İçeriğe atla

Vadisseyl Muharebesi

Vadisseyl (Vâdi'l-Mehâzin) Savaşı
Osmanlı-Portekiz Savaşları

Vadisseyl (Vadi'l-Mehazin) Savaşı
Tarih4 Ağustos 1578
Bölge
Kasrülkebîr, Fas
Sonuç Kesin Fas Sultanlığı-Osmanlı zaferi
Taraflar
Portekiz İmparatorluğu Fas Sultanlığı
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
I. Sebastião  (ölü)
Thomas Stukley  (ölü)
Ebu Abdullah  (ölü)		 Abdülmelik  (ölü)
Ahmed el-Mansur
Osmanlı İmparatorluğu Tunus Valisi Ramazan Paşa
Güçler
Toplam 23.000 asker[1] Toplam 60.000-100.000 asker[1]
Kayıplar
12,000 ölü[2]
15,000 ele geçirildi[3]		 1,500 ölü[2]

Vadisseyl Muharebesi veya Vâdi'l-Mehâzin Muharebesi ya da Vâdi's-Seyl Muharebesi, 4 Ağustos 1578[4] tarihinde Osmanlı İmparatorluğu desteğini alan Fas'ın Saadi sultanı Abdülmelik ile Portekiz kralı Sebastião ve Portekizlilerin müttefiği III. Ebu Abdullah Muhammed el-Mütevekkil'in kuvvetleri arasında yapılan savaştır. Üç Kral Savaşı ya da Kasrülkebîr Savaşı olarak da bilinir.

Öncesi

1574’te Mevlây Abdullah’ın ölümünden sonra oğlu Ebu Abdullah (Muhammed el-Mütevekkil) tahta çıktı. Bunun üzerine sultanlıkta hak iddia eden amcaları Abdülmelik ile Abdülmelik'in küçük kardeşi Ahmed el Mansur İstanbul’a gittiler ve Osmanlı Sultanı III. Murad’dan yardım istediler. Ertesi yıl padişahın emriyle harekete geçen Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa Miknâs civarında Ebu Abdullah’ı yenerek Fes şehrini ele geçirdi ve 8 Mart 1576' da Abdülmelik’i tahta çıkardı. Abdülmelik daha sonra kendi kuvvetleri ve Osmanlı'dan aldığı takviye ile Ebu Abdullah’ın çekildiği Marekeş’e 16 Temmuz 1576 yılında girerek “Mu‘tasım-Billâh es-Sa‘dî” lakabıyla bütün Fas ülkesinin sultanı oldu.[5]

Osmanlı nüfuzunun Fas’a yayılması Portekizliler’i rahatsız etmesi, Tanca dolaylarına kaçan Ebu Abdullah’ın da devamlı şekilde yardım istemesi üzerine Portekiz Kralı I. Sebastião askerî harekâta karar verdi.

Savaş

I. Sebastião, Faslı müttefikleri ile birlikte; 60 bin kişilik ordu ve çok sayıda topla Tanca'ya çıktı. Lukkos Irmağı ile bu ırmağın kollarından biri arasında, Ksar'el-Kebir (Alcazar-quivir) yakınlarındaki Vadi'l-Mehazin'de Abdülmelik ile kardeşi Ahmed ve müttefik Osmanlı kuvvetleri ile karşılaştı. Piyadelerle süvarilerden oluşan ve sayıları 50 bin kişiyi bulan Müslüman kuvvetleri Sebastião'nun ordusunu kıyıdaki Larache'a (El-Araiş) çekilmeye zorladılar. Portekiz ordusu mağlup oldu. Müslüman askerlerin bir kısmı o sırada gelgit yükselmesinin etkisindeki Vadi'l-Mehazin'i geçmeye çalışırken boğuldu. Ayrıca Sebastião ile el-Mütevekkil de boğularak öldüler; böylece savaş Osmanlı desteğindeki Abdülmelik güçlerinin zaferiyle sona erdi. Savaş esnasında hasta olan Abdülmelik de öldü.

Sonrası

Savaş sonucunda Portekizliler bölgedeki üstünlüklerini kaybettiler. Öte yandan genç kral Sebastião'nun bir varis bırakmadan ölmesi, Portekiz Krallığı'nın sonraki 60 yıl boyunca İspanyol denetimine girmesine neden oldu.[6] Abdülmelik'in savaş sırasında ölmesi üzerine yerine kardeşi Ahmed el Mansur tahta geçti. Ayrıca bu savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas üzerindeki etkinliği daha da arttı.

Kaynakça

  1. ^ a b C. Tucker, A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, 2009, sayfa 534. 
  2. ^ a b Colección de documentos inéditos para la historia de España, vol. 100. 
  3. ^ Lyle N. McAlister, Spain and Portugal in the New World, 1492-1700, Cilt 3 (1984), sayfa 292. 
  4. ^ "Osmanlı-Fas ittifakının zaferiyle sonuçlanan Vadisseyl Savaşı Fas'ta anıldı". Anadolu Ajansı. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 
  5. ^ "İslam Ansiklopedisi, Mustafa L. Bilge". 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2015. 
  6. ^ "FAS - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">I. Sebastião</span>

I. Sebastião, Fas'ta Müslümanlara karşı giriştiği Haçlı seferi sırasında ölen Portekiz kralı.

Osmanlı hâkimiyeti ve himayesi altında kalmış ülkeler ve Osmanlı'ya bağlı kalma süreleri aşağıda belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Badajoz Emirliği</span>

Badajoz Emirliği, günümüzde Portekiz ve İspanya'nın parçası olan bölgelerde hüküm sürmüş ve 875 yılında Galisyalı Moro İbn Mervan tarafından kurulmuş İslamî Tavaif-i Mülûk. Devlet, günümüzde İspanya'nın Ekstremadura Özerk Bölgesi'nde bulunan Badajoz şehrini merkez almıştır.

