İçeriğe atla

Vác

Vác
Şehir
Vác
Vác bayrağı
Bayrak
Vác arması
Arma
Macaristan üzerinde Vác
Vác
Vác
Vác’ın Macaristan'daki konumu
ÜlkeMacaristan Macaristan
BölgePest ili Bölgesi
İdare
 • Belediye BaşkanıFördős József Attila[1]
Yüzölçümü
 • Şehir61.6 km²
Nüfus
 (2015)
 • Yoğunluk538.45/km²
 • Kent
33,169[2]
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu27
Resmî site
www.vac.hu

Vác, Macaristan'ın Pest ili'nde bulunan bir şehirdir.

İsim

Yerleşim tarihi oldukça eski dönemlere uzanması, Alman koloniciler ve 20. yüzyıl ortalarına kadar Yahudi sakinleri nedeniyle şehrin adlandırması değişik dillerde yapılmaktadır. Almanlar şehri Waitzen, Slovaklar ise Vacov olarak söylemektedir. Yahudiler'in yaşadığı dönemde Yidişce kaynaklarda şehir ווייצען‎ olarak yer almaktadır. Osmanlı hakimiyetinde şehirden Vaç olarak bahsedilmiştir.

Tarihçe

Şehrin yerleşim tarihi Roma İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. Orta Çağ'da nehir kenarındaki küçük bir tepe üzerinde kale inşa edilmiştir. Yerleşim, piskoposluk makamının bulunması nedeniyle Macaristan Krallığı'nda önemli bir yere sahipti. 1241 yılındaki Moğol istilası esnasında sakinleri öldürülen ve yıkıma sahne olan şehir, bir süre Moğollar'ın kamp yeri olmuştur. Moğollar'ın bölgeden ayrılmasından sonra buraya getirilen Alman kolonicilerce şehir yeniden kurulmuştur. Yerleşim 1541 yılında Osmanlı topraklarına katıldı. Kısa süreli Habsburg egemenliğinden sonra 1544 yılında Budin beylerbeyi Yahyapaşazade Mehmet Paşa tarafından yeniden Osmanlı topraklarına katıldı. Budin sancağının bir nahiyesi olan yerleşim, Tuna kıyısındaki elverişli konumuyla önemli gümrük gelirine sahipti.[3] 1602 yılında Habsburglar tarafından ele geçirilen şehir[4], daha sonraki yıllarda Habsburglar ile Osmanlı arasında sıklıkla el değiştirmiştir. 1643'te Osmanlı hakimiyetinde görülen yerleşim, II. Viyana Kuşatması sonrasında Osmanlı güçlerinin yaşadığı ağır bozgun nedeniyle Macaristan'daki birçok yerleşim gibi 1686 yılında kesin olarak Osmanlı hakimiyetinden çıkmıştır.[5]

18. yüzyıl başlarında Habsburg Monarşisi'ne karşı II. Ferenc Rákóczi tarafından başlatılan bağımsızlık mücadelesinde şehir tahribata uğradı. 1731 yılında çıkan yangında ise yerleşim büyük ölçüde yandı. Piskoposluk tarafından yeniden imar edilmeye başlanan şehre, çoğunluğu Alman olmak üzere Katolik göçmenler yerleşmeye başladı. Osmanlı döneminde Protestan olan şehir sakinleri, Habsburg idaresinde ibadetlerini engellemeyle karşı karşıya kaldı. 1761-1771 yılları arasında piskoposluk tarafından şehirde katedral inşa ettirildi. Kraliçe Maria Theresia'nın 1764 yılındaki ziyareti nedeniyle belediye binası ve Diadalív (Taş Kapı) adlı zafer kemeri inşa edildi. 19. yüzyıl başlarında şehir, gelişmiş lonca sistemi ve küçük fabrikalarla sanayileşme adımı atmıştı. 1846 yılında Budapeşte-Vác arasındaki Macaristandaki ilk demiryolu hattının açılmasıyla da şehirdeki gelişim daha da artmaya başladı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017. 
  2. ^ "MAGYARORSZÁG HELYSÉGNÉVTÁRA, 2015". 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017. 
  3. ^ Işık, M., "Budin Sancağında Tımar Rejimi: 1560-1561 Yılı Örneği". History Studies. Cilt:5, Sayı:4, Sayfa:181, Yıl:Temmuz 2013. URL:http://atif.sobiad.com/sobiadfiles/sobiadarsiv2//History/Dergi/862.pdf[]. Erişim: 2017-04-28
  4. ^ Bilge, S., "MACARİSTAN'DA OSMANLI HAKİMİYETİNİN VE İDARİ TEŞKİLATININ KURULUŞU VE GELİŞMESİ". Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM. Cilt:11, Sayı:11, Sayfa:57, Yıl:2011. URL:http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1267/14566.pdf 8 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-04-28
  5. ^ Turan, M., "II. VİYANA MUHASARASI: OSMANLI DEVLETİ'NDE SİYASİ, İDARİ VE ASKERİ ÇÖZÜLME". Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM. Cilt:9, Sayı:9, Sayfa:402, Yıl:2015. URL:http://dergipark.gov.tr/download/article-file/114264 18 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-04-28

