İçeriğe atla

VST

Virtual Studio Technology (yaygın kullanımıyla VST), ses sentezleyici ve ses efekt eklentilerinin editör yazılımları ve sabit disk kayıt sistemleri ile kullanılabilmesini sağlayan, gerçek zamanlı işlem yapabilen bir arayüz standardı. Müzik sektöründe önemli bir yer tutan teknoloji Steinberg tarafından geliştirilmiştir.

VST ve benzeri bazı teknolojiler, geleneksel kayıt stüdyolarında kullanılan donanımların yaptıkları işlerin, yazılımlar tarafından, sayısal ortamda yapılabilmesine olanak sağladı. Sektörde kullanılan önemli yazılımların uyumlu olduğu bir teknoloji olan VST, kullanım hakkı serbest bırakılmış veya lisanslı binlerce eklentinin kullandığı, oldukça yaygın bir standarttır. VST'nin lisans hakkı Steinberg'e aittir. Kullanılmakta olan diğer teknolojiler arasından, GNU/Linux'a ait LADSPA ve DSSI, Apple Computer'a ait Audio Units, Microsoft'un sürdüğü DirectX ve Digidesign'ın RTAS'ı sayılabilir.

VST eklentiler

Orijinal Minimoog (donanım)

Bir tür yazılım modülü olan VST'ler enstrüman ve efekt eklentileri olarak ikiye ayrılır.

VST enstrümanlar

VST enstrümanlar veya yaygın kullanımıyla VSTi'ler (VST Instrument), eş zamanlı ses sentezleyen veya örneklenmiş sesleri kullanan enstrüman eklentileridir. Sanal sentezleyici cihazlar ve örnekleyiciler önemli VSTi türleridir. Bu eklentiler uygun yazılım ve donanımla gerçek zamanlı olarak kullanılabilir. Neon VSTi ilk VSTi'lere örnek olarak verilebilir ; eklenti Cubase'in eski bir sürümüyle kullanıcılara sunuldu.

Birçok VSTi bilinen sentezleyicileri hem ses hem görsel olarak taklit ederek sayısal ortama taşıdı. Böylece birçok profesyonel veya amatör kullanıcı gerçekte çok zor ulaşacakları bu cihazları sanal olarak kullanabilme imkânına kavuştu. 1970 yılında Robert Moog ve David van Koevering tarafından tasarlanan Minimoog sanal karşılıkları çıkarılan bu donanımlara örnek olarak verilebilir.

VST efektler

VST efektler dijital ses kayıtlarını kendi özellikleri doğrultusunda işleyip dönüştüren eklentilerdir. Eko (reverb), geciktirme (delay), dengeleyici (equalizer veya EQ) eklentileri gibi birçok tür istenen sonuca göre kullanılabilir. Uygun yazılım ve donanım konfigürasyonuyla bu eklentiler eş zamanlı işlem yapabilmektedir. Özellikle ASIO protokolünü kullanabilen ses kartlarının düşük gecikme süreleriyle (latency) işlem kabiliyetleri bunu mümkün kılmaktadır. Benzer şekilde Macintosh bilgisayarların ses işlem sistemleri düşük gecikme süreleri verirken Windows'un bu konudaki performans yetersizliği ASIO kullanımını gerekli kılmaktadır.

VST eklentilerin kullanılabildiği yazılımlar

VST eklentilere ev sahipliği yapabilen (host) ve dijital ses kayıtları ve MIDI protokolüyle etkileşimli olarak kullanılabilmelerini sağlayan yazılımlardan bazıları :

Paylaşıma açık ve açık kaynaklı yazılımlar

Ücretli yazılımlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Animasyon</span> animasyon filmleri ve dizileri oluşturma süreci

Animasyon (canlandırma), birden çok resmin arka arkaya hızlı bir şekilde gösterilmesiyle elde edilen hareketli görüntüdür. İlk animasyonlar birkaç kâğıda istenen resimlerin çizilmesi, kâğıtların hızlıca geçirilmesi veya bir çemberin içine konup döndürülmesi ile yapılıyordu. Animasyon yapan kişilere animatör denir.

