İçeriğe atla

Usame bin Ladin'in Abbottabad'daki kompleksi

Koordinatlar: 34°10′10″K 73°14′33″D / 34.16944°K 73.24250°D / 34.16944; 73.24250

Usame bin Ladin'in Abbottabad'daki kompleksi
Kompleksin 4 Mayıs 2011'de çekilen fotoğrafı
Pakistan üzerinde kompleks
kompleks
kompleks
Bin Ladin'nin Abbottabad'da saklandığı yerin konumu
Harita
Genel bilgiler
KonumBilal Town, Abbottabad, Hayber Pahtunhva, Pakistan
Koordinatlar34°10′10″K 73°14′33″D / 34.16944°K 73.24250°D / 34.16944; 73.24250
Başlama2004
Tamamlanma2005
Yıkılma26 Şubat 2012
Teknik ayrıntılar
Zemin alanı3.500 m
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Muhammed Yunus
Baş müteahhitNur Muhammed

Usame bin Ladin, yerel halk tarafından Veziristan Konağı (Urduca: وزیرستان حویلی - Veziristan Haveli) olarak da bilinen ve Pakistan'ın Hayber Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrine bağlı Bilal Town'da yer alan ve çeşitli yapılardan oluşan bir komplekste bir dönem gizli bir şekilde yaşamıştı. Kompleks, Pakistan Harp Akademisinin yaklaşık 1,3 km güneybatısında, toprak bir yolun sonunda bulunmaktaydı.

Bin Ladin; Pakistanlı bir istihbarat görevlisinin ifadesine göre Ocak 2006'da, eşlerinden biri olan Emel Ahmed Abdülfettah'ın yakalandıktan sonra Pakistanlı yetkililerce yapılan sorgulamasındaki ifadesine göre ise 2005'te burada yaşamaya başlamıştı. Üç katlı bir ana yapının bulunduğu kompleksin etrafı beton duvarlar ve bu duvarların üzerine çekilen dikenli tellerle çevriliydi. Giriş kısmında metal bir güvenlik kapısının yer aldığı komplekste çeşitli hayvanlar ile bir sebze bahçesi de bulunuyordu. Bin Ladin'in kuryeliğini yapan Ebu Ahmed el-Kuveyti'nin varlığını ve konumunu tespit eden Amerikalı istihbaratçılar, bu sayede Ağustos 2010'da komplekse ulaştı. Yapılan gözlem ve incelemeler sonucunda komplekste bin Ladin'in kalma ihtimalinin yüksek olduğu tespit edildi. 2011'de, 1 Mayıs'ı 2 Mayıs'a bağlayan gece Amerikan kuvvetlerince komplekse yapılan ve Neptün Mızrağı Harekâtı olarak adlandırılan baskında, bin Ladin'in yanı sıra komplekste yaşayan dört kişi öldürüldü. Harekât sonrasında kullanılmayan ve Pakistan polisi tarafından korunan kompleks, Şubat 2012'de Pakistanlı yetkililer tarafından yıkıldı.

Kuryenin tespiti ve kompleksin bulunması

Ayrıca bakınız: Usame bin Ladin'in aranması

Usame bin Ladin'in kuryeliğini yapan Ebu Ahmed el-Kuveyti ile ilgili ilk bulgulara, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan el-Kaide yöneticisi Hasan Gül'ün 2004 yılında verdiği bilgiler doğrultusunda ulaşıldı.[1] El-Kuveyti'nin varlığını ve konumunu tespit eden Amerikalı istihbarat yetkilileri, Kuveyt'te yaşayan ailesiyle yaptığı telefon ve e-posta görüşmelerini izleyerek kuryenin Pakistan'ın kuzeyinde olduğu belirledi.[2][3] Bir yıl kadar kullanmadığı SIM kartı Temmuz 2010'da, farklı kaynaklara göre Peşaver'de[3][4] veya Abbottabad'da[5] tekrar kullanarak gerçekleştirdiği telefon görüşmesiyle birlikte kendisinin Abbottabad'da, çevresi yüksek duvarlarla çevrili bir komplekste kaldığı tespit edildi. El-Kuveyti'yi bir süre gözlem altında tutan yetkililer, uydu görüntüleri ve çeşitli istihbarat verilerini de değerlendirerek Ağustos 2010 itibarıyla bu komplekste bin Ladin'in kalma ihtimalini yüksek olarak belirlediler.[6][7] CIA, uydu görüntüleri ve istihbarat raporlarını kullanarak Abbottabad'daki komplekste yaşayan kişilerin kimliğini belirlemeye çalıştı. Eylül 2010'da yapının önemli birini saklamak için inşa edildiği kararına varılırken, bu önemli kişinin bin Ladin olabileceği üzerinde duruldu.[7][8] Yetkililerin tahminine göre bin Ladin burada en genç karısı ve ailesiyle birlikte yaşamaktaydı.[7]

