İçeriğe atla

Ura

Ura; güney Anadolu'da, Akdeniz kıyısında, Geç Bronz Çağı'nda ve Demir Çağında var olmuş, o dönemlerin çok önemli bir limanıdır.[1] Muhtemelen modern Mersin ilinde, Silifke'nin yakınlarında ya da Gilindere'nin (Aydıncık) batısında bulunuyordu.

Geç Bronz Çağı'nda Tarhuntassa'ya bağlıydı. Yeni Babil kralı Neriglissar'dan kalan belgelere göre; Pirundu kralı Appuashu'nun başkenti idi. Pirundu; Yeni Asur döneminde Hilakku olarak anılan krallığın, daha sonra Yeni Babil dönemindeki adıydı.[1]

Ura, Geç Bronz Çağı'nda, Hitit İmparatorluğu'na Ugarit yoluyla Mısır ve Kenan ülkelerinden getirilen tahılın giriş limanıydı. Hitit İmparatorluğunun sorunlu zamanlarında Ura limanının açık olması ve denetlenmesi Hitit için yaşamsal öneme sahipti.[2]

Bu bölgede yoğun olarak yaşayan Luviler'in dilinde "ura" sözcüğü ; "büyük" anlamına geliyordu.[3] Bu liman gerçekten büyük olmalıydı.

Ura'nın MÖ 8. yüzyılda Helen kolonyalistlerin doğu Akdeniz'de kurdukları kentlerden biri olan Soli (daha sonra Pompeipolis) ile aynı kent olduğu düşünülüyor.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b Trevor Bryce, The Peoples and Places of Ancient Western Asia,Routledge, Oxon, 2011, sayfa.746,
  2. ^ Trevor Bryce, The Kingdom of Hittites, Oxford Univercitiy Press, New York, 2005, sayfa 331,
  3. ^ Emmanuel Laroche, Dictionaire de la Langue Louvites, sayfa .102
  4. ^ Trevor Bryce, The Peoples and Places of Ancient Western Asia,Routledge, Oxon, 2011, sayfa.662,

Kaynakça

Trevor Bryce, The Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge, Oxon, 2011, ISBN 978-0-415-69261-8

Trevor Bryce, The Kingdom of Hittites, Oxford Univercity Press, New York,2005, ISBN 978-0-19-928132-9

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu</span> Türkiye topraklarının büyük bölümünü oluşturan Batı Asya yarımadası

Anadolu, Anadolu Yarımadası veya coğrafi olarak Asya Kıtası'nın tüm özelliklerini içerdiğinden Küçük Asya, Asya kıtasının en batısında Karadeniz, Akdeniz ve Ege denizi arasında kalan yaklaşık 755.000 km²'lik bir alanı kaplayan dağlık bir yarımadadır.

I. Murşili (Muršili) yaklaşık olarak MÖ 1620-1590 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralı. Önce Halep şehrini ele geçirerek Suriye'deki Yamhad krallığını yıkmış, ardından Babil şehrine kadar giderek MÖ 1595 yılında Hammurabi sülalesini sona erdirmiştir.

III. Arnuvanda, MÖ 13. yüzyıl sonlarında, kısa bir süre hüküm sürmüş Hitit kralıdır.

Hilakku, Demir Çağı'nda, MÖ 1. binyılda, güney Anadolu'da var olmuş bir Geç Hitit Devleti'dir.

Que; Quwe, Kue olarak adlandırılır. Anadolu'da var olmuş bir MÖ 1. binyıl krallığıdır.

Talmi-Teşub, I. Şuppiluliuma'nın büyük-büyük-büyük-büyük torunu olduğu sanılan Karkamış kralı. II. Şuppiluliuma tarafından kral olarak görevlendirilmiştir. Fırat'ın doğu kıyısındaki Lidar Höyük'te 1985 yılında bulunan kraliyet mühür baskılarına göre tahtından vazgeçerek tahtı oğlu Kuzi-Teşub'a bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzi-Teşub</span> Karkamış kralları

Kuzi-Teşub, II. Şuppiluliuma döneminde Hititlere bağlı bir krallık olan Karkamış'ın kralı. Fırat'ın doğu kıyısındaki Lidar Höyük'te 1985 yılında bulunan kraliyet mühür baskılarına göre babası Talmi-Teşub'un tahtından vazgeçmesi üzerine kral olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arrapha</span>

Arrapha, Irak'ın kuzeydoğusunda Kerkük yakınlarında bulunan bir antik kenttir. İlk önce Gutiler, sonra Hurriler ve daha sonra da Asurluların hakimiyeti altında olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Seha Irmağı Ülkesi</span>

Seha Irmağı Ülkesi, MÖ 2. binyılda Hititler'den kalma çivi yazılı tabletlerden varlığı anlaşılan, Batı Anadolu'da, Gediz ve Bakırçay ırmakları arasında kalan tarihsel bir ülkedir. Seha Irmağı, Gediz ya da Bakırçay'dan ikisinden biri olmalıdır. 2014 yılında Prof Dr. Engin AKDENİZ tarafından keşfedilen ve Manisa ve Batı Anadolunun en büyük höyüğü olan ve gediz nehrinin en büyük kolu olan Selendi Çayı kenarına kurulmuş olan Manisa'nın Selendi İlçesi'ndeki Ters Tepe Höyüğünün Seha Nehri Ülkesi'nin merkezi olduğunu göstermektedir. Hitit çivi yazılarında batı anadolu olduğu anlaşılan ve arzawa federasyonuna dahil krallıklardan biri olan bu krallık Hitit devletine karşı iki yüzlü politika uygulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuşşara</span>

Kuşşara (Kuššar), Anadolu'da bir Tunç Çağı krallığıydı. Krallık, günümüzde çoğunlukla Eski Hitit Krallığı oluşturacak hanedanın kökeni olarak anılmaktadır.