<span class="mw-page-title-main">K3b</span>

K3b, Linux sistemler için tasarlanmış, KDE projesi kapsamında gelişitirilen özgür ve ücretsiz bir CD/DVD/Blu-ray yazma uygulaması. K3b kullanılarak; Veri CD'leri oluşturma, Ses CD'si hazırlama, kalıp dosyası yazdırma gibi temel yazdırma işlemlerinin yanı sıra Video CD/DVD'lerini ya da Ses CD'lerini bilgisayara kopyalama gibi daha pek çok işlem gerçekleştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Blender (yazılım)</span> ücretsiz ve açık kaynaklı kreasyon programı

Blender, özgür ve açık kaynak kodlu bir üç boyutlu modelleme ve canlandırma uygulamasıdır. Blender ile animasyon, görsel efekt, üç boyutlu model, Sanal gerçeklik modelleri üretiminde kullanılır. Blender programı ile 3D modelleme, UV haritalandırma, dokulandırma(texturing), dijital çizim, fotoğraf düzenleme, kemiklendirme(Rigging), sıvı ve gaz simüle etme, Parçacık simüle etme, Yumuşak madde simüle etme, 3D çizim, animasyon yapma ve düzenleme, dijital kopya işleme(render), video düzenleme yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cakewalk Sonar</span>

Cakewalk Sonar (Sonar), Cakewalk tarafından geliştirilen, MIDI ve ses dosyalarının düzenlenmesi, dijital olarak işlenmesi ve kaydedilmesine olanak veren bir yazılımdır. Son sürümü olan 6.0 2006 yılının Ekim ayında piyasaya sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Optik disk</span>

Bilgisayarcılık, seslerin çoğaltılması ve video sektöründe optik disk düz, çembersel, genellikle polikarbonat bir disktir ve bunun üstündeki veriler depolanmış olarak çıkıntılar halinde içerisindeki düz bir yüzeyde bulunmaktadır. Bu verilere genellikle, disk üzerindeki özel bir maddenin bir lazer diyot vasıtasıyla ışıma yaptırılmasıyla erişilir. Çıkıntılar yansıyan lazer ışığının biçimini bozar.

<span class="mw-page-title-main">Cubase</span> yazılım

Cubase, Alman Steinberg firması tarafından geliştirilen ve müzik kayıt ve düzenleme işlemlerinde kullanılan bir DAW Dijital Ses İşleme İstasyonu yazılımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Audio Stream Input/Output</span>

ASIO, dijital ses işlemlerinin düşük gecikme süreleriyle yapılabilmesini sağlayan bir protokoldür. Steinberg tarafından geliştirilmiş bu protokol, müzik yazılımlarıyla ses kartları arasında bir arayüz oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Synthesizer</span>

Synthesizer farklı türde bir müzik yaratmak ve elektriksel sinyaller üretmek için kullanılan bir müzik aletidir. Üretilen sinyaller bir enstrüman amfisi, hoparlör ya da kulaklık aracılığıyla sese dönüştürülüp duyulur hale gelir. Synthesizer ile var olan çalgı ve doğadaki sesleri yeniden üretmek mümkün olduğu gibi, tamamen özgün yeni sesler yaratmak da mümkündür.

Sanal bellek, fiziksel belleğin görünürdeki miktarını arttırarak uygulama programına (izlence) fiziksel belleğin boyutundan bağımsız ve sürekli bellek alanı sağlayan bilgisayar tekniğidir. Ana belleğin, diskin (ikincil saklama) önbelleği (cache) gibi davranmasıyla; yani disk yüzeyini belleğin bir uzantısıymış gibi kullanmasıyla gerçekleştirilir. Ancak gerçekte, yalnızca o anda ihtiyaç duyulan veri tekerden ana belleğe aktarılıyor olabilir. Günümüzde genel amaçlı bilgisayarların işletim sistemleri çoklu ortam uygulamaları, kelime işlemcileri, tablolama uygulamaları gibi sıradan uygulamalar için sanal bellek yöntemi kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Etkin sayfalar ön belleği</span> Bilgisayar bileşeni

Etkin sayfalar ön belleği (ESÖ) (Translation Lookaside Buffer ) sanal bellek kullanan işlemcilerde adres dönüştürme işleminin hızlandırılmasını sağlayan bir tekniktir.

<span class="mw-page-title-main">Anvil Studio</span>

Anvil Studio çok kanallı kayıt dizgeli MIDI destekli ses editörü ve dijital ses işleme istasyonu. Shoreline, Washington, ABD merkezli Willow Software tarafından geliştirilen yazılım, Microsoft Windows işletim sisteminde çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IP kamera</span>

IP kameralar CCD ya da CMOS sensöründen sağladığı analog sinyali üzerlerindeki tümleşik DVS ile işleyip sayısala çevirerek Ethernet bağlantı noktasından yayın yapabilen kameralardır. Ana IP kamera türleri şunları içerir: sabit kameralar, PTZ kamera ve çok sensörlü kameralar. Yaygın olarak geleneksel CCTV sistemlerinde olduğu gibi güvenlik amaçlı gözetim ve video kaydı tutmak amacıyla kullanılırlar. Bununla birlikte sadece gözetim ya da personel takibi amacıyla da tercih edilmektedirler. IP kameralar ile alınan video kaydı, bir yazılım yardımıyla bilgisayar ortamında saklanabileceği gibi; Hybrid DVR üzerinde veya NVR üzerinde de saklanabilir.

