Umberto Eco

Umberto Eco
Umberto Eco
Doğum	05 Ocak 1932; Alessandria
Ölüm	19 Şubat 2016 (84 yaşında); Milano
Meslek	Bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.
Milliyet	İtalya
Vatandaşlık	İtalya
Önemli ödülleri	1981 Anghiari Ödülü; 1981 Strega Ödülü; 1981 Viareggio Ödülü; 1982 MacLuhan Teleglobe Ödülü; 1982 Médicis Ödülü;

Umberto Eco (d. 5 Ocak 1932, Alessandria - ö. 19 Şubat 2016, Milano^[1]), İtalyan bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.

Dünya kamuoyunun gündemine Gülün Adı ve Foucault Sarkacı gibi romanlarıyla giren İtalyan yazar, aynı zamanda Orta Çağ estetiği ve göstergebilim dalının ustalarındandır. Eco, 1971'de Bologna Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmaya başladı. Yapısalcılık sonrası göstergebilim gelişmelerine önemli katkılarıyla tanınmaktadır. Eco, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Thomasçılık akımı ve bu akımın estetik anlayışı üzerine yaptı. Tarihçi, filozof, Orta Çağ uzmanı, James Joyce üzerine derin araştırmalar yapmış bir yazardır. Yazarın ilk romanı Gülün Adı 1980'de yayımlandı. 1962'de Torino Üniversitesi'nde doçent, 1969'da ise Floransa Üniversitesi'nde görsel iletişim dalında profesör oldu. 1971'de Bologna Üniversitesi'ne geçti ve 1975 yılında bu üniversitenin Gösteri ve İletişim Bilimleri Enstitüsü'nün başına getirildi.

Eco'nun çalışmaları 1960'ların ortasından itibaren avangart yapıtlara, kitle kültürüne yönelmiştir. Son dönemlerde ise, güncel olay ve olguları da ele alan çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar arasında edebiyat eleştirileri, tarih ve iletişim yazıları önemli bir yer tutmaktadır. Eco özellikle tarih bilgisiyle süslediği eserlerinde tam bir ustalık gösterir. Özellikle Baudolino adlı eserinde Bizans ve IV. Haçlı Seferi hakkındaki anlatıları sürükleyicidir. İstanbul'a geniş yer ayırdığı bu eserini yayınlamadan kısa bir süre önce 1998 yılında İstanbul'u ilk kez ziyaret etmiştir.^[2] Beş gün süren ikinci ziyaretini ise sanat tarihçisi Dr. Sedat Bornovalı eşliğinde 2013 yılında gerçekleştirmiştir.^[3] Bu ziyareti sırasında Boğaziçi Üniversitesi'nde yazar Orhan Pamuk ile bir söyleşiye de katılmıştır.^[4]

Roland Barthes'tan sonra, "ayrıntıların anlamı" ya da "ayrıntıların sosyolojisi" adı verilen bir anlayışın önemli köşe taşlarından birisi olan Umberto Eco'nun pek çok eseri Türkiye'de yayınlandı.

Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya'nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 2'nci, 2008 yılında 14'üncü sırada yer almıştır. Takma ismi Dedalus'tur.^[5]

Birkaç yıl boyunca kanser tedavisi gören ünlü düşünür, 19 Şubat 2016 tarihinde saat 22.30 sıralarında evinde yaşamını yitirdi. Umberto Eco ölmeden önce bir arkadaşına söylediği vasiyetinde "Ölümümden sonra 10 yıl boyunca benim adımı kullanarak etkinlikler düzenlemeyin" şeklinde bir istekte bulunmuştur.^[6]

Eco, bir ateistti. Eco, üniversite eğitimi sırasında Tanrı'ya inanmayı bıraktı ve Katolik Kilisesi'nden ayrıldı, daha sonra İtalyan şüpheci örgütü Comitato Italiano per il Controllo delle Affermazioni sulle Pseudoscienze'nin (İtalyan Sahte Bilim İddialarını Araştırma Komitesi) CICAP'ın kurulmasına öncülük etti.^[7]

Ödülleri

1981: Anghiari Ödülü
1981: Strega Ödülü
1981: Viareggio Ödülü
1982: MacLuhan Teleglobe Ödülü
1982: Médicis Ödülü

