İçeriğe atla

Unkapanı

Başlığın diğer anlamları için Unkapanı (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Unkapanı
Semt
Unkapanı, Atatürk Bulvarı
Fatih
Fatih
ÜlkeTürkiye Türkiye
BölgeMarmara
İlİstanbul
İlçeFatih
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+03.00 (UDAS)
Alan kodu(+90) 212
Plaka kodu34

Unkapanı, İstanbul'da bir semt. Osmanlılar zamanında bazı satış yerlerinde Arapçada Kabban adını taşıyan büyük teraziler bulunduğundan, bu tip yerlere Kapan denirdi. O dönemde un ve tahılların muhafaza edildiği hanlar burada bulunuyordu. Bugünkü Unkapanı sahiline buğday ve arpa yüklü gemiler demirlediğinden, semt 19. yüzyılda bu ismi almıştır. Ayrıca kapanlara getirilen ürünlere göre yağkapanı ve balkapanı (Sirkeci'de Balkapanı Hanı) adını alan çeşitleri de vardır. Ayrıca Türkiye müzik piyasasının merkezi olan, plakçılar ve müzik yapımcılarının bulunduğu İMÇ Blokları için kullanıldığından, bu semt Unkapanı Plakçılar Çarşısı'dır.

Yeşilçam sinemasında Unkapanı “doğulu, saf, temiz ve yanık sesli türkücülerin yolunun düştüğü semt” olarak anılıyor.

İsmi

Unkapanı semti adını “un” ve Osmanlı Dönemi’nde kullanılan bir çeşit tartı aleti olan, toptan satış yapılan yer anlamına da gelen “kapan” kelimelerinden almıştır. Semte “Unkapanı” denilmesinin sebebi ise, İstanbul’a tahıl getiren gemilerin yüklerini Unkapanı’na boşaltmasıdır. İstanbul’a gelen zahire, yiyecek ve diğer ihtiyaç maddelerinin ölçümünün, ekspertizinin, fiyatlandırması ve dağıtım işlemlerinin yapıldığı kapanların en önemlilerinden biri olan un kapanının burada bulunması, giderek semtin de aynı adla anılmasına neden olmuştur. Hemen hemen her sokağında buğday ambarları, değirmenler ve fırınlar bulunan semtin en büyük değirmen yapısı, Unkapanı Değirmeni’dir.[1]

Tarihi

Miladi 600, 1200, 1500, 1600 ve 1700 yıllarında dünyanın en kalabalık şehri olarak öne çıkan İstanbul, 1453 yılı sonrası Osmanlı başkenti olmasıyla beraber yaklaşık 250 yıl boyunca dünyanın en kalabalık şehri olma vasfını sürdürmüştür. Böyle kadim bir şehrin gıda sorununu ise, büyük bir organizasyonla çözerken, Akdeniz dünyasının tahıl ihtiyacını da karşılayan bir üst olma vasfını da korumuştur. İşte bütün bu iktisadi ve sosyal organizasyonun İstanbul içerisinde yönetim merkezi, devasa Haliç limanı arasında Unkapanı Semti’nde teşekkül ettirilmişti.

Bu tez çalışmamızın, birinci bölümünde, böyle bir teşekkülün oluşmasındaki coğrafi şartların oluşumunun ardından Unkapanı Semti’nin İstanbul Şehri içerisindeki sınırları ve tarihi gelişimi belirtilmiş olup, devamı bölümlerde sırasıyla semtin tarihi mirası olan, cami-mescid yapıları, tekke ve sinagog binaları ile çeşme, sebil, hamam ve hazireleri ile ayazması incelenmiştir. Ve günümüze ulaşmamış, yeni imar yolların açılması sırasında yıktırılan veya afetler sebebiyle günümüze ulaşmamış eserler de arşiv fotoğraflarıyla belgelenmeye çalışılmıştır.[2]

Tez akışı içerisinde kamu yapıları olan, karakol binası, köprü, değirmen binası, askeri fırın gibi yapılar da bu incelemeler içerisinde ortaya konulmuştur. Bu tez çalışmasında amacı, Unkapanı Semti’nin monografyasının ortaya çıkarılmaya çalışılması olup, semtin dünü ve bugünü ile yaşadığı fiziki ve sosyal değişim de ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Ulaşım

Otobüs Hatları

Minibüs Hatları

Metro Hatları

Kaynakça

  1. ^ "..| Mimarlık Dergisi |." www.mimarlikdergisi.com. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2020. 
  2. ^ "pdf" (PDF). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eminönü</span> Fatih sınırları içerisinde bir semt

Eminönü, İstanbul'un bir semtidir. İstanbul'un Tarihî yarımada olarak bilinen kısımda, Haliç'in batısında yer alır. 7 Mart 2008 tarihine kadar ilçe belediyesi olan Eminönü bu tarihte lağvedilerek kanunla Fatih ilçesine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fındıkzade</span>

Fındıkzade İstanbul ilinin Fatih ilçesinde Topkapı ile Aksaray arasında şehrin sur içine girmek için kullanılan iki ana arteri olan Millet Caddesi ile Vatan Caddesi'ni birleştiren semtidir.