Kurda, Kuzey Mezopotamya'da hüküm sürmüş eski bir krallık veya şehir devletiydi. Akkad kralı Naram-Sin MÖ 23. yüzyılda Dicle Nehri'nin ötesinde bulunan Subartu topraklarına yaptığı askeri seferlerde bu şehirden bahsetmiştir. MÖ 18. yüzyıl civarında çeşitli Mari tabletleri, Kurda'dan bağımsız bir krallık olarak bahseder, bazen Babilliler ile ittifak halinde iken bazen de Mariler ile ittifak halinde olmuşlardır. Ayrıca Tell Fekheriye tabletleri Asur kralları I. Şalmaneser ve I. Tukulti-Ninurta'nın bu şehri Mitannilerden aldığını yazmaktadır.

Hartapu, MÖ 13. yüzyılda veya MÖ 8. yüzyılda Anadolu'da yaşamış olan bir kraldır. Karaman sınırları içerisindeki Kızıldağ ve Karadağ yazıtları ile Aksaray, Ihlara'daki Burunkaya yazıtlarında adı geçmekte fakat kim olduğu kesin olarak bilinmemektedir.

Yamhad; Halep, Suriye merkezli eski bir Sami krallığıdır. Krallık, MÖ 19. yüzyılın sonunda ortaya çıkmış ve sınırlarını genişletmek için hem askeri hem de diplomasi gücüne güvenen Yamhad Hanedanı kralları tarafından yönetilmiştir. Krallık, kuruluşundan itibaren sınır komşuları Mari, Qatna ile Asur'un saldırılarına direnmiş ve I. Yarim-Lim'in eylemleriyle döneminin en güçlü Suriye krallığına dönüşmüştür. MÖ 18. yüzyılın ortalarında, güneyi hariç Suriye'nin çoğu, ya doğrudan mülk olarak ya da vassallık yoluyla Yamhad'ın yetkisi altına girmiştir. Yaklaşık bir buçuk yüzyıl boyunca Yamhad; Kuzey, Kuzeybatı ve Doğu Suriye'ye egemen ve Mezopotamya'da Elam sınırındaki küçük krallıklar üzerinde nüfuz sahibi olmuştur. Krallık, Hititler tarafından yok edilmiş ve ardından MÖ 16. yüzyılda Mitanni tarafından ilhak edilmiştir.

Haballa olarak da yazılan Hapalla, M.Ö. 14. yüzyılın ortalarında Orta-Batı Anadolu'da hüküm sürmüş bir krallıktı. Nüfusunun Luvi dili konuştuğu Hapalla, Arzava devletleri arasında en doğuda olanlardan biriydi. Hapalla krallığı en azından M.Ö. 13. yüzyılın sonuna kadar varlığını sürdürdü. Hüküm sürdüğü dönemin çoğunluğu boyunca bir Hitit vasalı olarak kaldı. Bölge, M.Ö. 1180'de Deniz Halkları tarafından ele geçirildi.

Kupanta-Kurunta, Arzava'nın kayıt altına alınmış ilk kralıdır. M.Ö. 15. yüzyılın sonlarında yaşamış olan Kupanta-Kurunta, Hitit kralları I. Tuthaliya I ve I. Arnuvanda tarafından savaşta yenilgiye uğratılmıştır. Ardından Zippaşla'da Arnuvanda'nın vasalı olan Madduvatta'ya saldırmıştır. Madduvatta ile evli olan bir kızı bulunmaktadır.

Himuwa, Hattuşaş'ın kuzeyinde, I. Arnuvanda'nın hüküm sürdüğü yıllarda Kaşkalar tarafından MÖ. 14. yüzyılda yağmalanmış bir Hitit şehriydi. Yeşilırmak'ın batısı ile Maşat Höyük'ün kuzeybatısı arasında kalan bölgede olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Madduwatta</span>

Madduwatta Güneybatı Anadolu'nun bir bölümünü fethetmiş bir Geç Tunç Çağı kumandanıydı. Madduwatta'nın İddianamesi olarak bilinen Hitit metninden bilinmektedir.

Kisnapali, MÖ 14. yüzyılın başlarında I. Tuthaliya döneminde yaşamış bir Hitit generalidir. Hitit kontrolünü sağlamak için Batı Anadolu'ya bir sefer düzenlemiş ve burada Ahhiya'lı Attarsiya'ya karşı savaşmıştır.

Karkiya veya Karkisa, Hitit ve Mısır kayıtlarında yer alan Batı Anadolu'daki Geç Tunç Çağı bölgesiydi. Bu tanımlama kesin olarak kanıtlanamasa da, antik çağdaki Karya bölgesine veya o dönemdeki Karyalılar'ın atalarının yaşadığı bir bölgeye atıfta bulunduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İştuanda</span>

İştuanda ya da İştunda, Demir Çağı'nda güneydoğu Anadolu'daki Tabal bölgesinde varlık göstermiş, Luvice konuşan bir Geç Hitit devleti idi.