Unvanları

	İtalya Büyük Yıldızlı Şövalyesi
	— Roma, 9 Ocak 1996^[8]

	İtalya Kültür ve Sanat Altın Madalyası
	— Roma, 13 Ocak 1997^[9]

	Almanya Pour le Mérite Madalyası
	— 1999

	Fransa Légion d'honneur Subayı
	— 2003

	Fransa Légion d'honneur Kumandanı
	— Paris, 13 Ocak 2012^[10]

	Fransa Sanat ve Edebiyat Kumandanı
	— 1985

	Almanya Yıldızlı Büyük Liyakat Nişanı
	— 2009

	Asturias Prensliği Kültür ve Sanat Madalyası (İspanya)
	— 2000

Yayınlanmış eserleri

Denemeleri

Somon Balığıyla Yolculuk (II Secondo Diario Minimo), Can, 9. Baskı: Ocak 2020, 9789750732751
Beş Ahlak Yazısı (Cinque scritti morali), Can, 12. Baskı : Ocak 2020, 9789750734441
Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti (Sei passeggiate nei boschi narrativi), Can, 14. Baskı: Aralık 2019, 9789750734434
Orta Çağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik (Arte e bellezza nellestetica medievale), 9. Baskı: Ekim 2019 9789750734458
Günlük Yaşamdan Sanata (Il costume di casa, Dalla periferia dell'impero, Sette anni di desiderio), Can, 8. Baskı: Eylül 2019 9789750733444
Yanlış Okumalar (Diario minimo), Can, 10. Baskı: Aralık 2019, 9789750732744
Orta Çağ'ı Düşlemek (Travels in Hyperreality, Sette anni di desiderio, Sugli specchi e altri saggi), Can, 7. Baskı: Kasım 2019
Açık Yapıt (Opera aperta), Can, 3. Baskı : Ocak 2019 9789750733376
Edebiyata Dair (Sulla letteratura), Can, 3. Baskı: Aralık 2019 9789750733413
Yorum ve Aşırı Yorum (Interpretation and Overinterpretation), Can, 8. Baskı: Mart 2015 9789755106953
Düşman Yaratmak (Costruire il nemico e altri scritti occasionali) Doğan Kitap
Yengeç Adımlarıyla: Sıcak Savaşlar Ve Medyatik Popülizm (A passo di gambero. Guerre calde e populismo mediatico), 978-605-09-1116-9

Romanları

Prag Mezarlığı (Il cimitero di Praga), Doğan Kitap, 2011. 978-605-09-0367-6
Gülün Adı, (Il nome della rosa) Can, 48. Baskı : Kasım 2019 9789750732737
Sıfır Sayı (Numero zero) Doğan Kitap, Ekim 2015, 9786050929751
Foucault Sarkacı (Il pendolo di Foucault), Can, 26. Baskı: Aralık 2019 9789750732775
Önceki Günün Adası (L'isola del giorno prima) Can, 9. Baskı: Mart 2018, 9789750735202
Kraliçe Loana'nın Gizemli Alevi (La misteriosa fiamma della regina Loana), Doğan Kitap, 9786050934199
Baudolino, Doğan Kitap, 2003, 978-605-111-009-7

Çocuk Kitabı

Cecü'nün Yer Cüceleri, (Tre Racconti) YKY, 978-975-08-4570-3

İncelemeleri

Tez Nasıl Yazılır? (Come Si Fa Una Tesi di Laurea) Can, 7. Baskı: Aralık 2019 9789750736452
Efsanevi Yerlerin Tarihi (Storia delle Terre e dei Luoghi Leggendari) Doğan Kitap, 2015 6050927308
Popüler Roman Kahramanları, (Il superuomo di massa. Studi sul romanzo popolare) Alfa, 2017, 9786051714561
Alımlama Göstergebilimi, Düzlem, 1991.
Budalalıktan Deliliğe, (Cronache di Una Societa Liquida Pape Satan Aleppe), Kırmızı Kedi, 2017 9786052980996
Genç Bir Romancının İtirafları (Confessions of a Young Novelist), Kırmızı Kedi, 2017 9789944756914
Mimarlık Göstergebilimi (La Struttura Assente) Daimon, 2019, 9786056558856

