İçeriğe atla

VI. Bagrat

VI. Bagrat (Gürcüce: ბაგრატ VI; c. 1439 – 1478) Bagrationi Hanedanı'nın İmereti kolunun temsilcisi, 1463'ten itibaren İmereti (II. Bagrat olarak) ve 1465'ten itibaren ölümüne kadar Gürcistan kralıydı.

Yaşamı

Prens Giorgi'nin oğludur. 1455 yılı civarında, Gürcistan kralı VIII. Giorgi tarafından kendisine Samokalako'nun (Kutaisi, batı İmereti ve çevresi) Eristavi (dük) unvanı verildi. 1460'ların başında Bagrat, Samtshe'nin isyancı prensi II. Kvarkvare Cakeli'yi destekledi ve bunun üzerine kral, Bagrat'ı düklükten mahrum etti. 1463'te bir koalisyona liderlik eden Bagrat, Çihori Muharebesi'nde VIII. Giorgi'yi yendi. Daha sonra Kutaisi'yi ele geçirdi ve İmereti kralı olarak taç giydi. Ancak onların yardımına karşılık, yeni kral dört müttefikinin her biri için bir prenslik (samtavro) oluşturmak zorunda kaldı. Bundan sonra Gelovani Svaneti'de, Şervaşidze Abhazya'da, Dadiani Megrelya'da ve Vardanidze Guria'da yarı özerk prensler olarak hüküm sürdüler.

Gürcistan Kralı

1465 yılında, Kral VIII. Giorgi'nin Samtshe prensi Kvarkvare tarafından yenilip hapsedilmesinden sonra, Bagrat bu fırsatı değerlendirerek Doğu Gürcistan (Şida Kartli) sınırlarını geçerek kendisini tüm Gürcistan'ın Kralı ilan etti. Aslında, yalnızca Batı Gürcistan ve Şida Kartli'ye hakimdi ve çoğunlukla batı Gürcistan'da kaldı. Batıdaki mülklerinde, Mtsheta Patrikhanesi'nden (yani Gürcü Ortodoks Kilisesi) bağımsız olarak ayrı bir kilise, Abhazya Katolikosluğu'nu kurdu. Bu adımı haklı çıkarmak için Antakya ve Kudüs Patriği IV. Mihail'den batı ve doğu Gürcistan'ın farklı din değiştirme tarihlerine sahip olduğunu ve bu nedenle kiliselerin birbirlerinden bağımsız olmaları gerektiğini belirten bir "İnanç Yasası" oluşturmasını istedi.

Esaretten kurtulduktan sonra, VIII. Giorgi tahtını geri almaya çalıştı, ancak yalnızca Kaheti'de yer edinebildi ve Kartli'deki mülkünü 1469'da Aşağı Kartli'deki egemenliğini sağlamlaştırmış gibi görünen yeğeni Konstantine'ye bıraktı. Bu üçlü yönetim döneminde, Gürcistan, Akkoyunlu beyi Uzun Hasan tarafından en az iki kez istila edildi (Müneccimbaşı, 1466'da, 1472 yazında ve Uzun Hasan'ın 1476'da Osmanlı'ya yenilmesinden sonra üç istiladan söz eder). Bagrat, işgalcilerle barış yapmak zorunda kaldı ve Tiflis'i düşmana terk etti. Gürcüler başkentlerini ancak Uzun Hasan'ın ölümünden (1478) sonra geri alabildiler.

1477'de Megrelya Eristavisi II. Vamek Dadiani, Bagrat'ın Batı Gürcistan'daki yönetimine karşı çıktı ardından Abhazya ve Guria prensliklerini bir araya getirdi ve İmereti'de baskınlara başladı. Gürcistan kralının tepkisi çabuk oldu. VI. Bagrat, II. Vamek Dadiani'yi yendi ve uzlaştırdı.

Bagrat 1478'de öldü ve yerine oğlu II. Aleksandre tahta geçti.

VI. Bagrat, Kutaisi yakınlarındaki Gelati Manastırı'na gömüldü.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İmereti Krallığı</span>

İmereti Krallığı 1258-1330 ve 1446-1810 yılları arasında Gürcistan Krallığı dağıldığında ortaya çıkan krallıktır. Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası döneminde Moğol boyunduruğuna başkaldıran VI. Davit Narin’in batıya çekilerek burada İlhanlı egemenliğinden bağımsız şekilde ilan ettiği krallık olarak 1258-1330 yılları arasında varolmuştur. İmereti Krallığının başkenti Kutaisi olmuştur. Bu dönemde başkent Tiflis Moğol işgali altında olmuş ve Gürcü kralları Moğollar tarafından onaylanarak atanmıştır. Moğollara karşı Gürcü halkının isyanlarına bölgeden destek verilmiştir. Krallık, V. Giorgi döneminde Moğolların ülkeden atılmasıyla yeniden Gürcü Krallığıyla birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Guria Prensliği</span> Devlet

