İçeriğe atla

Urfa Muharebesi (1480)

Urfa Muharebesi 1460
Karakoyunlu-Memlük savaşları
TarihAğustos 1460
Bölge
Urfa, Türkiye
Sonuç Kesin Karakoyunlu zaferi.
Coğrafi
Değişiklikler
Şanlıurfa
Taraflar
Karakoyunlular Memlükler
Komutanlar ve liderler
Sultan Baybek Kayıtbay
Emir Yaşbek
Güçler
10.000 100.000
Kayıplar
Bilinmiyor 60.000-70.000

Urfa Muharebesi 1460'de Karakoyunlu'da Urfa'nı şehrini işgal etmek için saldıran Memlûk ordusu ile Karakoyunlu ordusu arasında geçen bir muharebedir. Memlûk ordusu muharebede ağır bir yenilgiye uğradı.

Tarihi

Sultan Yakup döneminde Memluk devleti, Akkoyunlular için en büyük dış tehditlerden biriydi. Memlûk sultanı Kayitbey Uzun Hasan'ın vefatından istifade ederek, Amir Yaşbey komutasında 100.000 kişilik bir orduyu Urfan'ı ele geçirmek üzere gönderdi.[1][2] Emir Yaşbey 1480'de Fırat'ı geçerek Urfa'yı kuşatmaya başladı.[3][4] Kalenin komutanı Emirzade Kutubuddin Bektaş kaleni savunmaya başladı,Bu haber Sultan Yakup'a ulaştığında Bayandur bey, Süleyman bey Bicanoğlu ve Halil bey Bektaş komutasında kaleyi savunmak için birlikler gönderdi.[5]

Akkoyunlu kuvvetlerinin şehre yaklaştığını duyan Memlûk komutanları, Emir Yaşbey'e geri çekilmelerinin daha doğru olduğunu söylediler ancak Emir orduyu geri çekmedi.[6] Böylece Urfa yakınlarında iki ordu karşı karşıya geldi. Memlük ordusunun sağına Şam hükümdarı Gansu Yahyawi, soluna Halep hükümdarı Özdemir ve merkezine Yaşbey başkanlık ediyordu. Çatışma sonunda Memlûk kuvvetleri ağır bir yenilgiye uğradı ve yenildiler.[7][8] Amir Yashbek, Gansu Yashbek ve Özdemir yakalandı, görüştükten sonra Amir Yashbek idam edildi.[9][10] Amir Yaşbey'in kellesi Sultan Yakup'a gönderildi. Memlük devleti bu muharebeden sonra ağır bir darbe aldı ve büyük komutanlarını kaybetmesiyle sarsıldı.[11]

__LEAD_SECTION__

Urfa Muharebesi

Urfa Muharebesi, Urfa şehrini işgal etmek için Akkoyunlulara saldıran Memluk ordusu ile Akkoyunlu ordusu arasında 1480 yılında meydana gelen bir muharebedir.[a] Memlük ordusu muharebede ağır bir yenilgiye uğradı.

Notlar

  1. ^ Şimdiki Urfa şehri

Kaynakça

  1. ^ Ibn Ilyâs, Bedâyi'ü’z -Zuhûr, C. III, s. 166
  2. ^ J. E. Woods, Akkoyunlular, s. 236.
  3. ^ J. E. Woods, Akkoyunlular, s. 236
  4. ^ V. Minorsky, Persia in A.D. 1478–1490, s. 44
  5. ^ V.Minorsky, Persia in A. D. 1478–1490, s. 45
  6. ^ Ibn Ilyâs, Bedâ’i ez-Zuhûr, C. III, s. 170–173.
  7. ^ Nəcəfli T.H. "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətləri"s.54.
  8. ^ F. Sümer, "Çukurova Tarihine Dair Araştırmalar", s. 54
  9. ^ F. Sümer, "Akkoyunlular", D. I. A., s. 273
  10. ^ I. H. Uzunçarşılı, Anadolu Beylikleri, s. 195.
  11. ^ Ibn Ilyâs, Bedâyi'ü’z –Zuhûr, C. III, s. 175.

