İçeriğe atla

V. Stefan Uroş

V. Stefan Uroş
Sırbistan Kralı
"Zayıf" Stefan Uroş
Sırbistan kralı
Hüküm süresi1355 - Aralık 1371
Taç giymesi1346 (Despot olarak) 1355 (Kral olarak)
Önce gelenStefan Duşan
Sonra gelenLazar Hrebelyanoviç
Doğum1337
ÖlümAralık 1371
Eş(ler)iAnka
BabasıStefan Duşan
AnnesiElena
DiniSırp Ortodoks

V. Stefan Uroš "Zayıf Stefan Uroş" (Sırpça: свети Стефан Урош V. - нејаки, d. 1337; ö. Aralık 1371), Nemanyiç Hanedanı'ndan gelen Sırp kralı. Babası Sırp İmparatorluğu'na en parlak çağını yaşatan Stefan Duşan'dır.[1] Babasının ölümünün ardından 1355 - 1371 yılları arası krallık yapmış, ancak zayıflığı imparatorluğun yıkımına neden olmuştur. Onun 1371 yılındaki ölümünün hemen ardından yıkılan İmparatorluk çeşitli prensliklere bölünmüştür.

Yaşamı

V. Stefan Uroş, Stefan Duşan'ın tek oğludur. 1346 yılında babası kendisini kayser ilan edince kral olarak taç giymiştir. Bu sayede babasının naibi olmuştur.[2][3] 1355 yılında babasının ölümü ardından her ne kadar tek başına hükümdar olsa da annesi ve prenslerin etkisinde kalmıştır.[4]

Babasının ardından hakimi olduğu hükümdarlıkta tek bir düşman saldırısını dahi başarıyla savunamamıştır.[5] Sırp İmparatorluğu'nun prensliklere bölünmesi, daha o tahttayken başlamıştır.[6] Başarısızlıkları sonucu bazı prensler onun hükümdarlığını tanımadıklarını ilan etmişlerdir. Taht mücadelelerinden en önemlisi amcası Simeon Uroş Palologoz ile yaşadığı anlaşmazlıklardır.[5] Simeon 1356 yılında yenilmiş, kendisini Roma ve Sırpların kayseri ilan edeceği Teselya ve Epirus'a çekilmiştir. Bununla birlikte Uroş, babasının fethettiği günümüz Yunanistan'ını içeren bölgeyi kaybetmiştir. Hükümdarlığının sonunda hakimiyet sürdüğü bölgeler sadece Şar Dağları ve Tuna arasındaki bölgeden ibaretti. Ölümü ile birlikte Makedonya'da bulunan Sırp prensleri bağımsızlıklarını ilan ettiler. Sırp dünyasında yaşanan bu karışıklık ve zayıflık Osmanlı Devleti'nin[7][8] Balkan fetihlerinde işini kolaylaştırdı.[9][10][11]

Stefan Uroş Çirmen Muharebesi'nin yapıldığı yıl olan 1371 yılının aralık ayında doğal nedenlerden ötürü geride bir veliaht bırakmadan ölmüştür.[12] Çirmen Muharebesinde alınan yenilginin bir sonucu olarak bu kez bir başka Sırp soylu Lazar Hrebelyanoviç ve onun hakimi olduğu kuzey Makedonya Sırp hükümdarlığının ana bölgesi olarak öne çıkmıştır.[13]

Defini

Ölümünden 211 yıl sonra Sırp Ortodoks Kilisesi tarafından kutsanmıştır. Mezarı Fruška Gora dağında Jazak Manastırında bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Diğer kaynaklar

Kaynakça

  1. ^ Ćirković 2004, ss. 64-65, 75-80.
  2. ^ Mihaljčić 1975, ss. 11–12
  3. ^ Kantakouzenos III, 314
  4. ^ Ćirković 2004, ss. 64-65.
  5. ^ a b Mihaljčić 1975, s. 13
  6. ^ Mihaljčić 1975, s. 14
  7. ^ Ostrogorsky 1956, ss. 481, 485.
  8. ^ Ćirković 2004, ss. 79-80.
  9. ^ Ćirković 2004, ss. 75-76.
  10. ^ Mihaljčić 1975, s. 17
  11. ^ Mihaljčić 1975, ss. 18–19
  12. ^ Sedlar 1994, ss. 31.
  13. ^ Ćirković 2004, ss. 77-79.
Resmî unvanlar
Önce gelen
Stefan Duşan

Sırplar İmparatoru

1355–1371
Sırp İmparatorluğu'nun Yıkılışı
Sırbistan kralı
1346–1355
Boş
Sonraki tarafından düzenlenen makam
Vukaşin