Geçmişi

Kompleksin bulunduğu arazinin, kompleksin inşasından önceki (2004) ve sonraki (2011) uydu görüntüleri

Gulf News'te yayınlanan bir haberde yer alan üst düzey bir istihbarat yetkilisinin açıklamasına göre kompleks, daha önceleri Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından güvenli ev olarak kullanılmıştı.[9] Aynı haberde başka bir yetkili, bu ev olmasa da evin üzerinde bulunduğu kompleks veya bölgenin ISI tarafından kullanıldığını öne sürmüştü.[9] BBC News'teki bir haberde yer verilen bir ISI yetkilisinin açıklamalarına göre; hâlâ inşa hâlinde olan komplekse, Ebu Ferec el-Libi'nin burada olduğu şüphesiyle 2003 yılında ISI tarafından bir baskın düzenlenmiş ve bu tarihten sonra kompleksin artık takip listesinde olmadığı belirtilmişti.[10] Bir güvenlik görevlisinin The New York Times'ta yer alan ifadesine göre bina 2004 yılında tamamlanmıştı. Aynı haberde, kendi arazisini de aynı yıl satın aldığını belirten civarda yaşayan birisi de arazinin satın alınma ve binanın tamamlanma tarihini 2004 olarak verirken; bir güvenlik görevlisinin de binanın 2004'te tamamlandığı yönündeki sözleri de yer almıştı.[11] Associated Press tarafından yayınlanan resmî tapu belgelerine göre kompleksin bulunduğu arazinin parselleri 2004-2005 yılları arasındaki dört farklı dönemde, Muhammed Erşad (gerçek adı İbrahim Said Ahmed olan kuryenin tanındığı adlardan biri) adına düzenlenmiş sahte bir kimlik ve adres kullanan kişi tarafından yaklaşık $48.000 karşılığında alınmıştı.[12][13]

Associated Press'e konuşan Gazi Mehfuz ül-Hak, kompleksin bulunduğu arazideki parselleri 2005'te Erşad Han adlı birine sattığını söyledi.[12] Erşad Han'ın araziyi "bir amca" için aldığını söylediğini ifade eden ül-Hak, araziyi satması sonrasında kendisiyle birkaç kez karşılaştığını ve "araziniz artık çok değerli" dediğini belirtti.[12] Tapu belgelerine göre arazideki diğer iki parseli Kasım 2004'te alan Muhammed Erşad, parsellerin sahibi Rece İmtiyaz Ahmed'in ifadesine göre, bahsi geçen arazileri bir aracı kullanarak almıştı.[12] The Sun'a konuşan Pakistanlı bir istihbarat görevlisi, "elde ettikleri istihbarat verilerine göre bin Ladin'in komplekse ilk kez 6 Ocak 2006'da giriş yaptığına tamamıyla inandıklarını" söyledi.[14] Abbottabad Komisyonunun oluşturduğu raporda, komplekste yakalanan kadınların Pakistanlı güvenlik güçlerince yapılan sorgulanmalarına yer verilmekteydi. Buradaki ifadelerinde kadınlar, 2005 yılından beri bin Ladin ile birlikte burada yaşadıklarını söylemişlerdi.[15]

