İçeriğe atla

Uydu kent

Uydu kentler, ana kente bağlantılı olarak kurulan ve bağlı olduğu kentin nüfus yoğunluğunu azaltmak için çevresinde oluşturulan yerleşim yerleridir. Uydu kentlerinin gecekondu bölgelerinden en büyük ayrımı; rastgele değil, alt ve üst yapılarıyla tasarlanarak yapılmış olmalarıdır. Uydu kentte yaşayanlar genellikle çalışmak için ana kente giderler.

Uydu kentler, ana kentle entegre bir yapıya sahip olan ve ana kentin nüfus yoğunluğunu azaltmak amacıyla onun çevresine konumlandırılan yerleşim alanlarıdır. Bu tür yerleşim bölgeleri, genellikle ana kentteki nüfus yoğunluğunun ve kentsel ihtiyaçların arttığı durumlarda, ana kente alternatif konut ve yaşam alanları sağlamayı hedefler.

Uydu kentlerinin gecekondu bölgelerinden ayırt edici bir özelliği, planlı bir şekilde tasarlanmış alt ve üst yapıya sahip olmalarıdır. Modern altyapı ve mimari standartlar dikkate alınarak yapılan planlamalar, konforlu yaşam koşulları ve güvenli bir çevre sunmayı amaçlar.

Uydu kentler, genellikle ana kente ulaşım bağlantılarına sahiptir ve bu sayede yaşayanların ana kente giderek çalışma veya diğer sosyal faaliyetleri gerçekleştirmelerine olanak sağlar. Bu bağlamda, uydu kent sakinleri genellikle ana kentteki iş merkezlerine veya ticari bölgelere yönelebilirler. Bu yaklaşım, ana kentin trafiğini ve nüfus yoğunluğunu azaltmayı amaçlayan stratejinin bir sonucudur.

Türkiye'de uydu kent kavramının ilk örneklerinden biri, İstanbul'daki Ataköy'dür. Daha sonraki dönemlerde inşa edilen uydu kentler arasında yine İstanbul'daki Kayaşehir ve Ankara'daki Batıkent, Eryaman gibi örnekler yer almaktadır. İzmir'deki Mavişehir ile İstanbul'daki Beylikdüzü, Ataşehir, Atakent, Mimaroba, Sinanoba gibi yerleşimler de bu kategoriye dahil edilebilir. Ayrıca, İstanbul Pendik'te yer alan Yenişehir de daha yakın dönemde geliştirilen uydu kent örneklerinden biri olarak gösterilebilir. Bu uydu kentler, Türkiye'nin büyüyen nüfusu ve artan kentsel talepleri karşılamak amacıyla planlanmış ve inşa edilmiş örneklerdir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şehir</span> büyük yerleşim yeri

Şehir veya kent, en büyük yerleşim birimidir. Şehirler genellikle barınma, emlak, sanitasyon, kamu hizmeti, temel kamu hizmetleri, arazi kullanımı, imalat, hizmet, toplu ulaşım, kavşak ve iletişim için kapsamlı altyapı ve sistemlere sahiptir. Şehirler eski ve modern mimariye sahiptir. Yoğunlukları insanlar, merkezî iş alanı, iş kümesi, devlet kurumları ve işletmeler arasındaki etkileşimi kolaylaştırır ve bazen mal ve hizmet dağıtımının verimliliğini artırır. Şehirler ayrıca önemli bir finans merkezi ve kültür merkezi de olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Barselona</span> Ispanyanın kuzeydoğusunda, ülkenin ikinci büyük kenti

Barselona, İspanya'nın kuzeydoğu kıyısında bulunan bir kent. Katalonya özerk bölgesinin başkenti ve en büyük kenti, ayrıca İspanya'nın nüfus bakımından ikinci en büyük kentidir. Şehir merkezi sınırları içindeki nüfusu 1,6 milyon, komşu ilçelerle birlikte Barselona ilinin nüfusu 4,8 milyondur. Avrupa Birliği sınırları içindeki beşinci en büyük metropoliten alandır. Kent, İspanya-Fransa sınırının yaklaşık 150 km güneyinde yer alır. İspanya'nın Akdeniz kıyısındaki en önemli limanı ve ticaret merkezidir. Kendine özgü kültürü ve güzelliğiyle ün yapan Barselona'nın, Gaudi'nin başını çektiği modernizm akımıyla planlanmış, 1900'lerden kalma ızgara planlı modern bölümü ilgi çekmektedir. Yaygın dil Katalanca'dır.

