İçeriğe atla

Um Kasr

Um Kasr
Arapça: أم قصر‎
Limanda yük bekleyen vinçler.
ÜlkeIrak Irak
İlBasra İli
Nüfus
 (2003)[1]
 • Toplam47.000
Zaman dilimi[[UTCUTC+03.00]] (GMT)

Um Kasr (Arapça: أم قصر‎, Türkçe: Ana Kale), Irak'ın güneyinde bir liman kenti. Basra Körfezi'nde oluşmuş Havr Abdullah halici boyunca Basra Körfezi kıyısında kurulmuştur. Küçük bir koy, Kuveyt ile arasında sınır olmuştur.

Tarihçe

Köyden Limana

Um Kasr, önceleri küçük bir balıkçı kasabasıydı, fakat ticaretin gelişmesi ve kıyıya sağlam bir liman yapılmasıyla askeri bir liman olarak kullanıldı. M.Ö 325 yılında Büyük İskender buradan Mezopotamya'ya çıkarma yaptı. II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler Sovyetler Birliği'ne bu limandan ikmal yaptılar. Savaş sonrası kaptılsa da, II. Faysal hükûmeti tarafından 1950'lerde sürekli olarak hizmete açıldı.[2]

1958 Irak Devrimi'nden sonra burada bir donanma üssü kuruldu. Abdülkerim Kasım tarafından da 1961'de bir liman kuruldu. Batı Almanya, İsveç ve Lübnanlı şirketler limanın inşasında görev aldı ve Basra-Bağdat demiryolu kuruldu. Liman Temmuz 1967'de ticaret için kullanıma açıldı.[3]

İran-Irak Savaşı

İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında daha doğudaki limanlarda çatışmaların yoğun olması üzerine önemi daha da arttı. 1986 yılında İran'ın Fao yarımadasındaki başarılı işgaline rağmen Um Kasr düşmedi.

Limanın kullanımı konusundaki bölgesel çatışmalar Kuveytle 1991'de Körfez Savaşı'na neden oldu. Her iki ülkede hem Um Kasr'ın hem Kuveyt adaları Bubiyen adası ve Varbeh adası üzerinde mülkiyet iddiasında bulundu.[4] Savaş sonrası körfezin kontrolü Kuveyt'e geçti ve Um Kasr bölgesi iki ülke arasında sınır kabul edildi. Irak hükûmeti sınırları kabul etmedi ve Kuveyt'in kendi parçası olduğu iddialarına devam etti. Diğer yandan Irak yönetimi ticaretini Basra bölgesinden Um Kasr'a kaydırarak Basralıları yönetime karşı ayaklandıkları oldukları için ekonomik olarak cezalandırdı.[5]

İkinci Körfez Savaşı

Ana madde: Um Kasr Muharebesi

Um Kasr, 19 Mart 2003 tarihinde Irak İşgali sırasında ilk büyük askeri operayonun hedefi oldu. Limana taarruzu İngiliz Kraliyet Donanması önderliğinde koalisyon güçleri yaptı. Denizde ve karada çatışmalar yaşandı. Burası savaşın ilerleyen zamanlarında insani yardım için ikmal noktası haline geldi.[6] Ocak 2006'da 100. İngiliz asker burada hayatını kaybetti.

Kaynakça

  1. ^ Dilip Hiro. The Essential Middle East: A Comprehensive Guide. Carroll & Graf (2003), pp.166. ISBN 0786712694 and Action Dominic Nutt, Churches Together International (ACT). Lack of security hampers aid efforts 28 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. April 16, 2003.
  2. ^ "Iraq Hopes For Revival As An International Highway", The Times, 15 May 1961
  3. ^ Ports of the World 1969, p. 697. Shipping World Ltd
  4. ^ "Iraq - First Persian Gulf War - Causes", Encyclopædia Britannica (2006)
  5. ^ "Kuwait - The First Persian Gulf War and its aftermath", Encyclopædia Britannica (2006)
  6. ^ "Iraq aid confined to south", The Guardian, 2 April 2003

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt</span> Arap Yarımadasının kuzeydoğusundaki bir ülke

Kuveyt, resmî adıyla Kuveyt Devleti, Arap Yarımadası'nın kuzeydoğusunda, Basra Körfezi kıyısında yer alan ülkedir. Kuzeyde Irak ve güneyde Suudi Arabistan ile komşudur. Ülkenin ismi, Arapçada "su kenarındaki kale" anlamına gelen akwat kelimesinden gelmektedir. Yüzölçümü 17.818 km² olan ülkenin nüfusu 2020 tahminiyle yaklaşık 2,9 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Basra</span>

Basra, Irak'ın güneyinde bir kent; Irak'ın ikinci büyük şehri ve en önemli limanı. Hamar Gölünün güneydoğu ucunda, Şattül Arap su yolunun batı kıyısında, Basra Körfezi'ne 55, Bağdat'a ise 545 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irak-İran Savaşı</span> 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında geçen savaş