<span class="mw-page-title-main">FL Studio</span>

FL Studio, resmi adıyla FruityLoops veya konuşma dilindeki söylenişiyle Floops, Dj Sample TOOL Belçikalı müzik şirketi Image-Line Software tarafından geliştirilen bir dijital müzik yazılımıdır. FL Studio özgün olarak Didier Dambrin tarafından geliştirilmiştir. Dambrin şu an programın ana programcısı ve geliştirme yöneticisidir.

<span class="mw-page-title-main">GarageBand</span>

GarageBand Apple Inc. tarafından geliştirilen, kullanıcılara müzik veya podcast oluşturmalarını sağlayan, OS X ve iOS için bir dizi dijital ses işleme istasyonudur. iTunes, iMovie, iDVD, iWeb ve iPhoto ile birlikte iLife yazılım paketinin parçasıdır.

Sanallaştırma bilgisayar kaynaklarının kullanıcılardan soyutlanması işlemine verilen isimdir. Bunu yapmak için kullanılan metodlar bilgisayar kaynaklarının paylaştırılmasını veya birleştirilmesini sağlar. Sanallaştırmanın ilk hedefi kullanıcıya bir soyutlama tabakası sunarak kullanıcıyı kaynaklardan soyutlamak. Böylece kullanıcı ve kaynaklar arasına bir mantıki katman eklenmiş oluyor. Bir hiper yönetici veya sanal makine monitörü (VMM), sanal makineleri oluşturan ve çalıştıran bilgisayar yazılımı, bellenim veya donanımdır. Bir hipervizörün bir veya daha fazla sanal makineyi çalıştırdığı bir bilgisayara ana makine adı verilir ve her sanal makineye konuk makinesi adı verilir. Hiper yönetici, konuk işletim sistemlerini sanal bir işletim platformuyla sunar ve konuk işletim sistemlerinin yürütülmesini yönetir. Çeşitli işletim sistemlerine sahip birden fazla aygıt, sanallaştırılmış donanım kaynaklarını paylaşabilir. Örneğin; Linux, Windows ve macOS işletim sistemlerinin tümü, tek bir fiziksel x86 makinede çalışabilir. Konuk işletim sistemleri aynı çekirdeğe sahip farklı Linux dağıtımları gibi kullanıcı alanında farklılık gösterebilse de, bu, tüm örneklerin tek bir çekirdeği paylaşması gereken işletim sistemi düzeyinde sanallaştırma ile çelişir.

Zararlı yazılım, kötü amaçlı yazılım veya malware, bilgisayar ve mobil cihazların işlevlerini bozmak, kritik bilgileri toplamak, özel bilgisayar sistemlerine erişim sağlamak ve istenmeyen reklamları göstermek amacı ile kullanılan yazılımdır. 1990 yılında Yisrael Radai tarafından malware ismi konulmadan önce, bu tür yazılımlara bilgisayar virüsü adı veriliyordu. Kötü amaçlı yazılımların ilk türü, parazit (asalak) yazılım parçalarını yürütülebilir, çalışan içeriklere eklemekle ilgileniyordu. Bu yazılım parçaları, mevcut çalışan uygulamayı, sistem üstünde çalışan programları ve hatta bilgisayar sistemlerinin ayağa kaldırılmasında önemli rol oynayan önyükleme (boot) kodlarını etkileyen makine kodları olabilir. Kötü amaçlı yazılımlar, kullanıcıların gereksinimlerine karşı bir davranış sergiler ve sistemin yetersizliğinden kaynaklanan bir sorun yüzünden istemsiz, rastgele bir şekilde verecek yazılım parçaları içermez.

<span class="mw-page-title-main">Mainstage (yazılım)</span>

MainStage Apple Inc. tarafından canlı performans için tasarlanmış bir müzik uygulamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ardour</span>

Ardour; GNU/Linux, macOS, FreeBSD ve Microsoft Windows üzerinde çalışan dijital ses işleme istasyonu yazılımıdır. Baş yazarı, JACK Ses Bağlantı Kiti'nden de sorumlu olan Paul Davis'tir. Ardour, profesyonel kullanıma uygun olacak bir yazılım olarak tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım synthesizer</span>

Yazılım synthesizer, softsynth ya da yazılım enstrümanı; genelde müzik yapmak için kullanılan dijital ses üreten bir bilgisayar programı ya da ses eklentisidir. Yazılım synthesizerlar genelde donanım synthesizerlardan daha ucuz ve portatiftir, ayrıca sıralayıcı gibi diğer müzik yazılımlarıyla etkileşimi daha kolaydır.

<span class="mw-page-title-main">Ableton Live</span>

Ableton Live; Live olarak da veya bazen halk dilinde Ableton olarak da bilinmesiyle birlikte, Alman Ableton şirketi tarafından macOS ve Windows için geliştirilen bir dijital ses iş istasyonudur.