<span class="mw-page-title-main">Banliyö</span>

Varoş ya da banliyö; bir kentin, şehir merkezinden uzak, genellikle il veya ilçe sınırına yakın dış bölgelerine verilen ad. Genellikle nüfus yoğunluğunun daha düşük olduğu banliyölerde yaşayan halkın çoğu şehrin merkezi bölgelerine gitgel yaparlar. Varoşlar, genellikle anayollar veya demiryolları üzerinde kurulur ve şehir merkezine toplu taşımacılıkla ulaşım sağlarlar. Kenar mahalleler, tüm dünyada şehirlerin etrafında çoğalma eğilimindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kahire</span> Mısırın başkenti

Kahire, Mısır'ın başkenti, Arap dünyası ve Afrika'nın en büyük kenti. Büyük bölümü Nil Irmağının doğu kıyısında, ırmağın Reşid ve Dimyat kollarına ayrıldığı noktanın biraz aşağısında yer alır. 1300 yılı aşkın süredir aynı alanda, aynı adla yer alan kent, Doğu ve Batı'nın, eski ile yeninin gelişigüzel bir bileşimini yansıtır. Kentin adı Mısırlılar tarafından çoğu kez ülkenin adı olan Arapça Misru, Mısır Arapçası Masr olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Seul</span> Güney Korenin başkenti

Seul veya resmî adıyla Özel Seul Şehri, Güney Kore'nin başkenti ve en büyük şehridir. Dünyanın en kalabalık 13. şehri Seul'un şehir merkezinin nüfusu 10 milyonun üstündedir (2009). Dünyanın ikinci büyük metropolitan alanı olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi, İncheon ve Gyeonggi'nin büyük bir kısmını kapsar ve 24,5 milyon nüfusu vardır. Güney Kore'nin nüfusunun yaklaşık yarısı bu bölgede yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Sagalassos</span> Burdur yakınlarında antik kent

Sagalassos, Antalya'ya 110, Isparta'ya 41 km uzaklıkta, Burdur'un Ağlasun ilçesinin 7 km kuzeydoğusunda yer alan antik bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Tarlabaşı</span>

Tarlabaşı yaklaşık olarak kuzeyde Dolapdere Caddesi, güneyde Tarlabaşı Bulvarı, doğuda Talimhane, batıda ise Kasımpaşa ile sınırlanan bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Santiago, Şili</span> Şilinin başkenti

Santiago, Güney Amerika ülkesi Şili'nin başkenti ve en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Kentleşme</span>

Kentleşme, kentsel yaşam biçimlerinin gelişimi olarak tarif edilmektedir. Başka bir deyişle, dar bir alana yerleşen büyük nüfus birikimi, yeni fiziksel ve sosyal oluşum, karmaşık ilişkiler ağı, iş dallarının farklılaşması ve kendine özgü bir kültürel sistemin ortaya çıkması olarak tanımlanmaktadır. Kentleşme, kente göç eden bireyin ya da kentte ikamet eden nüfusun değişim sürecini oluşturur ve sosyal, kültürel, ekonomik özellikleri ile ele alınır. Kentlileşme sosyal bakımdan, kente özgü tavır ve davranış biçimlerinin benimsenmesi ile gerçekleşirken kırsal alanlarda yaşayanlar daha farklı ekonomik ve sosyo-kültürel yaşam biçimine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kent sosyolojisi</span>

