İçeriğe atla

Vâlâ Somalı

Kontrol Edilmiş
Vâlâ Somalı
DoğumMustafa Vâlâ Somalı
23 Ocak 1931(1931-01-23)
Güzelyalı, İzmir
Ölüm19 Mayıs 2016 (85 yaşında)
İstanbul
Defin yeriTopkapı Mezarlığı
MeslekRessam, karikatürist, yazar, gazeteci ve spor tarihçisi
MilliyetTürk
Vatandaşlık Türkiye
KonuSpor tarihi
Önemli eserBeşiktaş Spor Tarihi
Etkin yılları1956-2016
Çocuklar2

Mustafa Vâlâ Somalı (23 Ocak 1931 - 19 Mayıs 2016), Türk spor tarihçisi, ressam, karikatürist ve yazardır. Türk sporu ve Beşiktaş tarihi üzerine verdiği eserler ile bilinir.[1]

Hayatı

Beşiktaş'ın bir dönem kullandığı Vâlâ Somalı'ya ait kartallı logo.

Vâlâ Somalı, 23 Ocak 1931'de Kafkas kökenli bir ailenin evladı olarak dünyaya geldi. Küçük yaşta resime, çizime ve sanata ilgi duydu. Ortaokul ve lise yıllarında sanatın yanına spora da merak saldı ve İzmir'de amatör kulüplerde top koşturdu. 1947'de Muammer Karaca ile tanışmasının ardından İstanbul'a yerleşti. İlk yıllarda tiyatro afişleri tasarlayıp, sahne dekorasyonu ile uğraştı. Daha sonra Mecidiyeköyspor'da futbol oynadı ve Ses Opereti'nin dans ekibinde yer aldı. Aynı zamanda buranın sahne dekorasyonunu da hazırlamaya devam etti. 1952’de askerden döndükten sonra karikatür çalışmalarına başladı. Atatürk başta olmak üzere ünlü sporcuların karikatürlerini çizdi. 1955'te tiyatro dekoru yaparken Türkiye Yayınevi'nde Oğuz Özdeş aracılığı ile kapak çizimleri yaptı. 1956'dan 1976'ya kadar Yeni Sabah, Hürriyet, Akşam ve Günaydın gazetelerinde çalışarak resim, karikatür ve spor yazısı üzerine eserler verdi. 1957 yılında Beşiktaş kulübüne adım atarak Kongre Üyesi oldu ve voleybol şubesinin genel kaptanlığı görevine geldi. Burada kümede bulunan erkek voleybol takımını 1. lige çıkararak başarılı bir grafik elde etti. 1966 yılında Beşiktaş Kadın Voleybol Takımı'nın şampiyonluklar kazanmasına katkıda bulundu. 1956 yılında kurulan Beşiktaş Kadın Basketbol Takımı'nın kısa ömrüne karşılık olarak 1967'de şubenin tekrar kurulmasına öncülük etti ve Beşiktaş'ın eski basketbolcusu olan Fehmi Sadıkoğlu'nu antrenörlüğe getirerek önemli başarılar elde ettiler. 1976 senesinde İstanbul ABD konsolosluğunda Dünya'da Ünlü Amerikalılar Portre Karikatür Sergisi'ni açtı. 1978 yılından itibaren spor tarihi üzerine kitaplar çıkarmaya başladı. Beşiktaş Spor Tarihi kitabında Beşiktaş'ın Kartallı kulüp logosunu ilk çizen kendisi olmuştur. Yurt içinde 5 Portre Karikatür Sergisi açan Vâlâ Somalı, uluslararası ilk sergisini 1980 yılının Mart ayında Belçika'nın Brüksel şehrinde gerçekleştirdi. Mustafa Kızıltan'ın yayımladığı "Karakartallar Beşiktaş Spor Dergisi", Nevzat Demir'in "Beşiktaş Dergisi" ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün Beşiktaş Dergisi'ne yazılar yazdı. 2006 yılında Akatlar Kültür Merkezi'nde "Türkiye'nin 80. yılında Futbol'da Terör ve Anarşi" konulu 205 belgeden oluşan bir sergi açtı ve daha sonra bu sergiyi İnönü Stadı'nda 1 yıl boyunca sergilemiştir. Türk sporu üzerine verdiği eserler sayesinde en tanınan tarihçiler arasında bulunan Vâlâ Somalı, 19 mayıs 2016 tarihinde hayatını kaybetti.[2][3][4][5][6]

