İçeriğe atla

Uzamsal veritabanı

Bir uzamsal (mekansal) veri tabanı verileri depolamak ve bir geometrik uzayda/uzamda/mekanda tanımlanmış nesneleri temsil için sorgu verileri ile en uygun hale getirilmiş bir veri tabanıdır. En gelişmiş uzamsal veri tabanları, noktalar, çizgiler ve çokgenler gibi basit geometrik nesnelerin temsiline izin verir. Bazı uzamsal veri tabanları, 3D nesneler, topolojik kapatıcılık, doğrusal ağlar ve Üçgenlenmiş Düzensiz Ağ gibi daha karmaşık yapıları işlemektedir. Özgün veri tabanları çeşitli sayısal veriler ve karakter tiplerini yönetmek için tasarlanmış olsa da veri tabanlarına etkin uzamsal veri türlerini işlemek için ek işlevsellik eklenmesi gerekiyor. Bunlara genellikle geometri veya özellik denir. Open Geospatial Consortium basit özelliklerin belirtimini oluşturdu ve veri tabanı sistemlerinde uzamsal işlevsellik eklemek için ölçütleri belirliyor.

Uzamsal veri tabanlarının özellikleri

Veritabanı sistemlerinde değerlere hızlı bir şekilde bakmak için dizin kullanabilirsiniz ve çoğu veritabanları dizin verilerinin uzamsal sorgu için en uygun olmadığının yoludur. Bunun yerine, uzamsal veritabanlarında veri tabanı işlemlerini hızlandırmak için bir uzam dizinini kullanabilirsiniz.

SELECT deyimleri gibi kendine özgü SQL sorgularına ek olarak, uzamsal veri tabanlarıyla uzamsal işlemleri geniş bir yelpazede gerçekleştirebilirsiniz.

Aşağıdaki işlemler ve daha birçok Open Geospatial Consortium ölçütleriyle belirtilen:

  • Uzamsal Ölçüler: Hat uzunluğu, poligon alanı, geometriler arasındaki mesafeyi vb. hesaplar.
  • Uzamsal İşlevler: Yenilerini oluşturmak için var olan özellikleri değiştirmek, örneğin etraflarında bir arabellek sağlayarak vb özellikleri birbirini kesen.
  • Uzamsal Dayanaklar: Geometrileri arasındaki uzamsal ilişkiler hakkında doğru/yanlış (true/false) sorguları sağlar. Örnekleri "iki çokgeni üst üste yapmak" ya da "düzenli depolama oluşturmak için planlama alanının bir mil içinde bulunan bir konut var mı?'yı içerir.
  • Geometri Yapıcılar: Genellikle şeklini tanımlayan köşeleri (noktalar veya düğümler) belirterek, yeni geometrileri oluşturur.
  • Gözlemci İşlevler: Sorguları, böyle bir çemberin merkezi konumu olarak bir özellik hakkında ayrıntılı bilgi döndürür.

Bazı veritabanları özellikle MongoDB ve CouchDB gibi NoSQL dizgeleri bu işlemlerin sadece basitleştirilmiş veya değiştirilmiş kümelerini destekler.

Uzamsal dizin

Uzamsal dizinler mekansal veritabanları tarafından kullanılan (uzayda nesnelerle ilgili bilgileri saklayan veri tabanları) mekansal sorguları iyi duruma getirmek için kullanılır. Geleneksel dizin çeşitleri verimli bir şekilde iki puan farklıdır, mekansal sorguların ne kadar işleneceği gibi bir uyarlama yoktur ya da ilgi çekici noktaların bir mekansal alana girip girmediğini sorgulamada kullanılır. Ortak uzamsal dizin yöntemleri şunlardır:

  • Grid (uzamsal dizin) (Yerküreyi çevreleyen ızgara yapı)
  • Z-order (eğri)
  • Quadtree (Dörtlüağaç)
  • Octree
  • UB-tree
  • R-tree: Genellikle Uzamsal veri dizinleme için tercih edilen bir yöntem. Nesneler (şekiller, çizgiler ve noktalar) en az sınırlayıcı dikdörtgen (MBR - minimum bounding rectangle) kullanılarak toplanmıştır.
  • R+ tree
  • R* tree
  • Hilbert R-tree
  • X-tree
  • kd-tree
  • m-tree
  • Point access method (Nokta erişim yöntemi)
  • Binary space partitioning (İkili uzay bölümleme) (BSP-Tree): Çok büyük düzlemler (hyperplanes) tarafından uzay parsellenmesi.

