İçeriğe atla

Uzay Teleskobu Görüntüleme Spektrografı

1996'da Hubble Uzay Teleskobu'nun Uzay Teleskobu Görüntüleme Spektrografisinin yapımı

Uzay Teleskobu Görüntüleme Spektrografı (İngilizce: Space Telescope Imaging Spectrograph, STIS), Hubble Uzay Teleskobu'na monte edilmiş ve ayrıca kamera modu da bulunan bir spektrograftır. Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden havacılık ve uzay mühendisi Bruce Woodgate, STIS'nin baş araştırmacısı ve yaratıcısıydı.[1][2] 1997 yılından Ağustos 2004'teki bir güç kaynağı arızasına kadar kesintisiz olarak çalışmıştır.[3] Onarımların ardından 2009 yılında tekrar çalışmaya başlamıştı. Spektrograf, bir ötegezegen olan HD 209458b'nin atmosferinin ilk spektrumu da dahil olmak üzere birçok önemli gözlem yapmıştır.

STIS, 1997 yılında Hubble'a gerçekleştirilen ikinci bakım görevi (STS-82) sırasında Mark Lee ve Steven Smith tarafından Yüksek Çözünürlüklü Spektrograf ve Soluk Cisim Spektrografının yerine monte edilmiştir. Beş yıl boyunca çalışacak şekilde tasarlanmıştı. 3 Ağustos 2004'te bir elektronik arıza STIS'yi çalışamaz hale getirerek öngörülen kullanım ömrünün 2 yıl ötesinde kullanımına son vermişti. Cihazı çalışır duruma geri döndürmek için 11 Mayıs 2009'da başlatılan STS-125 Bakım Görevi 4 sırasında uzay mekiği astronotları tarafından onarılmıştır.[4] Mürettebat, cihazı onarmak için uzun bir (birkaç saatlik) EVA gerçekleştirmişti.[5]

Kaynakça

  1. ^ Tanglao, Leezel (1 Mayıs 2014). "Inventor of the camera used on Hubble telescope has died". CBS News. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2014. 
  2. ^ "Tributes paid to man who changed the face of space". Eastbourne Herald. 9 Mayıs 2014. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2014. 
  3. ^ McKee, Maggie (30 Haziran 2006). "NASA attempts to revive Hubble's main camera". New Scientist. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 
  4. ^ "Space Telescope Operations Control Center — Flight Day 7". NASA. 17 Mayıs 2009. 7 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2024. 
  5. ^ Gebhardt, Chris (17 Mayıs 2009). "STS-125: Eight hour EVA-4 works STIS repair – Atlantis' TPS overview". NASASpaceFlight.com. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Uzay İstasyonu</span> Düşük Dünya yörüngesinde yaşanabilir yapay uydu

Uluslararası Uzay İstasyonu, alçak Dünya yörüngesine yerleştirilmiş bir uzay üssü, başka bir tabirle üzerinde yaşanabilen yapay bir uydudur. Bir araya getirilen modüllerin birleştirilmesiyle inşa edilmiş olan istasyonun ilk kısmı 1998 yılında fırlatılmıştır. İstasyonun yapısı temel olarak basınçlı modüller, destekleyici dış iskelet ve güneş panellerinden meydana gelmektedir. Dünya yörüngesinde bulunan en büyük yapay uydudur. Uygun saatlerde yeryüzünden bakıldığında çıplak gözle görülebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kadir (astronomi)</span> Dünyadan görülebilen gökcisimleri için parlaklık ölçüsü birimi

Kadir, bir yıldızın veya Dünya'dan gözlemlenen diğer astronomik cisimlerin parlaklığının bir ölçüsüdür. Bir cismin görünür büyüklüğü, onun içsel parlaklığına, Dünya'dan uzaklığına ve gözlemcinin görüş hattı boyunca yıldızlararası tozun neden olduğu cismin ışığının sönmesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hubble Uzay Teleskobu</span> Uzay teleskobu

Hubble Uzay Teleskobu (HUT), ismi Amerikalı astronom Edwin Hubble'ın anısına verilmiş; Nisan 1990'da STS-31 Görevi esnasında Uzay Mekiği Discovery tarafından Dünya etrafındaki yörüngesine taşınmış bir uzay teleskobudur. İlk uzay teleskopu olmamasına rağmen, HUT en büyüklerindendir ve birçok üstün özelliğe sahiptir. Ayrıca hem hayati öneme sahip bir araştırma aracı olması hem de astronomi için etkili bir halkla ilişkiler unsuru olması nedeniyle çok tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Discovery Uzay Mekiği</span>

