İçeriğe atla

V. Gustav

V. Gustaf
İsveç kralı
Hüküm süresi8 Aralık 1907 – 29 Ekim 1950
Önce gelenII. Oscar
Sonra gelenVI. Gustaf Adolf
Başbakanlar
Listeyi gör
Doğum16 Haziran 1858(1858-06-16)
Stockholm, İsveç
Ölüm29 Ekim 1950 (92 yaşında)
Stockholm, İsveç
Defin9 Kasım 1950
Riddarholm Kilisesi
Eş(ler)i
Baden Prensesi Victoria
(e. 1881; ö. 1930)
Çocuk(lar)ıİsveç Kralı VI. Gustaf Adolf
Södermanland Dükü Prens Wilhelm
Västmanland Dükü Prens Erik
Tam adı
Oscar Gustaf Adolf
HanedanBernadotte
Babasıİsveç Kralı II. Oscar
AnnesiNassau Prensesi Sophia
Diniİsveç Kilisesi

Gustav V (16 Haziran 1858 - 29 Ekim 1950), İsveç Kralı II. Oscar ile Norveç Kraliçesi Sofia of Nassau en büyük oğullarıdır.[1] 1907 yılında tahta çıktı ve 1950 yılında vefat edene kadar tahtta kaldı.

İsveç yönetimine direkt olarak karışan son kraldır. 1916 yılında savunma bütçesiyle ilgili uyuşmazlık yaşadı. Tutucu biri olmasına rağmen demokratik hareketi ve işçi ücret haklarını tasvip etti. Son İsveç Başkomutanı olan kraldır.

I. Dünya Savaşı boyunca Alman yanlısı bir politika izledi. Bu siyasetini Alman asıllı eşi etkiledi. 18 Aralık 1904 tarihinde iki İskandinav kralıyla birbirlerine destek vermek amacıyla bir görüşme gerçekleştirdi, diğer taraftan üçlü kral konferansıyla kuşkuya mahal vermemek ve Almanya safında savaşta katılmak istiyordu.

Torunu Prens Adolf, II. Dünya Savaşı'ndan önce Nazi liderleriyle beraber hareket etmiş olmalarına rağmen bu muhtemelen sadece diplomatik amaçlıydı. Tarihçi Jörgen Weilbul'un notlarına göre müessir Macaristan'ın insanlık adına Yahudileri korumasını desteklemişlerdi. ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'in isteğiyle, Adolf Hitler'e barış için müzakere yapılmasını önerdi. 1938 yılındaki bu teklife göre barış her iki tarafın menfaatine olacak bir barış olacaktı.

Başbakan Per Albin Hansson, eğer Almanya'nın isteklerine izin vermezse istifa etmek zorunda kalacağı konusunda gözdağı vermekteydi. (Almanya İsveç topraklarında Kuzey Finlandiya ve Kuzey Norveç'teki gibi askeri birim, araç vs. bulundurmak için üs istemekteydi). 1947 yılında bu talebin doğruluğu tartışıldı. 1939-1941 yılları arasında İsveç başbakanı olarak görev yapan Per Albin Hansson'a göre kral, açıklamalarında Almanya ile olabilecek herhangi bir çatışmadan kaçındığını belirtti. Ernst Wigtors, V. Gustav ve Prens Gustav, İsveç Hükûmetine müttefik devletlere askeri araç ve asker bulundurabilecekleri bir üs verme konusunda razı etmeye çalıştılarsa da hükûmet bu isteği geri çevirdi.[2] Çünkü Almanya yüzünden ileride ceza alabileceklerini farkındaydılar.