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lazar Hrebelyanoviç</span> Sırp prens

Lazar Hrebelyanoviç, Osmanlılarla yaptığı I. Kosova Savaşı sırasında yaşamını kaybeden Sırp prensidir. Lazar, Sırp kültüründe çok önemli bir rol oynamaktadır. Sırp Ortodoks kilisesi tarafından aziz mertebesine ulaşmış sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Sırp İmparatorluğu</span>

Sırp İmparatorluğu, Sırp Krallığı'nın devamı olarak kurulan bir Orta Çağ devletiydi. İmparatorluk, devletin sınırlarını önemli ölçüde genişleten Stefan Duşan tarafından 1346'da kurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Balşa ailesi</span>

Balşa Hanedanı veya Balşiç Hanedanı, Güney Karadağ ve Kuzey Arnavutluk kıyılarını Balşa Zetası ismi ile 1362'den 1421'e kadar yöneten soylu bir aileydi. Hanedanın kurucusu I. Balşa küçük bir soylu olup İmparator Stefan Duşan döneminde sadece bir köyü yönetirken ölümünün ardından üç oğlu Gospodin Žarko'nun boş kalan toprakları içinde genişleyip Aşşağı Zeta'yı ve karışıklık döneminde de Voyvoda ve Çelnik Đuraš Ilijiç'i öldürüp Yukarı Zeta'yı ele geçirdiler. Yine de bir nevi unvanları gasp ettikleri için İmparator V. Stefan Uroş'un fermanlarında Oblastni Gospodari unvanı ile anıldılar. Uroş'un 1371'deki ölümünün ardından aile Sırp İmparatorluğu'nda Makedonya'yı kontrol eden Mrnjavçeviçler ile kan davasına girişti. 1421'de III. Balşa'nın ölümünün ardından unvan III. Balşa'nın amcası Despot Stefan Lazareviç'e geçti ve böylelikle hanedanın sonu geldi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Despotluğu</span>

Sırp Despotluğu, Sırpların Osmanlı Devleti egemenliğine girmeden önce kurdukları son devlet. 1403 yılında Sırbistan Prensi Stefan Lazareviç'in kendisini despot ilan etmesiyle kurulmuş devlettir. Başkenti Belgrad'dır. 1459 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. 16. yüzyıl boyunca Macaristan Krallığı'nın koruyuculuğu altına alınmış daha sonra tamamen Osmanlı topraklarına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vukašin Mrnjavčević</span>

Vukašin Mrnjavčević, soylu Sırp ailesi Mrnjavčević ailesinin mensubu olan despot, Zayıf Uroš döneminde imparatora eşdeğer hükümdar. 1365 ile öldüğü tarih olan 26 Eylül 1371'e kadar Sırp ve Yunanların Kralı unvanını taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Dragaš</span> Konstantin Dragaš

Konstantin Dejanović, Konstantin Dragaš olarak da bilinir, Sırp İmparatorluğunun düşmesinden sonra Osmanlı İmparatorluğu hükümdarlığı altında doğu Makedonya'da büyük bir vilayeti yönetmiş Dejanović Hanedanı'na mensup Sırp asildir. 1371 yılında yapılan Sırp aristokrasisinin büyük kısmının yok edildiği Çirmen Muharebesi'nden itibaren Osmanlı vasalı olan ağabeyi Jovan Dragaš'ın yerine geçmiştir. Kardeşlerinin kendi hükûmetleri vardı ve Nemanjić tarzı sikke bastırmışlardı. Kızı Helena Dragaš, Bizans İmparatoru II. Manuil ile 1392 yılında evlenmiştir. 17 Mayıs 1395 tarihinde Sırp önde gelen liderleri Stefan Lazarević ve Marko Mrnjavčević ile beraber Osmanlılara hizmet ederken Eflak'a karşı yapılan Rovine Muharebesi'nde ölmüştür.

Eudokia Angelina, Sırp Kralı I. Stefan Prvovençani'nin eşi, Bizans İmparatoru V. Aleksios'ın metresi. Bizans İmparatoru III. Aleksios ile Efrosini Dukena Kamatera'nın kızı.

