Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.
Windows NT, Microsoft tarafından geliştirilen ve ilk sürümü 27 Temmuz 1993'te yayımlanan bir işletim sistemi ailesidir. İşlemciden bağımsız, çoklu işlem ve çoklu kullanıcı desteği sunan bir işletim sistemidir.
Sanal Özel Ağ, uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan bir internet teknolojisidir. VPN, sanal bir ağ uzantısı oluşturarak, ağa bağlanan cihazların fiziksel olarak bağlıymış gibi veri alışverişinde bulunmasına olanak tanır. Basitçe, İnternet veya diğer açık ağlar üzerinden özel bir ağa bağlanmayı mümkün kılan bir bağlantı türüdür.
Windows 2000, Microsoft'un ürettiği işletim sistemi ailesi Windows'un NT çekirdeği üzerinde yükselen beşinci ana sürümüdür. NT 4 sürümünden 3.5 yıl sonra, 17 Şubat 2000 tarihinde piyasaya sürülmüştür.
Windows 7, Microsoft tarafından geliştirilen Windows NT işletim sisteminin önemli bir sürümüdür. 22 Temmuz 2009'da RTM olarak piyasaya sunuldu ve 22 Ekim 2009'da genel kullanıma sunuldu. Windows 7'den yaklaşık 3 yıl önce piyasaya sürülen Windows Vista'nın halefidir. Ev ve iş masaüstü bilgisayarları, dizüstü bilgisayarlar, tablet bilgisayarlar ve HTPC bilgisayarlar da dahil olmak üzere; kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir işletim sistemidir. Yerini, Kasım 2012'de Windows 8 almıştır. 9 Nisan 2013'e kadar Windows 7 RTM; güvenlik güncellemeleri, yazılım güncellemeleri, sürücü güncellemeleri ve teknik destek gibi içerikler sağlıyordu. Ancak artık kullanıcıların destek ve güncellemeleri alabilmesi için Service Pack 1'i yüklemeleri gerekiyor. Windows 7'nin sunucu muadili Windows Server 2008 R2, Windows 7'yle aynı zamanda piyasaya sürüldü. Windows'un bu işletim sistemini temel alan son sürümü, 1 Temmuz 2011'de yayınlanan Windows Embedded POSReady 7'dir. 12 Ocak 2016'da Microsoft, Windows 7'de Internet Explorer 11'den eski olan tüm Internet Explorer sürümlerinin desteğini sonlandırdı. Temel desteği 13 Ocak 2015'te sona eren işletim sistemi, 5 yıl daha güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. Genişletilmiş destek ise 14 Ocak 2020'de sona erdi. Bundan sonra işletim sistemi çoğu kullanıcı için daha fazla destek veya güvenlik güncelleştirmesi almayı bıraktı. Buna rağmen, son Windows 7 çeşidi olan Windows Embedded POSReady 7, Ekim 2021'e kadar güvenlik güncellemeleri almaya devam etti. 15 Ocak 2020'den beri, Mayıs 2019'da yayımlanan KB4499164'ten daha yeni Windows 7 sürümlerinde Windows Update'i engelleyen tüm bilgisayarlar, bir yükseltme uyarı bildirimi görüntülüyor.
Windows Server 2008 R2, Microsoft tarafından üretilen bir sunucu işletim sistemidir. 22 Temmuz 2009 tarihinde üretime sunulmuş, 22 Ekim 2009'da başlatılmıştır. Windows Server Ekip bloguna göre, perakende geçerliliği 14 Eylül 2009 idi. Windows 7 yönlü son kullanıcıyla aynı işletim sistemi çekirdeğini kullanan Windows NT 6.1 üzerine inşa edilmiştir. Microsoft tarafından yalnızca 64 bit işletim sistemi olarak piyasaya çıkan ilk sürümdür.
Hyper-V, Microsoft Hyper-V, Viridian kod adındaki ve önceleri Windows Sunucu Sanallaştırma olarak bilinen, x64 bilgisayarlar için hypervisor tabanlı bir sanallaştırma sistemidir. Birden fazla sunucu rolünü tek bir fiziksel ana makinede çalışan ayrı sanal makineler olarak birleştirerek sunucu donanımı yatırımlarını iyileştirmek için bir araç sağlar. Hyper-V ayrıca, Windows haricinde Linux gibi işletim sistemleri de dahil olmak üzere birden fazla işletim sistemini verimli bir şekilde tek bir sunucuda çalıştırmak ve 64-bit bilgi işlemin gücünden faydalanmak için de kullanılabilir.Windows Server 2008'in belirli x64 sürümleriyle birlikte Hyper-V'nin bir betası sevk edilmiş ve kesinleşmiş sürüm 26 Haziran 2008'de piyasaya çıkmıştır. Yeni çıkacak olan Windows Server 2012® Hyper-V® ile de birden fazla işletim sisteminin paralel olarak aynı sunucu üzerinde çalıştırılmasını sağlamaktadır.