Neptün Mızrağı Harekâtı, sonrası ve yıkımı

Ana madde: Usame bin Ladin'in ölümü

2011'in 1 Mayıs'ını 2 Mayıs'a bağlayan gece Amerikan özel kuvvetlerine bağlı iki düzine harekâtçı tarafından gerçekleştirilen ve Neptün Mızrağı Harekâtı olarak adlandırılan komplekse düzenlenen baskında; Usame bin Ladin'in yanı sıra bin Ladin'in oğlu Halid, Ebu Ahmed el-Kuveyti, Ebu Ahmed el-Kuveyti'nin kardeşi Ebrar ve Ebrar'ın karısı Büşra öldürüldü.[16] Amerikalı yetkililer tarafından yapılan açıklamada harekâtta, evde bulunan on sabit disk, çeşitli belgeler, DVD'ler, yüze yakın USB bellek, iki düzine cep telefonu ve elektronik ekipmanlar ele geçirildiği belirtildi.[17][18][19] Pakistan tarafının baskından haberi olmazken,[16] Amerikan kuvvetlerinin bölgeden ayrılması sonrasında önce kompleksin bulunduğu bölgeye giden orduya bağlı birimler, daha sonra ise polis kompleksin güvenliğini sağladı.[20] Baskın sırasında acil iniş gerçekleştiren ve kullanılan teknolojinin açığa çıkmaması için harekâtçılar tarafından kurulan patlayıcılarla patlatılan Amerikan kuvvetlerine ait Sikorsky UH-60 Black Hawk helikopterin kompleks içinde kalan kısımları ise bir süre sonra kaldırıldı.[16][21] Baskının ardından içeride çekilen bazı fotoğraflar ile bir video ABC News tarafından,[22] baskında öldürülen erkeklerin fotoğrafları da dahil olmak üzere farklı fotoğraflar da Reuters tarafından kamuoyuyla paylaşıldı.[23]

Harekât sonrasında kullanılmayan ve polis tarafından korunan kompleks, 25 Şubat 2012 akşamında başlayan işlemler sonrasında Pakistanlı yetkililer tarafından yıkıldı.[24][25] Yıkıma harekâttan hemen sonra karar verildiği, Pakistan hükûmetinin ABD güçlerinin operasyonunu soruşturma amacıyla bir yargı komisyonu kurmasıyla yıkımdan vazgeçildiği ifade edildi.[24] Pakistan hükûmetinden yıkım sebebi hakkında resmî bir açıklama gelmedi.[26] Pakistanlı bir yetkili, yargı komisyonunun işini büyük oranda tamamlaması ve herhangi bir soruşturma için binaya ihtiyaç duyulmaması nedeniyle binanın yıkılmasına karar verildiğini belirtti.[24] Medyada ise kompleksin Pakistan askeriyesi ve istihbaratı için bir zayıflık veya utanç sembolü olduğu, bir el-Kaide tapınağı hâline gelmesinden çekinildiği ve operasyon sonrasında Abbottabad'daki yerel halkın bölgedeki sıkı güvenlik önlemlerinden şikayet etmesi gibi sebeplerle yıkıldığı söylendi.[26]

Mimarisi

Kompleksin yerleşim planı

Üç katlı kompleks, toprak bir yolun sonunda ve Abbottabad şehir merkezinin yaklaşık 4 km kuzeydoğusunda, Bilal Town adlı kasabada bulunuyordu.[8][27][28] Kompleksin 1,3 km kadar kuzeydoğusunda ise Pakistan Harp Akademisi yer almaktaydı.[29] Aralık 2011'de yayınlanan evin orijinal planlarında evin inşasının Modern Associates adlı firma tarafından gerçekleştirildiği belirtilmekteydi. İki ortağın işlettiği firmanın ortaklarından biri olan Cüneyd Yunus, planın babası Muhammed tarafından çizildiğini söylemişti. Başlangıçta ev iki katlı planlanmış, üçüncü kat ise kaçak olarak çıkılmıştı.[30] İnşaat, Nur Muhammed adlı müteahhidin yönetiminde gerçekleştirildi.[31] Amerikalı yetkililer kompleksin tahmini değerini $1 milyon olarak gösterirken, yerel emlak firmaları en fazla $250.000 değer biçmişti.[32][33]

Yaklaşık 3.500 m2 alana yayılan[34] kompleksi çevreleyen beton duvarın yüksekliği 3,7-5,5 m arasında değişmekteydi ve üst kısmına dikenli tel çekilmişti.[7][8] Komplekse giriş yapılan ana metal kapı, her iki yanında duvarların yer aldığı bir koridora çıkıyordu. Sağ tarafta, ürün yetiştirilen bahçe ile toplanan ürünlerin konulduğu kulübenin de yer aldığı alan vardı. Komplekste ayrıca hayvanların yaşadığı ayrı bir bölge de bulunuyordu. Koridorun sonunda yer alan ikinci bir metal kapının ardında; yatak odası, banyo, mutfak ve kilerden oluşan ve duvarlarla çevrili ana binanın bulunduğu alandan metal bir kapıyla ayrılan tek katlı misafirhanenin bulunduğu bölgede bir de garaj yer almaktaydı.[7][35] Kompleksin içindeki üç katlı ana binanın çevresi ayrı bir duvarla çevrelenmişti ve misafirhaneden açılan metal bir kapıdan geçilerek bu bölgeye giriş yapılmaktaydı. Ana binanın bulunduğu bölümün avlusunda dört bir yanında pencere bulunan bir odadan oluşan küçük bir yapı, bu yapının yanında ise su deposu ile ekmek fırını vardı.[35]

