İçeriğe atla

V. Antiohos

V. Antiokhos Eupator
Başında kraliyet diademi ile Antiokhos adına basılmış sikke.
Seleukos Basileus’u
Hüküm süresiMÖ 164-MÖ 161
Önce gelenIV. Antiokhos Epiphanēs
Sonra gelenI. Demetrius
DoğumMÖ 172
ÖlümMÖ 161
HanedanSeleukos Hanedanı
BabasıIV. Antiokhos Epiphanēs
AnnesiIV. Laodice

V. Antiokhos Eupator (Yunanca: Αντίοχος Ε' Ευπάτωρ), (d. MÖ 172 - ö. MÖ 161), Unvanı Eupator (Yunanca: Ευπάτωρ - "asil bir baba"). MÖ 164 – MÖ 161 yılları arasında Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Küçük yaştaki kralın kısa süreli hükümdarlığında General Lysias kral naibi olarak imparatorluğun yönetiminde önemli rol oynamıştır.

Babası IV. Antiokhos Epiphanēs, annesi ise IV. Laodice’dir. Babası MÖ Kasım/Aralık 164’de öldüğünde sadece 8-9 yaşında olan Antiokhos, üvey kardeşi ve kuzeni olan Demetrius’un Roma’da siyasi rehin olması sayesinde General Lysias tarafından Selevkos tahtına geçirildi.[1]

Bu sırada 22 yaşlarında olan üvey kardeşi Demetrius Roma’dan Selevkos tahtına geçmek için izin istese de kendisinin Roma’dan gitmesine izin verilmemişti. MÖ 163’de IV. Laodice’nin de ölümüyle krallığın yönetiminde General Lysias kral naibi olarak önemli rol oynamaya başladı. General Lysias, Yahudilerin süre gelen isyanını bastırmak amacıyla Judea’ya saldırmış ve MÖ 162’de yaşanan Beth Zechariah Muharebesinde galip gelerek burada bir süreliğine de olsa düzeni sağlayabilmiştir. Antiokhos ve Lysias, Judea’da Yahudilerle barış yapıp düzeni sağlamakla uğraşırlarken ordunun yarısı hanedanlık ailesinden Philip adlı birinin komutasında Antakya’ya gönderildi. Antiokhos ve Lysias, başkente yaklaştıklarında Philip’in şehri ele geçirdiğini görmüşler ancak şehri kısa sürede geri almışlardır.

Bu esnada Beth Zechariah Muharebesinde kullanılan savaş gemisi ve fillerin sayısının fazlalığı, Roma ile yapılan Apamea Antlaşması’na uymadığından Roma elçileri gelerek savaş gemilerini batırırken, filleri de öldürmüşlerdir. Tüm bunlar yaşanırken Roma’dan kaçarak Suriye’ye gelen Demetrius burada kendini kral ilan etmişti. MÖ 161’de Lysias’la birlikte Demetrius tarafından ele geçirilmiş ve öldürülmüştür.[2]

Kaynakça

  1. ^ Losch, Richard R. (2008). All the People in the Bible (İngilizce). Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing Co. s. 385. ISBN 978-0-8028-2454-7. 
  2. ^ “ANTIOCHUS”, Encyclopædia Iranica. URL: http://www.iranicaonline.org/articles/antiochus-1--thirteen-kings-of-the-seleucid-dynasty#A05 7 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-12-31
V. Antiohos
Seleukos İmparatorluğu
Doğumu: MÖ 172 Ölümü: MÖ 161
Önce gelen
IV. Antiokhos Epiphanēs
Seleukos Kralı
MÖ. 164– MÖ. 161
Sonra gelen
I. Demetrius

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

Alfabetik MS 200 yılına kadar Yunanca konuşan Akdeniz dünyasındaki önemli kişiler listesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Dimitrios (Seleukos imparatoru)</span> Seleukos imparatoru

I. Dimitrius Soter, , Unvânı Soter. MÖ 161 – MÖ 150 doneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı.

MÖ 164 Jülyen öncesi Roma takviminde bir yıldır. Roma İmparatorluğu'nda 590. Ab urbe condita olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IX. Antiohos</span>

