İçeriğe atla

Uvs (il)

Uvs ili
Увс аймаг
Uvs ili
Uvs ili bayrağı
Bayrak
Uvs ili arması
Arma
Uvs ilinin Moğolistan'daki konumu
Uvs ilinin Moğolistan'daki konumu
Ülke Moğolistan
Kuruluş1931
Yüzölçümü
 • Toplam69585.39 km²
Nüfus
 (2014)
 • Toplam75.737
 • Yoğunluk1.1/km²
Zaman dilimiUTC+07.00 (UTC+7)
ISO 3166 koduMN-046
Resmî site
uvs.gov.mn

Uvs ili (MoğolcaУвс аймаг), Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl ülkenin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 69,585.39 km² olan ilin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 75,737'dir.[1] İl adını Moğolistan'ın en büyük gölü olan Ubsa Gölü'nden almaktadır. İlin merkezi Ulangom şehridir.

Coğrafya

Uvs ili, güneyde Hovd, batıda Bayan-Ölgii ile doğuda Zavhan illeri ve kuzeyde Rusya ile komşudur. İlin topraklarının % 60'ı dağlık bölgede ve % 40'ı Gobi yarı çölünde yer almaktadır. Uvs ilinde Dünya Mirası listesine dahil edilmiş Ubsunur Havzası bulunmaktadır.

Tarihçe

1921 Moğol Devrimi'nden sonra 21 Kasım 1925 tarihinde hükûmet tarafından bölgede Çandmani Ulın ili (Чандмань уулын аймаг; "mücevher dağı") kurulmuştur. İl ülkenin batısında, şimdiki Uvs, Hovd illeri ile Bayan-Ölgi ilinin batısını kapsamaktaydı. 1931 yılında Çandmani Ulın ili Hovd ve Dörvöd illerine ayrıldı ve 1933 yılında Dörvöd ilinin (Дөрвөд аймаг) adı Uvs olarak değiştirildi.

Demografi

2014 yılı itibarı ile Uvs ilinin nüfusu 75,737'dir.[1] Nüfusun %60'nı Dörbetler, %15'ini Bayatlar ve %15'ini Halhalar oluşturmaktadır. Ayrıca ilde Tuvalar, Hotonlar ve Kazaklar da yaşamaktadırlar.

İdari bölümler

Uvs ilinin ilçeleri

Uvs ili 19 ilçeye (сум, sum) ayrılmaktadır.[2]

Sum MoğolcaNüfus (2014)
BarunturunБаруунтуруун2 449
BuhmurunБөхмөрөн2 093
DavstДавст1 570
HovdХовд2 237
HyargasХяргас2 314
MalçinМалчин2 351
NaranbulagНаранбулаг4 021
ÖlgiyӨлгий2 147
SagilСагил2 201
TarialanТариалан3 714
TesТэс5 056
TsaganhayrhanЦагаанхайрхан2 011
TürgenТүргэн2 018
UlangomУлаангом27 849
UmnugobiӨмнөговь4 192
UndurhangayӨндөрхангай3 031
ZavhanЗавхан1 734
ZüngoviЗүүнговь2 640
ZünhangayЗүүнхангай2 104
Toplam nüfus75 737

Kaynakça

  1. ^ a b c The National Statistical Office of Mongolia, http://uvs.nso.mn/page/280 15 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ ["Аймгийн БАГИЙН Хүн ам, өрх, малын тоо төрлөөр 2014 он (Moğolca)" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2016.  Аймгийн БАГИЙН Хүн ам, өрх, малын тоо төрлөөр 2014 он (Moğolca)]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Cumhuriyeti</span> Rusya Federasyonu’nda Güney Sibiryada özerk bir Türk cumhuriyeti

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulan Batur</span> Moğolistanın başkenti

Ulan Batur, Moğolistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Moğolcada "Kızıl Bahadır" anlamına gelen şehrin eski ismi Urga'dır. 2014 yılı itibarıyla nüfusu 1,3 milyondan fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Ubsa Gölü</span>

Ubsa Gölü, Uvs Gölü, büyük bir bölümü Moğolistan'da küçük bir kısmı ise Rusya'ya bağlı Tuva Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan yüksek tuz oranına sahip bir kapalı havza gölüdür. 3.350 kilometrekarelik yüzölçümüyle Moğolistan'ın en büyük gölü olma özelliğini taşıyan göl, deniz seviyesinden 759 metre yükseklikte bulunur. Gölün kuzeydoğu ucu Moğolistan sınırlarını aşarak, Rusya Federasyonu'na dâhil olan Tuva Cumhuriyeti topraklarına girer. Çevresindeki en büyük yerleşim birimi Ulaangom kentidir. Çok sığ ve tuzlu olan bu gölün suyu binyıllar önce bölgeyi kaplayan bir tuzlu denizin kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ölgi</span>

Ölgii, Moğolistan'ın Bayan Ölgii ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir ülkenin en batısında yer almaktadır. Kent deniz seviyesinden 1710 metre yüksekliğe (rakıma) sahiptir. Şehir nüfusu 2008 yılı itibarı ile 28,496'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bayan Ölgii (il)</span> Moğolistanın batısında yer alan bir il.