Aralık 2011'de yayınlanan ve iki katlı olarak görülen ana yapının orijinal planlarında zemin katta dört oda, üç banyo, bir mutfak ve bir kiler, ikinci katta ise dörder banyo ve oda vardı.[36] İkinci ve üçüncü katlarda birer balkon bulunurken, üçüncü kattaki balkonun etrafı 2,1 m yüksekliğindeki duvarla çevrelenmişti.[7][35] Üçüncü kattaki pencereler opaktı.[37] Evin yola bakan cephesinde herhangi bir pencere yoktu.[7] Teras kısmında dikdörtgen şeklinde, yaklaşık 2,13 m yüksekliğinde bir güvenlik duvarı vardı.[37]

Komplekste yaşam

Kompleksin duvarları ve ana binanın görünümü

Yerel halk yapıyı, sahiplerinin Veziristan'dan olduğunu düşündükleri için "Veziristan Konağı" olarak biliyordu.[38] Neptün Mızrağı Harekâtı sırasında komplekste Usame bin Ladin; Hayriye Sabar, Siham Sabar ve Emel Ahmed Abdülfettah adlarındaki üç eşi ile birlikte yaşıyordu.[39] Bin Ladin'in Siham Sabar ile Halid isimli oğlu,[39] Meryem ve Sümeyye isimli kızları;[39] Emel ile Safiye,[39] Zeyneb[40] ve Asiye[40] isimli kızları, Hüseyin[41] ve İbrahim[40] isimli erkek; Abdullah ile Hamza isimli erkek ve Fatma adındaki kız ile adı açıklanmayan bir torunu[42][43][44] bulunmaktaydı. Bin Ladin ailesi dışında komplekste Ebrar ve karısı Büşra; İbrahim ve karısı Meryem ile çiftin Abdürrahman ve Halid adlarındaki oğulları ile Rahime adlı kızı ve adı bilinmeyen bir çocuğu olmak üzere toplam 24 kişiye rastlanmıştı.[45][46] Kompleksin misafirhane kısmı ile ana binanın zemin katında Ebrar ve İbrahim kardeşler ile aileleri, ana binanın ikinci katında bin Ladin'in yaşça büyük iki eşi, çocukları ve torunları, üçüncü katında ise bin Ladin ile en genç eşi Emel kalmaktaydı.[35][37]

Gerekli izinleri aldıktan sonra Şubat 2012'de eve giren CNN muhabiri Peter Bergen, bin Ladin'in yatak odasında Just for Men marka siyah saç boyası ile ampisilin, ibuprofen, Nestlé enerji glukoz bantları, Amplicox (penisilin) ve Spasler P şurup (spazm çözücü) gibi ilaçlar bulduğunu yazdı.[35] NBC News'te yayınlanan bir haberde ise Pakistanlı yetkililerin komplekste peptik ülser ilacı, gabapentin (nörolojik bozuklukların tedavisi için), ampisilin (antibiyotik), Natrilix (yüksek tansiyon ilacı), Grucid (gastrit ve reflü tedavisinde kullanılan bir tür omeprazol), Avena şurubu (beyaz yulaftan elde edilen, yapay tatlandırıcı veya cinsel güç arttırıcı olarak kullanılan doğal bileşen), NIFIM (antibiyotik), Tixylix (öksürük ve nezle şurubu), Brufen (ağrı kesici olarak kullanılan ibuprofen) ve Dettol (antiseptik) bulduğu belirtildi.[47] Üçüncü kattaki bin Ladin'in yatak odasının yanında bir çalışma odası, alaturka tuvalet ve mutfak da vardı.[35][37] Evdeki yataklar kontrplak yığınları üzerine konulmuştu.[35][37]

Komplekste İnternet ve telefon hattı bulunmuyordu.[48] İçeridekiler, komşu evlerdekilerin yaptığı gibi çöplerini toplanması için dışarı bırakmak yerine yakmaktaydı.[27]

