
Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

AmbaCoin, Kamerunlu ayrılıkçı Ambazonya bölgesinin resmi kripto para birimi. Bir AmbaCoin 25 sent (USD) ve 140 CFA frangı etmektedir. Para biriminin, ayrılıkçı bölgenin "zengin doğal kaynakları" ile desteklendiği söylenmektedir. AmbaCoin 2018'de piyasaya sürüldü piyasaya arzı Aralık 2018'den 2019'a kadar sürdü. Ambazonya hükûmeti, tüm kazancın bağımsızlıklarına ve insani yardıma gideceğini iddia etmektedir. Kamerunlu ayrılıkçılar CFA frangı yerine kripto para birimi kullanmaktadır.

Bitconnect, yüksek verimli yatırım programı bitconnect.co ile bağlantılı açık kaynaklı bir kripto para birimiydi. Platform yöneticileri, 16 Ocak 2018'de kazanç platformunu kapattıktan ve kullanıcılara BCC'de bulunan paraları sahiplerine dağıttıktan sonra paranın değeri yaklaşık 500 dolardan 1 doların altına düştü.
Bitfinex, merkezi Hong Kong'da bulunan ve Britanya Virjin Adaları'a kayıtlı iFinex Inc.'e ait olan ve onun tarafından işletilen bir kripto para borsası. Müşterilerinin parası birkaç olayda çalındı veya kayboldu ve normal bankacılık ilişkilerini sağlayamadılar.
Bithumb, Güney Kore kripto para borsasıdır. 2014 yılında Javier Sim tarafından kurulan Bithumb Kore, 8 milyon kayıtlı kullanıcısı, 1 milyon mobil uygulama kullanıcısı ve mevcut kümülatif işlem hacmi 1 trilyon ABD dolarını aşan ülkedeki en etkili dijital para borsasıdır.

Cardano, akıllı sözleşmeler için halka açık bir blockchain platformu çalıştırmayı amaçlayan bir kripto para birimi ağı ve açık kaynaklı bir projedir. Cardano'nun dahili kripto para birimine ADA denir. Projenin gelişimi Zug, İsviçre merkezli Cardano Vakfı tarafından denetlenmektedir.

Dash, açık kaynaklı bir kripto para birimidir. Bitcoin protokolünden çatallanan bir altcoindir. Aynı zamanda, "ana düğümler" adı verilen, kullanıcılarının bir alt kümesi tarafından yönetilen, merkezi olmayan bir özerk organizasyondur (DAO). Para birimi, izlenemeyen işlemlere izin verir.

Eskiden Zcoin olarak bilinen Firo, kullanıcıları için Bitcoin gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla daha yüksek gizlilik sağlamak için kriptografiyi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir.
CryptoNote, Bitcoin'de tanımlanan belirli sorunları çözmeyi amaçlayan bir uygulama tabakası protokolüdür. Yani:
- İşlemlerin izlenebilirliği
- Emek İspatı işlevi
- Düzensiz emisyon
- Sabit kodlanmış sabitler
- Hacimli komut dosyaları

Binance, çeşitli kripto para birimlerinin alım satımı için bir platform sağlayan bir kripto para borsasıdır. Ocak 2018 itibarıyla Binance, işlem hacmi açısından dünyanın en büyük kripto para borsası oldu.
Thodex, kripto paraların alım-satımına aracılık eden Türkiye'nin ilk global kripto para borsasıdır. 2017 yılında Faruk Fatih Özer tarafından Koineks ismiyle kurulan şirket, kuruluş zamanına göre Türkiye’nin dördüncü kripto para borsası oldu. Türkiye’nin ilk Bitcoin ATM’sini kuran şirket, 2020 yılında ise Türkiye’den global pazara açılan ilk kripto para borsası oldu.

