İçeriğe atla

VI. Tigran

VI. Tigran, 58 - 63 yılları arasında tahta çıkmış olan Ermenistan kralı. 58 yılı baharında Romalı general Corbulo, Kapadokya üzerinden Ermenistana girdi ve Artaxata'ya doğru, kuzeyinde I. Pharsman ve güneybatısında Kommagene kralı IV. Antiohos olduğu halde ilerlemeye başladı. I. Tiridatis, Corbulo'nun ateşe verdiği başkentinden kaçmak zorunda kaldı. Yaz aylarında Corbulo Tigranocerta'ya doğru harekete geçti ve direnen tek kaleyide geçerek şehre ulaştı. Ermenilerin çoğu direnmekten vazgeçti ve Roma tarafından atanacak bir prensi kabul etme kararı aldı. Nero tacı, Kapadokya kralları soyundan gelen Tigranes'e vardi.

Tigran, küçük bir komşu vasal krallık olan Adiabene'yi işgal etti ve kralı Monobazes'i tutsak aldı. Part kralı I. Vologases bu hareketin bir Roma kışkırtması olduğuna karar verdi. Ermenistana saldırdı ve Tigranocerta'yı kuşattı. Nihayetinde Partlar ve Romalılar arasında bir barış anlaşması imzalandı ve Tiridatis Roma'ya bağlı bir vasal kral olmak şartıyla yeniden Ermenistan kralı oldu. Tacını Roma'da İmparator Nero'nun elinden aldı. IV. Tigran 63 yılında tahtan feragat etmek zorunda kaldı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gnaeus Domitius Corbulo</span>

Gnaeus Domitius Corbulo, Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">I. Tiridatis (Ermenistan kralı)</span> Ermenistan Kralı

Tiridates ya da I. Tiridates, Büyük Part Kralı II. Vonones'in oğlu, 52/53'ten 60'a ve 61'den (66) yaklaşık 75 yılına kadar aralıklarla Ermenistan Kralı ve Ermeni Eskanyan hanedanının kurucusu olan Part soylusu.

<span class="mw-page-title-main">I. Vologases</span>

I. Vologases, 51 - 78 yılları arasında tahta çıkmış olan Part Kralı. Part Kralı II. Vonones'in Yunan bir cariyeden olan oğludur ve 51 yılında babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır. Medya Atropatena krallığını kardeşi II. Pakorus'a verirken diğer kardeşi I. Tiridatis için Ermenistanı işgal etmiştir. Bu işgal Roma ve Partlar arasında uzun yıllar (54–63) sürecek savaşlara neden olmuş ve Romalı general Corbulo'nun Ermenistanı fethetmesiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Artaksiad Hanedanı</span> Eski bir Ermeni hanedanı

Artaksiad Hanedanı veya Artaşes Hanedanı, MÖ 189-MS 1 yılları arasında Ermenistan topraklarını yöneten ailenin ismidir. Bu hanedan Arsak Krallığı ve Tigran Krallığı'nı kurup bu devletlere hükümranlık etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">II. Tigran</span> Ermenistan kralı (140-55)

II. Tigran, II. Dikran ya da daha çok bilinen adıyla Büyük Tigran, MÖ 95-MÖ 55 arasında egemenlik süren Ermenistan imparatoru. Yönetimi sırasında ülkesi, Roma Cumhuriyeti'nin doğusundaki en güçlü devlet ve bir süper güç durumuna yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Krikor</span>

Aziz Krikor (Latince: Gregorius) ya da Krikor Lusavoriç, Hristiyanlığın Ermeniler arasında yayılmasını sağlayan bir aziz. Ermeni Apostolik Kilisesi'nin kurucusu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Lejyon IV Scythica</span> Roma lejyonu

Lejyon VI Scythica, ("İskitli"), MÖ 42 yılında Marcus Antonius tarafından Partlara karşı toplanan ve diğer cognomeni Parthica olan Roma lejyonu. Lejyon, 5. yüzyılda bile Suriye'de aktif olarak görev yapmıştır. Lejyonun arması Oğlaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">İberya Krallığı</span> Antik Gürcü Krallığı

Greko-Romen Coğrafya'da İberya, Gürcü Kartli Krallığı için bir egzonim idi. Doğu ve Güney Gürcistan’da M.Ö. 4. yüzyıl - M.S. 6. yüzyıl tarihleri arasında 882 yıl var olmuş Gürcü krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Fraates</span> Part kıralı