<span class="mw-page-title-main">Dejanović Hanedanı</span> Orta Çağda yaşamış soylu bir aile

Dejanović ya da Dragaš Hanedanı Orta Çağ'da yaşamış, Stefan Dušan (1331-1355), V. Stefan Uroš (1355-1371) ve 1371 yılında yapılan Çirmen Muharebesi sonrası girilen çöküş döneminde Sırp İmparatorluğu'na hizmet etmiş soylu bir Sırp hanedanıdır. Çirmen Muharebesi sonrası Osmanlı Devleti ile vasallık ilişkisinde bulunmuştur. Hanedan dönemin en önemli aileleri arasında sayılır ve bir zamanlar kabaca bugünkü Sırbistan, Bulgaristan ve Makedonya'nın topraklarının birleştiği bölgede hakimiyet kurmuştur. Son iki Bizans İmparatoru anne tarafından bu hanedana mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Duşan</span> 1331-1355 Sırp İmparatoru

Stefan Uroş IV Duşan ; y. 1308 – 20 Aralık 1355) veya bilinen adıyla Güçlü Duşan, 1331 ile 1355 yılları arasında Sırbistan Krallığı ve Sırp İmparatorluğu Hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Nemanjić Hanedanı</span>

Nemanjić Hanedanı, Sırbistan’ın Orta Çağ’daki en önde gelen hanedanı. Prenslik, kraliyet ve imparatorluk 1166-1371 yılları arasında on bir Sırp hükümdara sahip oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Prensliği (Erken Orta Çağ)</span> Doğu Avrupada Orta Çağ prensliği

Sırbistan Prensliği

<span class="mw-page-title-main">Zeta Prensliği</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Zeta Prensliği (1356-1498), günümüz Karadağ ve Arnavutluk'un güney-kuzey kesimlerinde, İşkodra gölü çevresinde bulunan geç ortaçağ prensliğidir. 14. yüzyılın ikinci yarısı ve 15. yüzyılın sonlarındaki Osmanlı fethine kadar arka arkaya Balšić, Lazarević, Branković ve Crnojević aileleri tarafından yönetilmiştir. Daha önce Zeta bölgesi, Balšić ailesinin 1360'tan sonra bölgesel bir prenslik kurduğu Sırp İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra bağımsız olan bir Sırp kraliyet toprağıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Büyük Prensliği</span> 11. yüzyıldan 1217 yılına kadar var olan devlet

Sırbistan Büyük Prensliği 11. yüzyılın ikinci yarısından Sırbistan Krallığı'na dönüştürüldüğü 1217'ye kadar var olan bir Orta Çağ Sırp devletidir. Başlangıçta, Sırbistan Büyük Prensliği tarihi Raška bölgesinde ortaya çıktı, ve 12. yüzyılda modern Karadağ, Hersek ve güney Dalmaçya toprakları da dahil olmak üzere çeşitli komşu bölgeleri kapsayacak şekilde kademeli olarak genişledi. Başlangıçta Kral Konstantin Bodin tarafından atanan Raška'nın bölge valisi olarak görev yapan Büyük Prens Vukan tarafından kuruldu. Bizans-Sırp savaşları sırasında Vukan öne çıktı ve iç Sırp bölgelerinde kendi kendini yöneten hükümdar oldu. Büyük Prensliği yöneten Vukanović hanedanını kurdu. Macaristan Krallığı ile diplomatik bağlar sayesinde, Vukan'ın halefleri kendi öz yönetimlerini sürdürmeyi başardılar ve aynı zamanda Bizans İmparatorluğu'nun 1180'e kadar üst düzey egemenliğini de kabul ettiler. Büyük Prens Stefan Nemanja (1166-1196) tam bağımsızlık kazandı ve neredeyse tüm Sırp topraklarını birleştirdi. Oğlu Büyük Prens Stefan 1217'de Sırbistan Kralı olurken, küçük oğlu Aziz Sava 1219'da Sırpların ilk Başpiskoposu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ras Katepanlığı</span> Bizans İmparatorluğu Vilayeti

Ras Katepanlığı Bizans İmparatoru I. İoannis'in yönetimi sırasında, Orta Çağ'ın erken dönemlerinde Sırbistan'ın orta bölgelerinde 971 civarında kurulmuş Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti (katepanat) idi. Katepanat, adını tarihi Raška bölgesi ile anılan müstahkem Ras kasabasından almıştır. Eyalet kısa ömürlü oldu ve Bulgar İmparatorluğu'nun yeniden kurulmasının ardından Bizans'ın bölgeden çekilmesinin ardından 976'dan kısa bir süre sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Sırpları</span>

Karadağ Sırpları veya Karadağlı Sırplar Karadağlılardan sonra Karadağ'daki en büyük ikinci etnik grubu oluşturur. Sırplar, Eski Karadağ, Eski Hersek, Brda, Raška, Kotor Körfezi ve Zeta'nın yerli nüfusudur.