Bayan-Ölgiy ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin en batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 45,704.89 km² olan ilin nüfusu 2013 yılı itibarı ile 90.404'tür. İlin merkezi Ölgiy şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Övörhangay</span>

Uvurhangay ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 62,895.33 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 101,314'tür. İlin merkezi Arvayker şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Möngün-Tayga (il)</span>

Möngün Tayga İli — Tuva Cumhuriyetinde belediye. Bölgenin idari merkezi — Mugur-Aksı.

<span class="mw-page-title-main">Duhalar</span>

Duhalar ya da Tuhalar veya Tsaatanlar, Moğolistan'ın orta kuzey bölgesindeki Hövsgöl aymağında yaşayan Türk halklarından Tuvaların 2010 yılında 282 kişilik nüfusa sahip soyu tehlike altında olan ren geyiği çobanı tengrici göçebe kabilesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayan Nur</span> Çinin İç Moğolistan Özerk Bölgesinde bulunan bir il düzeyi şehir

Bayan Nur, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehrin adı Moğolcada "zengin göl" anlamına gelmektedir. Yüzölçümü 65,788 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1,669.915'tir. Bayan Nur, 1 Aralık 2003 tarihine kadar aymak statüsünde olup bu tarihte il düzeyi şehir statüsü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hovd (şehir)</span>

Hovd, Moğolistan'ın Hovd ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir Altay Dağları'nın eteklerinde Buyant Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2007 yılı itibarı ile 28,601'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ulangom</span> Moğolistanda bir şehir

Ulangom, Moğolistan'ın Uvs Aymağı'nın merkezi olan şehirdir. Şehir Harhira Dağı'nın yamaçlarında Ubsa Gölü'nün 26 km güneybatısında eteklerinde ve Rusya sınırının 120 km güneyinde yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2008 yılı itibarı ile 22,300'dür. Şehre Ulangom Havalimanı hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tuv (il)</span>

Tuv ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, başkent Ulan Batur'un dışında yer almaktadır. Yüzölçümü 74,042.37 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 85,166'dır. İlin merkezi Zuunmod şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Hövsgöl (il)</span> Moğolistanın kuzeydoğusunda bir il

Hövsgöl ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 100,628.82 km² olan ilin nüfusu 2007 yılı itibarı ile 123,275'tir. Adını Hövsgöl Gölü'nden almaktadır. İlin merkezi Mörön şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Hovd (il)</span>

Hovd ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 76,133.38 km² olan ilin nüfusu 2015 yılı itibarı ile 81,479'dur. Adını Hovd Nehri'nden almaktadır. İlin merkezi Hovd şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Orhun (il)</span> Moğolistan kuzeyinde bir il

Orhun ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin kuzeyinde yer almaktadır. Adını Orhun Nehri'nden almakta olup 1994 yılında Bulgan ilinin bir kısmından ayrılarak il olmuştur. Yüzölçümü 76,133.38 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 90,700'tir. İlin merkezi Erdenet şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Selenge (il)</span>

Selenge ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin kuzeyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 41,152.63 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 97,585'tir. Adını Selenge Nehri'nden almaktadır. İlin merkezi Sühbatur şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Dornogobi (il)</span> Moğolistanın güneydoğusunda il

Dornogobi ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 109,472.30 km² olan ilin nüfusu 58,612'dir. İlin merkezi Saynşand şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Sühbatur (il)</span>

Sühbatur ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 82,287.15 km² olan ilin nüfusu 2009 yılı itibarı ile 54,363'tür. Adını 1921 Moğol Devrimi önderlerinden Damdin Sühbatur'dan almaktadır. İlin merkezi Barun-Urt şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Zünhara</span>

Zünhara, Moğolistan'ın Selenge ilinde bulunan bir şehirdir. Şehir ülkenin kuzeyinde yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 18,000'dir.