29 Ekim 1950 tarihinde öldü ve yerine büyük oğlu VI. Gustav Adolf geçti.

V. Gustaf
Doğumu: 16 Haziran 1858 Ölümü: 29 Ekim 1950
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Oscar
İsveç kralı
1907–1950 		Sonra gelen
VI. Gustaf Adolf
Kraliyet Unvanları
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
XV. Karl		İsveç Veliaht Prensi
1872–1907 		Sonra gelen
Gustaf Adolf
Norveç Veliaht Prensi
1872–1905 		Sonra gelen
Olav
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
Carl Adolf		Värmland Dükü
1858–1907 		Boş
Sonraki tarafından düzenlenen makam
Carl Philip
Siyasi görevi
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
XV. Karl		Norveç Genel Valisi
1884 		Boş
Ödüller ve başarılar
Önce gelen
Sir Cyril Newall		Time Dergisi Kapağı
30 Ekim 1939 		Sonra gelen
Tom Harmon

Kaynakça

  1. ^ Elgán, Elisabeth (2015). Historical dictionary of Sweden (3. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442250703. 
  2. ^ Pierre, Jan (2016). The Oxford handbook of Swedish politics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198803119. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Weserübung Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanyanın Norveçi işgali

Weserübung Harekâtı, II. Dünya Savaşı’nda, Almanya’nın Norveç’e yönelen askerî harekâtıdır. Harekât 9 Nisan - 10 Haziran 1940 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">XII. Karl</span> İsveç kralı

XII. Karl ya da Türkçe kaynaklarda kullanılan lakabıyla Demirbaş Şarl, 5 Nisan 1697 – 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı. Bağlı bulunduğu hanedan Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan "Palatina-Zweibrücken" Hanedanı idi. XII. Karl'ın babası XI. Karl ve annesi Ulrika Elanoara Danimarkalı idi. Bunların hayatta kalan tek erkek çocuğu olarak 5 Nisan 1697'de babasının ölümü üzerine XII. Karl adıyla daha 14 yaşında İsveç Krallığı kralı ve babasının hanedanının hükümdarı olduğu modern Almanya'da bulunan "Palatina-Zweibrücken Dükü" oldu ve iki hükümdarlığı 30 Kasım 1718'de daha 36 yaşında iken Fredrikshald kuşatması sırasında öldürülmesine kadar yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">III. Leopold (Belçika kralı)</span> Belçika kralı (1934–1951)

III. Léopold, 23 Şubat 1934 ile 16 Temmuz 1951 arasında tahtta oturan dördüncü Belçika kralı. Kral I. Albert ile Kraliçe Élisabeth'in oğlu.

<span class="mw-page-title-main">VII. Haakon</span> Norveç Kralı

VII. Haakon 1905'ten 1957'deki ölümüne kadar Norveç kralı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Gustaf Adolf</span> İsveç kralı (1882-1973; hd. 1950-1973)

VI. Gustaf Adolf 29 Ekim 1950'den ölümüne kadar İsveç Kralı idi. Kral V. Gustaf ve eşi Baden Prensesi Victoria'nın en büyük oğluydu ve babasının hükümdarlığında geçen 43 yıl boyunca İsveç Veliaht Prensi idi. 90 yaşındaki ölümünden kısa bir süre önce, İsveç monarşisinin son itibari siyasi güçlerini ortadan kaldıran anayasa değişikliklerini onayladı. Özellikle Eski İtalyan kültürleriyle ilgilenen, ömür boyu amatör bir arkeologdu.

<span class="mw-page-title-main">İsveç İmparatorluğu</span> Bir Avrupa İmparatorluğu

İsveç İmparatorluğu, 17. yüzyılda ve 18. yüzyılın başlarında Baltıklar ile İskandinavya bölgesinde hüküm sürmüş bölgesel bir güçtür. 1711' de Büyük Kuzey Savaşı'nda topraklarını kaybetmesiyle son bulmuştur

<span class="mw-page-title-main">XVI. Carl Gustaf</span> İsveç kralı (1973-günümüz)

XVI. Carl Gustaf, şu anki İsveç Kralı. 15 Eylül 1973'te dedesi VI. Gustaf Adolf'un ölümü üzerine tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">III. Ferdinand (Kutsal Roma imparatoru)</span>

III. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (1637–1657).