<span class="mw-page-title-main">Şişhane</span>

Şişhane İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı bir semttir.

<span class="mw-page-title-main">Vefa, Fatih</span> İstanbulun Fatih ilçesinde bir semt

Vefa, İstanbul sur içi diye tabir edilen tarihî yarımadada bulunan eski bir semttir. Vefa, Fatih sınırları içinde bulunmaktadır. Semt idari olarak "Molla Hüsrev" mahallesine karşılık gelmektedir. Bozasıyla meşhur olan semt, Vefa Spor Kulübü ile de bilinmektedir. Ayrıca hala eğitim-öğretime devam etmekte olan tarihi Vefa Lisesi bu semtte bulunmaktadır. Süleymaniye Camii ve Vefa Kilisesi bu semtte bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı, Beyoğlu</span>

Tepebaşı, Beyoğlu'nda, İstiklal Caddesi'ne paralel giden Meşrutiyet Caddesi ile Tarlabaşı Bulvarı'nın devamı olan Refik Saydam Caddesi arasında kalan semt.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Bulvarı, İstanbul</span>

Atatürk Bulvarı, İstanbul'un Fatih ilçesinde yer alan bir yoldur. Tarihî yarımadayı Beyoğlu yakasına bağlayan anayollardan biridir. Aksaray semtinde Millet, Ordu ve Gazi Mustafa Kemal Paşa caddelerinin kesiştiği noktada bir dörtyoldan başlayarak Unkapanı-Küçükpazar bölgesinde Haliç'i aşan Atatürk Köprüsü'ne bağlanarak sonlanır. Bulvarın sağ tarafında güneyden kuzeye Kemalpaşa, Kalenderhane, Mollahüsrev, Hacıkadın, Yavuzsinan; sol tarafında ise güneyden kuzeye İskenderpaşa, Zeyrek ve Cibali mahalleleri bulunur. Caddenin kuzey ucuna yakın bir noktada Saraçhane semtinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi binası ve Bizans döneminden kalma Bozdoğan Kemeri bulunmaktadır. Unkapanı bölgesinde kentin en eski organize ticaret alanlarından İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, tarihî Şepsefa Camii ve Zeyrek Camii bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azapkapı</span>

Azapkapı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde semt.

İnönü, İstanbul ilinin Şişli ilçesine bağlı bir mahalledir.

Küçükpazar, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda bulunan Fatih ilçesinde bir semttir. Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idari olarak Cibali ve Yavuzsinan mahalleleri arasında kaldığı söylenebilir. Atatürk Bulvarı ve Atatürk Köprüsü'nün birleştiği kavşağın bulunduğu nokta ile Eminönü semtleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Elmadağ, Şişli</span> İstanbulda bir mahalle,Türkiye

Elmadağ, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda bulunan Şişli ilçesinde bir semttir. Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idari olarak İnönü ve Harbiye mahalleleri arasına yayıldığı söylenebilir. Taksim Meydanı ile Harbiye semti arasında yer alır ve semtin ana aksını Elmadağ Caddesi oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Tarlabaşı Bulvarı</span> İstanbulda bir bulvar

Tarlabaşı Bulvarı, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Taksim Meydanı'ndan başlayarak Tarlabaşı boyunca devam eden ve Tepebaşı, Refik Saydam Caddesi'nde sonlanan bulvar.

<span class="mw-page-title-main">Millet Caddesi</span>

Millet Caddesi veya resmî adıyla Turgut Özal Bulvarı, İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan bir caddedir. Cadde, ilçeyi ikiye bölmektedir. Caddeden Bağcılar-Kabataş tramvayı yanı sıra birçok İETT otobüsü geçmektedir.

Şişli'den geçen ulaşım hatları;

Fatih'ten geçen ulaşım hatları;

Beyoğlu'ndan geçen ulaşım hatları;

Bakırköy'den geçen ulaşım hatları;

Başakşehir'den geçen ulaşım hatları;

Bağcılar'dan geçen ulaşım hatları;

Bahçelievler'den geçen ulaşım hatları;

Esenler'den geçen ulaşım hatları;


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.