Uzamsal veri tabanı dizgeleri

  • Tüm OpenGIS özellikleriyle uyumlu ürünler[1]
  • OpenGIS uyumlu bazıları açık kaynaklı uzamsal veri tabanları ve API'ler[2]
  • Boeing'in Uzamsal Sorgu Sunucusu, uzamsal Sybase ASE etkinleştirir.
  • Smallworld VMDS (VMDS - Version Managed Data Store (Sürüm Yönetimli Veri Deposu)), yerli GE Smallworld GIS veritabanı
  • SpatiaLite uzamsal veri türleri, işlevler ve programları ile SQLite'a uzanmaktadır.
  • IBM DB2 Uzamsal genişletici mekansal türler için destekli, ücretsiz DB2 Express-C dâhil olmak üzere DB2 herhangi bir sürümü etkinleştirmek için kullanılabilir.
  • Oracle Spatial
  • Microsoft SQL Server sürümlerinin 2008 tarihinden beri uzamsal türler için desteği vardır.
  • PostgreSQL DBMS (veritabanı yönetim sistemi) ölçüt veri türü geometri ve ilgili işlevleri uygulamak için uzamsal uzantısı PostGIS kullanır.
  • MonetDB için MonetDB/GIS uzantısıdır, ilişkisel sütun deposu veritabanı OGS basit özelliklerini ekler.[3]
  • Linter SQL Server OpenGIS özelliklerine göre uzamsal türleri ve uzamsal işlevleri destekler.
  • MySQL VTYS veri türü geometri artı OpenGIS özelliklerine göre uygulanan bazı uzamsal işlevleri uygulamaktadır.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Opengeospatial.org tüm tescilli ürünleri". 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  2. ^ "Open Source GIS internet sitesi". 22 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014. 
  3. ^ "GeoSpatial - MonetDB" (İngilizce). 4 Mart 2014. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014. 
  4. ^ "Extensions for Spatial Data" (İngilizce). 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2014. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">MySQL</span>

MySQL, altı milyondan fazla sistemde yüklü bulunan çoklu iş parçacıklı, çok kullanıcılı, hızlı ve sağlam bir veri tabanı yönetim sistemidir.

SQL, verileri yönetmek ve tasarlamak için kullanılan bir dildir. SQL, kendi bir programlama dili olmamasına rağmen birçok kişi tarafından programlama dili olarak bilinir. SQL herhangi bir veri tabanı ortamında kullanılan bir alt dildir. SQL ile yalnızca veri tabanı üzerinde işlem yapılabilir; veritabanlarında bulunan sistemlere bilgi ekleme, bilgi değiştirme, bilgi çıkarma ve bilgi sorgulama için kullanılmaktadır. Özellikle de ilişkisel veritabanı sistemleri üzerinde yoğun olarak kullanılmaktadır. SQL'e özgü cümleler kullanarak veri tabanına kayıt eklenebilir, olan kayıtlar değiştirilebilir, silinebilir ve bu kayıtlardan listeler oluşturulabilir.

Veritabanları, yapılandırılmış bilgi veya verilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veritabanları; büyük miktardaki bilgileri depolamada geleneksel yöntem olan "dosya-işlem sistemine" alternatif olarak geliştirilmiştir. Telefonlardaki kişi rehberi günlük hayatta çok basit bir şekilde kullanılan veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında internet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veritabanı kullanımına örnektir. Veritabanları sayesinde bilgilere ulaşılabilir ve onları düzenlenebilir. Veritabanları genellikle bireysel olarak satın alınamayacak kadar yüksek meblağlara sahip olmasına karşın; ücretsiz kullanıma açılan akademik veritabanları da bulunmaktadır. Akademik veritabanları aracılığıyla bazen bibliyografik bilgi bazen de tam metinlere erişmek mümkündür. Veritabanları, veritabanı yönetim sistemleri aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu sistemlere; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Interbase, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle ve Sysbase örnek olarak verilebilir.