Kompleks yakınlarında yer alan bir market sahibi, evden gelenlerin 10 kişilik yiyecek alışverişi yaptığını, her zaman en iyi markalardan aldıklarını ve ödemeyi nakit yaptıklarını söyledi.[49] Harekât sonrasında Pakistanlı yetkililer evde hurma, kuru yemiş, yumurta, zeytinyağı ve kurutulmuş et gibi gıdalar buldu.[50] Öte yandan kompleks içerisinde bir sebze bahçesi ile tavşanlar, bal arıları[35] tavuklar ve bir inek vardı.[50] Yakınlarda yaşayan ve çiftçilikle uğraşan bir kişi kompleksteki sebze bahçesinin hasatını gerçekleştirmekteydi.[50]

Abbottabad Komisyonu Raporu'nda bin Ladin'in eşlerinin; eve Ebrar ve İbrahim dışında hiç kimsenin girmediğini, bin Ladin ailesi ile Ebrar ve İbrahim'in ailelerinin herhangi bir yakınlık kurmadığını, çocukların birlikte oynamadığını ifade ettiği belirtilmekteydi.[15]

The New York Times'ta yayınlanan haberde evin yakınlarında yaşayan bir kadın, evde yaşayan kadınların başkalarıyla sosyalleşmediğini, diğer evleri ziyaret etmediğini, yalnızca kendilerine eşlik eden eşleriyle birlikte ve arabayla dışarı çıktıklarını ifade etti.[11] Yine komşuların ifadelerine göre evdekiler namaz kılmak için camiye gitmekte ve bölgedeki cenaze törenlerine katılmaktaydı.[11] Başka bir komşu ise çocukların toplarının oyun oynarken zaman zaman kompleksin bahçesine kaçtığını ve içeridekilerin topu geri vermek yerine çocuklara 50 rupi verdiğini ifade etmişti.[11] Bölgede çocuk felci aşısı dağıtımı yapan bir kadın, komplekste yaşayan birine aşıyı verdiği sırada içeride park hâlinde birkaç SUV gördüğünü söyledi.[51]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Rozen, Laura (4 Mayıs 2011). "The courier: the multiple identities of the man who led U.S. to bin Laden" (İngilizce). Yahoo! News. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  2. ^ Isikoff, Michael (4 Mayıs 2011). "How profile of bin Laden courier led CIA to its target". Today (İngilizce). Washington, DC. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  3. ^ a b "Behind the Hunt for Bin Laden". The New York Times (İngilizce). 2 Mayıs 2011. 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  4. ^ Woodward, Bob (6 Mayıs 2011). "Death of Osama bin Laden: Phone call pointed U.S. to compound — and to 'the pacer'". The Washington Post (İngilizce). 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  5. ^ Cole, Matthew (19 Mayıs 2011). "U.S. Will Not Pay $25 Million Osama Bin Laden Reward, Say Officials" (İngilizce). ABC News. 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  6. ^ Mazzetti, Mark; Cooper, Helene (2 Mayıs 2011). "Detective Work on Courier Led to Breakthrough on Bin Laden". The New York Times (İngilizce). 10 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  7. ^ a b c d e f g Dedman, Bill. "How the U.S. tracked couriers to elaborate bin Laden compound" (İngilizce). MSNBC. 2 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  8. ^ a b c Mazzetti, Mark; Cooper, Helene (2 Mayıs 2011). "Detective Work on Courier Led to Breakthrough on Bin Laden". The New York Times (İngilizce). 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  9. ^ a b Ahmed, Eşfak (3 Mayıs 2011). "Bin Laden compound in Pakistan was once an ISI safe house" (İngilizce). Gulf News. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  10. ^ Bennett-Jones, Owen (3 Mayıs 2011). "Bin Laden: Pakistan intelligence agency admits failures" (İngilizce). BBC News. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  11. ^ a b c d Gall, Carlotta (3 Mayıs 2011). "Behind High Walls, Model Neighbors Were Harboring a Fugitive". The New York Times (İngilizce). Abbottabad. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  12. ^ a b c d Toosi, Nahal; Khan, Zarar (4 Mayıs 2011). "Property records give new insights into bin Laden". Business Week (İngilizce). Abbottabad. 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  13. ^ "Osama lived in Haripur before moving to Abbottabad". Dawn (İngilizce). 7 Mayıs 2011. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  14. ^ Parker, Nick (5 Mayıs 2011). "I was brickie for Bin Laden...but only knew him as The Master". The Sun (İngilizce). 13 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2018. 
  15. ^ a b Coll, Steve (10 Temmuz 2013). "The Women in Abbottabad: What Pakistan Learned". The New Yorker (İngilizce). 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2015. 
  16. ^ a b c Schmidle, Nicholas (8 Ağustos 2011). "Getting Bin Laden". The New Yorker (İngilizce). 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  17. ^ Allen, Mike (2 Mayıs 2011). "Osama bin Laden raid yields trove of computer data". Politico (İngilizce). 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  18. ^ Goldman, Adam; Brummitt, Chris (2 Mayıs 2011). "Bin Laden's demise: Long pursuit, burst of gunfire" (İngilizce). Yahoo! News. Associated Press. 6 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  19. ^ Hayes, Stephen F. (15 Eylül 2014). "Al Qaeda Wasn't 'on the Run'". The Weekly Standard (İngilizce). 20 (1). 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  20. ^ "Bin Laden house handed over to police". Herald Sun (İngilizce). Australian Associated Press. 3 Mayıs 2011. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2019. 
