İçeriğe atla

Uummarmiut İnyupikçesi

Uummarmiut İnuitçesi
Uummarmiutun
Ana dili olanlarKanada (Kuzeybatı Toprakları)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Uummarmiut İnuitçesi
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-3

Uummarmiut İnyupikçesi ya da Uummarmiutça, Kanada İnyupikçesi (kendilerince Uummarmiutun, İnyupikçe Uummaġmiutun; İngilizce Uummarmiut dialect, Uummarmiutun, Canadian Iñupiaq), Kanada'da Kuzeybatı Toprakları eyaletinde Inuvialuit Settlement Region özerk bölgesindeki Inuvik ve Aklavik yörelerinde Uummarmiutlar tarafından konuşulan İnyupikçenin lehçesidir.

Ses bilgisi

Uummarmiutçada 3 ünlü bulunur:

  • Kısa ünlüler: a i u
  • Uzun ünlüler: aa ii uu
  • Diftonglar: ai ui au iu ua ia

Uummarmiutçada 19 ünsüz bulunur: ch, f, g, h, dj, k, l, ł, m, n, ñ, ng, p, q, r, ȓ, t, v, y.

Karşılaştırma

Alaska ve Kanada'daki iki İnyupik lehçesinin karşılaştırması:

Alaska İnyupikçesi[1]Kanada İnyupikçesi[2]anlamı
Uummaġmiutun Uummarmiutun Uummarmiutça
siksrik hikřik gelengi
qugruk qugřuk küçük kuğu
aaġlu arlu katil balina
amaġuq amaruq boz kurt
isuŋŋaġluk ihun’ngaq küt kuyruklu korsan martı
kaŋuq kanguq kar kazı
qunŋiq qun’ngiq rengeyiği
tiġiganniaq tiriganiaq Kutup tilkisi
umiŋmak umingmak misk sığırı

Kaynakça

  1. ^ "Interactive IñupiaQ Dictionary". 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  2. ^ Inuvialuit Settlement Region – TK Study, August 2006[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Latin alfabesi</span> Latin dilini yazmak için kullanılan alfabe

Latin alfabesi, antik Roma tarafından Eski Latince yazmak için kullanılan Latin harfleri tabanlı alfabedir. 23 harften oluşan Latin alfabesi, Latin harflerini kullanan ilk alfabedir.

<span class="mw-page-title-main">İnuit halkları</span> “İNUİT" bir halk topluluğunun ismi

İnuit halkları, Arktik bölgede, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri. Diğer kol Yupik halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">İnuitler</span> Halk

İnuitler ya da Kanada İnuitleri, Kanada'nın Kuzey Kanada denen bölümünde yaşayan İnuit kolundan Eskimo halklarının ortak adı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 30.500 kişilik nüfustan 24.500 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">İnyupikçe</span>

İnyupikçe ya da İnyupik dili, Kuzey ve Kuzeybatı Alaska'da İnyupiklerin konuştuğu İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 15.700 kişilik nüfustan 2.144 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">King Adası, Alaska</span>

King Adası, Bering Denizinde Alaska anakarasının batısında bulunan Amerika Birleşik Devletlerine bağlı ada.

<span class="mw-page-title-main">Point Hope, Alaska</span>

Point Hope, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska eyaletinin North Slope Borough ilçesine bağlı şehir.

<span class="mw-page-title-main">North Slope Borough</span> Alaska eyaletinde bölge

North Slope ili veya North Slope Borough, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Alaska North Slope denilen coğrafi bölgesinin büyük bir kısmında yer alan ve bir Eskimo halkı olan İnyupiklerlerce meskun olan bir ilsi. Borough terimi diğer eyaletlerden farklı olarak Alaska'da yaklaşık county-equivalent terimi ile benzerdir. Yönetim merkezi Barrow'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kaktovik, Alaska</span> ABDnin Alaska eyaletinde bir şehir

Kaktovik, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska eyaletinin North Slope Borough ilçesine bağlı şehir. 2000 sayımına göre nüfusu 293 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitleri</span>

Batı Kanada İnuitleri, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitçesi</span>

Batı Kanada İnuitçesi, Kanada'da Batı Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'daki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Almanya'daki şehirler listesi, 1 Ocak 2017 itibarıyla Almanya'da bulunan 2060 şehir ve ilçenin alfabetik olarak sıralanmış bir listesidir.