Uniswap, kripto para birimlerini takas etmek için kullanılan merkeziyetsiz finans protokolüdür. Uniswap aynı zamanda Uniswap protokolünü oluşturan şirketin de adıdır. Protokolün faaliyeti, akıllı sözleşmeler aracılığıyla Ethereum blok zincirindeki kripto para birimleri arasındaki otomasyonu kolaylaştırmaktır. Ekim 2020 itibarıyla, Uniswap, günlük işlem hacmine göre en büyük merkeziyetsiz borsa ve tüm borsalar içerisinde dördüncü en büyük kripto para borsası olduğu tahmin edilmektedir. Uniswap borsasının Eylül 2021 itibarıyla yaklaşık olarak günlük likit alım satım işlemleri karşılığında 4,7 milyon dolar ortalama işlem ücreti geliri bulunmaktadır.
EOS.IO, kripto para birimi EOS'a dayalı olan blok zinciri protokolüdür. Protokol'e ait akıllı sözleşme platformu, işlem ücretlerini ortadan kaldırdığını ve saniyede milyonlarca işlem gerçekleştirdiğini iddia etmektedir.

Kripto para, işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir. Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür. Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.

MetaMask Ethereum blok zinciri ile etkileşim kurmak için kullanılan bir kripto para cüzdanıdır. Kullanıcıların, daha sonra merkeziyetsiz uygulamalarla etkileşim kurmak için kullanılabilecek bir tarayıcı eklentisi veya mobil uygulama aracılığıyla Ethereum cüzdanlarına erişmelerine olanak tanır. MetaMask, Ethereum tabanlı araçlara ve altyapıya odaklanan bir blok zinciri yazılım şirketi olan ConsenSys Software Inc. tarafından geliştirilmiştir.
USD Coin (USDC), ABD dolarına sabitlenmiş; Ethereum, Stellar, Algorand, Solana, Tron ve Hedera Hashgarph sisteminde çalışan sabit kripto para birimidir. USD Coin, Circle tarafından kurulan ve kripto para borsası Coinbase ve Bitcoin madencilik şirketi Bitmain'den üyeleri içeren Centre adlı konsorsiyum tarafından yönetilmektedir.
Yatırımcıların geleneksel para birimleri veya diğer dijital para birimleri gibi diğer varlıklar için kripto para birimleri ve dijital para birimleri ticareti yapmasına olanak tanıyan platformlardır. Borsalar, dijital para birimleri veya kripto para birimleri karşılığında kredi kartı ödemelerini, banka havalelerini veya diğer birçok ödeme şekillerini kabul edebilir. Bir kripto para borsası, genellikle alış-satış işlemleri için işlem komisyonu olarak alan veya eşleşen bir platform olarak sadece üyelik ücreti alan bir piyasa yapıcı olabilir.

Merkezsiz finans,, geleneksel finansal araçları sunmak için brokerler, borsalar veya bankalar gibi merkezî finansal hizmet sağlayıcılarına güvenmeyen, bunun yerine blok zincirler aracılığıyla akıllı sözleşmeler kullanan blok zinciri tabanlı bir finans sistemidir. DeFi, esnek bir şekilde bir araya getirilebilen çok katmanlı bir mimarî ve yapı taşları kullanır.

FTX Trading Ltd., yaygın bilinen adıyla FTX, kripto para borsası ve risk fonu olarak işletilmiş iflas etmiş bir şirkettir. 2019'da kurulmuş borsa Temmuz 2021'de bir milyondan fazla kullanıcıya ulaşmış ve hacme göre üçüncü en büyük kripto para borsası hâline gelmiştir. FTX, Antigua ve Barbuda'da kurulmuş olup, genel merkezi Bahamalar'da yer almaktadır. FTX, ABD'de ikamet eden kişilere açık ayrı bir borsa olan FTX.US ile yakından ilişkilidir.

Worldcoin, San Francisco ve Berlin merkezli Tools for Humanity tarafından geliştirilen bir iris biyometrik kripto para birimi projesidir. 2019 yılında OpenAI CEO'su Sam Altman, Max Novendstern ve Alex Blania tarafından kurulan VC Andreessen Horowitz tarafından desteklenmektedir.