  21. ^ Greenhill, Sam; Williams, David; Hussain, Imtiaz (3 Mayıs 2011). "How a 40-minute raid ended ten years of defiance, as American troops' head cameras relayed every detail to the President" (İngilizce). MailOnline. 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  22. ^ Villarreal, Yvonne; Collins, Scott (3 Mayıs 2011). "ABC News beats others with Osama bin Laden photos and video". Los Angeles Times (İngilizce). 17 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  23. ^ "Osama bin Laden compound in Abbottabad - in pictures". The Guardian (İngilizce). 4 Mayıs 2011. 11 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  24. ^ a b c "Osama Bin Laden compound demolished in Pakistan" (İngilizce). BBC News. 27 Şubat 2012. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  25. ^ Ladd, Trevor J. (27 Şubat 2012). "Osama Bin Laden's Pakistani Compound Demolished" (İngilizce). ABC News. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  26. ^ a b "4 reasons Pakistan demolished bin Laden's compound". The Week (İngilizce). 27 Şubat 2012. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  27. ^ a b Zengerle, Patricia; Bull, Alister (2 Mayıs 2011). "Bin Laden was found at luxurious Pakistan compound" (İngilizce). Reuters. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  28. ^ Myers, Steven Lee; Bumiller, Elisabeth (2 Mayıs 2011). "Obama Calls World 'Safer' After Pakistan Raid". The New York Times (İngilizce). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  29. ^ Sherwell, Philip (7 Mayıs 2011). "Osama bin Laden killed: Behind the scenes of the deadly raid". The Daily Telegraph (İngilizce). Londra. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  30. ^ Buncombe, Andrew (20 Aralık 2011). "The actual plans for Bin Laden's "pucca" house". The Independent (İngilizce). 3 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2015. 
  31. ^ Nelson, Dean; Crilly, Crilly (8 Mayıs 2011). "Osama bin Laden killed: Hidden in plain sight". The Daily Telegraph (İngilizce). Çak Şah Muhammed ve İslamabad. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  32. ^ Bevan, Rob (26 Mayıs 2011). "Abbottabad, Pakistan – The presence of Bin Laden's hideout creates a dilemma for Pakistan". The Architectural Review (İngilizce). 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  33. ^ Walsh, Declan (4 Mayıs 2011). "Osama bin Laden hideout 'worth far less than US claimed'". The Guardian (İngilizce). Abbottabad. 31 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  34. ^ Griswold, Eliza (16 Mayıs 2011). "House tour". The New Yorker (İngilizce). 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  35. ^ a b c d e f g h Bergen, Peter (3 Mayıs 2012). "A visit to Osama bin Laden's lair" (İngilizce). CNN. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  36. ^ "The house without living room" (İngilizce). Deconcrete. 7 Mart 2012. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  37. ^ a b c d e Rawlings, Nate (27 Nisan 2012). "Last Stand in Abbottabad: The Untold Story of Osama bin Laden's Hideout". Time (İngilizce). 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2015. 
  38. ^ "Osama mansion was called Waziristan Haveli" (İngilizce). Indo-Asian News Service. 3 Mayıs 2011. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  39. ^ a b c d "Bin Lade: Mole may have helped compile book Navy Seals used in Pakistan raid". Daily Mail (İngilizce). Londra. 22 Mayıs 2011. 24 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  40. ^ a b c "Widow tells how bin Laden lived on the run" (İngilizce). CNN. 30 Mart 2012. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2015. 
  41. ^ "Document: Pakistan's Bin Laden Dossier" (İngilizce). Al Jazeera. s. 35. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 
  42. ^ Ahmad, Mahvish (27 Nisan 2012). "Osama bin Laden's family deported to Saudi Arabia. Case closed?". The Christian Science Monitor (İngilizce). 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  43. ^ Shah, Saeed (14 Şubat 2012). "Pakistan petitioned to release Osama bin Laden's youngest wife". The Guardian (İngilizce). İslamabad. 16 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  44. ^ Thompson, Julian (12 Şubat 2012). "No sun, no play – house arrest of Bin Laden brood". The Sunday Times (İngilizce). 25 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  45. ^ Bergen, Peter; Gall, Carlotta (1 Mayıs 2014). "Did Pakistan Know About Bin Laden?". Foreign Policy (İngilizce). 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  46. ^ "The 'Manhunt' To Capture Osama Bin Laden" (İngilizce). National Public Radio. 1 Mayıs 2012. 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  47. ^ Aleccia, JoNel (8 Mayıs 2011). "What was in medicine chests at bin Laden compound?" (İngilizce). NBC News. 20 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2015. 
  48. ^ "What was life like in the Bin Laden compound?" (İngilizce). BBC News. 9 Mayıs 2011. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  49. ^ "Bin Laden Aides Are Said to Have Bought Pepsi, Coke in Bulk" (İngilizce). Bloomberg. 4 Mayıs 2011. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  50. ^ a b c Burke, Jason; Şah, Said (6 Mayıs 2011). "Osama bin Laden: family guy with three wives, nine children and a cow to keep". The Guardian (İngilizce). Delhi ve Abbottabad. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015. 
  51. ^ Toosi, Nahal; Khan, Zarar (3 Mayıs 2011). "Bin Laden's neighbors noticed unusual things" (İngilizce). MSNBC. Associated Press. 3 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Usame bin Ladin'in Abbottabad'daki kompleksi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">11 Eylül saldırıları</span> 2001de Amerika Birleşik Devletlerine yapılan terör saldırıları

