Umberto Boccioni
| Umberto Boccioni | |
|---|---|
 otoportre, 1905 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 19 Ekim 1882 Reggio Calabria, İtalya |
| Ölüm | 17 Ağustos 1916 (33 yaşında) Verona, İtalya |
| Uyruk | İtalya |
| Sanat eğitimi | Accademia di Belle Arti di Roma |
| Katıldığı akımlar | Fütürizm |
| Etkilendikleri | Giacomo Balla |
| Ünlü yapıtları | Sürekliliğin Mekân İçindeki Kendine Özgü Biçimleri Kent Uyanıyor |
Umberto Boccioni (İtalyanca telaffuz: [umˈbɛrto botˈtʃoːni]; 19 Ekim 1882 – 17 Ağustos 1916), fütürizm akımının yenilikçi estetiğine şekil veren öncü İtalyan ressam ve heykeltıraş.
Kısa yaşamına rağmen Boccioni, formun dinamizmine ve kütlenin yapıbozumuna yaklaşımıyla ölümünden sonra da birçok sanatçıyı etkiledi.[1] Birçok sanat müzesinde eserleri bulunan sanatçının 100 eserinden oluşan bir retrospektif sergi 1988'de New York'taki Metropolitan Museum of Art'ta gerçekleştirildi.[2]
Yaşamı
Çocukluğu ve eğitimi
Umberto Boccioni, 19 Ekim 1882'de Reggio Calabria'da doğdu. Romagnalı bir devlet memuru olan babasının mesleği İtalya'da sürekli yer değiştirmesini gerektiriyordu. Bu yüzden ailece kuzeye taşındılar ve Umberto ile ablası Amelia Forli, Cenova ve Padova'da büyüdü. 1898'de 15 yaşındaki Umberto babasıyla birlikte Sicilya'daki Katanya'ya taşındı ve eğitimini burada tamamladı. Daha sonra Roma'ya giderek Accademia di Belle Arti di Roma'nın Scuola Libera del Nudo ("Serbet Nü Okulu") bölümünde resim eğitimi gördü.[3]
Boccioni'nin Roma'daki yaşantısına dair az miktardaki bilgi arkadaşı Gino Severini'nin (1883-1966) otobiyografisinde yer alır. Buna göre ikili 1901'de tanıştı ve ortak ilgi alanları Nietzsche, başkaldırı, yaşam deneyimleri ve sosyalizmdi. Boccioni'nin bu dönemde yazdığı metinler, hayatı boyunca karakterinin bir parçası olan öfke ve ironiyi barındırıyordu. Eleştirel ve başkaldırmacı doğası ile entelektüel kabiliyeti, sonraki yıllarda Fütürizm'in gelişmesini sağlayacaktı.
Fütürizm yılları
Temel yeteneklerini geliştiren ve klasik eserleri Empresyonizm çerçevesinde inceleyen Boccioni, Severini ile birlikte Giacomo Balla'nın (1871-1958) öğrencisi oldu. Balla bu dönemde, renklerin palette karıştırılması yerine, tuvale tek renkte noktalar ya da şeritler hâlinde uygulanması olan dönemim çağdaş divizyonizm tekniğine yoğunlaşmıştı. Bu döneme ilişkin olarak Severini şöyle yazmıştır: "Tüm kariyerimize yön verecek böyle bir adamla karşılaşmak bizim için büyük şanstı."[3]
1906'da kısa süreliğine Paris'e yerleşerek İzlenimcilik ve Art izlenimcilik akımlarını öğrenen Boccioni, daha sonra toplumsal huzursuzluğun ve hükûmetin çöküşünün etkilerini doğrudan gördüğü 3 aylık bir Rusya seyahati yaptı. 1907'de İtalya'ya dönen ressam kısa bir süre Accademia di Belle Arti di Venezia'da eğitim gördü. Aynı yıl Milano'ya taşındı. Burada, 1908'in başlarında Divizyonist ressam Gaetano Previati ile tanıştı. 1910 yılında ise, bir önceki sene Fütürist Bildirge'yi yayımlamış olan şair Filippo Tommaso Marinetti ile tanıştı.[4] 11 Şubat 1910'da Balla, Severini, Carlo Carrà ve Luigi Russolo ile birlikte Manifesto dei pittori futuristi (Gelecekçi Ressamlar Bildirgesi)'ye imza atan Boccioni bildirgeyi 8 Mart günü Torino'daki Politeama Chiarella tiyatrosunda okudu.[4][5] Boccioni yoğun bir şekilde seyahat etti ve birçok müzeyi ziyaret etme fırsatı buldu, özellikle Michelangelo gibi diğer dönemlerden gözlemlediği bazı sanatçılarla ve aynı zamanda Lombard hakkında araştırma yapması için kendisine ilham verecek olan Francesco Filippini ile neredeyse ortak yaşama girdi.