Kaydedilmiş işlev, veritabanı yönetim sistemlerinde veritabanı istemcisinden tüm komut dizilerini çağırmak için kullanılabilen bir komuttur. Bu nedenle, bir dizi kayıtlı komutu çalıştıran bağımsız bir komuttur. Kaydedilmiş işlevler, ilgili veritabanının veri sözlüğüne kaydedilir.

Veri tabanı yönetim sistemi, veri tabanlarını tanımlamak, yaratmak, kullanmak, değiştirmek ve veri tabanı sistemleri ile ilgili her türlü işletimsel gereksinimleri karşılamak için tasarlanmış sistem ve yazılımdır. Bu sistemlere örnek olarak MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server, Oracle Database ve Microsoft Access gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft SQL Server</span>

Microsoft SQL Server, Microsoft tarafından geliştirilen ve yönetilen bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. SQL Server, büyük ve karmaşık veritabanlarını depolamak, yönetmek, sorgulamak ve işlemek için kullanılan bir yazılım ürünüdür. Veri depolama, veri güvenliği, yedekleme, geri yükleme, veri entegrasyonu, analiz ve raporlama gibi çeşitli veritabanı yönetimi işlevlerini destekler.

<span class="mw-page-title-main">IBM Db2</span> IBM tarafından geliştirilmiş ilişkisel veritabanı yönetim sistemi

IBM DB2, IBM tarafından geliştirilmiş ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. Unix başta olmak üzere Linux, IBM i, Z/OS ve Windows sunucularında çalışır. IBM, DB2'nin yanı sıra bir başka veritabanı yönetim sistemi(RDBMS) olan Informix'i de 2001 yılında satın almıştır.

InnoDB, MySQL AB tarafından dağıtılan tüm paketlerde yer alan standart MySQL veri tabanı motorudur. Sistemi diğer kayıt motorlarından ayıran en önemli özellik ACID uyumlu olması, aktarım ve yabancı anahtar desteği sunmasıdır.

PHP Veri Nesneleri (PDO), çeşitli veritabanlarına erişim için oldukça hafif ve tutarlı bir arayüz sunan bir PHP programlama dili eklentisidir. PDO arayüzü bulunan veritabanı sürücüleri yardımıyla, veritabanına özgü işlevler genel PHP eklenti işlevleri olarak çalıştırabilirler.

konferGeoSPARQL, Open Geospatial Consortium tarafından anlamsal ağ için belirlenmiş coğrafi bağlantılı veri gösterimi ve sorgulama ölçütüdür. İyi anlaşılmış bir OGC ölçütlerine dayalı küçük bir ontoloji tanımlaması, hem nitel hem de nicel mekan çıkarsamasını desteklemek ve SPARQL veritabanı sorgu dili ile sorgulama yapılabilir RDF uzam verilerinin, ölçütleştirilmiş bir değişimine temel sağlamak için tasarlanmıştır.

Jeo uzam topolojisi veya diğer bir söylemle uzamsal topoloji, bir coğrafi bölgenin görsel özelliklerini gösterir; noktalar, çizgiler ve çokgenler arasındaki ilişkilerle ilgili kuralları inceler. Örneğin, iki çokgen komşu ilçeleri temsil eder, özgün detaylar arasındaki topoloji kuralları ilçelerin ortak bir sınırı paylaşmasını gerektirecektir. Benzer şekilde, üst üste gölleri temsil eden iki çokgene izin vermek anlamsız olacaktır.

GRASS GIS taramalı, vektör topolojisi destekli, görüntü işleme ve grafik verileri işleme kapasitesine sahip bir ücretsiz, açık kaynak coğrafi bilgi sistemi (GIS)'dir.

<span class="mw-page-title-main">Jeo uzamsal çözümleme</span>

Jeo uzamsal çözümleme bir takım teknikler uygulayarak istatistiksel çözümleme için ve bir coğrafi veya coğrafi yönlü veriye diğer bilgilendirme teknikleri ile erişimde bir yaklaşımdır. Böyle bir çözümleme genelde, coğrafi temsil ve işleme yeteneğine sahip yazılımlar ile olur ve coğrafi bilgi sistemleri ve Geomatikte kullanımı da dahil olmak üzere karasal veya coğrafi veri setlerine analitik yöntemler uygulanır.