İlgili Araştırma Makaleleri

Uzun Hasan, Akkoyunlu hükümdarı olup, bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'nin bir bölümünü kapsayan bir coğrafyada 1453-1478 yılları arasında hüküm sürmüştür. Akkoyunluların en güçlü hükümdarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Akkoyunlular</span> Doğu Anadolu’nun Türkmen kabilesi ve Müslüman hanedanı

Akkoyunlular veya Bayındırlılar, 14. yüzyılda Oğuz Türkleri'nden Bayandurlu Hanedanı'nın kurmuş olduğu bir devletti. Horasan'dan Fırat'a ve Kafkas Dağları'ndan Umman Denizi'ne kadar uzanan topraklarda egemen olmuşlardır. Akkoyunlular, Azerbaycan halkının oluşumunda önemli bir rol oynamasının yanı sıra Azerbaycan devletçilik tarihinde de önemli yere sahiptir.

Hersekzade Ahmed Paşa II. Bayezid saltanatında 1497-1498, 1503-1506, 1511 tarihlerinde dört defa ve I. Selim saltanatında 1515-1516 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. 1506-1511 döneminde Kaptan-ı Derya görevi de yapmıştır.

Ridâniye Muharebesi, 22 Ocak 1517 yılında Osmanlı Devleti ile Memlûk Sultanlığı arasında geçen muharebedir. Muharebeyi I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mercidâbık Muharebesi</span> I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlük ordusu arasında gerçekleşen muharebe

Mercidâbık Muharebesi 24 Ağustos 1516 tarihinde I. Selim komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlûk Devleti ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Suriye'nin Halep şehrinin kuzeyinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı ordusunun mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Muharebenin sonucunda Memlûk Sultanı Kansu Gavri ölmüş, Memlûk kuvvetleri bozulmuş ve Suriye toprakları Osmanlı Devleti egemenliğine açılmıştır. Jane Hathaway'ın yazdığına göre Kansu Gavri'nin cesedi hiç bulunamadı ve çok geçmeden, onun cinler tarafından alınıp kaçırıldığına dair rivayetler yayıldı. Memlük İmparatorluğu, kuruluşundan beri, tarihi boyunca böyle bir meydan muharebesi kaybetmemiş ve hiçbir hükümdarını muharebe meydanında bırakmamıştır. Moğollar, İlhanlılar, Timur bile Memlükler'i böylesine bir mağlubiyete uğratamamışlardır. Bu bozgundan sonra Mısır'ı değilse bile, Suriye, Lübnan, Filistin, hatta Hicaz'ı Osmanlılar'ın eline düşmekten koruyabilecek hiçbir kuvvet kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ayn Calut Muharebesi</span> 1260 yılında Memlük Sultanlığı ile Moğol İmparatorluğu arasında yapılan muharebe

Ayn Calut Muharebesi,, 3 Eylül 1260'ta Memlük Ordusu ile İlhanlılar arasında, Celile Bölgesi'nin Ayn Calut mevkiinde yapılan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu Gavri</span> Mısır Memlûk sultanı (1501–1516)

Kansu Gavri ya da Gansu Gavri tam adıyla El-Eşref Kansu el-Gavri, Memlük Sultanı. Burci Hanedanı'ndan olup 1501-1516 yılları arasında Memlük hükümdarlığı yapmıştır. Memlük Devletinde hükümdarlar, birbirini takip eden iki hanedandan seçilmiş olup, bu hanedanlar Memalik-i Bahriye ve Memalik-i Çerakise (Burci)'dir. Kansu Gavri Çerkes asıllıdır. Edebiyat ve sanata olan desteğiyle bilinirdi; sarayında minyatür atölyesi barındıran tek Memlük hükümdarıdır. Arapça ve Türkçe şiirler yazdı; Farsça bilmesine rağmen Şehnâme'yi Türkçeye çevirtti.

<span class="mw-page-title-main">Yakub (Akkoyunlu)</span>

Ebül Muzaffer Sultan Yakub - Akkoyunlu Devleti'nin 3. Sultanı ve şair.

Kayıtbay ya da tam adıyla El-Eşref Seyfeddin Kayıtbay, Memluk sultanlarından Çerkes kökenli Burci hanedanının on sekizinci hükümdarı. 1468 ile 1496 yılları arasında Memluk sultanlığı yapmıştır.