Boccioni Fütürist hareketin baş teorisyeni oldu.[6] Severini ve birkaç başka Fütürist ressamla yaptıkları Paris seyahatinde Braque ve Picasso'nun eserlerini gördükten sonra, hareket asıl şeklini almaya başladı.[7] 1912'de Paris'te Braque, Alexander Archipenko, Constantin Brancusi, Raymond Duchamp-Villon, Romolo Romani ve muhtemelen Medardo Rosso gibi sanatçıların stüdyolarını gezen Boccioni heykeltıraşlığa da başlamaya karar verdi. 1912'de diğer İtalyan Fütüristlerle birlikte bazı tablolarını Galerie Bernheim-Jeune'de sergiledi. Sonraki sene Paris'e dönerek Galerie La Boétie'de heykel sergisi açtı. Sanatçının Paris'te gördüklerinden etkilenerek yarattığı bu eserler, sergilendikten sonra muhtemelen Kübist heykeltraşları, özellikle de Duchamp-Villon'u etkiledi.
1912 ve 1914'te grubuyla birlikte Londra'da açtıkları sergi birçok genç İngiliz sanatçıyı etkiledi. Bunlardan Christopher R. W. Nevinson Fütürizm'e katılırken diğerleri akımın İngiliz dengi olan Wyndham Lewis liderliğindeki Vortisizm'e yaklaştılar. 1914'te Pittura e scultura futuriste (Gelecekçi Resim ve Heykel) kitabını yayımlayan Boccioni, akımın estetiğini şöyle açıklıyordu:
"Empresyonistler belirli bir ânı vermek için resim yaparlar ve o âna en yakın sonucu elde etmek için tablonun yaşamını ikincil seviyeye indirgerler. Oysa biz her bir ânı (zamanı, yeri, şekli, renk tonunu) sentezleriz ve resim için resim yaparız."
Ölümü
Boccioni'nin üye olduğu "Lombardiya Bisikletli ve Motorsikletli Gönüllüler Taburu", Haziran 1915'te Milano'dan Gallarate'ye, oradan da Trentino cephesinin gerisindeki Peschiera del Garda'ya hareket etti. 24 Ekim 1915'te sanatçı Dosso Casina muharebesine katıldı. 1 Aralık 1915'te dağıtılan taburda yer alan gönüllüler daha sonraki dönemde savaşın yarattığı ihtiyaç doğrultusunda silah altına alındı. Mayıs 1916'da I. Dünya Savaşı için askere alınarak İtalyan Ordusu'na katılan[2] Boccioni Verona yakınlarındaki topçu alayına gönderildi. 16 Ağustos 1916'da binicilik eğitimi sırasında düşerek atı tarafından çiğnenen Boccioni[8][9] ertesi gün 33 yaşında öldü.
Eserleri
İlk dönem portreleri ve manzara resimleri
1902'den 1910'a kadar Boccioni çizimlere odaklandı, daha sonraları ise genelde annesinin modellik ettiği portre eskizleri ve tablolar yaptı. Endüstrinin ortaya çıkışı, trenler ve fabrikalar gibi konuları işleyen manzara resimleri de çizdi. Bu dönemde noktacılık ve izlenimcilik arasında gidip geldi. Ayrıca ilk tabloları Giacomo Balla'nın etkisindeydi ve daha sonra bırakacağı divizyonizm teknikleri açıkça görülüyordu. 1909 tarihli Il mattino tablosu "renklerin cesur ve gençlik dolu şiddeti" ve "meydan okuyan ışık uygulaması"[3] ile dikkat çekti. Annesi, kız kardeşi ve uzun süredir birlikte olduğu Ines'i resmeden 1909-10 tarihli Tre donne tablosu, güç, melankoli ve aşk duygularının çok iyi bir dışavurumu olarak değerlendirildi.[3]
Fütürizmin gelişimi
Boccioni, önceleri Il lavoro başlığını taşıyan La città sale (Kent Uyanıyor) tablosu üzerinde yaklaşık bir sene çalıştı. 1910 tarihli ve 2 merteye 3 metre ebadındaki bu büyük tablo ressamın fütürizme yöneldiği nokta olarak değerlendirilir. Ressam bir arkadaşına bu tabloya ilişkin olarak "İş gücü, ışık ve hareketin büyük bir sentezini yapmayı denedim" diye yazmıştı.[3] Milano'da Mayıs 1911'de sergilene tablo çoğu takdir edici olan birçok yorum aldı. 1912'de fütürizmi tanıtmak amacıyla tüm Avrupa'da dolaştırılan bir serginin baş eseri oldu. Aynı yıl büyük piyanist Ferruccio Busoni'ye 4.000 liraya satıldı.[3] Tablo bugün New York'taki Museum of Modern Art'ın tablo bölümünün girişinde sergilenmektedir.[1]