Kent sosyolojisi, tanım olarak Batı'da 19. yüzyıl sonlarında ortaya çıkmış olan disiplinin adıdır. Sosyoloji disiplinleriyle aynı zemini paylaşmakla birlikte büyük ölçüde bu disiplinlerden ayrılan yönlere sahip olarak şekillendi. Kent sosyolojisinin ana sorunu ya da meselesi, modern kent toplumlarının yapısal özelliklerini ve sorunlarını anlamaya çalışmak olarak şekillenmiştir. Buna göre, kent sosyolojisi alanı içinde, belirli bir yöntemsel tercihle araştırmacılar, kentte meydana gelen sosyal gruplaşmaları, bu grupların birbirleriyle olan ilişkilerini, etkileşim ve çatışmalarını, kentsel kurumlaşmaları ve örgütlenme biçimlerini, demografik dağılımın sosyal bağlantılarını ve söz konusu grupların kent sosyal yaşamına uyum problemlerini vb. ele alıp irdeleyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Wellington</span> Yeni Zelandada yerleşim birimi

Wellington, Yeni Zelanda'nın başkenti, ülkenin en büyük ikinci yerleşim birimi ve Okyanusya'daki en kalabalık başkenttir. Yeni Zelanda'yı oluşturan adalardan Kuzey Adası'nın güney ucunda, ülkenin coğrafi merkezine yakın bir noktada yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Île-de-France</span> bölge

Île-de-France, Fransa'nın ortakuzey kesiminde, 26 bölgesinden biri. Essonne, Hauts-de-Seine, Paris, Seine-Saint-Denis, Seine-et-Marne, Val-de-Marne, Val-d'Oise, Yvelines illerini (département) kapsar ve kabaca tarihsel Île-de-France bölgesiyle çakışır. Yüzölçümü 12.011 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Soylulaştırma</span>

Soylulaştırma, İngilizce "gentrification" kelimesinin karşılığı olan ve Türkçede mutenalaştırma, seçkinleştirme, burjuvalaştırma, nezihleştirme, kibarlaştırma, centrifikasyon, jantileşme vb. kullanımları da olan "soylulaştırma", kısaca orta ve üst sınıfların dar gelirlilerin yaşadığı, kent merkezlerindeki semtlere yerleşme süreci olarak tanımlanmaktadır.

Mekân veya yer, çeşitli yaklaşımlarca farklı ele alınmakla beraber geniş bir çerçeve ile 'insanı çevreden belli bir ölçüde ayıran ve içinde eylemlerini sürdürmesine elverişli olan boşluk' ve 'sınırları gözlemci(ler) tarafından algılanabilen uzay parçası' olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Varberg</span> İsveçin Halland ili, Varberg ilçesine bağlı kentsel alan (tätort)

Varberg, İsveç'in güneybatı kuşağında bulunan bir kenttir. Şehir, deniz kıyısında engebeli bir arazi üzerine kuruludur. Kent, tüm Halland bölgesinde olduğu gibi kumlu sahillere sahiptir. Varberg, bu bağlamda bölgede turistik olarak ilgi çeken yerlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hattuşa</span> Hititlerin Geç Tunç Çağı dönemindeki başkenti

Hattuşa ya da Hattuşaş, Hititler'in Geç Tunç Çağı dönemindeki başkentidir. Çorum il merkezinin 82 km güneybatısındaki Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Köy</span> bir kasabadan daha küçük olan kümelenmiş insan yerleşimi

Köy, toplumsal, ekonomik, coğrafi ve nüfus özellikleri ile şehirden ayrılan düşük nüfus yoğunluğa sahip kırsal alan birimleri olup, ekonomik olarak genelde çiftlik, hayvancılık, tarıma dayalı ve iş bölümünün gelişmediği yerleşimlerdir. Köylerde dağ, ova, yayla, orman, yaylak, kışlak gibi birimler yaygın bulunur. Köyler doğa ve tarihsel bakımından bir turizm merkezi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Perperene</span> İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kent

Perperene İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kenttir. Aşağıbey köyü, çakıl kayası mevkindedir.

Türkiye’de kentleşme, genel nitelikleri itibarıyla gelişmekte olan ülkelerin kentleşme süreçleriyle benzerlik göstermektedir.

Zafertepe Kentsel Dönüşüm ve Kentsel Tasarım Proje Alanı ve Zafertepe Gecekondu Çevresi Geliştirme Projesi olarak bilinen 1987 yılında başlayarak günümüze kadar uzanan bir kentsel dönüşüm projesidir.