İçeriğe atla

Uranyum ötesi element

Kontrol Edilmiş
Neptünyum küresi

Uranyum ötesi element veya transuranyum element atom numarası 92'den (uranyum) büyük olan kimyasal elementlerdir. Bu elementlerin hiçbiri kararlı değildir ve zaman içinde bozunarak diğer elementlere dönüşürler.

Kimyasal serilerine göre uranyum ötesi elementler listesi

*Bu elementlerin keşfi duyuruldu ve genel olarak kabul edildi ancak henüz IUPAC tarafından tanınmadı.

113-118 atom numaralı elementlerin adları ve sembolleri, kalıcı bir karara varılıncaya kadar kadar kullanılan geçici ad ve sembollerdir. Bu işlem genellikle IUPAC keşfi onayladıktan sonra bir sene içinde yapılır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Periyodik tablo</span> kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliştirilmiş tablo

Periyodik tablo, kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliştirilmiş tablodur. Dilimizde periyodik tablo, periyodik cetvel, periyodik çizelge, elementler tablosu gibi birçok şekilde isimlendirilmiştir. Bu tablo bilinen bütün elementlerin artan atom numaralarına göre sıralanışıdır. Periyodik cetvelden önce de bu yönde çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, mucidi genelde Rus kimyager Dmitri Mendeleyev kabul edilir. 1869'da Mendeleyev atomları artan atom ağırlığına göre sıraladığında belli özelliklerin tekrarlandığını fark etti. Özellikleri tekrarlanan elementleri alt alta yerleştirdi ve buna grup adını verdi.

Atom ağırlığı ya da bağıl atom kütlesi, belirli bir örnekteki bir elementin atomlarının ortalama kütlesinin atomik kütle sabitine oranı olarak tanımlanan boyutsuz bir fiziksel niceliktir. Atomik kütle sabiti, bir karbon-12 atomunun kütlesinin 1/12'si olarak tanımlanır. Orandaki her iki miktar da kütle olduğundan, ortaya çıkan değer boyutsuzdur; dolayısıyla değerin göreceli (bağıl) olduğu ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">İzotop</span> Aynı elemente ait farklı atomlara verilen isim

İzotoplar, periyodik tabloda aynı atom numarasına ve konuma sahip olan ve farklı nötron sayıları nedeniyle nükleon sayıları bakımından farklılık gösteren iki veya daha fazla atom türüdür. Belirli bir elementin tüm izotopları neredeyse aynı kimyasal özelliklere sahipken, farklı atomik kütlelere ve fiziksel özelliklere sahiptirler. İzotop terimi, "aynı yer" anlamına gelen Yunan kökenli isos ve topos 'den oluşur; isimin anlamı ise, tek bir elementin farklı izotoplarının periyodik tabloda aynı pozisyonda yer alması anlamına gelir. Margaret Todd tarafından 1913 yılında Frederick Soddy'ye öneri olarak sunulmuştur.

'Radyum, 1898 yılında Fransız fizikçileri Pierre Curie ve eşi Marie Curie tarafından bulunan, atom numarası 88, atom ağırlığı 226,05 olan, 700 °C de eriyen, soğukta suyu ayrıştıran, yüksek oranda radyoaktif bir elementtir. Parlak olduğu için nişangahlarda, pusulalarda ve saatlerde eser miktarda kullanılır. Kısaltması Radır. Radyumu tedbir almadan kullanmak tehlikelidir; çünkü sürekli olarak içe işleyen öldürücü ışınlar çıkarır; radyumun bu özelliğine radyoaktiflik denir.

<span class="mw-page-title-main">Plütonyum</span> atom numarası 94 olan, neptünyumdan elde edilen radyoaktif bir element (simgesi Pu)

Plütonyum, 1940 yılında Glenn T. Seaborg, Edwin M. McMillan, J. W. Kennedy ve A. C. Wahlby tarafından 152 cm'lik siklotron içerisindeki uranyumun döteryum ile bombardımanı sonucunda elde edilmiştir.

Protaktinyum, aktinit grubundan, atom numarası 91, atom ağırlığı 231 olan radyoaktif bir element. Kısaltması Pa şeklindedir.

Neptünyum (Np), uranyumun nötronlarla bombardımanından yapay olarak elde edilen, atom numarası 93, atom ağırlığı 239 olan, radyoaktif bir element.

Fleroviyum, 4a metal grubundan, 114 atom numaralı kimyasal elementtir. Sembolü Fl 'dir. 1999 yılında Rusya'daki Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsünde bulunmuştur. Geçici olarak ununkuadyum biçiminde kullanılan elementin adı IUPAC tarafından 30 Mayıs 2012 tarihinde kalıcı biçimde fleroviyum olarak değiştirilmiştir. Sovyet nükleer fizikçisi Giorgi Flyorov'un adına ithafen fleroviyum denmiştir.

