İçeriğe atla

Vafþrúðnismál

Odin ve Vafþrúðnir, Lorenz Frølich'in bir bilgi oyununda (1895) savaşıyor.

"Vafþrúðnismál" (Eski Norsça: " Vafþrúðnir'in Düzeni ") [1] Şiirsel Edda''nın üçüncü şiiridir. Başlangıçta Æsir Odin ve Frigg arasında, daha sonra Odin ve dev Vafþrúðnir arasında geçen şiir biçiminde bir konuşmadır. Şiir, İskandinav kozmogonisi hakkında ayrıntılara giriyor ve açıkça Snorri Sturluson tarafından, onu alıntılayan Nesir Edda'nın yapımında bir kaynak belge olarak yaygın bir şekilde kullanıldı. Şiir Codex Regius'ta ve kısmen AM 748 I 4to'da korunmaktadır. 40-41. kıtalarla ilgili koruma sorunları vardır. Vafşrúðnismál'ın 10. yüzyıl şiiri olduğuna inanılır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Orchard 1997.
  2. ^ Norse Mythology A to Z p.111

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Freyja</span> Tanrıça

Freyja veya Freya, İskandinav mitolojisinde deniz tanrısı Njord'un kızı ve Freyr'in kız kardeşidir. Önemli bir bereket tanrıçası ve Germen tanrılarının ayrıldığı iki koldan biri olan Vanir'in bir üyesidir. Vanir, aralarındaki bir savaştan sonra yerini daha genç tanrıçalardan oluşan ve başlarını Odin'in çektiği Aesir'e bırakmak zorunda kalır. Freyja'nın en büyük hazinesi Brising'lerin kolyesidir. Onu elde etmek için kolyeyi yapan dört cüceyle birlikte olmuştur. Güzelliği yüzünden pek çok hayranı vardır ve bunlardan biri de domuza çevirdiği Ottar'dır. Şahin kılığında uçabilen bir büyücü olduğu da söylenir. Frigg'in Freyja ile pek çok ortak noktası bulunur. İki tanrıçanın kökeninde, aynı toprak tanrıçası olması olasılığı da yüksektir. Odin de Frejya da kahraman ölülerle ilgilidir. Her savaşın sonunda ölüleri paylaşırlar. Ölenlerin yarısını Odin Valhalla'ya alırken, Freyja diğer yarısını da kendisinin yönettiği Fólkvangr çayırlarına alır.

Cermen tanrıları, temel olarak Aesir ve Vanir olarak iki başlıkta görünseler de Dev'lerin de zaman zaman bu gruplara dâhil olmasıyla ayrım tam olarak netlik kazanmaz. Yine de genel olarak kabul gören düşünce Aesir'in savaş, Vanir'in ise bereket tanrılarından oluşmuş topluluklar olduğu yönündedir.

<span class="mw-page-title-main">Iðunn</span>

İskandinav mitolojisinde Iðunn, elma ve gençlikle ilişkilendirilen bir tanrıçadır. Bu elmalar İskandinav tanrılarına sonsuz gençlik ve güzellik sağlamaktadır. Iðunn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da tasdik edilmiştir. Her iki kaynakta da, skaldik şiir tanrısı Bragi'nin karısı ve ayrıca Şiirsel Edda'da elmaların bekçisi ve ebedi gençliğin bahanesi olarak tanımlanmaktadır.

Hel, İskandinav toplumunda, Ölüler Ülkesi'nin kraliçesidir. Şiirsel Edda'da ve 13. yüzyılda yazılmış Nesir Edda'da kayda geçmiştir. Ayrıca 9 ve 10. yüzyıllarda yazılmış olan Heimskringla ve Egils destanındaki şiirlerde de adı geçmektedir. 12. yüzyılda Saxo Grammaticus tarafından yazılan Latince eser Gesta Danorum'daki bir bölümün genellikle Hel'e atıfta bulunduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Jörð</span>

Jörð, İskandinav mitolojisinde ismi "Toprak" anlamına gelen dişi bir Jötunn'dur. Bazı Edda'larda Thor'un annesi olarak geçmektedir. Toprak tanrıçası olarak da anılır. Fjörgyn ve Hlóðyn diğer isimleridirr. Bazı kaynaklara göre Toprağın kişileştirilmesi olan Jörd, Frigga'nın diğer adıdır. Odin gibi kılık ve isim değiştiren Frigga'nın bir başka kimliğidir.

İskandinav mitolojisinde Ítreksjóð, Odin'in oğullarından biri olan tanrıdır. Ítreksjóð, Nesir Edda 'nın Skáldskaparmál kitabının 75. bölümünde Æsir'lerden biri ve Odin'in oğlu olarak geçmektedir. Ítreksjóð 'nin ingilizleştirilmiş kullanımı Itreksiod ya da Itreksjod'dur.

