İçeriğe atla

Uzak Doğu Rusyası

Uzak Doğu Federal Bölgesi

Uzak Doğu Rusyası ya da Rusya'nın Uzak Doğusu (Rusça Дальний Восток России Dal'nıy Vostok Rossii), Rusya'da Sibirya'nın doğusundaki Uzak Doğu parçası. Büyük ölçüde Uzak Doğu Federal Bölgesi'nden oluşur ve batıdaki Sibirya Federal Bölgesi'nin doğusundan Pasifik Okyanusu kıyılarına kadarki Rusya topraklarıdır. Bölgede Rusça dışında 27 kadar yerli dil de konuşulur.

Yerliler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

Habarovsk Uzak Doğu Rusya'da Rusya Federasyonu'nun Çin sınırına yaklaşık 30 km uzaklıkta bir şehirdir.

Okrug bazı Doğu Avrupa ve Slav ülkelerinde idari birime verilen addır. Almanca "bezirk" sözcüğünden türemiş, buradan diğer dillere geçmiştir. Hem okrug hem bezirk sözcükleri kuşatılmış anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu Federal Bölgesi</span>

Uzak Doğu Federal Bölgesi, Rusya'nın 8 federal bölgesinden biridir. Yüzölçümü 6.215.900 km², 2002 sayımına göre nüfusu 6.692.865'tir.

Rusya'nın federal bölgeleri, Rusya'nın federal bölümlerinin gruplandırılması sonucu oluşan bölgelerdir. Federal bölgeler, ek ya da daha yüksek düzeyde bir federal yapı olmayıp federal hükûmetin farklı federal bölümlerdeki faaliyetlerini organize etmekten sorumludurlar. Bölgelerin başında Rusya devlet başkanı tarafından atanan Rusya devlet başkanının tam yetkili temsilcileri bulunmaktadır. Bu kişiler her bir federal birimin başkanı ya da valisi üzerinde denetim yetkisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Çukçiler</span>

Çukçiler, Sibirya'nın kuzeydoğu ucunda, Rusya'ya bağlı Çukotka Özerk Okrugu'nda yaşayan halk. 1979 sayımında nüfusları 14.000 olarak tespit edilmiştir. Çukçi Yarımadası, Arktik Okyanusu ile Bering Boğazı kıyılarında yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Çukotka Özerk Okrugu</span>

Çukotka Özerk Okrugu Rusya'nın ve Sibirya'nın en kuzeydoğu kesiminde yer alır. 1991'e kadar Çukçi özerk ili adıyla Magadan Oblast'a bağlı kaldıktan sonra Çukotka Özerk ili (okrug) olarak özerklik kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Aleutlar</span>

Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo halkları</span> Eski bir kuzey dünya topluluğu

Eskimolar ya da İnuit ve Yupikler, Arktik bölgedeki dört ülkeye dağılmış olarak, Doğu Sibirya, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan ve Eskimo - Aleut dillerini konuşan Eskimo - Aleut halklarının en büyük grubunu oluşturan avcı ve toplayıcı halk.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın ekonomik bölgeleri</span>

Rusya on iki tane "ekonomik bölge" 'ye bölünmektedir. Bu ekonomik bölgeler, ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için Rusya'nın federal yapılarının yeniden bir araya getirilmeleridir. Bu ekonomik bölgelere bölünme, ülkenin federal bölgelere bölünmesinden değişiktir, çünkü federal bölgelerinin tek amacı idareciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Asya</span> Asya Kıtasının alt bölgesi

Kuzey Asya, Asya kıtasının kuzeyinde kalan bölgesidir. Bölge batıda Ural Dağları doğuda Bering Boğazı, kuzeyde Kuzey Denizi, güneyde Moğolistan içlerine uzanır. Kuzey Asya'da bulunan tek ülke Rusya'dır. Kuzey Asya'da Rusya'ya ait Sibirya Federal Bölgesi, Uzak Doğu Federal Bölgesi ve Ural Federal Bölgesi bulunur. Bölgede Tundra iklimi hâkim olup geniş ormanlık alanlara sahiptir. Nüfusu tahminen 40 milyon civarındadır ve nüfusun büyük bölümünü Ruslar oluşturur. Yüzölçümü yaklaşık olarak 13.100.000 km²dir.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Yupikleri</span> Eskimo halkı

Sibirya Yupikleri ya da Yuitler, Rusya'ya bağlı Çukçi Yarımadası ile ABD'deki Alaska eyaletine bağlı St. Lawrence Adası'nda yaşayan Yupik kolundan bir Eskimo halkı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 1.400 kişilik nüfustan 1.000 kadarı, Rusya'daki 900 kişilik nüfustan ise ancak 300 tanesi anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Yupik halkları</span> Rusyada Çukçi Yarımadasında ve ABDnin Alaska eyaletinde yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan birisi