La Risata (1911) ressamın ilk gerçek fütürist eseri sayılır. Bu dönemde ressam divizyonizmden tamamen kopmuştu ve modern hayata dair yaptığı gözlemlerden ortaya çıkan hislere odaklanmıştı. Tablo sergilendiğinde oldukça olumsuz yorumlar aldı, Tre donne ile karşılaştırılarak eleştirildi, hatta bir ziyaretçi henüz kurumamış boyaya elleriyle dokunarak resmi bozdu.[3] Daha sonraki dönemlerde ise daha olumlu yorumlar yapıldı, hatta tablonun kübizme verilmiş bir cevap olduğu söylendi. Tablo, Berlin'de sergilenen toplam 20 fütürist eseri satın alan Alman koleksiyoncu Albert Borchardt tarafından satın alındı. Ressamın yine 1911 tarihli olan ve balkondan kalabalık bir caddeyi izleyen bir kadını betimleyen tablosu La Strada Entra Nella Casa da aynı koleksiyoner tarafından alındı. Bugün ilk tablo Museum of Modern Art,[1] ikincisi ise Hannover'deki Sprengel Museum koleksiyonlarındadır.[3]
Umberto Boccioni 1911 yılının büyük bir kısmını "Stati d'animo (Zihin Durumları)" başlıklı tablo üçlemesi üzerinde çalışarak geçirdi. Elvedalar, Gidenler ve Gelenler isimli tablolardan oluşan bu üçleme ressamın deyimiyle bir trenyolu istasyonuna gelenleri ve gidenleri anlatıyordu. Üçü de Marinetti tarafından satın alınan tablolar, Nelson Rockefeller tarafından şairin dul eşinden alındı ve New York'taki Museum of Modern Art'a bağışlandı.[1][10] Ressam, 1912'de tamamladığı ve bir atın dinamizmini yoğun bir renk çeşitliliğiyle resmeden Elasticità (Esneklik) ile birlikte bir dizi "dinamizm" tablosu yapmaya başladı: Dinamismo di un corpo umano, Dinamismo di un Ciclista (Bir Bisikletçinin Dinamizmi), Dinamismo di un foot-baller (Bir Futbolcunun Dinamizmi) ve 1914'te tamamlanan Dinamismo plastico: cavallo + caseggiato. Boccioni bu temaya yoğunlaşırken, bir taraftan da eski uğraşı olan insan figürlerine geri dönerek 1912'de L'antigrazioso, 1914'te ise I selciatori ve Il bevitore tablolarını yaptı.
Ressamın 1914'te yayımladığı Pittura, scultura futuriste (Gelecekçi Resim ve Heykel) isimli kitabı, bazı fütürist arkadaşlarıyla arasının açılmasına sebep oldu. Belki de bu sebeple dinamizme yönelik araştırmalarını sonlandırarak, bir figürün renkler halinde dekompoze edilmesi üzerine yoğunlaştı.[3] 1915'te yaptığı Volumi orizzontali ve 1916 tarihli Ritratto del Maestro Ferruccio Busoni ile figüratif resme tam anlamıyla dönmüş oldu. Bu son tablo, ressamın ilk fütürist tablosu olan Kent Uyanıyor'u satın alan besteci Ferruccio Busoni'nin portresiydi.
Heykel
11 Nisan 1912'de yayımlanan Manifesto tecnico della scultura futurista (Fütürist Heykelciliğin Teknik Manifestosu) adlı eserin yazılmasıyla Boccioni heykel alanına gerek kuramsal gerekse pratik anlamda giriş yaptı. Zaten bir önceki sene bir heykel üzerinde çalışmaya başlamıştı.[4] 1912 sonları ile 1913 boyunca yaptığı deneysel çalışmaların çoğunu yok etti. bunların arasında sadece fotoğraflarını gördüğü, çağdaşı olan bazı tablolarla ilişkilendirilebilecek eserler de vardı.
Yine de, başyapıtı sayılan eseri Forme uniche della continuità nello spazio (Sürekliliğin Mekân İçindeki Kendine Özgü Biçimleri) için balmumu model 1913 sonunda tamamlanmıştı. Boccioni'nin bu eserdeki amacı, František Kupka ve Marcel Duchamp gibi sanatçıların eserlerindeki "analitik süreksizlik" yerine "sentetik sürekliliği" betimlemekti.[11] Sağlığında bu eser sadece alçı kalıp olarak var oldu. İlk defa 1931'de bronz döküm versiyonu yapıldı.[12] Üzerine birçok yorum yazılan bu eser 1998'de 20 sent değerindeki İtalyan Euro madeni paralarına basılmak üzere seçildi.