<span class="mw-page-title-main">Per Albin Hansson</span> 23. İsveç başbakanı

Per Albin Hansson, 1925'te Sosyal Demokratların başkanı olan İsveçli bir siyasetçi. 1932 ve 1946 yılları arasında dört hükûmette iki kez Başbakanlık yaptı. İsveç'in tarafsızlık politikasını sürdürdüğü II. Dünya Savaşı sırasında, Riksdag'daki bütün büyük partileri içeren bir birlik hükûmetine başkanlık etti. İsveç siyaseti üzerindeki sosyal demokrat tutumu yüzyıl boyunca sürdürecek olan Hansson, partisi üzerine şaşırtıcı bir miras bıraktı ve bugüne kadar hala tarafsızlığını koruyan "İsveç modeli" ni yarattı.

<span class="mw-page-title-main">I. Gustav</span> İsveç kralı (1496-1560; hd. 1523-1560)

I. Gustav, 1523'ten 1560'taki ölümüne kadar İsveç kralıdır. İlk olarak 1521'de Danimarka kralı II. Christian'a karşı İsveç Bağımsızlık Savaşı'nı başlatmıştır. 6 Haziran 1523'te kral olmuş ve Kalmar Birliği'ne son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Gustav</span> İsveç kralı (1746-1792; hd. 1771-1792)

III. Gustav, 1771'den 1792'ye kadar İsveç kralıdır. Adolf Frederick'in en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">IV. Gustav Adolf</span> İsveç kralı (1778-1837; hd. 1792-1809)

IV. Gustav Adolf, 1792'den 1809'a kadar İsveç kralıdır. Kendisi, III. Gustav'ın ve Sophia Magdalena'nın en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">V. Frederik</span>

V. Frederik, 1746'dan ölümüne kadar Danimarka-Norveç ve Schleswig-Holstein düklüğü yapmıştır. Kendisi IV. Christian ve Sophia Magdalene'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Pavle Karađorđević</span> Yugoslavya prensi (1893-1976; hd. 1934-1941)

Paul Karađorđević, Yugoslavya Prensi Paul olarak da bilinir, Kral I. Petar'ın kardeşi Prens Arsen'in oğluydu. Kral II. Petar'ın reşit olmadığı sırada naiplik yaptı. Naipliğini yaptığı II. Petar, büyük kuzeni I. Aleksandar'ın en büyük oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">II. Gustaf Adolf</span> İsveç İmparatoru 1611-1632

II. Gustaf Adolf ya da Gustavus Adolphus, 1611'den 1632'ye kadar İsveç Krallığı'nı yöneten hükümdar. Bu yıllar İsveç'in Avrupa açısından büyük bir önem arz etmeye ve yükselmeye başladığı dönem olarak da bilinir.. Krallığı boyunca İsveç, Otuz Yıl Savaşı içindeki dini gücün belirlenmesinde büyük rol oynamış ve Avrupa'nın en büyük askerî gücü konumuna gelmiştir. 1634'te, Riksdag of the Estates tarafından o öldükten sonra resmi olarak modern dönemin model kişisi ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Frederick</span>

Adolf Frederick veya Adolph Frederick, 1751-1771 yılları arasındaki İsveç kralı.

<span class="mw-page-title-main">Louise Mountbatten</span>

Louise Alexandra Marie Irene Mountbatten, daha önce Battenberg Prensesi Louise, Kral VI. Gustaf Adolf'un eşi olarak İsveç Kraliçesiydi. İkinci eşiydi. Alman Battenberg Hanedanı'nın bir prensesi olarak doğan Louise, İngiltere ve Rusya'nın yönetici aileleriyle yakından ilişkiliydi. Birinci Dünya Savaşı sırasında, Kızıl Haç'ta hemşire olarak görev yaptı. 1923'te dul olan Gustaf Adolf ile evlendi ve İsveç'in first lady'si rolünü üstlendi, ancak eşi Gustaf 1950'de tahta çıkana kadar kraliçe olmadı. Kraliçe Louise, eksantrikliği ve ilerici görüşleri ile dikkat çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Johan Banér</span>

Johan Banér, Otuz Yıl Savaşı esnasında İsveçli bir feldmareşaldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.