Discovery Uzay Mekiği, hizmet dışı kalmış bir Amerikan uzay mekiği yörünge aracıdır. Bu uzay uçağı, NASA'nın Uzay Mekiği programındaki yörünge araçlarından biri ve inşa edilen beş tam operasyonel yörünge aracının üçüncüsüydü. İlk görevi olan STS-41-D, 30 Ağustos - 5 Eylül 1984 tarihleri arasında gerçekleşti. 27 yılı aşkın hizmeti boyunca 39 kez fırlatılıp indi ve bugüne kadar diğer tüm uzay araçlarından daha fazla uzay uçuşu gerçekleştirdi. Uzay Mekiği fırlatma aracı üç ana bileşenden oluşuyordu: Uzay Mekiği yörünge aracı, tek kullanımlık bir merkezi yakıt tankı ve iki adet yeniden kullanılabilir katı yakıtlı takviye roketi. Yörünge aracını atmosfere girişte yüksek sıcaklıklardan korumak için yaklaşık 25.000 ısıya dayanıklı seramikle kaplıydı.

<span class="mw-page-title-main">Spitzer Uzay Teleskobu</span> 2003 yılında uzaya gönderilen ve 30 Ocak 2020de kullanım dışı bırakılan bir kızılötesi uzay teleskopu

Spitzer Uzay Teleskobu (SST), 2003 yılında uzaya gönderilen ve 30 Ocak 2020'de kullanım dışı bırakılan bir kızılötesi uzay teleskopuydu.

<span class="mw-page-title-main">Kepler uzay teleskobu</span>

Kepler uzay teleskobu, NASA tarafından 2009 yılında diğer yıldızların yörüngesinde dönen Dünya büyüklüğündeki gezegenleri keşfetmek için fırlatılan ve artık kullanılmayan bir uzay teleskobudur. Astronom Johannes Kepler'in adını taşıyan uzay aracı, Dünya'yı takip eden güneş merkezli bir yörüngeye yerleştirildi. Baş araştırmacı William J. Borucki idi. Teleskobun reaksiyon kontrol sisteminin (RCS) yakıtı dokuz buçuk yıl süren operasyonun ardından tükendi ve NASA, 30 Ekim 2018'de devre dışı bırakıldığını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Peçe Bulutsusu</span>

Peçe Bulutsusu, Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan geniş ve nisbî olarak zayıf olan bir süpernova kalıntısı.

<span class="mw-page-title-main">STS-125</span>

STS-125 veya HST-SM4 Hubble Uzay Teleskopuna yapılan beşinci ve en son uzay mekiği servis gezisiydi. Fırlatılış 11 Mayıs 2009'da gerçekleşti. Dünyaya dönüş yaklaşık on üç gün süren seferden sonra 24 Mayıs saat 11:39'da gerçekleşti.

NASA'nın Büyük Gözlemevleri uydu programı uzaya yerleştirilen dört büyük ve güçlü teleskoptan oluşmaktadır. Büyük Gözlemevleri benzer ebata ve program bütçesine sahiptir ve her birinin astronomiye ciddi katkıları olmuştur. Bu dörtlüyü oluşturan teleskopların her bir tanesi, özel olarak takip ettiği elektromagnetik spektrumun ayrı bir bölümünü incelemektedir.

Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü, 1990'da yörüngeye yerleştirildiğinden beri Hubble Uzay Teleskopu ve 2021 yılında fırlatılması planlanan James Webb Uzay Teleskopu için düzenlenen bilimsel çalışmaların yürütüldüğü merkezdir. STScI, Maryland Baltimore'da Johns Hopkins Üniversitesi Homewood Kampüsü'nde yer almakta ve 1981 yılında NASA için AURA Üniversiteler Arası Astronomi Çalışmaları Birliği tarafından çalıştırılmak üzere kurulmuş iletişim tabanlı bir bilim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Geniş Alan Kamerası</span>

Geniş Alan Kamerası 3 (WFC3) Hubble Uzay Teleskopu'nun, görünür uzay hacmi içindeki görüntüleri çeken en son ve en gelişmiş cihazıdır. 14 Mayıs 2009'da STS-125 sefer numaralı uzay mekiğinin ilk uzay yürüyüşü sırasında Alan Kamerası 2'nin yerine teleskoba takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik Orijin Spektrografisi</span>

Kozmik Orijin Spektrografisi Mayıs 2009'daki (STS-125) sefer numaralı uzay mekiği yolculuğunda Hubble Uzay Telekopu'na takılan bir bilimsel cihazdır. Bu cihaz yaklaşık olarak ~1,550 ile 24,000 arasında spektral çözünürlüğü olan sönük nokta kaynaklarının (115-320 nm) ultraviyole spektroskopisi için tasarlanmıştır. Bilimsel hedefleri arasında evrendeki geniş ölçekli yapıların, yıldız ve gezegen sistemlerinin orijinlerinin ve yıldızlararası soğuk bölgenin çalışılması vardır. COS, Boulder'daki Kolorado Üniversitesi'ndeki Astrofizik ve Uzay Astronomisi Merkezi ve Ball Uzay ve Havacılık Teknolojileri Şirketi tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">James Webb Uzay Teleskobu</span> Aralık 2021de uzaya gönderilen en gelişmiş uzay teleskobu