11 Eylül saldırıları, radikal İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin 11 Eylül 2001 Salı günü sabah saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı düzenlediği dört koordineli bir terör saldırısı dizisidir. O sabah 19 terörist, ABD'nin kuzeydoğu eyaletlerinden Kaliforniya'ya seyahat etmesi planlanan dört yolcu uçağını kaçırdı. Hava korsanları, ilk iki uçağı New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin "İkiz Kuleler" olarak anılan 110 katlı 2 ofis binalarına, üçüncü uçağı ise Pentagon'a çarptırdılar. Dördüncü uçağın Washington, DC'deki bir federal hükûmet binasını vurması planlanmıştı; ancak uçak, bir yolcu isyanının ardından Pensilvanya'da bir tarlaya düştü. Saldırılarda, hava korsanlarıyla birlikte 2.996 kişi öldü ve terörizme karşı savaş başladı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin</span> El-Kaidenin Suudi Arabistanlı kurucusu (1957–2011)

Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, İslamcı silahlı örgüt el-Kaide'nin kurucu lideriydi. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptu.

Usame bin Ladin'in ölümü sonrasında ortaya birtakım komplo teorileri, asparagas haberler ve dedikodular ortaya atıldı. Bu iddiaların bir kısmı bin Ladin'in daha farklı bir yerde veya daha önce öldürüldüğünü diğer bir kısmı ise hâlâ hayatta olduğunu öne sürmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Abbottabad</span>

Abbottabad, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletinde bulunan, başkent İslamabad'ın 50 km kuzeyinde, 1256 metre rakımlı bir şehirdir. Şehir aynı zamanda Abbottabad ilinin merkezidir. Ayrıca Usame bin Ladin burada öldürülmüştür.

Usame bin Ladin'in Hartum'daki evi, Sudan'ın başkenti Hartum'un el-Riyad semtinde yer alan ve Usame bin Ladin'in 1991-1996 yılları arasında yaşadığı ev.

Ebu Ahmed el-Kuveyti veya gerçek adıyla İbrahim Said Ahmed, Peştun kökenli Pakistanlı el-Kaide üyesi ve el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in kuryesidir. Pakistanlı ailesinin Kuveyt'te yaşaması ve burada büyümesi sebebiyle "el-Kuveyti" adını kullanmaktaydı. Amerikan istihbarat birimleri el-Kuveyti'yi tespit ve takip ederek Usame bin Ladin'in Abbottabad'da saklandığı yere ulaşmış, bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta el-Kuveyti de öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