Kişisel sergileri

  • 1975 - Galeri Veb
  • 1976 - Amerikan Kültür Merkezi Galerisi
  • 1980 - Dünya Basın Sarayı IPS Anfisi
  • 1980 - İzmir Efes Oteli
  • 2006 - Akatlar Kültür Merkezi

Kitapları

  • 1978 - Beşiktaş Spor Tarihi
  • 1986 - Türk - Dünya Voleybol Tarihi
  • 1989 - Teknik, Taktik Yönleriyle Futbol ve Tarihi
  • 1992 - Türk Futbol Tarihi

Ödülleri

Kaynakça

  1. ^ "ŞANLI TARIHIMIZ". bjk.com.tr. 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Vâlâ Somalı'nın Portre Karikatür Dünyası: 1950 - 2011". simurgkitabevi. 
  3. ^ "Voleybol Karikatüristi ve Yazarı Vala Somalı 85 Yaşında Vefat Etti". Voleybol Manşet. 11 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Mustafa Vâlâ Somalı - Beşiktaş Yerel Tarih Projesi". www.besiktasyereltarih.com. 
  5. ^ ""Vâlâ Somalı'nın ailesine ve basın topluluğumuza başsağlığı diliyoruz"". www.tgc.org.tr. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  6. ^ https://images.bjk.com.tr/media/besiktas-dergi/besiktas-dergi-187-haziran-temmuz-2017-06-07.pdf [[Kategori:Yalın URL kaynaklı maddeler {{yk:CURRENTMONTHNAME}} {{yk:CURRENTYEAR}}]][]
  7. ^ "2007 Fair Play Ödülleri açıklandı - Evrensel". 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş JK</span> İstanbul merkezli Türk spor kulübü

Beşiktaş Jimnastik Kulübü, 1903 yılında İstanbul'da kurulan spor kulübüdür. Bereket Jimnastik Kulübü adıyla kurulan kulüp, 26 Ocak 1911 tarihinde Beyoğlu Mutasarrıfı Muhittin Bey'in teşvikiyle Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü, adıyla tescil edilen ilk Türk spor kulübü oldu. Daha çok futbol şubesiyle tanınan kulüp, Türkiye futbolunda 1959'dan sonra şampiyon olma başarısı gösteren 6 kulüpten birisidir. Ayrıca futbol takımı armasında ay-yıldız olan 4 Türk takımından biridir. Kulübün yönetim kurulu başkanı Hasan Arat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsnü Savman</span>

"Baba" Hüsnü Savman, Türk millî futbolcudur. Beşiktaş'ın unutulmaz oyuncularındandır. Beşiktaş'ta Baba lakabının verildiği ilk oyuncu olarak Baba Hüsnü olarak tanındı. 8 Mart 1945 tarihinde futbolu bıraktıktan kısa bir süre sonra, henüz 37 yaşındayken öldü.

Serdar Bilgili Türk iş insanı, spor yöneticisi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 31. başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş Müzesi</span>

Beşiktaş Müzesi, Vişnezade, İstanbul'da Beşiktaş Park'ın altında bulunup stat inşaatı sırasında korunan tarihi 19 Mayıs kapısından girilen spor müzesidir. Beşiktaş'ın kazandığı kupaların sergilendiği müzede kupaların, fotoğrafların, belgelerin, formaların yanı sıra koyu bir Beşiktaş taraftarı olan eski Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref'in kulübe hediye ettiği özel bir kılıç da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş (erkek voleybol takımı)</span>

Beşiktaş , Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün yıllarca Efeler Ligi'nde mücadele eden;2017-18 sezonu sonunda Efeler Ligi'nden 1.lige düşen, 2019-20 sezonunda tekrar Efeler Ligi'nde mücadele etme hakkı kazanan Beşiktaş Erkek Voleybol Takımı;3 Temmuz 2019 da Beşiktaş Jimnastik Kulübü Yönetimi'nin aldığı bir kararla kapatılmıştır.