Bir Jeo uzamsal içerik yönetim sistemi nesneler ve bir çevrimiçi etkileşimli harita üzerinde görüntülenecek bir enlem, boylam ve konuma sahip bir içerik yönetim sistemidir. Ayrıca çevrimiçi haritaları temsil edilen veriler üzerinde bilgi sayfaları bağlantıları vardır. Bazı Jeo uzamsal içerik yönetim sistemleri (GeoCMS) ayrıca, kullanıcıların içerik nesnelerinin bir parçası olarak mekansal verileri düzenlemesine izin verir. Mekansal veri içerikleri bu ölçüt çerçevesinde WMS veya WFS gibi standart arayüzleri kullanarak GeoCMS tarafından yayımlanır.

İlişkisel veritabanı, 1970 yılında Edgar Frank Codd tarafından önerildiği gibi, organizasyonu ilişkisel veri modeline dayanan bir dijital veritabanıdır. İlişkisel veritabanlarını korumak için kullanılan çeşitli yazılım sistemleri bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemi (RDBMS) olarak bilinir. Neredeyse tüm ilişkisel veritabanı sistemleri, sorgulama ve veritabanının bakımı için dil olarak SQL(Structured Query Language) kullanmaktadırlar.

Bir veritabanı dizini, veri ve dizinin veri yapısını koruyan ve ek depolama alanı maliyetiyle bir veritabanı tablosundaki veri alma işlemlerinin hızını artıran bir veri yapısıdır. İndeksler, bir veritabanı tablosuna yapılan bütün erişimlerde, veritabanı tablosundaki her satırı tek tek aramaya gerek kalmadan hızlı bir şekilde verileri bulmak için kullanılır. İndeksler, hızlı rastgele aramalarda ve sipariş edilen kayıtların verimli bir biçimde erişimine olanak sağlayan bir veritabanı tablosunun bir veya daha fazla sütunu kullanılarak ve genişletilerek oluşturulabilir.

<span class="mw-page-title-main">HeidiSQL</span>

HeidiSQL; MySQL'in yanı sıra Microsoft SQL Server ve PostgreSQL için ücretsiz ve açık kaynaklı bir istemcidir. Kullanıcılar HeidiSQL ile veritabanlarını yönetmek için, bir oturum oluşturarak kabul edilebilir kimlik bilgileri olan bir yerel veya uzak MySQL sunucusuna giriş yapmalıdır. Bu oturumda kullanıcılar MySQL veritabanlarını bağlı MySQL sunucusu içinde yönetebilir ve bittiğinde sunucudan bağlantısını kesebilir. Özellik kümesi, en yaygın ve gelişmiş veritabanı, tablo ve veri kaydı işlemleri için yeterlidir, ancak bir SQL veritabanı önündeki tam işlevselliğe doğru aktif olarak gelişmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">En küçük sınırlayıcı dikdörtgen</span>

En küçük sınırlayıcı dikdörtgen (EKSD) veya Minimum sınırlayıcı dikdörtgen, En küçük sınırlayıcı kutu (EKSK) veya zarf olarak da bilinen, İki boyutlu bir nesnenin veya kendi içindeki bir nesne kümesinin maksimum kapsamlarının bir dikdörtgen olarak ifadesidir. İki boyutlu koordinat sistemi, diğer bir deyişle min (x), max (x), min (y), max (y) içinde yer alır. En küçük sınırlayıcı dikdörtgen, en küçük sınırlayıcı kutunun 2 boyutlu bir hali olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Shapefile</span>

Shapefile biçimi, coğrafi bilgi sistem (CBS) yazılımı için coğrafi bir vektör veri biçimidir. Esri tarafından, Esri ve diğer CBS yazılım ürünleri arasında veri birlikte çalışabilirliği için çoğunlukla açık bir spesifikasyon olarak geliştirilir ve düzenlenir. Shapefile biçimi, vektör özelliklerini uzamsal olarak tanımlayabilir: noktalar, çizgiler ve çokgenler, örneğin su kuyularını, nehirleri ve gölleri temsil eder. Her öğenin genellikle onu tanımlayan ad veya sıcaklık gibi nitelikleri vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.