfield üzerinden ilk olarak Winchester model 54'te kullanılmak üzere geliştirildi. Metrik sistemde bu mermiye 6.8x65 mm denebilse de tüm dünyada .270 olarak anılır. Kalibrenin tasarlandığı ilk günden itibaren güttüğü ana amaç av maksatlı bir kalibre olmuş ve avcılar tarafından beğeniyle karşılanmıştır. Fişek üretiminde genellikle firmalar tarafından avcıların geniş beğenisine ve amaçlarına karşı üretim gerçekleşmiş ve 00, 110, 130, 140, 150 ve 160 grainlik ve nadiren 180grainlik mermi çekirdekleriyle üretilmiştir ancak avcılar en çok 130 ve 150 grainlik mermi çekirdeklerini beğenip kullanmışlardır. Mermi çekirdeklerinin ağırlıklar olduğu gibi şekilleri de ticari olarak farklı üretilip farklı koşullarda farklı avlarda kullanılmak üzere avcıların ve atıcıların beğenisine sunulmuştur. Fişek 4000J civarında enerjiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">7.62×51mm NATO</span>

7.62x51mm NATO mermisi, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra özellikle savaşın getirdiği hızlı silah değişim ve gelişmesinin ürünü olarak üretilen tam/yarı-otomatik silahlarda kullanılmak üzere 30-06 SpringField kalibresinin kovanının uzun olması nedeniyle yaşanan tutukluk sorununun giderilememesi ve yeni bir kalibreye ihtiyaç duyulmasından dolayı T64E3 kod adıyla Winchester firmasıyla ortak çalışma sonucunda oluşturulan kalibredir. ilk olarak 1952'de sportif amaçlarla kullanılan .308 Winchester kalibresi Winchester'ın Model 70 tüfeği için geliştirildi ve ardından iki sene sonra onun askeri versiyonu olan ve çok az bir farkı olan 7.62x51mm tanıtıldı. Bu kalibre ABD'de ilk olarak M14'te kullanıldı ve başarısını kanıtladı; ancak kısa süre sonra ortaya çıkan 5.56x45mm kalibresi piyade tüfeklerinde bu kalibreye üstünlüğünü kanıtlayıp bu kalibreyi solladı. O tarihten günümüze söz konusu 7.62x51mm kalibresi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfeklerde üstünlüğünü ispatlamıştır ve yüksek miktarlarda üretimine devam edilmektedir. Türkiye'nin değiştirmek için çalışmalar olsa da halen ana ordu silahı olan G-3 bu kalibreyi kullanmaktadır. Diğer bu kalibredeki silahlardan ise keskin nişancı tüfeği olarak; PSG-1, M110 SASS ve M24 SWS, Piyade tüfeği olarak; HK417, FN SCAR, makineli tüfek olarak M240 makineli tüfek, M1919 Browning machine gun'ın ve FN MAG ve tabi bunlara ilaveten birçok silah daha sayılabilir. Genel olarak piyade tüfekleri ele alındığında yeni dizayn HK417 gibi silahlar sadece güçlü bir kalibreye ihtiyaç duyulup 5.56x45mm NATO yetersiz kaldığı yerlerde kullanıldığını görebiliyoruz ancak makineli tüfek ve keskin nişancı tüfeği gibi mutlak güce gerek duyulduğu yerlerde ve acı bir gerçek olarak "yaralamak değil öldürmek" gerekliliğinin %1,0 olduğu yerlerde bu kalibrenin üstünlüğü tartışılmazdır. SSCB yapımı silahlarda bu sorun baştan biraz farklı ve zamanının gerekçelerine göre farklı çözülmüştür. Sovyet yapımı silahlarda 7.62 kalibresi iki fişek ile tasarlanmış ve kullanıma girmiştir. AK-47 gibi piyade tüfekleri ve benzeri sovyet piyade tüfekleri 7.62x39mm ile donatılmış Dragunov SVD gibi keskin nişancı tüfekleri ve makineli tüfekler ise 7.62x54mm kalibresinde dizayn edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Škorpion vz. 61</span>

Škorpion vz. 61, 7.65 mm çapında, 1959'da Miroslav Rybář (1924–1970) tarafından geliştirilen ve Samopal vzor 61 resmi adı altında Çekya'nın Uherský Brod kasabasında bulunan Česká zbrojovka silah fabrikası tarafından üretilen makineli tabancadır.

<span class="mw-page-title-main">7.65×17mm</span>

7.65×17mm Browning mermisi, merkezden ateşlemeli tabanca fişeğidir. Yarı tırnaklı, düz yanlara sahip özelliklerdeki bu fişek ateşli silah tasarımcısı John Browning tarafından başlangıçta FN M 1900 yarı otomatik tabancasında kullanılmak üzere geliştirildi. 1899' da Fabrique Nationale tarafından tanıtıldı; .32 ACP, .32 Otomatik, 7.65x17mm Browning SR ve 7.65mm Browning isimleri ile bilindi.

