İçeriğe atla

Uyguristan

Uyguristan bayrağı

Uyguristan (Uygurca : ایغورستان), " Uygurların ülkesi" anlamına gelir, Uygurlar tarafından kullanılır. Doğu Türkistan, Çin bölgelerine atıfta bulunmak için kullanılan bir isimdir. Çin'in Sincan bölgesinde bağımsız olması önerilen bir ülkedir.

Uyguristan, Çin Seddi'nin mantıksal sınırının ötesinde yer almaktadır. Tarihsel olarak Uyguristan, Çin'in değil, Orta Asya'nın bir parçasıdır.

Özgürlük hareketleri

Uygur halkı ayrı bir vatan için çeşitli hareketler yapmışlardır. Temmuz 2009'da binlerce Uygur Çinlilerle çatıştı ve yaklaşık 200 kişi öldü, ancak Uygur milliyetçileri gerçek ölü sayısının çok daha yüksek olduğunu iddia etmektedir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Uygurlar</span> Doğu Türkistanda yaşayan Türk soylu halk ve bu halktan olan kimse

Uygurlar veya Uygur Türkleri, Orta ile Doğu Asya'dan kaynaklanan ve kültürel olarak bu bölgelerle bağlı bir Türk azınlık etnik grubudur. Uygurlar Çin'in resmî olarak tanıdığı 55 etnik azınlıktan biridir. Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Uygurların memleketi olarak tanınır. Bununla birlikte, Çin Hükûmeti, Uygurları yalnızca çok kültürlü bir ulusa ait olan bölgesel bir azınlık olarak tanır ve Uygurların yerli bir halk olduğu yönündeki kavramı reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Hanedanı</span> Mogol hanlığı, Cengiz Hanın torunu Kübilay Han tarafından kuruldu

Yuan Hanedanı ya da Kubilay Hanlığı, 1280-1368 yılları arasında Çin'i egemenliği altına alan Moğollar tarafından kurulmuş hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Hotan (şehir)</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Çinde bir şehir

Hotan (şehir), Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güney batısında İpek Yolu'nun Taklamakan güney güzergâhı üzerinde yer alan tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</span> Çin istilası altındaki Türk devleti

Doğu Türkistan Cumhuriyeti, bugünkü Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesminde Gulca 'da 12 Kasım 1944'te Sovyetler Birliği siyasi müdahalesi ve Kızıl Ordu'nun askerî desteğiyle kurulan, 20 Ekim 1949'da Çin Komünist Partisi'ne itaat eden ve Aralık 1949'de Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye konuşlandırılmasıyla Çin'e ilhak edilen cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Yugurlar</span> Türk halkı

Yugurlar veya Sarı Uygurlar bir Türk etnik grubu ve Çin'in resmi olarak tanınan 56 etnik grubundan biridir, 2000 nüfus sayımına göre 16.719 kişilerdir. Yugurlar çoğunlukla Çin'in Kansu eyaletindeki Sünen Yugur Özerk bölgesinde yaşamaktadırlar. Çoğunlukla Tibet Budizmine inanmaktadırlar. Yugurların çoğu Türk dili, doğu eyaletlerinde ise Moğolca ve Çince konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Gulca</span>

Gulca ya da Çince ismiyle Yining, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde İli Kazak Özerk İlinde Çin Halk Cumhuriyeti'nde bir şehirdir. Gulca İli Kazak Özerk İli'nin başkenti, İli Nehri'nin sağ kıyısında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Jeminay İlçesi</span>

Jeminay İlçesi,, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı bir İlçedir.

<span class="mw-page-title-main">Bağraş İlçesi</span>

Bağraş İlçesi, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, Bayangolin Moğol Özerk İlinde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaşgar Kuna Şehir İlçesi</span>

Kaşgar Kuna Şehir İlçesi,, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeybatısında, Kaşgar İli'inde bir İlçedir.

<span class="mw-page-title-main">Hotan İlçesi</span>

Hotan İlçesi, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güneyinde, Hotan İli'inde bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Saybağ Bucağı</span>

Saybağ Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yenişehir Bucağı</span>

Yenişehir Bucağı, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Şuymogu Bucağı</span>

Şuymogu Bucağı, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Tapançeng Bucağı</span>

Tapançeng Bucağı,, Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, başkent Urumçi şehrine bağlı bir bucaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Uygur Kurultayı</span>

Dünya Uygur Kurultayı (DUK), Sincan Uygur Özerk Bölgesi içindeki ve dışındaki Uygurların hak ve çıkarlarını savunmayı amaçlayan, sürgüne gönderilmiş Uygurların oluşturduğu uluslararası bir örgüttür. Uygurların sesini dünyaya duyurmak hedefiyle yola çıkan örgütün şimdiki başkanı Dulkun Isa, onursal başkanı ise Rabiye Kadir 'dir. Çin tarafından terör örgütü olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aksay Çin</span>

Aksay Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin Hotan iline bağlı olan, Çin'e ait bir bölgedir. Aksay Çin bölgesi Çin ile Hindistan arasında paylaşılamayan iki ana bölgeden birisidir. Diğer paylaşılamayan bölge ise Arunaçhal Pradesh'tir.

<span class="mw-page-title-main">Uygur Sorunu</span> Doğu Türkistandaki etnik çatışma

Uygur Sorunu ya da Uygur-Çin Sorunu, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde 1960'lı yıllardan beri devam eden dini-etnik bir çatışmadır. Uygurlar eskiden Sovyetler Birliği'nin desteğiyle kurulmuş olan Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin Çin tarafından 1949 yılında ilhak edildiğini ve halen Çin işgali altında bulunduklarını iddia etmektelerdir. Ayrılıkçı hareketler, çeşitli milliyetçi ve İslamcı organizasyonlar tarafından örgütlenmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de İslam</span>

Çin'de İslam, Çin toplumuyla sürekli etkileşimle vardır. Halihazırda Müslümanlar Çin'de büyük bir azınlık grubu oluşturmaktadır. Çin'deki Müslümanların çoğunu Huiler oluşturur, ancak Müslümanların en yoğun olduğu bölge, büyük bir Uygur nüfusuna sahip Sincan Uygur Özerk Bölgesi'dir. Ningksia, Gansu ve Çinghay bölgelerinde daha az yoğunlukta olsa da yine büyük Müslüman nüfusları vardır. Çeşitli kaynakların ileri sürdüğü tahminlerce Çin nüfusunun %1,5-4'ü arası İslam dinine mensuptur. Çin'in resmi olarak tanıdığı 56 halk arasında çoğunlukla Müslümanlardan oluşan 10 tane azınlık grubu var: Hui, Uygur, Kazak, Donşian, Kırgız, Özbek, Salar, Tacik, Bonan ve Tatar.