Yayınları
- Makale - Manifesto dei pittori futuristi, 1910[13]
- Makale - Manifesto of Futurist Sculpture, Nisan 1912
- Makale - The Plastic Foundation of Futurist Sculpture and Painting, Lacerba, Mart 1913 sayısı[14]
- Makale - Esposizione di scultura futurista del pittore e scultore futurista, 1913[15]
- Makale - Manifesto tecnico della scultura futurista, 1914[16]
- Kitap - Pittura, scultura futuriste, 1914[17]
Sergiler
- Estorick Collection of Modern Italian Art, 2009 - Marinetti'nin Fütürist Manifesto'sunun 100. yılı için, 20 eser[18][8]
- Solomon R. Guggenheim Müzesi, 2004 - Materia (Özdek) üzerine kurgulanmış sergi, 23 diğer eser ile[19][20]
- Metropolitan Museum of Art, New York, 1988 - Kapsamlı retrospektif[2]
- Castelvecchio Müzesi Verona, 1985-1986 - Accademia di Brera Milan, 1986 - San Stae Venice, 1986 - Boccioni a Venezia
- Palazzo Reale di Milano, 1982-1983 - Kunstmuseum, Hanover, 1983 - Boccioni a Milano
- Palazzo Reale di Milano, 1973-1974 - Boccioni e il suo tempo
Kaynakça
- ^ a b c d "Museum of Modern Art - Umberto Boccioni in the Collection". 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ a b c Michael Brenson (16 September 1988). Met Retrospective Explores Boccioni And Futurism 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York Times. Accessed October 2015.
- ^ a b c d e f g h i j Ester Coen (1989). Umberto Boccioni. New York: The Metropolitan Museum of Art. ss. xiii-xvi. ISBN 0870995227.
- ^ a b c Maurizio Calvesi (1969). Boccioni, Umberto 15 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Italian). Dizionario Biografico degli Italiani. Rome: Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Accessed October 2015.
- ^ Mark Stevens (1 March 2004). Futurist Tense 10 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York Magazine. Accessed October 2015.
- ^ Grace Glueck (13 February 2004). Blurring the Line Between the Present and the Future 2 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York TImes. Accessed October 2015.
- ^ Michael Kimmelman (3 November 1989). Out of the Past, the Spirit of Italian Futurism 6 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The New York TImes. Accessed October 2015.
- ^ a b Laura Cumming (18 January 2009). Impossible dreams of a speed freak 1 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Guardian. Accessed October 2015.
- ^ Umberto Boccioni 28 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: The Solomon R. Guggenheim Foundation. Accessed October 2015.
- ^ "Copy of Tate Gallery Immunity from Seizure filing, 2009" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ Henderson, Linda (1981). "Italian Futurism and "The Fourth Dimension"". Art Journal. 41 (4). Art Journal, Vol. 41, No. 4. ss. 317-323. doi:10.2307/776440. JSTOR 776440.
- ^ "Met Museum, Description of Unique Forms of Continuity in Space, by Umberto Boccioni". 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ "Manifesto dei pittori futuristi, by Umberto Boccioni, 2pp, Milano : Direzione del movimento futurista, 1910". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ "Lacerba (Journal), Firenze : Tipografia di A. Vallecchi e C., 1913-1915". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ "Esposizione di scultura futurista del pittore e scultore futurista, by Umberto Boccioni, 30pp, Roma : Galleria futurista, 1913". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ "Manifesto tecnico della scultura futurista, by Umberto Boccioni, 4pp, Venezia : Edizioni del Cavallino, 1914". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ "WorldCat Reference for Pittura, scultura futuriste (dinamismo plastico), by Umberto Boccioni, 472pp, Milano : edizioni futuriste di 'Poesia', 1914". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ Michael Glover (27 January 2009). The drawing and sculpture of Umberto Boccioni 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Independent. Accessed October 2015.
- ^ "Guggenheim Museum Boccioni Exhibition Overview". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ Jim Long (1 March 2004), Boccioni’s Materia: A Futurist Masterpiece and the Avant-garde in Milan and Paris: Solomon R. Guggenheim Museum 30 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Brooklyn Rail. Accessed October 2015.
- ^ "Metropolitan Museum of Art, MetPublications Page for Umberto Boccioni". 26 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
Dış bağlantılar
- Umberto Boccioni papers, 1899-19867 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Getty Research Institute, Research Library. Los Angeles, California.
- MoMA sergi kataloğu 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (15 Eylül 1988 - 8 Ocak 1989)