Söyleşileri - Dersleri

Kitaplardan Kurtulabileceğinizi Sanmayın (Nespérez pas vous débarrasser des livres) Can, 6 .Baskı : Eylül 2018 9789750711848
Devlerin Omuzlarında: Milano Dersleri (Sulle Spalle dei Giganti), Doğan Kitap, Mart 2019, 6050960461
Zamanların Sonu Üstüne Söyleşiler, (Entretiens sur la fin des temps), YKY, 2001 9789750802065
İnanç ya da inançsızlık: Yüzleşme / Umberto Eco, Kardinal Martini (In cosa crede chi non crede?), 1001 Kitap, 2005, 9758992066

Tarih Kitapları

(Editör) Antik Roma, Alfa, 2021, 9786254493430
(Editör) 16. Yüzyıl - Rönesans Çağı (Il Seicento, L'età del Barocco, Delle Scienze, Del Metodo) Alfa, 2019 9786050380736
(Editör) Antik Yakındoğu, Alfa, 2018, 6051717803
(Editör) Antik Yunan, Alfa, 9786051716084
(Editör) Orta Çağ: Barbarlar - Hristiyanlar - Müslümanlar (Idade Média – Bárbaros, cristãos e muçulmanos), Alfa, 2019, 9786051069111
(Editör) Orta Çağ 2: Katedraller - Şövalyeler - Şehirler (Il Medioevo. Cattedrali, cavalieri, città), Alfa, 2017, 9786051069111
(Editör) Orta Çağ 3: Şatolar - Tüccarlar - Şairler (Il Medioevo. Castelli, mercanti, poeti), Alfa, 2019, 9786051711126
(Editör) Orta Çağ 4: Keşifler - Ticaret - Ütopyalar (Idade Média – Explorações, Comércio e Utopias), Alfa, 2017, 9786051711867

Kültür - Sanat Tarihi

Güzelliğin Tarihi (Storia della Bellezza), Doğan Kitap, 9786050905717
Çirkinliğin Tarihi (Storia della Bruttezza), Doğan Kitap, 978-605-09-6417-2
Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı, (La Ricerca Della Lingua Perfetta), Literatür, 2004, 9789750402364

Dış bağlantılar

Resmi Web Sitesi
Çirkinliğin Tarihi Üzerine 1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Umberto Eco'nun Video Sunusu
Aykırı Sorular, Umberto Eco&Enver Aysever
Boğaziçi Üniversitesi Umberto Eco - Orhan Pamuk Söyleşisi (Türkçe) 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

^ "Dünyaca ünlü yazar Umberto Eco yaşama gözlerini yumdu". Sputnik. 20 Şubat 2016. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016.
^ "Umberto Eco İstanbul'daydı". 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014.
^ "Sedat Bornovalı anlatıyor: Ünlü yazar Umberto Eco'yla İstanbul'da 5 gün". www.turizmguncel.com. Turizmguncel.com sitesi, 18 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
^ "'Dünyadaki insanların çoğu aptaldır' İki dev yazardan edebiyat, roman ve romancılık üzerine sohbet". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 10 Nisan 2013. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
^ New Essays on Umberto Eco (İngilizce). Cambridge University Press. 1 Ocak 2010. ss. 141-156. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
^ Umberto Eco'dan ilginç vasiyet radikal.com.tr kaynağından tarihinde arşivlenmiş 11 Mart 2019 kopyası. Erişim Tarihi: 23 Şubat 2020.
^ "Liukkonen, Petri. "Umberto Eco" . Kitaplar ve Yazarlar". 4 Ağustos 2006. 4 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ "Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ "Medaglia d'oro ai benemeriti della cultura e dell'arte" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
^ "Scrittori Umberto Eco all Eliseo Onorato da Sarkozy con Legion d'Honneur" (İtalyanca). Libero Quotidiano. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

Vikisöz'de Umberto Eco ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

[1] "Dünyaca ünlü yazar Umberto Eco yaşama gözlerini yumdu". Sputnik. 20 Şubat 2016. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016.