<span class="mw-page-title-main">Merkezden ateşlemeli (fişek)</span>

Merkezi ateşlemeli bir fişekte tutuşturma vuruşunun gerçekleştiği fişek tepesinin orta kısmına bir kapsül yerleştirilmiştir. Kenardan ateşlemeli fişeklerin aksine merkezi ateşlemeli fişeklerin kapsülü ayrı ve çıkartılabilir bir fişek parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">.300 Winchester Magnum</span>

.300 Winchester Magnum olarak adlandırılmakta ve kısaca .300 Win Mag olarak bilinmektedir. Metrik karşılığı 7.8x67mm’dir.

<span class="mw-page-title-main">9.3×62mm</span>

9.3×62mm aynı zamanda ABD'de 9.3×62mm Mauser olarak da bilinir. 1905'te Almanyada Otto Bock tarafından tasarlandı. Günümüzde özellikle Kanada, ABD, Afrika ve Kuzey Avrupada büyük avları avlamak için av kalibresi olarak kullanılmaktadır. Ağır ve hızlı mermisi bu tip büyük avları avlamakta üstün başarısının anahtarıdır. Ayrıca kalınca mermisi (9.3mm) namlu yüklenmesi olayını aza indirgeyerek ucuz tüfeklerin namlularının uzun ömrülü olabilmesini sağladığından da kalibre kendi müşteri kitlesini stablize etmektedir. Kovandaki barutun patlamasıyla oluşan basıncın üst limiti 390 MPa olup oldukça yüksek basınçlı bir fişektir. Ağır mermiyekarşılık bu güç merminin trasesinin oldukça düşmeye meyilli olmasına neden olduğundan aslında mermi yakın mesafelerdeki(~250m) ağır hedeflere uygun bir çap olmasını sağlamakta. Ancak uzak mesafelerdeki hedefler için uygun bir çap değildir. 230 grain'den ağır ve kalın mermileri traseyi oldukça düşmeye eğilimli kılar. Ancak tüm bunlara rağmen özellikle kuzey avrupada kalibre beğeni ile kullanılmaktadır. Çekoslovak CZ firması oldukça ucuz bir silah olan CZ 550 yivli tüfeğini bu kalibreye donatmasıyla bu kalibre oldukça ucuz biçimde amerikada da sergilenmeye başllamıştır. Ayrıca SAKO ve Tikka gibi kuzey avrupa üretimi silahlarda da kalibreye rastlamak mümkün. Blaser de oldukça önemli sayıda namluyu bu kalibre ile üretmektedir. Kalibre büyük avlarda .338 Winchester Magnum, .375 H&H .404 Jeffery ve 9.4x64mm Brenekke kalibreleri ile kıyaslanabilir. Kalibrenin mermileri için dünyanın dört bir yanından ticari firmalar çeşitli çekirdekler üretmektedir. Kalibre özellikle kuzey amerikada evde fişek dolduranların ilgi kaynağıdır.

Kisaca 7mm Rem. Mag. ve daha kısası 7mm Magnum larak da bilinir. Remington büyük avlarda kullanılabilecek low drop mermi arayışı içinde 7mm kalibresine değinerek 1962'de kalibreyi .375 H&H Magnum üzerinden geliştirmiştir. Fişeğin ilk kez 1962'de Remington 700 platformunda piyasaya sürülmesi ile beraber rakiplerine büyük farklar atmış ve 7mm kalibresinde günümüzde de popülerliğini korumaktadır. Çap dünyada en çok kullanılan çapların içinde halen yer almaktadır.

Namlu yüklenmesi, herhangi bir fişek kalibresinin kovan barut hacmi ile mermi çekirdeği kesitsel alanı arasındaki ilişki ile kurulan bir indekse verilen isimdir. Namlu yüklenmesi aslında çekirdek gerisinde patlama sırasında oluşan basıncın namlu iç çapına göre ölçülmesi olarak da ifade edilebilir.

<i>Kedi immün yetmezlik virüsü</i>

Kedi immün yetmezlik virüsü (FIV) dünya'da kedileri etkileyen bir Lentivirüs 'tür ve kedigillerin %2,5 ila %4,4'üne bulaşır. FIV, diğer iki kedi retrovirüsünden, kedi lösemi virüsünden (FeLV) ve kedi köpüklü virüsten (FFV) taksonomik olarak farklıdır ve insan bağışıklık yetmezlik virüsü (HIV) ile daha yakından ilişkilidir. FIV içinde, viral zarf (env) veya polimeraz (pol) için kodlama yapan nükleotid dizi farklılıklarına dayalı olarak beş alt tip tanımlanmıştır. FIV, AIDS benzeri bir sendroma neden olan tek primat olmayan lentivirüstür, ancak FIV, hastalığın taşıyıcıları ve aktarıcıları olarak uzun yıllar nispeten sağlıklı yaşayabildikleri için kediler için genellikle ölümcül değildir. Etkinliği belirsizliğini korusa da bir aşısı vardır. Kediler aşılamadan sonra FIV antikorları için pozitif test yapacaktır.