Irak-İran Savaşı, İran'da Tahmilî Savaş veya Mukaddes Müdafaa, Irak'ta Saddam'ın Kadisiyesi ve Arap Dünyasında Birinci Körfez Savaşı olarak anılan 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında yaşanmış savaş. Yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne, iki milyon kişinin yaralanmasına, 150 milyar Amerikan Doları maddi hasara, her iki ülkede de ağır yıkımlara yol açmıştır. Irak'ın zaferleri ile başlayan savaş, İran'ın direnmesiyle yıpratma savaşına dönüşmüş ve galibi olmadan sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi</span> Basra Körfezine kıyısı bulunan altı Arap ülkesinin oluşturduğu ülkeler topluluğu

Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi, kısaca Körfez İşbirliği Konseyi resmi adı ile Arapça: مجلس التعاون لدول الخليج العربیه, Basra Körfezi'ne kıyısı bulunan altı Arap ülkesinin ekonomik, siyasal ve sosyal hedefler ile bir araya gelmesiyle oluşturduğu bir ülkeler topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Basra Körfezi</span> Arabistan Yarımadasının kuzeyi ile İranın güneybatısı arasında kalan Hint Okyanusuna bağlı koy

Basra Körfezi,, Arap Yarımadası'nın kuzeyi ile İran'ın güneybatısı arasında kalan Hint Okyanusu'na bağlı körfez. Dünyanın en önemli petrol ve doğalgaz yatakları bu bölgede bulunmaktadır.

Birleşmiş Milletler Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu, 1991 ve 2003 yılları arasında Irak ve Kuveyt sınırında görev yapan Birleşmiş Milletler Barış Gücü.

<span class="mw-page-title-main">Um Kasr Muharebesi</span>

Um Kasr Muharebesi, 2003 yılında Irak'ın işgali sırasında 21-25 Mart 2003 tarihleri arasında gerçekleşen ilk büyük muharebedir. İşgalin başlamasından sonra önemli bir liman olan Um Kasr ABD, Birleşik Krallık ve Polonya Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirilmeye çalışıldı. İşgalci kuvvetler Um Kasr'da bir direnişle karşılaştılar.

<span class="mw-page-title-main">Irak-Kuveyt ilişkileri</span>

Irak-Kuveyt ilişkileri, Irak ile Kuveyt arasındaki dış ilişkilerdir. Kuveyt'in Bağdat'ta, Irak'ın ise Kuveyt'te bir büyükelçiliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt petrol yangınları</span>

Kuveyt petrol yangınları, Körfez Savaşı esnasında Kuveyt'i işgal eden Irak askerî birliklerinin, koalisyon güçleri tarafından püskürtülmesi sonucunda Kuveyt'ten çekilirken ülkedeki 700'ün üzerinde petrol kuyusunu ateşe vermesi olayı. Yangınlar 1991'in Ocak ile Şubat aylarında başlarken, son yangın ancak Kasım 1991'de söndürülebildi.

Basra Körfezi, farklı adlarla anılmaktadır. Körfezin Türkçe yaygın adı olan Basra Körfezi, körfezin kıyısında yer alan Basra şehrinden kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt'in İşgali</span> İşgal

Kuveyt'in İşgali veya diğer adıyla Irak-Kuveyt Savaşı, Irak ile Kuveyt arasında, 1990'ın Ağustos ayında gerçekleşen ve Körfez Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilen çatışmalardır. Irak'ın, yedi ay boyunca Kuveyt'i işgaliyle sonuçlanmış ve Amerika Birleşik Devletleri'nin önderliğindeki koalisyon güçleri tarafından Irak'a karşı mücadele başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carter Doktrini</span>

Carter Doktrini Amerika Birleşik Devletleri başkanı Jimmy Carter'ın, 23 Ocak 1980 tarihinde, Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosu üyelerinin katıldığı ortak oturumda, geleneksel olarak her yıl yaptığı konuşmada açıkladığı ve ABD'nin ulusal çıkarlarını korumak için İran Körfezinde gerekirse askerî güç kullanmaktan kaçınmayacağı yolundaki politikaya verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">2003 Irak askerî müdahalesi</span> ABD önderliğindeki askeri işgal

2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003'te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Dicle-Fırat havzası</span>

Dicle-Fırat havzası Batı Asya'da Basra Körfezi'ne dökülen büyük bir nehir sistemidir. Başlıca nehirleri, daha küçük kolları ile birlikte Dicle ve Fırat'tır.

<span class="mw-page-title-main">1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İran arasında 1775-1779 yılları arasında yapılmış savaş

1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı, İran'da 1750 yılında yönetimi ele geçiren Zend Hanedanı'nın Osmanlı İmparatorluğu'yla Irak cephesinde karşı karşıya geldiği askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm Otoyolu</span>

Ölüm Otoyolu, Irak ile Kuveyt arasında uzanan otoyol. Kuveyt şehrinden başlayarak Irak-Kuveyt sınırındaki Safven kasabasından geçerek Basra'ya kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Lahsa Seferi (1871)</span> Osmanlı İmparatorluğunun Nejd Emirliğine karşı harekatı

Lahsa Seferi ya da Ahsa Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1551-1670 arasında egemenliği altında bulunan Doğu Arabistan'ın El-Ahsa bölgesini yeniden ele geçirmek amacıyla icra ettiği askerî harekât.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.