İçeriğe atla

Urfa Kapı

Diyarbakır surları ile kapılarını gösteren harita

Urfa Kapı ya da bilinen diğer adıyla Rum Kapısı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin batısında yer alır. Kapı üzerinde yer alan bir kitabeye göre, Artuklu döneminde Hükümdar Sultan Mehmet tarafından onarılmış ve üzerinde insan ve hayvan figürleri bulunan demir kapı kanatları eklenmiştir.[1][2] Osmanlı İmparatorluğu döneminde "saltanat" kapısı olarak işlev görmüş ve padişahın sefer zamanlarında açılıp sonrasında kapalı tutulduğu söylenmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Özçelik, Metin (2011). Diyarbakır Merkez Maddi Kültür Varlıkları. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi. s. 15. 
  2. ^ Çidam, Feride Burcu (2007). Diyarbakır Kent Dokusunun Turizm Ve Rekreasyon Kaynaklarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi. s. 106. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Kalesi</span>

Ankara Kalesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere de ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Ulu Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Diyarbakır Ulu Cami, Diyarbakır Kalesi'nin surları üzerinde Harput Kapısı ile Mardin Kapısı'nı birleştiren eksenin batısında yer alan cami.

<span class="mw-page-title-main">Arslanhane Camii</span> Ankaranın Altındağ ilçesinde bulunan bir cami

Ahî Şerafeddin Camii veya halk arasında bilinen adıyla Arslanhane Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin güney ucunda bulunan 13. yüzyıla tarihlenen bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Girne Kapısı</span>

Girne Kapısı, Lefkoşa surlarında yer alan bir kapı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan kapı; şehrin kuzeye, dolayısıyla Girne'ye ulaşımını sağlamaktaydı. 1567 yılında inşa edilmiş olup, Venediklilerin yaptığı üç kapıdan biridir. 1821 yılında Osmanlılar tarafından tadilattan geçirilmiştir. 1931 yılında her iki yanındaki surlar yıkılarak motorlu araçlar için yol açılmıştır. Günümüzde Lefkoşa Turizm Enformasyon Ofisi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Saat Kulesi</span>

Ankara Saat Kulesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Ankara Kalesi'nin Hisar Kapısı'nın sol burcunda bulunan yapı.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kalesi</span> Diyarbakırın Sur ilçesini çevreleyen şehir surları

Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kleopatra Kapısı</span> Kleopatra

Kleoptra Kapısı veya Deniz Kapısı, adını Mısır kraliçesi VII. Kleopatra'dan alan, Mersin'in Tarsus ilçesinde bulunan bir şehir kapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa Surları</span> Lefkoşayı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır.

Lefkoşa surları, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'yı çevreleyen bir dizi savunma duvarıdır. İlk şehir surları Orta Çağ'da inşa edilmiş ancak 16. yüzyıl ortalarında Venedik Cumhuriyeti tarafından tamamen yeniden inşa edilmiştir. Venedikli mühendis Guilio Savorgnan'nun bir sanat eseri olarak görülen surlar 4,8 kilometre (3,0 mi) uzunluğunda olup on bir burç ile üç giriş kapısına sahiptir. Günümüzde büyük ölçüde bozulmamış bir hâlde olan surlar, Doğu Akdeniz'deki en iyi korunmuş Rönesans surları arasındadır. Önemli bir turistik cazibe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Saint George Kilisesi</span> Diyarbakırda bir yapı

Saint George Kilisesi ya da Kara Papaz Kilisesi, Diyarbakır'da yer alan bir kilisedir. İç Kale'nin kuzeydoğu köşesinde, İç Kale'nin Dicle'ye bakan yüksek kayalıkları üzerinde yer almakta böylece Sur içinde yer almayan tek kilise özelliğini taşımaktadır. Kilisenin yapım tarihine ait kesin bilgi olmasa da MS 3. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Çok tanrılı dinlere ait bir tapınak olduğu varsayılan Saint George Kilisesi, Roma döneminde de ateş tapınağı olarak kullanılmış olma ihtimali vardır. Artuklular döneminde ise sarayın hamamı olarak kullanılmıştır. Günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilerek sanat galerisi olarak işlevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nebî Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Nebî Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. 15. yüzyılda Akkoyunlular döneminde yaptırılmış olan cami ayrıca Peygamber Camii olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Meryem Ana Kilisesi</span> Diyarbakırda yer alan bir kilise

Meryem Ana Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Mor Yakup Kilisesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir kilisedir. Kilise, Ortodoks Süryanilere aittir. 3. yüzyılda yapıldığına inanılan kilise günümüze dek birkaç kez yanmış, yıkılmış ve defalarca onarım geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Keçi Burcu</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir burç

Keçi Burcu, Diyarbakır surlarında yer alan bir burçtur. Surlar üzerinde bulunan en büyük ve en eski burçtur. 2015-16 Sur çatışmaları sonrası ziyarete kapatılmış, 2022 yılında tekrar ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağ Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Dağ Kapı ya da bilinen diğer adıyla Harput Kapı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin kuzeyinde yer alan Dağ Kapı, iki silindirik burç arasında yer almaktadır. Her iki burcun Roma İmparatoru II. Constantinus tarafından yapıldığı ancak değişik dönemlerde önemli onarım gördüğü üzerindeki kitabelerden anlaşılmaktadır. Kapının üzerinde Roma ve Bizans imparatorluklarına ait Latince ve Grekçe kitabelerin yanı sıra Abbasi ve Mervani dönemlerine ait kitabeler yer almaktadır. İki katlı olan Dağ Kapı Burcu'nun 2. katında Mervaniler döneminden kalma bir mescit yer alır. Kapı, günümüzde yıkılmıştır ve Dağ Kapı Burcu, Devlet Sanat Galerisi olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mardin Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Mardin Kapı ya da bilinen diğer adıyla Tel Kapı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin güneyinde yer almaktadır. Kapı üzerindeki kitabeye göre 909-910 tarihlerinde Halife Muktedir Billah ve veziri Ali bin Muhameddin yardımıyla Amidli mühendis Ahmed'in marifetiyle onarılmıştır. Mardin yolu tarafında yer aldığı için bu adı almıştır. Popüler kültürde "Mardin Kapı Şen Olur" türküsüne ilham kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Yeni Kapı ya da bilinen diğer adlarıyla Dicle veya Su Kapısı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin doğusunda yer alır. Basık kemerli ve tek girişli olup kenti Dicle Nehri'ne bağlar. Geçirdiği onarımlara rağmen Bizans dönemi yapısı olma karakterini korumuştur. Diyarbakır Ulu Camii'deki bir kitabede Yeni Kapı'dan Su Kapısı diye bahsedilir.