İçeriğe atla

Utkuhiksalik İnuitçesi

Utkuhiksalik İnuitçesi
ᐅᑦᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᐅᑎᑐᑦ Utkuhiksalingmiutitut
Ana dili olanlarKanada (Nunavut)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Utkuhiksalik İnuitçesi
Yazı sistemiİnuit hece yazısı
Dil kodları
ISO 639-3

Utkuhiksalik İnuitçesi (kendilerince ᐅᑦᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᐅᑎᑐᑦ Utkuhiksalingmiutitut; İngilizce Utkuhiksalik,[2] Utkuhikhalik,[3] Utkuhikhaliq,[4] Utkuhiksalingmiutitut,[5][6] Utkuhiksalingmiutut,[5] Utkuhiksalingmiut Inuktitut,[6] Utku,[7] Gjoa Haven dialect[8]), Kanada'da Nunavut bölgesinde Batı Kanada İnuitlerinden Utkuhiksalik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır. Eskiden Nunavut'taki Utkuhiksalik (Uᑦᑯᓯᒃᓴᓕᒃ Chantrey Inlet) bölgesinde konuşulurken, şimdi Kanada anakarasındaki Uqsuqtuuq (ya da Uqšuqtuuq ᐅᖅᓱᖅᑑᖅ Gjoa Haven) ve Qamani'tuaq (ᖃᒪᓂ‛ᑐᐊᖅ Baker Lake) yörelerinde konuşulmaktadır.

Karşılaştırma

Utkuhiksalik İnuitçesi Nattilik İnuitçesine benzer. Her iki alt lehçenin karşılaştırması:[2]

  • Utkuhiksalik ařgaq 'el' (Nattilik ažgak)
  • Utkuhiksalik aqiřgiq 'kar kekliği' (Nattilik aqigžeq)
  • Utkuhiksalik ipřit 'sen' (Nattilik ižvit)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  2. ^ a b Carrie J. Dyck et Jean L. Briggs 10 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Historical antecedents of /h/, /s/, /j/ and /ř/ in Utkuhiksalik (Inuktitut)", Études/Inuit/Studies, vol. 29, n° 1-2, 2005, p. 307-340.
  3. ^ "Iñuvialuktun/Inuvialuktun/Inuinnaqtun". languagegeek.com. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2011. 
  4. ^ Dorais, L.-J. (1990), Inuit uqausiqatigiit. Inuit languages and dialects. Arctic College: Iqaluit.
  5. ^ a b Briggs, J. L. (1970), Never in anger. Portrait of an Eskimo family. Harvard University Press.
  6. ^ a b "Utkuhiksalingmiut Inuktitut Dictionary Project ᑐᑭᕐᑲᖅᑐᑦ ᐅᑦᑯᓯᒃᓴᓕᖕᒥᐅᑦ ᐅᕐᑲᐅᓯᖕᒋᑦ". 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 
  7. ^ Spreng, Bettina (2012). "Viewpoint Aspect in Inuktitut: The Syntax and Semantics of Antipassives" (PDF). languagegeek.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2012. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnuit halkları</span> “İNUİT" bir halk topluluğunun ismi

İnuit halkları, Arktik bölgede, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri. Diğer kol Yupik halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">İnuitler</span> Halk

İnuitler ya da Kanada İnuitleri, Kanada'nın Kuzey Kanada denen bölümünde yaşayan İnuit kolundan Eskimo halklarının ortak adı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 30.500 kişilik nüfustan 24.500 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitleri</span>

Batı Kanada İnuitleri, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitçesi</span>

Batı Kanada İnuitçesi, Kanada'da Batı Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kanada İnuitçesi</span>

Doğu Kanada İnuitçesi, Kanada'da Doğu Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Aivilik İnuitçesi</span>

Aivilik İnuitçesi, Kanada'nın Nunavut bölgesinde ᓴᒡᓕᖅ, ᐃᒡᓗᓪᓕᒑᕐᔪᒃ ve ᑲᖏᖅᖠᓂᖅ şehirlerinde Aivilik İnuitleri tarafından konuşulan Doğu Kanada İnuitçesinin Kivalliq-Aivilik grubundan lehçesi.

<span class="mw-page-title-main">Kivalliq-Aivilik İnuitçesi</span>

Kivalliq-Aivilik , Kanada'nın Nunavut bölgesinde konuşulan Kivalliq İnuitçesi ile Aivilik İnuitçesinin oluşturduğu lehçe birliği.

<span class="mw-page-title-main">Kivalliq İnuitçesi</span>

Kivalliq İnuitçesi, Kanada Nunavut'ta Kivalliq Bölgesinde yaşayan Kivalliq İnuitleri tarafından konuşulan Doğu Kanada İnuitçesi içinde Kivalliq-Aivilik grubunun lehçesi. Batı Kanada İnuitçesine yakınlaşan yönleri bulunur ve bazen onun lehçesi olarak da sınıflandırılır.