Guria Prensliği, Gürcistan'da tarihi bir devlettir. Guria kelimesi Megrelce ve Lazca kökenli bir kelime olup kalp ya da merkez anlamına gelmektedir. Gürcistan'ın güneybatı bölgesi Guria'da - Karadeniz ve Küçük Kafkas sıradağları arasında - yer alır. 1463 yılından 1829 yılına kadar Gurieli hanedanı'nın 22 prensi tarafından yönetilmiştir. Gürcistan Krallığı'nın dağılmasından sonra ortaya çıkmış, sınırları Osmanlı İmparatorluğu ile çıkan sürekli çatışmalar sebebiyle değişken olmuş, 1829 yılında Çarlık Rusyası tarafından ilhak edilene kadar farklı derecelerle özerk olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Çihori Muharebesi</span>

Çihori Muharebesi, 1463 yılında Birleşik Gürcistan kralı VIII. Giorgi ve kraliyet ailesinden VI. Bagrat önderliğindeki isyancı asilzadeler arasındaki muharebedir. Muharebe Batı Gürcistan'da Argveti bölgesinde Çihori kalesi yakınlarında gerçekleşti ve kralın yenilgisiyle sonuçlandı.

II. Kahaber, Gurieli hanedanından bir eristavi idi. 1469'dan ölümüne kadar Guria'nin düklüğünü yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Vamek Dadiani</span>

III. Vamek Dadiani, 1658'den görevden alındığı 1661'e kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Ayrıca 1661'de kısa süreliğine İmereti kralı da olmuştur. Batı Gürcistan'da çıkan bir iç savaştan sonra hem Megrelya hem de İmereti'deki saltanatı sona ermiş, Svaneti dağlarındaki sığınağında saklanırken suikastçılar tarafından öldürülmüştür.

IV. Mamia Dadiani 1573'ten 1578'e ve 1582'den ölümüne kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Mamia, I. Levan'ın küçük oğluydu.

Rostom Gurieli, 1534'ten ölümüne kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı boyunca İmereti Kralı III. Bagrat'a sadık olan Rostom, genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşmış ve topraklarının bir kısmını kaybetmiştir. Rostom'un Bagrat ile olan ilişkisi, Rostom'un Megrelya Prensi ve Bagrat'ın rakibi I. Levan Dadiani'ye destek vermesiyle kötüleşmiştir.

III. Giorgi Gurieli 1669'dan 1684'e kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Ayrıca 1681-1683 yılları arasında İmereti'nin krallığını yapmıştır. Etkisi altına almaya çalıştığı Batı Gürcistan'daki iç savaşlara dahil olmuştur. Kaybettiği İmereti tahtını geri almaya çalıştığı savaşta öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandre</span>

II. Aleksandre (14??-1510) 1478'de Gürcistan kralı ve 1483'ten 1510'a kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Bagrat (İmereti kralı)</span>

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Giorgi (İmereti kralı)</span>

III. Giorgi III. Bagrat'ın oğlu. 1565'ten 1583'e kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Giorgi</span>

VIII. Giorgi (1417-1476) krallığı saltanatı sırasında halihazırda parçalanmış ve 1446'dan 1465'e kadar bir iç savaşa karışmış olsa da birleşik Gürcistan Krallığı'nın son kralıydı. İsyancılar tarafından yenildi, yalnız doğu eyaleti Kaheti'de I. Giorgi olarak hüküm sürdü. 1465'te ölümüne kadar, Bagrationi kraliyet hanedanı'nın yerel bir branşını kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Rostom</span>

Rostom (1571–1605) Prens Konstantine'nin oğlu, 1588–1589 ve 1590–1604 arası İmereti kralıdır. Megrelya prensi IV. Mamia Dadiani ve İmereti soylularının bir kısmının desteği ile tahta çıktı. Aynı yıl II. Giorgi Gurieli tarafından Osmanlı desteğiyle tahttan devrildi ve yerine Prens Teimuraz'ın oğlu IV. Bagrat tahta çıktı. Rostom, I. Manuçar Dadiani'nin yönettiği Megrelya Prensliği'ne kaçtı. Yakın bir zaman sonra Dadiani'nin yardımı ile tahtı yeniden kazandı. İmereti'yi kendi topraklarıyla birleştirmekte azimli olan Kartli kralı I. Simon krallığın işlerine karıştı. Opşkiti Muharebesi'nde (1590) kazandığı zaferle Rostom sonunda tahtını güçlendirdi ve Simon'u uzlaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstantine</span>

II. Konstantine 1478'den itibaren ölümüne dek birleşik Gürcistan Krallığı'ın 23. ve son kralıdır. 1490'ların başlarında, rakip İmereti ve Kaheti krallıklarının bağımsızlığını tanımak ve gücünü Kartli ile sınırlamak zorunda kaldı. 1505 yılında II. Konstantine öldü ve yerine oğlu X. Davit tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">V. Bagrat (İmereti kralı)</span>

V. Bagrat, 1660-61, 1663-68, 1669-78 ve 1679-81 yıllarında İmereti kralıdır. Onun saltanatı dönemi üvey annesi tarafından kör edilmesi sebebiyle krallıkta aşırı istikrarsızlık ve feodal anarşi ile bilinir.