Windows Server, Microsoft tarafından yayımlanan bir grup sunucu işletim sistemi için bir marka adıdır. "Windows Server" markalı tüm Windows işletim sistemlerini içerir, ancak başka bir Microsoft ürününü içermez. Bu marka altında piyasaya sürülen ilk Windows sunucu sürümü Windows Server 2003'tür ve DNS Sunucusu, DHCP Sunucusu, Grup İlkesi ve günümüzde kullanılan diğer birçok popüler özelliği içeren ilk sunucu sürümüdür. Ancak Windows'un ilk sunucu sürümleri bu aile değildir. Daha önce çıkanlar: Windows NT 3.1 Advanced Server, ardından Windows NT 3.5 Server, Windows NT 4.0 Server ve Windows 2000 Server'dir
Microsoft Management Console, sistem ayarlarını istediğinize göre şekillendirmeyi sağlayan yazılımdır. Türkçeye Microsoft Yönetim Konsolu olarak çevirilir. Microsoft Management Konsol sayesinde, uzak lokasyondaki bilgisayarlar arasında, iletişim sağlayarak, bu bilgisayarlar üzerindeki servisleri kullanabilir ve bu konsol sayesinde yönetimsel işlemleri gerçekleştirebiliriz. Microsoft Management Console sadece Microsoft Windows için tasarlanmıştır. Windows işletim sistemi kurulumu sonrasında otomatik olarak kurulan yönetimsel araçlardan bir tanesidir. MMC'de, Microsoft ve diğer yazılım sağlayıcıları tarafından üretilmiş olan yönetim araçları bulunur ve görüntülenir. Bu araçlara "Ek bileşen" adı verilir ve donanımları, yazılımları ve Windows'un ağ bileşenlerini yönetmek için kullanılırlar. Örnek olarak Remote Desktop eklentisi ekleyerek başka bir bilgisayarın masaüstü görüntüsünü alıp kullanabiliriz. MMC, kurulumu sonrasında varsayılan olarak gelen yönetim konsollarının yanında kendimizin de tasarlayabileceği bir MMC konsolu desteği sunmuştur. En son sürümü MMC 3.0'dır. Dosya uzantısı ise .msc'dir.
Windows Server 2012, Microsoft tarafından sunulan Windows Server serisinin bir sürümüdür. 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü yayınlanmıştır, deneme sürümü ise 9 Eylül 2011 tarihinde MSDN kullanıcılarına sunulmuştur. Bu sürümün en avantajlı yanı Özel Bulut sistemine entegre olmuş olmasıdır. Windows Server 2008 R2-nin ardılı, Windows Server 2012 R2-nin öncülü olarak tanıtılmıştır.
Windows Server 2012 R2, Windows Server işletim sistemleri ailesinin altıncı sürümüdür. 18 Ekim, 2013 tarihinde serbest bırakıldı. Bu, TechEd Kuzey Amerika'da 3 Haziran 2013 tarihinde ortaya çıktı. 2012 R2 veri sayfasının 31 Mayıs 2013 tarihinde yayınlanan Windows Servere göre, bu işletim sisteminin dört sürümleri vardır: Temel, Essentials, Standard ve Datacenter. Windows Server 2012 ile olduğu gibi, Datacenter ve Standard sürümleri özelliği aynıdır, değişen sadece lisans dayalısıdır. Essentials sürümü bazı kısıtlamalarla birlikte Datacenter ve Standard ürünleri ile aynı özelliklere sahiptir. Bir başka güncelleme, Windows Server 2012 R2 Update olarak resmen belirlenmiş, Nisan 2014 yılında güvenlik güncelleştirmelerin kümülatif seti serbest bırakıldı. Windows Server 2012 R2, yerini daha sonra Windows Server 2016-ya verdi.
Windows Server 2016, Windows 10 ile eş zamanlı olarak geliştirilen, Windows NT işletim sistemleri ailesinin bir parçası olarak Microsoft tarafından geliştirilen bir sunucu işletim sistemidir. İlk erken önizleme sürümü, Microsoft Servers ilk teknik önizleme ile birlikte 1 Ekim 2014 tarihinde mevcut oldu. İstemci işletim sistemi ile eş zamanlı olarak yayımlanmış olan önceki Windows Server sürümlerinin aksine, Windows Server 2016 Ekim 2016 için planlanan genel durumu ile Microsoft Ignite toplantısında 26 Eylül 2016 tarihinde serbest bırakıldı.