James Webb Uzay Teleskobu, kızılötesi astronomiye yönelik bir uzay teleskobudur. Uzaya gönderilmiş en güçlü teleskoptur. Eskiyen Hubble Uzay Teleskobu'nun kısmen ardılı olacak şekilde planlanmış, NASA öncülüğünde ve ESA ile CSA'nın desteğiyle geliştirilmiştir. Aralık 2021'de fırlatılmış ve Ocak 2022'de yörüngesine girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michael L. Gernhardt</span>

Michael Landon Gernhardt NASA astronotudur, Çevresel Fizik Labaratuvarı'nın yöneticisi ve Lyndon B. Johnson Space Merkezi'ndeki Prebreathe Reduksiyon Programı'nın (PRP) ana yatırımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hippocamp (uydu)</span>

Hippocamp, ilk ismiyle S/2004 N1, Neptün'ün küçük bir uydusudur. 35 km çapındadır ve gezegenin etrafında bir turu yaklaşık bir Dünya gününde bitirir. 1 Temmuz 2013'te kanıtlanışı Neptün'ün bilinen uydu sayısını on dörde çıkarmıştır. Parlaklığı çok düşük olduğundan Voyager 2 1989'da Neptün ve uydularının yanından geçtiğinde görünmemiştir. 2004 ve 2009 yıllarından arşivlenmiş Hubble Uzay Teleskopu'nun Neptün fotoğrafları incelenerek keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">486958 Arrokoth</span>

486958 Arrokoth (geçici atama 2014 MU69; eski takma adı Ultima Thule), Kuiper Kuşağı'nda bulunan bir Neptün ötesi cisimdir. Arrokoth, NASA uzay sondası New Horizons'un 1 Ocak 2019 tarihinde uçuş yaparak bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen Güneş Sistemi'ndeki en uzak ve en ilkel cisim olmuştur. Arrokoth, iki gezegenimsi cisimden oluşan, 36 km (22 mi) uzunluğunda bir kontak ikilidir. Bu iki cisim, 21 ve 15 km (13 ve 9 mi) çaplarındadır ve büyük eksenleri boyunca birleşik bir yapıdadır. Yörünge süresi yaklaşık 298 yıl olan ve düşük bir yörünge eğikliği ve dış merkezliğe sahip olan Arrokoth, soğuk klasik Kuiper Kuşağı cismi olarak sınıflandırılır.

Güneş fiziği, Güneş ile ilgili çalışmada uzmanlaşan astrofiziğin branşıdır. Sadece bize en yakın yıldız için mümkün olan detaylı ölçümlerle uğraşır. O teorik fizik,astrofizik,akışkanlar dinamiği içeren bilgisayar bilimi,manyetohidrodinamik,sismoloji,parçacık fiziği,atom fiziği,nükleer fizik,yıldız evrimi,uzay fiziği,spektroskopi,yayılıcı transfer,uygulamalı optik,sinyal işleme,bilgisayar görüntüsü,sayısal fizik,yıldız fiziği ve güneş astronomisi içeren plazma fiziği gibi birçok bilim dalıyla kesişir.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs'ün halkaları</span>

Uranüs gezegeni Satürn, Jüpiter ve Neptün gibi diğer gaz devleri gibi halkalara sahiptir. Uranüs'ün halkaları 10 Mart 1977 tarihinde James L. Elliot, Edward W. Dunham ve Jessica Mink tarafından keşfedilmiştir. Ancak 200 yıl önce 1789'da William Herschel de halkaları gözlemlemiş olup bazı modern astronomlar tarafından şüpheyle karşılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ultraviyole astronomisi</span>

Ultraviyole astronomisi , yaklaşık 10 ila 320 nanometre arasındaki ultraviyole dalga boylarında elektromanyetik radyasyonun gözlemlenmesidir; daha kısa dalga boyları — daha yüksek enerjili fotonlar — X-ışını astronomisi ve gama ışını astronomisi tarafından incelenir. Ultraviyole ışık insan gözüyle görülmez. Bu dalga boylarındaki ışığın çoğu Dünya atmosferi tarafından emilir, bu nedenle bu dalga boylarındaki gözlemler üst atmosferden veya uzaydan yapılmalıdır.