Fes, Fas'ın Fès-Boulemane bölgesinde bulunan ülkenin üçüncü büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Portekiz savaşları</span>

Osmanlı İmparatorluğu ile Portekiz İmparatorluğu arasındaki çatışmalar 16. yüzyıldan 18. yüzyılın ilk çeyreğine kadar devam etmiş ve birçok bölgede meydana gelmiştir.

Emir Ali Bey, 16. yüzyıl Osmanlı denizcisi. Batılı kaynaklarda adı Amir Ali Bey ve Mir Ali Bey olarak da geçer. Ayrıca çeşitli kaynaklarda sık sık bir "Türk korsanı" olduğu da söylenir.

Fas tarihi, günümüzde Fas Krallığı olarak bilinen ülke topraklarının ve halklarının tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed el-Mansur</span>

Ahmed el-Mansur(Arapça:أبو العباس أحمد المنصور), Ahmed Ebu Abbas El Mansur veya El Mansur Eddabi(Türkçe:Altın); 1549 Fes - 25 Ağustos 1603, Fes yakınları) 1578 ile 1603 yılları arasında Fas'ı yöneten altıncı ve en ünlü Saadi yöneticisidir. Ahmed el-Mansur, Avrupa ve Afrika'da güçlü ordusu ve stratejik önemi nedeniyle Geç Rönesans dönemi'nin ve 16. yüzyılın en önemli figürlerinden biri sayılmaktaydı. "Derin İslami bilgisi olan, kitapları seven, hattatçılıkla ve matematikle uğraşan ve mistik yazılar ile dini&bilimsel tartışmalarla ilgilenen" biri olarak biliniyordu.

Bu, 701'den 800'e İslam dünyasında meydana gelen büyük olayların bir zaman çizelgesidir.

Afrika'daki Osmanlı Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun (1299-1922) Kuzey ve Doğu Afrika'da verdiği askerî mücadeleler.

<span class="mw-page-title-main">Yemen imamları</span> Yemeni yönetmiş Zeydi imamlar

Yemen imamları ve daha sonra Yemen kralları, Yemen'de Zeydi Şii İslam'ının kutsanmış dini ve siyasi liderleridir. Tarihçi İbn Haldun imamlardan başa gelmelerini sağlayan kabileden, Banu Rassi veya Rassiler, telaffuza göre Banu Ressî veya Ressîler olarak bahseder. Orijinal Arap kaynaklarında Rassi terimi pek kullanılmaz. El-Mansur el-Kasım bin Muhammed'in kurduğu Rassidilerin alt kolu olan Kasımîler olarak da bilinir. 897'den itibaren Yemen'in bazı bölgelerinde dini ve siyasi yönetimini ellerinde tuttular. Bazen yönetim gücü imamlara değil, Memlûklerin, Osmanlıların valilerine aitti. İmamların; dini ilimler konusunda bilgili olması, savaşlarda Yemen'in reisi olduğunu kanıtlaması gerekiyordu. İmamlık iddiasında bulunanlar İslam'a çağrıda bulunurlardı. Bazen aynı anda iki imam olabiliyordu fakat bu durum çok nadirdir. Birçok İmami'nin aksine, Zeydiler İmamlarına ilahi veya insanüstü nitelikler atfetmezler. Zeydîler’in, kendine özgü bir sosyokültürel yapısı olan Yemen bölgesine intikal edip devlet kurmalarından itibaren günümüze kadar devam eden varlığı, siyasî bakımdan dönem dönem muğlak ve istikrarsız bir seyir izleyerek kesintilere uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Taza Muharebesi</span>

Taza Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Sebu Muharebesi</span>

Sebu Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Fas seferi</span>

Osmanlı'nın Fas seferi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas'a düzenlediği birkaç seferden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Meknes Muharebesi</span>

Meknes Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu-Fas Sultanlığı arasındaki savaşlarda evre.

<span class="mw-page-title-main">Tondibi Muharebesi</span>

Tondibi Muharebesi, Fas Sultanlığı'nın Songhai Sultanlığı'nın işgal ve ilhak etmesiyle sonuçlanan 13 Mart 1591 tarihli askerî çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Fes'in Zaptı (1576)</span>

Fez'in Zaptı 1576 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Cezayir Beylerbeyliği Fas'taki taht mücadelesinde Abdul Melik'i, yeğeni Mulay Muhammed'e karşı desteklemek için ordu yollamıştır. Savaş Fez şehrinde gerçekleşmiştir. Yaklaşık 10.000 civarında Osmanlı askeri savaşa katıldı ve Fes 1576 yılında kısa süreli olarak Osmanlı askerleri tarafından ele geçirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.