<span class="mw-page-title-main">Lóðurr</span>

'''Lóðurr''', İskandinav mitolojisinde tanrıdır. Büyük Eddanın Völuspá şiirinde kendisine ilk insanları canlandırma görevinin verildiğinden bahsedilmektedir. Bunun dışında kendisinden pek fazla bahsedilmemiştir. Odin'in kardeşi olarak anılır. Doktrinde kendisinin Loki, Vé, Vili ve Freyr olabileceğine ilişkin teoriler bulunsa da kimliği konusunda görüş birliği yoktur.

İskandinav mitolojisinde Meili Odin'in oğullarından biri ve Thor'un kardeşi olan tanrıdır. Meili, Büyük Edda 'da ve Nesir Edda 'da geçmektedir. Odin ve Thor ile olan akrabalığı dışında kaynaklarda kendi hakkında başka bir bilgi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Sága ve Sökkvabekkr</span>

İskandinav mitolojisinde Sága', Sökkvabekkr hikmeti ile ilişkilendirilen tanrıçadır. Sökkvabekkr'da Sága ve tanrı Odin içki içip eğlenirler. Hem Sága hem de Sökkvabekkr Büyük Edda ve Nesir Eddada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Codex Regius</span> Eski Norsça el yazması

Codex Regius, Kraliyet Elyazması anlamına gelir ve Şiirsel Edda koleksiyonunun en önemli kısmıdır. Pek çok şiir için tek kaynak olması bakımından son derece önemli olan bu yazmalar, 13. yüzyılın ikinci yarısında, 1270li yıllarda buzağı derisinden yapılma parşömenlere yazılmıştır. 53 sayfadan günümüze ulaşan 45 sayfa bulunmaktadır. 1662'de dönemin Skálholt şehrinin psikoposu Brynjólfur Sveinsson'un onu III. Frederik'e armağan olarak vermesinden, Danimarka ve İzlanda hükûmetleri arasında 1971 yılında varılan bir anlaşma gereği İzlanda'ya geri getirilene kadar, Kopenhag'daki Kraliyet Kütüphanesi'nde kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Askr ile Embla</span> İskandinav mitolojisine göre tanrılar tarafından yaratılan ilk iki insan

Askr (erkek) ve Embla (kadın), İskandinav mitolojisine göre tanrılar tarafından yaratılan ilk iki insandır. İkili, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen Şiirsel Edda ile 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Nesir Edda'da doğrulanır. Her iki kaynakta da üç tanrı Askr ve Embla'yı bulur ve ikiliye, çeşitli maddi ve manevi hediyeler verir. İki figürü açıklamak için bir dizi teori öne sürülmüştür ve popüler kültürde ikiliye zaman zaman atıfta bulunulur.

Manzum Edda ya da Şiirsel Edda, Snorri Sturluson tarafından yazılan Edda'dan farklı olarak, isimsiz Eski Norsça anonim şiirlerine yapılan modern yorumlardır. Hepsi Codex Regius olarak bilinen Orta Çağ İzlanda el yazması metninden olmak üzere toplamda 31 şiir içeren birkaç versiyonu mevcuttur. Codex Regius, İskandinav mitolojisi ve Cermen kahramanlık efsaneleri hakkında mevcut en önemli kaynaklardan birisidir. 19. yüzyılın başlarından itibaren, daha sonraları yazılacak İskandinav edebi metinleri üzerinde güçlü bir etkiye sahip oldu - sadece hikâyeleri aracılığıyla değil, aynı zamanda birçok şiirin vizyoner gücü ve dramatik kalitesi yoluyla da. Codex Regius'dan ilham aldıklarını kabul eden şairler arasında Vilhelm Ekelund, August Strindberg, J.R.R. Tolkien, Ezra Pound, Jorge Luis Borges ve Karin Boye bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suttungr</span>

İskandinav mitolojisinde Suttungr bir jötunn, Gilling'in oğlu,, Fjalar ve Galar tarafından öldürülmüştü.