Yupik halkları ya da Yupik Eskimoları, Rusya'da Çukçi Yarımadasının birbirinden ayrı iki kıyısında ve Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska eyaletinde yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri. Diğer kol İnuit halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sirenik Yupikleri</span> Büyük ölçüde özgünlüğünü yitirmiş olan Yupik kolundan bir Eskimo halkı

Sirenik Yupikleri ya da Sirenik Eskimoları, Rusya'ya bağlı Çukotka Özerk Okrugunda bulunan Çukçi Yarımadasının güney kıyılarında Sirenik (Сиӷы́ных) başta olmak üzere birkaç köyde yaşayan ve kültürleri büyük ölçüde özgünlüğünü yitirmiş olan Yupik kolundan bir Eskimo halkıdır. Dilleri diğer Yupik dillerinden oldukça farklı olduğu için Menovşçikov (Меновщиков) gibi kimi uzmanlara göre Eskimo halklarının Yupik ve İnuit dışında üçüncü koludur.

Aleutça ya da Unanganca, Aleut dili, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska'ya bağlı Aleut Adaları ile Pribilof Adalarında ve Rusya'da Kamçatka Krayına bağlı Komandor Adalarında Aleutlar ya da Unanganlar tarafından konuşulan ve Eskimo - Aleut dilleri ailesinin tek başına iki kolundan birini oluşturan dil. Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut halkları</span>

Eskimo-Aleut halkları, anadilleri Eskimo - Aleut dilleri ailesine giren Sibirya kökenli avcı ve toplayıcı şamanist halklar. Sibirya kökenli olmalarına rağmen, günümüzde Sibirya'da az sayıda bulunurlar; daha çok Kuzey Amerika'nın arktik bölgesi ile Grönland'da yoğunlaşmışlardır ve Arktika'nın birincil ana halkı konumundadırlar. Dil temelli sınıflandırmaya göre, Aleutlar ile Eskimolar olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Dilce yapılan bu sınıflandırma kültürce yapılan sınıflandırmayla da örtüşür. Yalnız, dilleri Eskimo dillerinin Yupik koluna giren ve İngilizcede Alutiiq adıyla da anılan Supikler, kültürce Eskimolara değil Unangan da denilen Aleutlara yakındır ve geçmişte Ruslarca her iki halk da Çukçilerin verdiği "Aleut" ortak adıyla anılırlar. Eskimo - Aleut dilli halkların nüfusu 102.000 kişidir. Büyük çoğunluğunu Eskimolar oluştururken, Aleutlar 2300 kişilik nüfuslarıyla çok azınlıkta kalırlar.

Eskimo dilleri, Rusya'da Çukçi Yarımadasının birbirinden ayrı iki kıyısında, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde, Kanada'da ve Danimarka'ya bağlı Grönland'da Eskimo-Aleut dilleri ailesinden Eskimo halkları tarafından konuşulan dil ailesi. Yupik dilleri ile İnuit dilleri olmak üzere İki ana kolu vardır. Fakat, Sirenik Yupiklerinin günümüzde konuşanı kalmayan dilleri diğer Yupik dillerinden belirgin biçimde farklıdır ve bu farklılığa dayanarak Menovşçikov (Меновщиков) gibi kimi uzmanlar Sirenik Yupikçesini Yupik dilleri dışında tutarak Sirenik Eskimocası adı altında Eskimo dillerinin üçüncü ana kolu olarak sınıflandırır. Sirenik Yupikçesi 1997 yılında tükenmiştir. Alaska Yerli Dil Merkezindeki son rakamlara göre 124.000 kişilik nüfusa sahip Eskimo halklarından 85.544 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Çukçi-Kamçatka dilleri</span> Dil ailesi

Çukçi-Kamçatka dilleri, Rus Uzak Doğusu'nda ve Kuzeydoğu Sibirya'da konuşulan bir dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Sibirya Dağları</span>

Doğu Sibirya Dağları veya Doğu Sibirya Platoları Rusya Federasyonu'nun en büyük dağ sistemlerinden biridir. Uzak Doğu Federal Bölgesi ve Kuzeydoğu Sibirya'daki Orta Yakut Ovası ve Bering Boğazı arasında uzanır. Doğu Sibirya Sistemi'nin tamamı çok düşük bir nüfus yoğunluğuna sahiptir. Dağ sisteminin bölgesi, Büyük Rus Bölgeleri'nden biridir.