Türkiye Kadınlar Voleybol Şampiyonası ya da Türkiye Kızlar Voleybol Şampiyonası, 1956-1983 arasında Türkiye Kadınlar Voleybol Ligi kurulana kadar kadınlar voleybolunda Türkiye şampiyonunu ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'na gidecek Türk takımını belirleyen spor organizasyonu.

Türkiye Voleybol Şampiyonası 1948-1970 arası Türkiye Erkekler Voleybol Ligi kurulana dek erkekler voleybolda Türkiye şampiyonunu ve Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'na gidecek Türk takımını belirlemek için düzenlenen spor organizasyonu.

İstanbul Erkekler Voleybol Ligi 1921-1970 arası Türkiye Erkekler Voleybol Şampiyonası kurulana dek düzenlenen spor organizasyonu.

Fenerbahçe 1928-29 sezonunda İstanbul Erkekler Voleybol Ligi'nde mücadele etti. Ekip sezonu dördüncü kez üst üste şampiyon tamamladı.

Fenerbahçe 1933-34 sezonunda İstanbul Erkekler Voleybol Ligi'nde mücadele etti. Ekip sezonu tarihinde altıncı kez şampiyon tamamladı.

Fenerbahçe 1934-35 sezonunda İstanbul Erkekler Voleybol Ligi'nde mücadele etti.

Fenerbahçe 1935-36 sezonunun başında bir turnuva şampiyonluğu kazanan Fenerbahçe, daha sonra Yönetim Kurulunun1936 yılında aldığı spor faaliyetlerinin sadece futbola yoğunlaştırılması kararı sonucunda voleyboldaki faaliyetini askıya aldı. Salonsuzluk ve Yönetim Kurulunun söz konusu kararı voleybol şubesini 1936'dan 1940'a kadar hareketsizliğe gömdü.

Fenerbahçe 1971-72 sezonunda İstanbul Birinci Ligi'nde yer aldı.

Fenerbahçe 1940-41 sezonunda İstanbul Erkekler Voleybol Ligi'nde şampiyon oldu.

Fenerbahçe 1957-58 sezonunda İstanbul Ligi'nde dördüncü ve Türkiye Şampiyonası'nda üçüncü kez üst üste şampiyon oldu.

Fenerbahçe 1967-68 sezonunda Türkiye Basketbol Ligi'nin ilk yarısını namağlup lider bitirmesine rağmen ikinci yarı yaşadığı puan kayıplarıyla 1 puan farkıyla tarihinde kazanabileceği ilk Türkiye Ligi şampiyonluğunu kıl payı kaçırdı.

Ahmet Fetgeri Spor Salonu, Beşiktaş'ta yer almış spor salonudur. 1985 yılında yapılmış olan salon, 2005 yılında yıkılmıştır. Salon ismini Beşiktaş kurucularından Ahmet Fetgeri Aşeni'den almaktadır.

Fenerbahçe 1964-65 sezonunda İstanbul Ligi'nde üçüncü oldu. Türkiye Şampiyonluğu'na ise katılamadı.

Fenerbahçe 1965-66 sezonunda İstanbul Ligi'nde üçüncü oldu. Türkiye Şampiyonluğu'na ise katılamadı.

Beşiktaş-Fenerbahçe derbisi, Beşiktaş ve Fenerbahçe spor kulüplerinin voleybol sporunda karşı karşıya geldikleri maçları tanımlayan bir ifadedir.