İçeriğe atla

V. Aleksandre

V. Aleksandre
insan
cinsiyetierkek Değiştir
ön adıAlexander Değiştir
doğum tarihi1703 Değiştir
doğum yeriKutaisi Değiştir
ölüm tarihiMart 1752 Değiştir
ölüm yeriKutaisi Değiştir
babasıVII. Giorgi (İmereti kralı) Değiştir
annesiPrincess Rodam of Kartli Değiştir
eşiMariam Dadiani, Tamar Abashidze Değiştir
çocuğuJoseph, Catholicos of Abkhazia, Prince Bagrat of Imereti, Prince Archil of Imereti, I. Solomon Değiştir
sülalesiBagrationi Değiştir
mesleğiHükümdar Değiştir
çalıştığı konumking of Imereti Değiştir

V. Aleksandre (Gürcüce: ალექსანდრე V) (1703/4 – Mart 1752) 1741 ve 1746-1749 dönemleri hariç, 1720'den 1752'de ölümüne kadar İmereti (Batı Gürcistan) kralıdır.

Yaşamı

İmereti kralı VII. Giorgi ve Kartli Prensesi Rodam'ın en büyük oğlu olan Aleksandre, Kartli kralı VI. Vahtang'ın sarayında büyüdü ve İmereti'deki güç mücadelesinde desteğini aldı. İmereti tahtını gasp eden Gurielilere karşı Osmanlı'dan yardım istemek için 1710'larda Konstantiniyye'yi ziyaret etti. Ağustos 1719'da bir Türk yardımcı müfrezesiyle geri döndü, Haziran 1720'de VIII. Giorgi Gurieli'yi tahttan indirdi ve İmereti kralı olarak taç giydi. Ancak, 1721'den 1728'e kadar krallık esasen Megrelya Prensi Bejan Dadiani tarafından etkin bir şekilde yönetilmekteydi. Aleksandre tam iktidar yetkilerini üstlendiğinde, Bejan Dadiani'nin oğlu ve halefi Otia Dadiani ona ve onun Türk yanlısı politikasına karşı geldi ve Aleksandre'yi tahttan indirmeye çalıştı. Aleksandre 1732'de Çhori Muharebesi'nde onu yendi ve krallar ve prensler arasında geçici barış sağlandı.

1730'ların başında kral, Osmanlılara olan bağlılığını fiilen geri çekti, Safevi egemenliğini kabul etmeyi reddetti ve Rus İmparatorluğu ile ittifak yapmaya çalıştı. 1738'de Piskopos Timote Gabaşvili'yi Sankt-Peterburg'a, Osmanlılara karşı ortak eylem planı için yolladı. Ancak, 1739 Rus-Türk Belgrad Antlaşması görevi başarısızlığa uğrattı. Rusya'daki diplomasisine kızan Osmanlılar, Aleksandre'yi kardeşi IX. Giorgi lehine deviren bir darbeyi desteklediler. Safevi hükümdarı Nadir Şah hızla Aleksandre'nin tarafını tuttu ve Osmanlı hükûmetini protesto etti. 1742'de Aleksandre yeniden tahta çıktı ancak 1746'da İmereti'nin bazı bölgelerinde rakip bir kral olarak hüküm süren kardeşi Mamuka tarafından bir isyanla karşı karşıya kaldı. Aleksandre'nin, 1749'da Mamuka'yı yenmesiyle bu son buldu. Yine de, genel istikrarsızlık ve ara sıra soylularının itaatsizlik patlamaları, Aleksandre'nin saltanatının geri kalanını rahatsız etmeye devam etti. Aleksandre 1752'de öldü ve tahtını 17 yaşındaki oğlu I. Solomon'a bıraktı.

V. Aleksandre Çhari'de Aziz Giorgi Manastırı'nı (1737) ve Vartsihe Kraliyet Sarayı'nı inşa etmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İmereti Krallığı</span>

İmereti Krallığı 1258-1330 ve 1446-1810 yılları arasında Gürcistan Krallığı dağıldığında ortaya çıkan krallıktır. Gürcistan ve Kafkasların Moğollar tarafından istilası döneminde Moğol boyunduruğuna başkaldıran VI. Davit Narin’in batıya çekilerek burada İlhanlı egemenliğinden bağımsız şekilde ilan ettiği krallık olarak 1258-1330 yılları arasında varolmuştur. İmereti Krallığının başkenti Kutaisi olmuştur. Bu dönemde başkent Tiflis Moğol işgali altında olmuş ve Gürcü kralları Moğollar tarafından onaylanarak atanmıştır. Moğollara karşı Gürcü halkının isyanlarına bölgeden destek verilmiştir. Krallık, V. Giorgi döneminde Moğolların ülkeden atılmasıyla yeniden Gürcü Krallığıyla birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya Prensliği</span> Eski bir devlet

Megrelya Prensliği ya da Samegrelo Prensliği, Dadiani hanedanı tarafından Gürcistan'ın Megrelya bölgesinde kurulmuş eski bir devlettir. Bazı kaynaklarda adı Odişi Prensliği olarak da geçer.