Fjörgyn, İskandinav mitolojisinde yeryüzünün kişileştirilmesi ve Odin'in oğlu gök gürültüsü tanrısı Thor'un annesidir. Eril formu Fjörgynn, Odin'in karısı tanrıça Frigg'in babası olarak tasvir edilir. [1]

<i>Nesir Edda</i> İzlandada yazılmış 13. yüzyıl İskandinav edebiyat eseri

Nesir Edda ya da kısaca Edda, ayrıca Genç Edda, Snorri'nin Edda'sı olarak bilinir, 13. yüzyılın başlarında İzlanda'da yazılmış Eski Norsça edebiyat eseridir. Eserin genellikle bir dereceye kadar İzlandalı bilim insanı, hukukçu ve tarihçi Snorri Sturluson tarafından yaklaşık olarak 1220 yılında yazıldığı veya en azından derlendiği varsayılır. Kuzey Cermen halklarının mitlerinin asıl metni olan İskandinav mitolojisinin modern bilgisi için en eksiksiz ve en ayrıntılı kaynak olarak kabul edilir ve Şiirsel Edda olarak bilinen bir koleksiyonda günümüze ulaşan şiir versiyonları da dahil olmak üzere çok çeşitli kaynaklardan yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nótt</span> İskandinav mitolojisinde geçen bir tanrıça

Nótt, İskandinav mitolojisinde gece teşhisi olan tanrıça. Nótt jötunn Narfi ve Nór'un kızı, Thor'un büyükannesidir. Yggdrasill ağacının altındaki vadilerde doğmuştur. Hayvanı, Alfödr'in Nott ve Dagr'a verdiği atlardan biri olan Hrímfaxi'dir. Anonim Eski Norsça şiirlerin 13. yüzyıldaki derlemesi niteliğindeki Manzum Edda ve 13. yüzyılda yazılan Nesir Edda'da Nótt, Narfi'nin kızı olarak geçer ve Hrímfaxi ile ilişkilendirilir. Nesir Edda'da Nótt'un evlilikleri ve soyağacından bahsedilir. Nótt; ilki Naglfari, ikincisi Annar, üçüncüsü ise Dellingr ile olmak üzere her birinden bir çocuğu olan üç evlilik yapmıştır. Bir özel isim olan nótt kelimesi, Eski Norsça edebiyatında da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Vafþrúðnir</span>

Vafþrúðnir, İskandinav mitolojisinde bilge bir jötunn'dur. Adını, dokuma veya dolaşmak anlamına gelen Vaf ile güçlü veya güçlü anlamına gelen thrudnir'den almaktadır. Bazıları bunu "bilmecelerde güçlü" olarak yorumlar. İngilizceleştirilmiş Vafthruthnir veya Vafthrudnir olabilir. Şiirsel Edda şiiri Vafþrúðnismál'da Vafþrúðnir, Vafþrúðnir'in yenilgisiyle sonuçlanan ölümcül bir fikir savaşında Odin'in ev sahibi ve rakibi gibi davranır.

<span class="mw-page-title-main">Baugi</span>

Baugi İskandinav mitolojisinde bir jötunn'dur. Odin'in şiir şarabını aldığı dev Suttungr'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Hugin ve Munin</span>

İskandinav mitolojisinde, Huginn ve Muninn, Midgard'ın her yerine uçan ve tanrı Odin'e bilgi getiren bir çift kuzgundur. Huginn ve Muninn, 13. yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklar olan Nesir Edda, Heimskringla ve 13. yüzyılda Óláfr Þórðarson tarafından derlenen Üçüncü Dilbilgisi İncelemesi'nden; ve skaldların şiirlerinden derlenen Manzum Edda'da aktarılmıştır. Kuzgunların isimleri bazen Hugin ve Munin olarak İngilizceleştirilir.

İskandinav mitolojisinde Geri ve Freki tanrı Odin'e eşlik ettiği söylenen iki kurttur. 13.yüzyılda daha önceki geleneksel kaynaklardan derlenen bir epik şiir koleksiyonu olan Şiirsel Edda'da,13.yüzyılda Snorri Sturluson tarafından yazılan Düzyazı Edda'da ve Skald ozanlarının şiirlerinde kanıtlanmıştır.Yunan,Roma ve Vedik mitolojisinde bulunan benzer figürlerle karşılaştırıldı.Nesir Edda kitabı Gylfaginning'de, tahtta oturan Yüksek Olan, Odin'in sofrasındaki tüm yiyecekleri kurtları Geri ve Freki'ye verdiğini ve Odin'in yiyecek gerektirmediğini, çünkü şarabın onun için hem et hem de içecek olduğunu açıklar.YÜksek Olan, daha sonra yukarıda belirtilen kıtayı Grímnismál şiirinden destek olarak alıntılar.  Düzyazı Edda kitabı Skáldskaparmál'ın 75.bölümünde, hem Geri hem de Freki'yi içeren, warglar ve kurtlar için bir ad listesi verilmiştir.Şamanların erk hayvanları kurtların esrimeye giren Berserk savaşçılarıyla bağlantılı oldukları düşünülür.