Uummarmiutlar ya da Kanada İnyupikleri, Kanada'da Kuzeybatı Topraklarında Mackenzie deltasında yer alan Aklavik ve Inuvik şehirlerinde yaşayan İnyupiklerin kabilesi. Kökenleri Alaska'daki Nunamiutlara dayanır. Etnik olarak “Inupiaq” olsa da Kanada’da siyasi ve idari kaygılarla Batı Kanada İnuitleri ile birlikte “Inuvialuit” adı altında toplanırlar. Batı Kanada İnuitleri içinde Siglitler ile birlikte “Mackenzie Deltası İnuitleri” kültür grubunu oluştururlar. Yerli Siglit halkıyla göçmen Uummarmiut halkı arasında başlangıçta oluşan soğukluk ve düşmanlık zamanla yumuşamış ve bugün karşılıklı evliliklerle kültür birlikteliği pekişmiştir. Yine de Uummarmiutlar Siglitlerle aynı dili değil Alaska'daki İnyupiklerle aynı dili konuşurlar.

Inuit Tapiriit Kanatami, Kanada'da Inuit Nunaat ortak adıyla da anılan dört bölgede yaşayan 50.400 nüfuslu İnuitlerin kâr amacı gütmeyen organizasyonu. Tagak Curley tarafından 1971 yılında Inuit Tapirisat of Canada adı altında kurulmuştur. Merkezi Ottawa'da bulunur.

Çupikçe ya da Chevak Çupikçesi, Alaska'da, Chevak ile Hooper Bay yöresinde Çupiklerin konuştuğu Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili olan Yupikçenin bir lehçesi. Nunivak Çupikçesi gibi bu da Yupikçenin y sesine karşılık ç sesini kullanmasıyla belirginleşir.

Siglit İnuitçesi ya da Siglitçe, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları eyaletinde Inuvialuit Settlement Region özerk bölgesindeki Paulatuk, Sachs Harbour and Tuktoyaktuk yörelerinde Batı Kanada İnuitlerinden Siglit İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin ana lehçesidir.

Siglit İnuitleri ya da Siglitler, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları eyaletinde Inuvialuit Settlement Region özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı. Alaska'daki Nunamiutlar kabilesinden bir asır önce ayrılıp Kanada'ya Siglit bölgesine göç eden İnyupiklerden olan Uummarmiutlar ile evlilik yapmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq</span>

Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq ya da Inuvialuit Settlement Region veya région désignée des Inuvialuit, Kanada'nın Kuzey Kanada bölgesinde çoğu Kuzeybatı Toprakları'nda birazı da Yukon Toprakları'nın Yukon North Slope kısmında, 1984 yılında imzalanan Inuvialuit Final Agreement gereği kurulan Batı Kanada İnuitlerinin yönetim alanı. 1986 yılında yasa gereği kurulan Inuvialuit Regional Corporation bölgedeki İnuvialuitlerin çıkarını koruyan ve bölge yönetimini denetleyen sorumlu kuruluştur. Inuit Tapiriit Kanatami tarafından temsil edilen Kanada İnuit Topraklarının en batısını içerir ve 906.430 km² alanı kaplar. Bu alan büyük ölçüde ağaç hattının kuzeyinde kalan çorak topraklardır. Bölge birkaç alt bölgeye ayrılır: Beaufort Denizi, Mackenzie Nehri Deltası, "Yukon North Slope", Kuzeybatı Toprakları'nın kuzeybatı kısmı ve batı Kanada Arktik Adaları

<span class="mw-page-title-main">İnuvik</span>

İnuvik ya da Inuvik, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nda İnuvik Bölgesi'nin yönetim merkezi olan kasaba. Hem Eskimoların Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq bölgesine hem de Kızılderililerin Gwich'in Settlement Area bölgesine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Aklavik</span>

Aklavik, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nın İnuvik Bölgesi'nde mezra. Hem Eskimoların Inuvialuit Nunangit Sannaiqtuaq bölgesine hem de Kızılderililerin Gwich'in Settlement Area bölgesine aittir.