Urla
| Urla | |
|---|---|
 | |
 İzmir'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İzmir |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mustafa Gözlet |
| • Belediye başkanı | Selçuk Balkan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 727 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 66.360 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 35600 |
| İl alan kodu | 0232 |
| İl plaka kodu | 35 |
Resmî site www.urla.bel.tr | |
Urla, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin doğusunda Güzelbahçe ve Seferihisar, batısında Çeşme, kuzeybatısında Karaburun ve Ege Denizi, kuzeyinde İzmir Körfezi ve güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Nüfusu TÜİK 2020 yılı verilerine göre 69.550'dir.
Köken bilimi
Urla eski İyon Klazomenai kentinin harabelerini barındırır. Güzelbahçe'nin hâlâ kullanılan eski isminde (Klizman) bu ismin izi vardır. Bizans zamanında Bryela (Tanrının Kadını - Meryemana) ismini alan bu kent sonra muhtemelen bir sessiz harf transpozisyonu ile Vourla (Yunanca Sazlık) olarak anılmıştır. Urla ismi muhtemelen bu isimden kaynaklanmıştır.[3]
Tarihçe
Urla'da yapılan arkeolojik araştırmalarda İskele Mahallesi'ndeki Limantepe Höyüğü'nün MÖ 4000'lere kadar tarihlenebilen bir merkez olduğu ortaya çıkarılmıştır. Buluntuların en önemlilerinden birisi kent limanı olup Ege Denizi'nin bilinen en eski limanlarından biri olduğu kabul edilmektedir. Antik Klazomenai kenti de liman bölgesinde yer alır. Kent, Antikçağ'da özellikle zeytinyağı üretimiyle önemli bir ticaret merkezi olmuştur.
Urla, Aydınoğulları Beyliği ile 1330'lu yıllarda ilk kez Türk egemenliği ile tanışmış, 14. yüzyıl sonlarında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Urla 16. yüzyılda Ayşe Hafsa Sultan'ın Manisa'da inşa ettirdiği külliyenin gelirlerini karşılayan vakıf yapısı içinde yer almıştır. Denizli Mahallesi Camii, Kamanlı Camii, Sungurlular Camii, Hacı Turan Kapan Camii ve Fatih İbrahim Bey Camii ve Hacı Turan Şadırvanı 15. ve 16. yüzyıllarda yapılmış Türk eserleridir.
Coğrafya
Şehir merkezine 35 km uzaklıkta yer alır. İlçenin doğusunda Güzelbahçe ve Seferihisar, batısında Çeşme, kuzeybatısında Karaburun ve Ege Denizi, kuzeyinde İzmir Körfezi ve güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Yüzölçümü 727 km²'dir.[1] Otuz altı mahallesi vardır. Belediye binası Hacıisa, Urla'da konumlanmıştır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[4] | 15.666 | 8.936 | 6.730 |
| 1935[5] | 17.073 | 9.961 | 7.112 |
| 1940[6] | 17.858 | 10.330 | 7.528 |
| 1945[7] | 18.415 | 10.206 | 8.209 |
| 1950[8] | 19.309 | 10.403 | 8.906 |
| 1955[9] | 22.424 | 10.892 | 11.532 |
| 1960[10] | 18.754 | 10.827 | 7.927 |
| 1965[11] | 20.625 | 12.454 | 8.171 |
| 1970[12] | 21.170 | 12.641 | 8.529 |
| 1975[13] | 22.774 | 13.903 | 8.871 |
| 1980[14] | 26.066 | 14.416 | 11.650 |
| 1985[15] | 26.907 | 21.641 | 5.266 |
| 1990[16] | 35.467 | 25.648 | 9.819 |
| 2000[17] | 49.269 | 36.579 | 12.690 |
| 2007[18] | 48.058 | 41.058 | 7.000 |
| 2008[19] | 49.774 | 42.559 | 7.215 |
| 2009[20] | 50.609 | 43.386 | 7.223 |
| 2010[21] | 52.500 | 45.244 | 7.256 |
| 2011[22] | 53.417 | 45.034 | 8.383 |
| 2012[23] | 54.556 | 46.289 | 8.267 |
| 2013[24] | 56.751 | 56.751 | veri yok |
| 2014[25] | 59.166 | 59.166 | veri yok |
| 2015[26] | 60.750 | 60.750 | veri yok |
| 2016[26] | 62.439 | 62.439 | veri yok |
| 2017[26] | 64.895 | 64.895 | veri yok |
| 2018[26] | 66.360 | 66.360 | veri yok |
