Vadesiz mevduat
Vadesiz mevduat, faiz getirmeyen banka hesaplarındaki paradır. Anında nakit paraya dönüştürülebilir. Vadesiz mevduat hesabının amacı nakit para kullanılmadan banka hesapları ve kişiler arasında ödeme akışları gerçekleştirmektir.
Vadesiz mevduat, faiz getirmeyen banka hesaplarındaki paradır. Anında nakit paraya dönüştürülebilir. Vadesiz mevduat hesabının amacı nakit para kullanılmadan banka hesapları ve kişiler arasında ödeme akışları gerçekleştirmektir.
Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.
Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.
Mevduat, bankalara ve benzeri kredi kurumlarına istenildiğinde ya da belli bir vade ya da ihbar süresi sonunda çekilmek üzere yatırılan paraya denir. Mevduatın izlendiği hesaplara yerine veya türüne göre, "mevduat hesapları", "alacaklı câri hesaplar", "küçük câri hesaplar" gibi adlar verilmektedir. Aynı zamanda "altın vadeli hesabı" gibi hesaplar da bulunmaktadır. Mevduat hesapları banka için borç olduğundan, pasifte gösterilir.
Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.
Makroekonomide, para arzı veya para stoğu, belirli bir zaman aralığında ekonomi genelinde dönen toplam paranın değeridir. Para arzı M1 ve M2 denen 2 araçla ölçülür. M1 ekonomideki nakit para, vadesiz mevduat ve çeklerin toplamıdır. M2 ise M1'e ek olarak tasarruf ve kısa dönem vadeli mevduatların toplamıdır. Eğer bir ekonomide para arzı çok artarsa faiz oranı düşerken enflasyon oranının yükseldiği görülür. Aksi takdirde ekonomide para arzının azalması durumunda ise faiz oranlarının yükseldiği, fiyatların ve üretimin azaldığı görülür. Bu durum işsizliğe ve üretim kapasitesinin yetersiz kullanılmasına yol açar.
Para piyasası, 1 yıldan kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılandığı finansal piyasa türü. Para piyasalarındaki fonlar genellikle şirketlerin nakit, nakit benzeri veya nakde çevrilebilen dönen varlıklarını finanse etmek için kullanılır.
Ankes, bankaların, taahhütlerini yerine getirmek üzere hazır bulundurulan efektif parayı ve emisyon yapmaya yetkili bankaların çıkardıkları banknotlara karşılık olarak kasalarında hazır bulundukları menkul kıymet rezervlerini ifade eder.
Vadeli mevduat hesapları, anında nakit paraya dönüştürülemeyen, bankadan çekilmesi için belirli bir zamanın (vade) dolması gerektiği, bu süre dolunca ise faiz getirisiyle birlikte çekilebilen ya da başka bir vadeye yatırılan hesap türüdür. Vade uzadıkça faiz getirisi artar.
Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC), Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD), federal hükûmet altında çalışan bağımsız bir devlet kurumudur. Büyük Buhran yıllarında çok sayıda bankanın batması sonucu 1933'te Glass-Steagall Kanunu ile kurulmuştur. Temel amacı, Amerikan finans sistemine yonelik kamu güvenini sağlamak ve korumaktır. FDIC sistemine üye bankalarda ve tasarruf kurumlarında vadesiz ve tasarruf hesaplarına yatırılan mudi başına 100,000 Amerikan doları ve altındaki mevduatları güvence altına alır. FDIC, bankacılık sisteminin yarıdan çoğunu oluşturan 5,250 bankayı inceler ve gözetler. Bankalar, eyaletlerden veya federal hükûmetten kuruluş izni alabilir. Eyaletler tarafından imtiyazlanan bankalar Federal Rezerv Sistemi'ne üye olup olmama hakkına da sahiptirler. FDIC eyaletlerden imtiyaz alıp Federal Rezerv Sistemi'ne üye olmayan bankaların birincil federal düzenleyicisidir. Ek olarak, FDIC, geri kalan bankaların ve tasarruf kurumlarının yedek gözetleyicisi konumundadır.
Mevduat bankası: Kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri mevduat bankası olarak nitelendirilmektedir. Bankaların mevduat toplayabilmeleri için özel izin almaları gerekmektedir. Bu bankalar ticari bankalar olarak da adlandırılmaktadırlar. Bu bankaların asıl amacı kısa dönem içinde hızla mevduat toplamak ve bu mevduatları ekonomiye kredi şeklinde dahil ederek gelir elde etmektir. Nitekim mevduat bankaları işlemlerini diğer bankacılık türlerine nispeten daha kısa vadeli sürdürmektedirler. Ayrıca birçok farklı bankacılık ürününü müşterilere sunarak yelpazeyi sürekli geliştirmektedirler.
Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.
Banka kartı, plastik kart ve ödeme kartı türüdür. Kullanıcının banka hesabından para ödemesi yapmasını sağlar. Kullanıcı ödemeyi POS cihazından geçirerek, pos cihazının şifresi girilerek ve daha sonra kartın şifresi girilerek yapar. Kredi kartından farklı olarak, satın alma işlemi için para, satın alma sırasında kart sahibinin banka hesabında olmalıdır. Dünya çapında her yerde kullanımda olan sadece Visa ve MasterCard vardır. Her yapılan alışveriş bu iki şirket tarafından görülebilmektedir.
Havale, çifte yetkilendirmeyi içeren tek taraflı ve varması gereken hukuki bir işlemdir. Mevduat sahibi bir başkasının hesabına ya da hesaplarına, kendi hesabına ya da hesaplarına para aktarabilir. Havalenin gerçekleşmesi için mevduat sahibinin bankaya talimat vermesi yeterlidir.
Kaydi para ya da bir diğer ifadeyle mevduat parası, temel olarak bankalar tarafından yaratılan paraya denmektedir. Bankalar ve finansal kuruluşlar nezdinde üzerine çek yazılabilen vadesiz mevduat olarak tanımlanabilir.
Mevduat hesabı, tasarruf mevduatı, işlem hesabı veya hesap sahibince para yatırılmasına ve çekilmesine izin veren başka herhangi bir banka hesabı türüne ilişkindir. Bu işlemler banka defterlerine kaydedilmekte ve oluşan bakiye banka için bir yükümlülük olarak kaydedilmekte ve bankanın müşteriye ödemesi gereken tutarı temsil etmektedir. Bazı bankalar, bu hizmet için bir ücret talep edebilirken, bazıları yatırılan fonlar üzerine müşteri faizini ödeyebilir.
Banka hesabı, bir banka tarafından müşteri için tutulan bir finansal hesaptır. Bir banka hesabı, finansal kuruluşlar tarafından sunulan mevduat hesabı, kredi kartı hesabı, câri hesap veya başka hesap türü olabilir.
Banka yığılması, bir bankadan aynı anda birçok kişi para çekmeye çalışırsa oluşur. Diğer bir deyişle,kısmi rezerv bankacılık sisteminde, çok sayıda müşteri aynı anda bir finansal kuruluşla mevduat hesaplarından nakit çektiği için finans kurumu temerrüt eder veya olabilir; nakit tutar veya devlet tahvili, kıymetli maden veya değerli taş gibi diğer varlıklara aktarırlar. Başka bir kuruma para transfer ettiklerinde, bu bir sermaye uçuşu olarak nitelendirilebilir. Bir banka yığılması, kendiliğinden ivme kazanır: daha fazla insan nakit çektikçe, temerrüt olasılığı artar ve daha fazla para çekilmesini tetikler. Bu, bankayı nakit tükenene kadar istikrarsızlaştırabilir ve böylece ani iflasla karşı karşıya kalabilir. Bir banka koşusuyla mücadele etmek için, bir banka diğer önlemlerin yanı sıra her müşterinin ne kadar para çekebileceğini, para çekme işlemlerini tamamen askıya alabileceğini veya derhal diğer bankalardan veya merkez bankasından daha fazla nakit kazanabileceğini sınırlayabilir.
2012-2013 Kıbrıs mali krizi, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde, Yunan hükümeti borç krizini, Kıbrıs bankalarının aşırı kaldıraç kullanan yerel emlak şirketlerine maruz kalmasını, Kıbrıs hükûmetinin tahvil kredi notunun uluslararası kuruluşlarca çöp statüsüne düşürülmesini, devlet harcamalarını uluslararası piyasalardan geri ödeyememeyi, hükûmetin sorunlu Kıbrıs finans sektörünü yeniden yapılandırma konusundaki isteksizliği içeren bir ekonomik krizdi.
Para ekonomisi, bir ekonomik sistemde bir ekonomide dolaşımdaki paranın genel bir ödeme aracı olarak yönetilmesidir. Paranın karşılığı mal yönetimidir.