Windows MultiPoint Server, aynı anda birden çok bağımsız bilgisayar istasyonları veya tek bir bilgisayara bağlı terminalleri barındırmak için Uzak Masaüstü Hizmetleri teknolojisini kullanarak Microsoft Windows Server dayalı bir işletim sistemidir. Windows MultiPoint Server 2012, bağımsız bir SKU olarak son sürümdür ve Windows Server 2016-da MultiPoint Hizmetleri tarafından yerini aldı.
Windows Server Essentials, Microsoft'tan entegre edilen çalışma ağ altyapısı için tasarlanmış sunucu paketidir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler 25 kullanıcı veya 50 cihazlardan daha fazlasına sahip değil. Uygulama sunucusu teknolojileri sıkıca sağlamak için entegre edilmiştir ve örneğin, Uzak Web Çalışma ve tümleşik kurulum, gelişmiş izleme, birleşik Microsoft Management Console ve uzaktan erişim gibi teklif yönetiminden yararlanır. SBS 2003 sunulduğundan beri, Windows Server veya diğer sunucu ürünleri için aynı hizmet paketleri OS güncellemek için kullanılabilir.
Başlangıç menüsü veya Start menüsü Microsoft Windows'da Windows 95 ve diğer bazı işletim sistemlerinde kullanılan bir grafiksel kullanıcı arayüzü öğesidir. Farklı işletim sistemlerinde ve pencere yöneticisinde farklı isimler vardır, "KDE"de "Kickoff Application Launcher", "GNOME" ve "Unity"de "Dash", "Windows 8"de "Start screen" gibi isimlenir. Geleneksel olarak, Başlat menüsü, kullanıcının başlatması için programların özelleştirilebilir iç içe geçmiş bir listesinin yanı sıra, en son açılan belgelerin bir listesini, dosyaları bulmanın ve yardım almanın ve sistem ayarlarına erişmenin bir yolunu sağladı. Windows Masaüstü Güncellemesi aracılığıyla sonraki geliştirmeler "Belgelerim" ve "Sık Kullanılanlar" gibi özel klasöre erişimi içermektedir. Windows XP'nin Başlat menüsü çeşitli Belgelerim klasörlerini ve Windows masaüstündeki Bilgisayarım ve Ağ Bağlantılarım gibi diğer öğeleri kapsayacak şekilde genişletildi. Windows Vista'ya kadar, kullanıcı Basamaklı alt menüleri arasında gezinirken, Başlat menüsü ekran boyunca sürekli genişletildi.
İndeksleme Hizmeti PC'lerde ve şirket bilgisayar ağlarındaki arama performansını artırmak için bir bilgisayardaki dosyaların çoğunun bir dizinini tutan bir Windows hizmetidir. Kullanıcı müdahalesi olmadan indeksleri güncelledi. Windows 7'de, yerini daha yeni bir Windows Arama dizinleyicisi almıştır. Dizine ekleme yeteneklerini daha fazla dosya biçimine ve protokollerine genişleten IFilter eklentileri eski Endeksleme Hizmeti ile daha yeni Windows Arama dizinleyicisi arasında uyumludur.
Windows Server 2019, Windows 10 ile aynı anda geliştirilen Windows NT işletim sistemleri ailesinin bir parçası olarak Microsoft tarafından Windows Server sunucu işletim sisteminin bir sürümüdür. Windows Server 2016'nın devamıdır. 20 Mart 2018'de duyuruldu ve 2 Ekim 2018'de resmi olarak yayımlandı.
Windows Server ile karıştırılmamalıdır.
Windows Server Update Services (WSUS), Microsoft Corporation tarafından geliştirilen ve yöneticilerin Microsoft ürünleri için yayımlanan güncelleştirmelerin ve düzeltmelerin şirket ortamındaki bilgisayarlara dağıtımını yönetmesini sağlayan bir bilgisayar programı ve ağ hizmetidir.. WSUS bu güncelleştirmeleri Microsoft Update web sitesinden indirir ve ardından bir ağdaki bilgisayarlara dağıtır. WSUS, Windows Server'ın ayrılmaz bir bileşenidir.
Aşağıda Microsoft tarafından yazılmış ve yayımlanmış işletim sistemlerinin bir listesi verilmiştir.