Natsilik İnuitçesi ya da Netsilik İnuitçesi, Kanada'da Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden Natsilik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılsa da yazı dili değil konuşma dilidir. Nunavut'taki resmi diller arasında yer almaz.

Nattilik İnuitçesi ya da Asıl Natsilik İnuitçesi, Kanada'da Nunavut bölgesindeki Nattilik yöresinde, Taloyoak ve Repulse Bay civarında Batı Kanada İnuitlerinden Nattilik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnuinnaq İnuitçesi</span>

İnuinnaq İnuitçesi ya da İnuinnait İnuitçesi, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden İnuinnait İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve Kuzeybatı Topraklarında Latin alfabesi ile Nunavut'ta İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır. Kuzeybatı Topraklarının 11 resmî dilinden ve Nunavut'ta ise 4 resmî dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nunavik İnuitçesi</span>

Nunavik İnuitçesi ya da Nunavimmiut İnuitçesi, Kanada'da Québec eyaletinin özerk Nunavik ilçesi ile Nunavut eyaletinin Sanikiluaq adasında yaşayan Nunavik İnuitleri (Nunavimmiut) tarafından konuşulan Doğu Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir. Nunavik-Labrador lehçe grubunda sınıflandırılır. Kanada 2001 nüfus sayımına göre Nunavik'teki 12.000 kişilik etnik nüfustan % 90 kadarı ana dillerini konuşabiliyor. İnuit hece yazısı ile yazılır. Güney Qikiqtaaluk (Baffin) İnuitçesine benzer. Fakat, idari olarak Nunavut'tan ayrı olması ayrışmayı körüklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Qikiqtaaluk İnuitçesi</span>

Qikiqtaaluk İnuitçesi ya da Baffin İnuitçesi, Kanada'nın Nunavut bölgesinde Baffin Adası başta olmak üzere Qikiqtaaluk Bölgesinde konuşulan Kuzey Qikiqtaaluk İnuitçesi ile Güney Qikiqtaaluk İnuitçesinin oluşturduğu lehçe birliği.

Utku, yengi anlamına gelen Türkçe sözcüktür. Şu anlamlara da gelebilir:

Arviligjuaq İnuitçesi, Kanada'da Nunavut bölgesinde Kugaaruk yöresinde Batı Kanada İnuitlerinden Arviligjuarmiut (ᐊᕐᕕᓕᒡᔪᐊᕐᒥᐅᑦ) İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir. LINGUIST List Arviligjuaq adını alternatif ad olarak aynı lehçenin Nattilik İnuitçesi alt lehçesinin (ikt-net) sinonimi sayar.

<span class="mw-page-title-main">Rengeyiği İnuitleri</span>

Rengeyiği İnuitleri ya da Rengeyiği Eskimoları, Kanada anakarasının doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında Nunavut bölgesinin Kivalliq Bölgesi denen kısmında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı ve Kivalliq İnuitleri ile Utkuhiksalik İnuitlerinin oluşturduğu kültür grubu. Merkezi Kanada İnuitleri üst kültür grubunda ele alınırlar. Batı Kanada İnuitçesi içindeki Utkuhiksalik İnuitçesi lehçesini konuşanlar hariç diğerleri Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan Kivalliq İnuitçesi konuşurlar. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir. "Caribou Eskimo" adını ilk kez Danimarkalı Kutup kâşifi ve antropolog Knud Rasmussen beşinci Thule keşif gezisinde (1921-24) kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Taloyoak</span>

Taloyoak ya da Talurjuaq veya 1 Temmuz 1992 öncesinde Spence Bay, Kanada'nın Nunavut bölgesinin Kitikmeot Bölgesi'nde Boothia Yarımadası'nda kurulu mezra. Yöre Natsilik İnuitleri grubundan Nattilik İnuitçesi lehçesini konuşan Nattilik İnuitlerinin toprağıdır. 2006 sayımına göre nüfusu 809 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî Kanada İnuitleri</span>

Merkezi Kanada İnuitleri ya da Merkezî İnuitler veya Merkezi Eskimolar, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut topraklarında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo kültür grubu.

<span class="mw-page-title-main">Gjoa Haven</span>

Gjoa Haven ya da Uqsuqtuuq, Kanada'nın Nunavut topraklarının Kitikmeot Bölgesi'nde King William Adası üzerinde kurulu tek mezra. Yöre Natsilik İnuitlerinin toprağıdır. 2011 sayımına göre nüfusu 1.279 kişidir.