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun, I. Süleyman komutasında Roma Cermen İmparatorluğu hakimiyetinde bulunan Viyana’ya düzenlediği sefer

I. Viyana Kuşatması veya 1529 Viyana Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ilk girişimdi. Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 100.000'den fazla askeriyle şehre saldırırken, Niklas Graf Salm liderliğindeki savunmacıların sayısı 21.000'i geçmiyordu. Buna rağmen Viyana, 27 Eylül 1529 ile 15 Ekim 1529 tarihleri arasında, iki haftadan biraz fazla süren kuşatmadan sağ çıkmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kanije</span> Macaristanda bir şehir

Nagykanizsa veya Kanije, Güney Batı Macaristan'da bulunan bir şehirdir. 2015 yılı itibarıyla, şehir nüfusu 48.241'dir. Budapeşte-Zagrep kara yolu ve demiryolu buradan geçer.

<span class="mw-page-title-main">Győr</span>

Győr, Macaristan' ın kuzeybatısında, Győr-Moson-Sopron İdarî Bölgesinin baş şehri olan bir kenttir. Tuna Nehri kollarından Mosoni Duna, Rába ve Rábca nehirlerinin buluştuğu yerde bulunan şehir, Budapeşte ve Viyana şehirlerinin ortasında önemli bir ulaşım noktasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Székesfehérvár</span>

Székesfehérvár, Osmanlı Türkçesi: İstolni Belgrad, Almanca: Stuhlweißenburg, Latince: Alba Regia, Sırpça: Stolni Beograd, Slovakça: Stolicný Belehrad, Çekçe: Stolicný Belehrad, Hırvatça: Stolni Biograd, Lehçe: Białogród Królewski. İstolni Belgrad), Macaristan'daki Fejér ilinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Eğri (şehir)</span> Macaristan şehri

Eger, Osmanlı döneminde Eğri, Macaristan'ın Heves ilinin başşehri ve Kuzey Macaristan'ın ikinci en büyük şehridir. Eğri şehri; kalesi, termal tesisleri, tarihi binaları, Türk minaresi ve kırmızı şarapları ile tanınır. Eğri'nin tarihi Taş Devri'ne kadar dayanmaktadır. Günümüz Eğri'yi 10. yüzyılda ilk Hristiyan Macar kralı St. Stephen (997-1038) tarafından şekillendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Habsburg Monarşisi</span> 1526-1806 arasında Habsburg Hanedanı tarafından yönetilen Orta Avrupa toprakları

Habsburg Monarşisi, 1526-1806 yılları arasında Habsburg Hanedanı tarafından yönetilen Orta Avrupa topraklarına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Mişkofça</span>

Miskolc, Osmanlı kaynaklarında Miskofça, Macaristan'ın kuzeydoğusunda yer alan bir şehirdir. Bir ağır sanayi şehri olan Miskofça, 2013 yılı sayımına göre nüfus olarak Budapeşte ve Debrecen' in ardından ülkenin üçüncü büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Szekszárd</span> Macaristanʼda bir kent

Szekszárd, Osmanlı döneminde: Sekçay, Almanca: Sechshard, Hırvatça: Seksar, Macaristan 'ın Tolna bölgesinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Buják</span> Macaristanda belediye

Buják Macaristan'ın Nograd bölgesinde bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Balassagyarmat</span> Macaristanʼda bir kent

Balassagyarmat Macaristan'ın kuzeyinde Nógrád ili' nde bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Sirem</span>

Sirem veya Siremiyye, Tuna ve Sava nehirleri arasında, Büyük Macaristan Ovası'nın güney bölümünün bir kısmını oluşturan bölgedir. Günümüzde doğusu Sırbistan'da, batısı Hırvatistan'da kalacak şekilde bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ónod</span> Macaristanda belediye

Ónod ; Macaristan’ın kuzeydoğusunda, Borsod-Abaúj-Zemplén ilinde yer alan bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Hollókő</span> Macaristanda belediye

Hollókő, Macaristan' ın kuzey bölümündeki Nógrád ilinde bulunan bir köydür. Macaristan' da Palóc etnik grubunun yaşadığı köy ve çevresi 1987 yılında UNESCO Dünya Mirası listesi listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İhtiman</span> Bulgaristanın Sofya ili, Ahtiman ilçesine bağlı kent

Ahtiman veya İhtiman, Bulgaristan'ın Sofya ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir.

Yahyapaşazade Mehmet Paşa, Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kladova</span> Sırbistanda kasaba

Kladova veya Gladova, Sırbistan'ın Bor İlçesinde bulunan olan kasaba ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Šabac</span> Batı Sırbistanda şehir

Šabac, Sırbistan'ın Šumadija ve Batı Sırbistan İstatiksel bölgesine bağlı Mačva İlçesinin merkezi olan şehir.

Ulama Paşa ya da Ulama Han, Safevi ve Osmanlı devletlerinde görev almış Türkmen asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Vesprim</span>

Veszprém, Osmanlı döneminde Vesprim ya da Pesprim, Macaristan'da yer alan bir şehirdir. Bu şehir Balaton Gölünün 15 km kuzeyinde yer almaktadır.