İçeriğe atla

Uyvar Kuşatması (1663)

Uyvar Kuşatması
1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir parçası

Uyvar Kalesinin 17. yüzyıldaki planı.
TarihAğustos – 13 Eylül 1663
Bölge
Uyvar, Macaristan Krallığı
(bugün: Nové Zámky, Slovakya)
47°59′K 18°10′D / 47.983°K 18.167°D / 47.983; 18.167
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Vasvar Barışı
Taraflar
Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Ádám Forgách Köprülü Fazıl Ahmet Paşa

Uyvar Kuşatması, Uyvar'ın (MacarcaÉrsekújvár, günümüzde Nové Zámky, Güney Slovakya) Osmanlılar tarafından 1663'te fethedilmesiyle sonuçlanan muharebedir.

Arka plan

17. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı İmparatorluğu ile Habsburg Hanedanlığı arasında bir çıkmaz oluştu. Huzurlu yıllar sonrasında sınır çatışmaları başladı. Habsburg adayı John Kemény, Transilvanya (günümüzde batı Romanya) tahtı için Osmanlı derebeyi I. Michael Apafi'yi mağlup etmeye çalışıyordu.[1] Apafi'nin Osmanlı desteğiyle tahtı kazanmasına rağmen Avusturyalılar Kaloşvar kalelerini (günümüzde: Romanya'da Cluj-Napoca) ve Sengevi'i (günümüzde Romanya'da Sâcueni) ele geçirdi. Ayrıca Osmanlı'nın Kanije (günümüzde Macaristan'da Nagykanizsa) kalesine karşı Zerinvar Kalesi'ni (Hırvatistan'da Novi Zrin) inşa ettiler. Bu arada, Osmanlı ordusu zaten Venedik'e karşı Girit Savaşı (1645-1669) kapsamında Dalmaçya'ya yürüyordu. Osmanlı padişahı IV. Mehmet, Avusturyalılara öncelik verdi ve ordunun yönünü değiştirdi.

Barış konuşmaları

Osmanlı ordusunun komutanı büyük vezir Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'ydı. Avusturyalıların cephesine doğru yürüyüşe başladı. Bu sırada, Avusturyalılar barış için çağrıda bulundu. Üç görüşme oldu, ilki Belgrad'da, ikincisi OsijekEszék'de ve üçüncüsü Budapeşte'de gerçekleşti. Osmanlı tarafı 200 bin Florinlik tazminat ve Avusturya ordusunun çekilmesini istedi. Avusturya tarafı reddetti.[2]

Kuşatma

Fazıl Ahmet Paşa Uyvar'a yürümeye karar verdi. Uyvar Kalesi Kuzey Macaristan'da büyük ve önemli bir kaleydi. Kale iyi takviye edilmişti ve 16. yüzyılda Osmanlılar onu ele geçirmeyi birkaç kez denemiş ama başarılı olamamıştı. "Uyvar önündeki bir Türk gibi kararlı" deyimi Macaristan'a yayılmıştı. Ordu 7 Ağustos'ta Uyvar'a ulaşmadan önce Uyvar komutanı Ádám Forgách Osmanlı kampına baskın yapmaya çalıştı ama bu girişim, Avusturya tarafına facia getirdi.[1] Kuşatma Ağustos ayında başladı ve kale 13 Eylül'de ele geçirildi. Teslimiyet anlaşmasına göre, Uyvar sakinlerine Avusturya'ya serbest geçiş verildi ve Avusturya hükûmetine kaleyi cesurca savunduklarını tasdik eden bir mektup yazıldı.[2]

Sonrasında

Fazıl Ahmet Paşa Nógrád (Kuzey Macaristan)'ı ele geçirdi. Uyvar ve bölgesi Uyvar Beylerbeyliği oluşturularak beylerbeyine verildi.[3] Sonraki çatışmalar 1663-1664 kışında oldu ve 1664'te Vasvar Barışı ile sonlandı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Nicolae Jorga: Geschichte des Osmanischen Reiches IV, (trans. by Nilüfer Epçeli),İstanbul 2009, ISBN 975-6480-17-3 p.100-109
  2. ^ a b Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt III, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 p 162-163
  3. ^ "Sadık Müfit Bilge:MACARİSTAN'DA OSMANLI HAKİMEYİTİNİN VE İDARİ TEŞKİLATININ KURULUŞU VE GELİŞMESİ. sf.36 (Türkçe)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Ahmed</span> 21. Osmanlı padişahı (1691–1695)

II. Ahmed, 21. Osmanlı padişahı ve 100. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Fazıl Ahmed Paşa</span> 90. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Fazıl Ahmed Paşa veya Köprülüzade Fazıl Ahmed Paşa, Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmed döneminde, 30 Ekim 1661 ile 3 Kasım 1676 tarihleri arasında on beş yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Köprülü Mehmed Paşa'nın oğludur. Girit, Uyvar, Podolya, Kamaniçe fatihidir.