Kimyasal formül, bir kimyasal birleşiği oluşturan atomlar hakkında detaylı ve açık bilgi veren bir yöntemdir. Moleküler bileşikler için, içindeki elementleri kimyasal sembolleriyle, o elementlerin sayısını da o atomun yanındaki sayılarla belirtirler. Eğer bir molekül, birden çok atom içeriyorsa, bu atomların nicelikleri, yanlarında altyazı olarak belirtilir. İyonik bileşikler ve moleküler olmayan maddeler içinse, atomların girdiği oranlar, bu altyazılarla belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Nihoniyum</span>

Nihonyum ya da eski adıyla Ununtriyum, atom numarası 113 olan bir kimyasal elementtir. Yapay bir element olan Ununtriyum'un sembolü Uut olup diğer adı eka-talyum'dur. Zayıf metallere geçici olarak dahil edilmiştir. 1 Şubat 2004'te Rusya'nın Dubna şehrinde bulunmuştur.

Moskoviyum, atom numarası 115 olan süper ağır yapay bir kimyasal elementtir. Daha önceleri Rusya'da yapılan çalışmalarda bulunan ununpentiyum elementi Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından geçici olarak isimlendirilmişti. Şimdi ise İsveç ve Almanya'da yapılan çalışmalar sonucunda element hakkında daha fazla veri elde edilerek elementin varlığı ispatlandı. Ayrıca Japon bilim insanları da ununpentiyum elde ettiklerini bildirdiler. Kasım 2016 itibarıyla Moskovyum ismini ve 115Mc sembolünü resmî olarak almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fonksiyonel grup</span> içinde bulundukları moleküllerin karakteristik kimyasal tepkimelerinden sorumlu belli atom grupları

Organik kimyada fonksiyonel grup, içinde bulundukları moleküllerin karakteristik kimyasal tepkimelerinden sorumlu belli atom gruplarıdır. Aynı fonksiyonel grup aynı veya benzer kimyasal tepkimere girer, ait olduğu molekülün büyüklüğünden bağımsız olarak.

Meitneryium, diğer adıyla eka-iridyum, periyodik tabloda sembolü Mt, atom numarası 109 olan kimyasal element. Yapay bir elementtir. En kararlı izotopu Mt-266'nın yarı ömrü 720 milisaniyedir.

Darmstadtiyum, eski adıyla ununnilium veya eka-platin, sembolü Ds, atom numarası 110 olan kimyasal element.

Kopernikyum, simgesi Cn ve atom numarası 112 olan, adını gök bilimci Kopernik'ten alan elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer teknoloji</span>

Nükleer teknoloji, atom çekirdeğinin tepkimeleriyle ilgilenen teknolojidir. Önemli nükleer teknolojiler arasında nükleer enerji, nükleer tıp ve nükleer silah vardır. Duman dedektörleri, nükleer reaktörler ve nişangaha gelen nükleer silah için uygulamalar bu teknolojiye dayanır. Nükleer Teknolojinin temeli, yerkürede bulunan ya da laboratuvarlarda yapılabilen bazı element atomların kendi kendine veya dışarıdan zorlanarak parçalanması veya birleşmesi sonucu ortaya başka elementlerin ve bu sırada da çok büyük miktarda ısı enerjisinin açığa çıkmasıdır. Ortaya çıkan bu büyük ısı enerjisi kontrolsüz kullanıldığında atom bombası veya hidrojen bombası olurken, kontrollü kullanıldığında insanlığın yararına olmaktadır. Kontrol edilebilen bu sistemlere nükleer enerji santralleri denilir.

Yapay elementler Dünya’da doğal olarak bulunmayan veya eser miktarda bulunan, fakat nükleer laboratuvarlarda başka elementlerden elde edilebilen elementlerdir.

Sistematik element adı, yeni sentezlenmiş ya da henüz sentezlenmemiş bir kimyasal elemente verilen geçici addır. Bu şeklide adlandırılan elementlere sistematik bir simge de verilmektedir. Bir uranyum ötesi element, ancak ve ancak sentezlenmesinin doğrulanmasıyla birlikte kalıcı bir ada sahip olabilmektedir. Zaman zaman bu adın belirlenmesinde yaşanan birtakım tartışma ve anlaşmazlıkların giderilmesi için Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından bazı adlandırma kuralları belirlenmiştir.

Süper ağır element, süperağır element, aktinit ötesi element ya da transaktinit element, atom numarası 103'ten büyük olan elementlerin her biridir. Periyodik tabloda aktinitlerin, en ağır aktinit olan 103 atom numaralı lavrensiyumun ardında yer alırlar. Aynı zamanda, 92 atom numaralı uranyum ötesi elementlerin de alt kümesidir.

Unbiniliyum ya da eka-radyum, simgesi Ubn, atom numarası 120 olan hipotetik bir yapay elementtir. Adı ve simgesi, Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından geçicisi olarak belirlenmiş ve keşfinin onaylanıp kalıcı bir ad verilinceye kadar kullanılan sistematik bir addır.