Bejan Dadiani, 1715'ten öldüğü tarihe kadar Megrelya'nın prensliğini yapmış Dadiani hanedanı üyesidir. Babası IV. Giorgi'yi tahttan indirerek iktidara gelen Bejan, Osmanlı ajanları tarafından öldürülene kadar İmereti Kralı V. Alexander'ı ve Batı Gürcistan siyasetini domine etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mamia Gurieli</span>

III. Mamia Gurieli veya yaygın olarak bilinen adlarıyla Büyük Mamia Gurieli veya Kara Gurieli (შავი გურიელი, Şavi Gurieli) 1689'dan öldüğü tarihe kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Batı Gürcistan'daki savaşlarda çatışan Gurieli, 1701, 1711-1712 ve 1713-1714 tarihlerinde üç kez İmereti kralı olmuştur. Krallık yaptığı ilk dönemde, kayınpederi Giorgi Abaşidze'nin baskısıyla tahttan çekilmiştir. İmereti kralı olduğu sonraki dönemlerde, Imeretili VII. Giorgi ile kan davası içinde olmuştur. Gurieli öldüğünde yerine taht için rekabet ettiği VII. Giorgi geçmiştir.

IV. Mamia Gurieli, 1726-1756, 1758-1765 ve 1771-1776 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Saltanatı döneminde küçük kardeşi V. Giorgi Gurieli ile rekabet halinde olan Mamia, bölgedeki Osmanlı saldırıları ve İmereti krallarının Batı Gürcistan'ın tamamını kendilerine bağlama çabalarından dolayı aralıklı saltanat sürmüştür.

IV. Giorgi Gurieli, 1714'ten 1726'ya kadar Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. 1714'te babası III. Mamia Gurieli, Giorgi'yi prens naibi olarak atamıştır. 1716'da kısa süreliğine İmereti kralı olmuş, ancak aynı yıl tahttan çekilmek zorunda kalmıştır. İmereti'den Guria'ya döndüğünde, annesi Elene ve kardeşi III. Kaihosro'nun de dahil olduğu yerel bir soylu grup Giorgi'ye darbe düzenlemiştir. Giorgi, Megrelya Prensi Bejan Dadiani ile barıştıktan sonra konumunu korumayı başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksandre</span> Gürcü kralı

III. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan (1639-1660) döneminde İmereti kralı.

II. Giorgi Gurieli, 1564-1583 ve 1587-1600 yılları arasında Guria'nın prensliğini yapmış Gurieli hanedanı üyesidir. Babası Rostom Gurieli'nin ölümüyle tahta geçen Giorgi'nin saltanatı, komşu ülke Megrelya'daki Dadianiler ve bölge üzerindeki hak iddialarını arttıran Osmanlılar ile çatışma içinde geçti. Saltanatı 1583-1587 yılları arasında Megrellerin bölgeyi istilası ile kesintiye uğradı, ancak Osmanlı'nın desteğiyle yeniden tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksandre</span>

II. Aleksandre (14??-1510) 1478'de Gürcistan kralı ve 1483'ten 1510'a kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">III. Bagrat (İmereti kralı)</span>

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

III. Giorgi — Prens Konstantine'nin oğlu, 1604'ten 1639'a kadar İmereti kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Konstantine</span>

II. Konstantine 1478'den itibaren ölümüne dek birleşik Gürcistan Krallığı'ın 23. ve son kralıdır. 1490'ların başlarında, rakip İmereti ve Kaheti krallıklarının bağımsızlığını tanımak ve gücünü Kartli ile sınırlamak zorunda kaldı. 1505 yılında II. Konstantine öldü ve yerine oğlu X. Davit tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">V. Bagrat (İmereti kralı)</span>

V. Bagrat, 1660-61, 1663-68, 1669-78 ve 1679-81 yıllarında İmereti kralıdır. Onun saltanatı dönemi üvey annesi tarafından kör edilmesi sebebiyle krallıkta aşırı istikrarsızlık ve feodal anarşi ile bilinir.

Simon, 1699-1701 yılları arasında İmereti kralıdır. İmereti Kralı IV. Aleksandre'nin gayrimeşru oğlu olarak İmereti'de taht talipleri arasındaki iç savaş sürmekteyken Kartli kralı I. Erekle'nin sarayında yetiştirildi. 1699'da Osmanlılar İmereti kralı Arçil'e karşı bir darbeyi destekledi ve Simon'u kral olarak atadı. Simon, güçlü prens Giorgi-Malakia Abaşidze'nin kızı Anika ile evlendi ancak kısa süre sonra Prens Giorgi ve ikinci kızı Tamar Simon'u Kartli'ye kovdu. Guria prensi III. Mamia Gurieli'nin desteğiyle Simon, yeniden tahta geçmeyi başardı ve Mamia'nın kız kardeşi ile evlendi. Ancak Prens Abaşidze, Mamia'ya İmereti tacını vadetti ve Simon'ı 1701'de sarayında öldürttü. Simon'un ölümü ve İmereti'de devam eden güç mücadelesi, 1703'te Batı Gürcistan'a karşı bir Osmanlı işgalini tetikleyecekti.

IV. Aleksandre, Bagrationi Hanedanı'ndan, 1683'ten 1690'a ve yine 1691'den 1695'e kadar İmereti'nin kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">VII. Giorgi (İmereti kralı)</span>

VII. Giorgi Bagrationi Hanedanı, 1707-11, 1712-13, 1713-16 ve 1719-1720 dönemlerinde İmereti kralıydı.

Mamuka, Gürcistan'ın batısındaki bir krallık olan İmereti'den Bagrationi Hanedanı'nın bir üyesiydi. 1746'dan 1749'da tahttan indirilinceye kadar V. Aleksandre'ye rakip bir kral olarak tahta çıktı.

Demetre Bagrationi Hanedanı'ndan bir kraliyet prensidir. 1401'den 1455'e kadar aralıklarla İmereti düküdür.

VI. Bagrat Bagrationi Hanedanı'nın İmereti kolunun temsilcisi, 1463'ten itibaren İmereti ve 1465'ten itibaren ölümüne kadar Gürcistan kralıydı.