Harran Muharebesi, 7 Mayıs 1104 tarihinde Selçuklu emirleri ile Haçlı devletleri Antakya Prensliği ve Urfa Kontluğu arasında 12. yüzyılda Harran'in hemen güneyinde Rakka'da yapılan bir muharebe. Birinci Haçlı seferi sonucunda yeni kurulan iki Haçlı devletine karşı yapılan ilk büyük muharebedir ve Haçlı orduları büyük bir yenilgiye uğratılmıştır. İki önemli Haçlı komutanı da Selçuklu Hanedanına esir düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kara Yusuf</span> 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devletinin hükümdarı

Kara Yusuf, 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devleti'nin hükümdarıdır.

Sultan İnal, tam ismiyle Melik Eşref Seydeddin Ebu Nasr-el-Alai Zahiri Nasır İnal el-Acrud, 1453 ile 1461 döneminde saltanat süren Çerkes kökenli Burci Hanedanı'ndan Memlûk hükümdarı. El-Acrud lakabını sakalının şeklinden almıştır.

Kara Yülük Osman Bey, Akkoyunlu devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mısır Seferi</span> 1516–1517 yılları arasında Osmanlılar ile Memlûkler arasında Orta Doğuda gerçekleşmiş olan bir dizi savaş

Büyük Mısır Seferi, Mısır Seferi veya 1516–1517 Osmanlı–Memlûk Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Memlûk Sultanlığı arasında Ağustos 1516 ile Ocak 1517 tarihleri arasında Orta Doğu'da gerçekleşmiş bir dizi savaştır. Sefer sırasında meydana gelen Mercidâbık, Gazze, Ridâniye ve son olarak Kahire muharebelerinde bozguna uğrayan Memlûk Devleti, akabinde Osmanlılar tarafından tamamen ilhak edildi ve Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır toprakları ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Faruk Yaşar</span>

Faruk Yaşar, Şirvanşahlar devletinin otuz altıncı hükümdarı ve Şirvanşah I Halilullah'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Şam'ın Zaptı</span>

Şam'ın Zaptı, 1516-1517 Osmanlı-Memlûk Savaşında evre.

Selçukşah Begüm,, Akkoyunlu Sultanı Uzun Hasan'ın ilk hanımı, Sultan Halil'in ve Sultan Yakup'un annesi, mehd-i ulya, 15. yüzyıl Akkoyunlu tarihinin önemli isimlerinden biridir.

Sultan Baysungur, 1490-1492 yılları arasında hüküm süren Akkoyunlu hükümdarıdır. Sultan Yakup'un (1478-1490) oğlu ve veliaht prensiydi, hükümdarlığı sırasında çok az gücü vardı ve olayları yöneten kişi de onun atabeyi ve generali Sufi Halil Bey Musullu olmuştur. 1490-1491'de Sufi Halil bu makamı kaybetmiş, yerine 1491-1492'de Süleyman bey Bicanoğlu geçmiştir. Baysungur, kuzeni Rüstem Bey tarafından önce Tebriz'den kovuldu, daha sonra varılan anlaşmaya göre Gence ve Berde şehirlerinin hükümdarı oldu. Ancak buradan tahtını geri almak için iki başarısız girişimde bulundu ve bunun sonucunda 1493 yılında Rüstem Bey tarafından öldürüldü. Ondan sonra hükümdar Rüstem Bey'di.

<span class="mw-page-title-main">Şakhab Muharebesi (1303)</span> Memlûk-İlhanlı Savaşının son büyük muharebesi

Şakhab Muharebesi, Merc-i Suffar Muharebesi olarak da bilinir, 20 Nisan - 22 Nisan 1303 tarihlerinde Memlükler ile Moğollar ve onların Ermeni müttefikleri arasında Suriye'de Şam'ın hemen güneyinde El-Kisve yakınlarında meydana gelmiştir. Muharebe, diğer Müslümanlara karşı tartışmalı cihat ve savaşa bizzat katılan İbn Teymiyye tarafından yayınlanan Ramazan ile ilgili fetvalar nedeniyle hem İslam tarihinde hem de kendi döneminde etkili olmuştur. Moğollar için feci bir yenilgi olan muharebe, Levant'ın Moğol istilasına son vermiştir.