<span class="mw-page-title-main">Vasvar Antlaşması</span>

Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664'te Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma Szentgotthárd ile Eisenburg arasındaki Çakani'de (Cskany) imzalanmasına rağmen, bu birimin bağlı olduğu Vasvar şehrinin adı tarihi kaynaklara geçmiştir. Osmanlıca ve Latince kaleme alınan antlaşmanın Latincesi Osmanlılarda, Osmanlıcası Avusturyalılarda kalmıştır. Antlaşma ile Osmanlılar aldıkları kaleleri ellerinde tuttukları gibi, Erdel üzerinde yeniden avantajlı konuma geçmişlerdir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Tökeli İmre</span> Macar askeri önder (1657-1705)

Tökeli İmre, Erdel Prensi, Osmanlı yanlısı ve Habsburg karşıtı bir Macar devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Salankamen Muharebesi</span>

Salankamen Muharebesi Osmanlı ordusu ile Habsburg Ordusu arasında 9 Ağustos 1691 tarihinde meydana gelen ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın parçası olan bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Nové Zámky</span> Slovakyada belediye

Nové Zámky (Slovakça:

<span class="mw-page-title-main">1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya Arşidüklüğü arasında 1663-64 yılları arasında yapılmış savaş

1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı; Erdel, Eflak ve Boğdan Beyliklerinin Avusturya'nın desteğiyle Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmeleri sonucu çıktı. Savaş, 1664 yılında yapılan Vasvar Antlaşmasıyla son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Saint Gotthard Muharebesi (1664)</span> Savaş

Saint Gotthard Muharebesi, 1 Ağustos 1664 tarihinde Osmanlı Devleti karşısında Avusturya Arşidüklüğü ve diğer Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu orduları ile bunların yanında savaşa katılan diğer müttefik ülkeler arasında meydana gelen muharebedir. Muharebe sonucunda 10 Ağustos 1664 tarihinde Vasvar Antlaşması yapılmıştır. Muharebe, 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın son büyük çarpışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin Muharebesi</span> 1716da Osmanlı ordusu ile Avusturya ordusu arasında yaşanmış meydan muharebesi

Petrovaradin Muharebesi, 5 Ağustos 1716 tarihinde bugünkü Sırbistan’ın Novi Sad bölgesinde Osmanlı ordusunun Avusturya ordusu karşısında yaptığı bir meydan muharebesidir. Savaşı Avusturya ordusu kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uyvar (eyalet)</span>

Uyvar Eyaleti veya Uyvar Beylerbeyliği, 1663 yılında IV. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Uyvar Kalesi</span>

Uyvar Kalesi, Slovakya'nın Nové Zámky kentinde yer alan günümüze kadar ulaşamamış bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Boşnak İsmail Paşa</span>

Boşnak İsmail Paşa, Boşnak asıllı Osmanlı paşası ve Budin valisi.

Banya Luka Muharebesi, Hekimoğlu Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve ona bağlı Avusturya Arşidüklüğü arasından yapılmıştır. Bosna'ya girmek isteyen Avusturyalılar, Osmanlı Ordusu ile Banya Luka şehri yakınında karşı karşıya gelmiştir. Osmanlı Ordusunun o bölgedeki ordusu, çoğunlukla yerel Bosnalı kökenli askerlerden ve milislerden oluşmaktaydı. Osmanlı-Bosna askerleri, Avusturya ordusunu yenilgiye uğratıp Bosna'daki ilerlemelerini durdurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1739)</span> 1739 yılında yapılan ve Belgradın tekrar Osmanlı İmparatorluğuna geçtiği kuşatma

Belgrad Kuşatması, 1739 yılında yapılan Belgrad'ın tekrar Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmesini sağlayan kuşatma.

<span class="mw-page-title-main">Şebeş Muharebesi</span> 1787-1791 yılları arasında Avusturya-Osmanlı Savaşı sırasında kazara gerçekleşen savaş

Şebeş Muharebesi, Romanya'nın Karansebeş bölgesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılan bir muharebe olup, muharebe Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır. Ancak Osmanlı kaynakları ve Avusturya kaynakları değişik olaylara önem vermekte ve bu anlatımların hangisinin gerçeği tam yansıttığı hususunda sorunlarla karşılaşılmaktadır. Özellikle Avusturyalılar tarafından yazılan Almanca mevcut kaynaklar savaştan uzun bir süre sonra yazılmıştır ve kendi tarafını hiç iyi göstermeyen gerçekler anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gbelce Muharebesi</span>

Gbelce Muharebesi, Osmanlı-Habsburg mücadelesi sırasında 6 Ağustos 1663 yılında günümüz Slovakya topraklarındaki Gbelce yerleşimi civarında meydana gelen ve Osmanlı güçlerinin galibiyetiyle sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

1737-1739 Osmanlı-Avusturya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında 1737 ile 1739 arasında süren ve Belgrad Antlaşması'yla sona eren savaş.