| 2019[26] | 67.339 | 67.339 | veri yok |
| 2020[26] | 69.550 | 69.550 | veri yok |
| 2021[26] | 72.741 | 72.741 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kültür
İlçede 2015 yılından beri her yıl bahar aylarında Urla mutfağının tanıtıldığı Enginar Festivali düzenlenmektedir.[27] Buna ek olarak Urla'ya bağlı Özbek Mahallesinde her yıl Mart Dokuzu Ot Bayramı yapılmaktadır.[28]
Turizm
Güvendik sırtlarından Urla kıyıları ve önündeki 12 ada ile İzmir Körfezi seyredilebilmektedir. Bademler Mahallesi, tiyatrosu ve sera çiçekçiliği ile bilinmektedir. Barbaros, Özbek, Balıklıova ve Gülbahçe Mahalleleri de turizm açısından öne çıkmaktadır.
Yönetim
- Belediye başkanları
| Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
|---|---|---|---|
| Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
| 2023 | Mustafa Gözlet | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması[a] |
| 2020 | Murtaza Dayanç | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması |
| 2019 | Önder Can | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması |
| 2019 | İbrahim Burak Oğuz | Cumhuriyet Halk Partisi | 67,49 |
| 2014 | Sibel Uyar | Cumhuriyet Halk Partisi | 44,43 |
| 2009 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | 56,45 |
| 2004 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Anavatan Partisi | 36,06 |
| 1999 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Anavatan Partisi | 48,29 |
| 1994 | Bülent Baratalı | Cumhuriyet Halk Partisi | 39,74 |
| 1989 | Bülent Baratalı | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 46,43 |
| 1984 | Bülent Baratalı | Sosyal Demokrasi Partisi | 37,88 |
| 1977 | Bülent Baratalı | Cumhuriyet Halk Partisi | 52,50 |
Eğitim
İlçede 30 ilköğretim okulu ve 5 ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. 6.764 öğrencinin eğitim gördüğü bu okullarda 441 öğretmen görev yapmaktadır. Yüksek öğretim kurumları bakımından ise ilçede İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nün yerleşkesi, Ege Üniversitesi'ne bağlı Su Ürünleri Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksek Okulu bulunmaktadır.
Altyapı
İzmir-Çeşme Otoyolu ilçeden geçmektedir. Haziran 2017'den beri ilçeye yaz sezonunda İZDENİZ vapurları sefer düzenlemektedir.[29]
Ayrıca bakınız
- Sanat Sokağı, Urla
- Urla Enginar Festivali
- Mermerli Çeşme Urla
- Özbek, Urla
- Mart Dokuzu Ot Bayramı
- Yıldıztepe Şehitliği
- Malgaca Pazarı
Notlar
- ^ 31 Mart Mahalli İdareler seçiminde İ. Burak Oğuz Cumhuriyet Halk Partisi'nden belediye başkanı seçilmiştir fakat FETÖ soruşturması nedeniyle görevinden alınmıştır. Yerine Urla Kaymakamı Mustafa Gözlet vekâlet etmektedir.
Kaynakça
- ^ a b "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Müdürlüğü. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "olon,M. Sabah Egeli 11.09.2012". 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ a b c d e f g
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Urla Nüfusu - İzmir". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "İzmir Urla Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Enginar festivalini binlerce kişi ziyaret etti". Hürriyet. 11 Mayıs 2015. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ "Körfez'de 'bayram' havası". izmir.bel.tr. 22 Haziran 2017. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.
Dış bağlantılar
- Urla Belediyesi 20 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- T.C. Urla Kaymakamlığı 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