IX. Antiokhos Kyzikenos Yunan Seleukos krallığı hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Makkabiler</span> Yahudiyenin kontrolünü ele geçiren Yahudi asi savaşçı grubu

Makkabiler, Selevkos İmparatorluğu'na bağlı uydu devlet olan Yahudiye'nin kontrolünü eline geçiren Yahudi asi ordusudur. MÖ 164 ila MÖ 63 yılları arasında Haşmonayim hanedanlığı olarak Yahudilik dinini tekrar hayata geçirip İsrail Diyarının sınırlarını genişletti ve Helenizmin etkisini azalttı.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksandros (Seleukos imparatoru)</span>

I. Aleksandros Balas, MÖ 150-146 yılları arasında Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">V. Filippos</span> V. Filippos

V. Filip MÖ 221-179 yılları arasında Makedonya kralıydı. Philip'in saltanatına yükselen güç olan Roma'ya karşı mücadeleler damgasını vurdu. Philip, genç bir adam olarak çekici ve karizmatikti.

<span class="mw-page-title-main">III. Antiohos</span>

III. Antiohos, Seleukos İmparatorluğu'nun 6. hükümdarı. MÖ 222'den MÖ 187'ye kadar hükümdarlık yapmıştır. Krallık topraklarını I. Seleukos dönemindeki en geniş sınırlarına tekrar ulaştırarak “Büyük” unvanını almış ancak Romalılar karşısında Magnesia Muharebesi'nde aldığı ağır yenilgi nedeniyle kendi döneminde Avrupa ve Batı Anadolu'daki topraklarını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Farnakis</span> Pontus kralı

I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">V. Mithridatis (Pontus kralı)</span> Pontus kralı

V. Mithridatis ; 7. Pontus kralı. Babası I. Farnekes, annesi Selevkoslu Nysa’dır. Amcasının MÖ 150 yılında veliaht bırakmadan ölmesi üzerine Pontus kralı olmuştur. MÖ 152 yılından sonraki bir tarihte Selevkos İmparatoru IV. Antiokhos Epiphanēs’in kızı VI. Leodike ile evlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Antiohos</span> Seleukos kralı

II. Antiohos Theos MÖ 261'den MÖ 246'ya kadar Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Seleukos</span>

IV. Seleukos Philopator, , Unvanı Philopator. MÖ 187 – MÖ 175 döneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Ptolemaios</span>

VI. Ptolemaios Filometor Ptolemaios dönemi Mısır kralıydı. M.Ö. 180'den 164'e ve M.Ö. 163'ten 145'e kadar hüküm sürdü. V. Ptolemaios ve Kleopatra'nın en büyük oğlu, M.Ö. 180'de çok küçük bir çocuk olarak tahta çıktı ve krallık naipler tarafından yönetildi: annesinin M.Ö. 178 veya 177'deki ölümüne kadar annesi ve ardından iki arkadaşı, Eulaeus ve Lenaeus tarafından M.Ö. 169'a kadar yönlendirildi. M.Ö. 170'ten itibaren kız kardeşi II. Kleopatra ve küçük erkek kardeşi VIII. Ptolemaios, onun yanında ortak hükümdarlardı.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

Euryanax İkinci Pers Savaşı sırasında Spartalı bir generaldi. Spartalı prens Dorieus'un oğluydu ve Agiad hanedanı üyesiydi. Babası Sparta tahtına üvey kardeşi I. Cleomenes'in geçmesinden sonra Sparta'dan ayrılmıştı, oysa Dorieus Spartalılar onu, taht için daha iyi bir aday olarak görülüyordu. Sparta'dan ayrıldığında Dorieus, kendisinin ve soyundan gelenlerin bir daha asla taht üzerinde hak iddia edemeyeceklerini biliyordu. Sparta yasası, bir Spartalı kralın Sparta dışında asla yaşamamış olması gerektiğini söylemektedir. Cleomenes veliahdı olmadan öldüğünde kral olan Euryanax değil, Dorieus'un küçük üvey kardeşi olan I. Leonidas idi. Euryanax Sparta'ya döndü, ancak babasının hüküm sürdüğü Erice'deki Sparta kolonisi Heraklea, Kartacalılar tarafından yok edildi.