[2] "Umberto Eco İstanbul'daydı". 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014.

[bornovali-3] "Sedat Bornovalı anlatıyor: Ünlü yazar Umberto Eco'yla İstanbul'da 5 gün". www.turizmguncel.com. Turizmguncel.com sitesi, 18 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.

[4] "'Dünyadaki insanların çoğu aptaldır' İki dev yazardan edebiyat, roman ve romancılık üzerine sohbet". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 10 Nisan 2013. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.

[5] New Essays on Umberto Eco (İngilizce). Cambridge University Press. 1 Ocak 2010. ss. 141-156. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.

[6] Umberto Eco'dan ilginç vasiyet radikal.com.tr kaynağından tarihinde arşivlenmiş 11 Mart 2019 kopyası. Erişim Tarihi: 23 Şubat 2020.

[7] "Liukkonen, Petri. "Umberto Eco" . Kitaplar ve Yazarlar". 4 Ağustos 2006. 4 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[8] "Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[9] "Medaglia d'oro ai benemeriti della cultura e dell'arte" (İtalyanca). İtalya Cumhurbaşkanlığı Sitesi. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[10] "Scrittori Umberto Eco all Eliseo Onorato da Sarkozy con Legion d'Honneur" (İtalyanca). Libero Quotidiano. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Strega Ödülü sahipleri
1947-1959	Ennio Flaiano (1947) • Vincenzo Cardarelli (1948) • Giovanni Battista Angioletti (1949) • Cesare Pavese (1950) • Corrado Alvaro (1951) • Alberto Moravia (1952) • Massimo Bontempelli (1953) • Mario Soldati (1954) • Giovanni Comisso (1955) • Giorgio Bassani (1956) • Elsa Morante (1957) • Dino Buzzati (1958) • Giuseppe Tomasi di Lampedusa (1959)
1960-1969	Carlo Cassola (1960) • Raffaele La Capria (1961) • Mario Tobino (1962) • Natalia Ginzburg (1963) • Giovanni Arpino (1964) • Paolo Volponi (1965) • Michele Prisco (1966) • Anna Maria Ortese (1967) • Alberto Bevilacqua (1968) • Lalla Romano (1969)
1970-1979	Guido Piovene (1970) • Raffaele Brignetti (1971) • Giuseppe Dessì (1972) • Manlio Cancogni (1973) • Guglielmo Petroni (1974) • Tommaso Landolfi (1975) • Fausta Cialente (1976) • Fulvio Tomizza (1977) • Ferdinando Camon (1978) • Primo Levi (1979)
1980-1989	Vittorio Gorresio (1980) • Umberto Eco (1981) • Goffredo Parise (1982) • Mario Pomilio (1983) • Pietro Citati (1984) • Carlo Sgorlon (1985) • Maria Bellonci (1986) • Stanislao Nievo (1987) • Gesualdo Bufalino (1988) • Giuseppe Pontiggia (1989)
1990-1999	Sebastiano Vassalli (1990) • Paolo Volponi (1991) • Vincenzo Consolo (1992) • Domenico Rea (1993) • Giorgio Montefoschi (1994) • Mariateresa Di Lascia (1995) • Alessandro Barbero (1996) • Claudio Magris (1997) • Enzo Siciliano (1998) • Dacia Maraini (1999)
2000-2009	Ernesto Ferrero (2000) • Domenico Starnone (2001) • Margaret Mazzantini (2002) • Melania G. Mazzucco (2003) • Ugo Riccarelli (2004) • Maurizio Maggiani (2005) • Sandro Veronesi (2006) • Niccolò Ammaniti (2007) • Paolo Giordano (2008) • Tiziano Scarpa (2009)
2010-2019	Antonio Pennacchi (2010) • Edoardo Nesi (2011) • Alessandro Piperno (2012) • Walter Siti (2013) • Francesco Piccolo (2014) • Nicola Lagioia (2015) • Edoardo Albinati (2016) • Paolo Cognetti (2017) • Helena Janeczek (2018) • Antonio Scurati (2019)
2020-2029	Sandro Veronesi (2020) • Emanuele Trevi (2021) • Mario Desiati (2022)