Abbottabad Komisyonu Raporu, Amerikan özel kuvvetlerinin, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad şehrinde yer alan bir komplekste yaşadığı tespit edilen Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan Neptün Mızrağı Harekâtı öncesinde, sırasında ve sonrasında yaşananları soruşturmak amacıyla, Pakistan hükûmetinin talebi doğrultusunda Pakistan Yüce Mahkemesi tarafından 20 Haziran 2011'de oluşturulan adli bir komisyon olan Abbottabad Komisyonunun oluşturduğu rapor. Pakistan Yüce Mahkemesi yargıçlarından Cavid İkbal'in başkanlık yaptığı komisyonun diğer üyeleri de Yüce Mahkeme üyeleri arasından seçilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Bilal Town</span>

Bilal Town, Pakistan'ın Hayber-Pahtunhva eyaletindeki Abbottabad ilçesine bağlı bir kasaba. Abbottabad şehir merkezi ile Kakul kasabası arasında yer alır. Usame bin Ladin'in 2005'ten beri kaldığı kompleksin bulunduğu kasaba olup, 2011'in 1 Mayıs'ını 2 Mayıs'ına bağlayan gecesi Amerikan özel harekât birlikleri tarafından bu komplekse düzenlenen Neptün Mızrağı Harekâtı ile bin Ladin öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ferec el-Libi</span>

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

2 Mayıs 2011 gecesi Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, Usame bin Ladin'in, Pakistan'ın Abbottabad şehrinde yer alan kompleksine düzenlenen bir harekât sonucunda öldürüldüğünü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasıyla açıklamasının ardından Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve NATO gibi uluslararası kuruluşlar ile dünyanın çeşitli ülkelerinden bu olaya gelen tepkiler.

<span class="mw-page-title-main">Geronimo kod adı tartışması</span>

Geronimo kod adı tartışması, Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta "Geronimo" kod adının kullanılması sebebiyle yaşanan tartışma. Geronimo'nun harekâtın tamamını, bin Ladin'in kendisini, bin Ladin'in öldürülmesini veya canlı olarak yakalanmasını temsil ettiğine dair farklı haberler yayınlanmıştır. Geronimo, Apaçi savaşları sırasında Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı mücadele eden Apaçilerin liderlerindendir.

<i>SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden</i>

SEAL Team Six: The Raid on Osama Bin Laden, yönetmenliğini John Stockwell'in üstlendiği, aksiyon ve polisiye türlerindeki 2012 yapımı Amerikan televizyon filmi. 1-2 Mayıs 2011 gecesi, Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilmiş olan Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtı konu almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert O'Neill</span>

Robert James O'Neill, Amerikalı eski Navy SEALs personeli. 2 Mayıs gecesi, Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen Usame bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâta katılmış ve Kasım 2014'te yaptığı açıklamayla bin Ladin'i öldüren kurşunu kendisinin sıktığını belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Ladin</span>

Hamza bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

Saad bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

Usame bin Ladin, özellikle 11 Eylül saldırıları sonrasında çeşitli popüler kültür ürünlerine konu oldu.

Bazı kesimler, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a askerî müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı savaşan Afgan mücahitlere Siklon Operasyonu kapsamında eğitim, para ve silah desteği veren CIA'in, Usame bin Ladin'in de aralarında bulunduğu gönüllü Arap mücahitleri de destekleyerek bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide'nin kurulmasına zemin hazırladığını iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ölümü</span> El-Kaide liderinin 2 Mayıs 2011de öldürülmesi

Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in ölümü, 2 Mayıs 2011 günü yerel saatle 1.00'den sonra, Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından gizli olarak yürütülen ve Amerika Birleşik Devletleri Deniz Özel Harp Geliştirme Grubuna (DEVGRU) bağlı SEAL özel güçleri ile 160. Özel Harekât Havacılık Alayı birimleri tarafından düzenlenen Neptün Mızrağı kod adını taşıyan harekât kapsamında gerçekleşti. Afganistan'dan kalkan iki hayalet helikopterin taşıdığı 23 harekâtçının gerçekleştirdiği baskında Usame bin Ladin'in oğlu Halid bin Ladin, bin Ladin'in kuryesi Ebu Ahmed el-Kuveyti, el-Kuveyti'nin erkek kardeşi Ebrar ve Ebrar'ın karısı Büşra da öldürüldü. Görevlerini tamamladıktan sonra helikopterlerle bölgeyi terk eden harekâtçıların, yanlarına aldıkları bin Ladin'in cesedini 24 saat içerisinde Umman Denizi'ne bıraktıkları açıklandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.