III. Farhad, İÖ 70-57 arasında Part İmparatorluğu yöneticisi. Farhad, tahta oturduğunda Romalı komutan Lucius Licinius Lucullus, Mezopotamya ile İran boyuncaki devletleri egemenliği altına almış bulunan Ermenistan'ın Artaksiad kralı II. Tigran üzerine saldırıya hazırlanırken öte yandan Büyük Mithradates'in, Roma Cumhuriyeti'ne karşı Ermeni-Pontus birliğinin yanında bulunması üzerine olan teklifini geri çeviren Farhad, buna karşılık kendi damadı ayrıca Büyük Tigran'ın oğlu olan Tigran'ı, babasına karşı desteklemiştir. Ayrıca Ermeni-Pontus bağlaşımına karşı Roma'yla bağlaşarak, Roma, Pontus ile savaşmakta iken eş zamanlı Ermenistan'a saldırmıştır. Yanına, babası Büyük Tigran'ı devirerek tahta oturmak isteyen Tigran'ı da alarak Ermenistan'a Karduya üzerinden girip Artaşat'ı kuşattıysa da bunda başarılı olamayarak geri dönmüştür. Farhad'ın dönüşüyle birlikte babası Büyük Tigran ile tek başına yüzleşmek zorunda kalan Tigran ise babasına yenilmiştir. En sonunda Roma ile Ermenistan'ın barış sağlamasıyla Farhad, daha önce Roma ile anlaşmasına bağlı olarak Ermenistan üzerinden edinmek istediği kazanımları edinememiş ve bu durumu Roma ile Ermenistan karşısında onaylamak durumunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mithridatis Savaşları</span>

Mithridatis Savaşları, MÖ 88 ve MÖ 63 yılları arasında Roma'nın Pontus Krallığı ve müttefiklerine saldırdığı üç savaştan oluşmaktadır. Savaş, ismini Roma'nın Asya eyaletini Pontus Krallığı'na dahil eden ve yerli Roma halkına katliamlar yapan Pontus Kralı VI. Mithridates'ten almıştır. Roma birlikleri bölgeyi kurtarmak için gönderildiklerinde, Mitridatis tarafından Yunanistan'da organize edilen ve desteklenen bir ayaklanma ile karşı karşıya kaldılar. Mithridatis Roma'ya karşı isyanlar organize etti ve Roma'daki iç savaşlarda populares partisine karşı optimates partisinin magistratuslarının savunuculuğunu yaptı. Yine de, ilk savaş Lucius Sulla ve Mithridatis tarafından imzalanan Dardanos Antlaşması ile sona erdi. Roma zaferiyle sonuçlanan ilk savaştan sonra Yunanistan Roma egemenliğine girdi. Ayrıca Pontus'un Anadolu'daki savaş öncesi durumu muhafaza etmesi kararlaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Tigranakert Muharebesi</span> MÖ 69 tarihli muharebe

Tigranocerta Muharebesi, 6 Ekim 69'da Roma Cumhuriyeti güçleri ile Büyük Kral Tigran önderliğindeki Ermenistan Krallığı ordusu arasında gerçekleşen savaş. Konsül Lucius Licinius Lucullus liderliğindeki Roma kuvvetleri Tigran'ı mağlup etti ve sonuç olarak Tigran'ın başkenti Tigranakert'i ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-İberya Savaşı</span> İberya ve Ermenistan krallıkları arasındaki savaş (MS 50-53)

İberya ve Ermenistan krallıkları arasındaki savaş, esas olarak Tacitus'un Yıllıkları'ndan aktarılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Fraates</span> Part kralı

IV. Fraates, MÖ 37'den 2'ye kadar Part İmparatorluğu'nun Krallarının Kralıydı. II. Orodes'in oğlu ve halefiydi; kardeşi I. Pakorus'un ölümünden sonra tahta geçti. IV. Fraates kısa süre sonra tüm kardeşlerini ve muhtemelen babasını da öldürdü. Eylemleri Ermenileri ve ayrıca Romalı üçlü hükümdar Marcus Antonius'a kaçan ancak kısa süre sonra geri dönen ve IV. Fraates ile barışan seçkin Monaeses de dahil olmak üzere bazı soyluları yabancılaştırdı.