<span class="mw-page-title-main">Dejan</span> Sırp sebastokrator ve despot

Dejan, Sırp İmparatorluğu döneminde yaşamış Sırp asilzadedir. Sırp İmparatoru Stefan Dušan, V. Stefan Uroš'a hizmet etmiş, Kumanova ve Köstendil çevresini sebastokrator ve despot unvanlarıyla yöneten Dejanović Hanedanı'nın atası olan İmparatorluk döneminde hüküm sürmüştür. İmparator Dušan'ın kız kardeşi Theodora Nemanjić ile evliydi. Karadağ'ın doğusundaki Kumanova bölgesinde bir eyalete hükmediyordu. Başlangıçta Žegligovo ve Preşova'nın eski župe'yi (ilçeleri) içeriyordu. V. Stefan Uroš daha sonra Dejan'a Köstendil ile Yukarı Struma Nehri'ni verdi. Dejan, diğerlerinin yanı sıra Zemen Manastırı'nı ve eyalet boyunca birkaç kilise binasını da yeniden inşa etti. Dejan, Dušan saltanatının sona ermesi ve Dušan'ın ölümünden sonraki Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında önde gelen isimlerden biriydi. Dejan, iki oğlu despot Jovan ve Gospodin Konstantin Dragaš ile birlikte, Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü ve ardından gelen Osmanlı döneminde de güçlenen Dejanović Hanedanı'nın atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jovan Uglješa</span> Bir Sırp soylusu

Jovan Uglješa ya da Uglješa Mrnjavčević, Mrnjavčević ailesinin bir Sırp Orta Çağ asili ve Sırp İmparatorluğu'nun en önde gelen kodamanlarından biriydi. Sırp Kralı Vukašin Mrnjavčević'in kardeşi olan Sırp İmparatoru V. Stefan Uroš'dan despot unvanını almıştır.

Stefan Nemanja, 1166 - 1196 yılları arasında Sırp Büyük Prensliği'nin Büyük Prensi idi.

<span class="mw-page-title-main">Lazareviç Hanedanı</span>

Lazareviç, Moravya Sırbistanını ve Sırp Despotluğunu yöneten bir Sırp Orta Çağ kraliyet ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Duklja</span>

Duklja Batıda Kotor Körfezi'nden doğuda Bojana Nehri'ne ve kuzeyde Zeta ve Morača nehirlerinin kaynaklarına kadar kabaca günümüzün güneydoğu Karadağ topraklarını kapsayan bir Orta Çağ Güney Slav devletidri. İlk olarak 10. ve 11. yüzyıl Bizans vakainamelerinde bahsi geçen bu bölge, 997 ile 1018 yılları arasında Bulgar İmparatorluğu'nun vasalı, ardından 1040'ta Stefan Vojislav yönetimi altında bağımsızlığını kazanana kadar Bizans İmparatorluğu'na bağlıydı. Stefan Vojislav daha önceki Sırp Prensliği'nin topraklarını ele geçirmeyi başardı ve Vojislavljević hanedanını kurdu. 1043 ile 1080 arasında, Mihailo Vojislavljević ve oğlu Konstantin Bodin yönetiminde Duklja doruğa ulaştı. Bizans ittifakını terk edip Balkanlar'da oğlu Bodin'in merkezi bir rol oynadığı bir ayaklanmayı destekledikten sonra Mihailo'ya Papa tarafından Slavların Kralı unvanı verildi. Sırp iç bölgesini bünyesine katan ve oraya vasal hükümdarlar yerleştiren bu denizcilik prensliği, yöneticilerinin kullandığı unvanlarda da görüldüğü gibi en güçlü Sırp yönetimi olarak ortaya çıktı. "Sırpların"). Ancak Bodin'in Bizanslılar tarafından mağlup edilmesi ve hapsedilmesi nedeniyle yükselişi kısa sürdü; Arka plana itilen akrabası ve tebaası Vukan, Duklja iç savaşlarla boğuşurken Bizanslılara karşı mücadeleyi sürdüren Raška'da bağımsızlığını kazandı. 1113 ile 1149 yılları arasında Duklja, Sırp-Bizans çatışmasının merkezinde yer aldı ve Vojislavljević üyeleri iktidar için birbirleriyle savaşanların himayesi altında kaldı. Duklja daha sonra Vukanović hanedanı tarafından yönetilen, daha sonra Zeta olarak bilinen Sırbistan Büyük Prensliği'nin kraliyet ülkesi olarak birleştiler ve 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu'nun yıkılışına kadar bu şekilde kaldılar.