İçeriğe atla

Ulvi Uraz

Ulvi Uraz
Doğum13 Şubat 1921(1921-02-13)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm25 Mayıs 1974 (53 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriAşiyan Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
EğitimAnkara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü
MeslekOyuncu, yönetmen
EvlilikSelçuk Uraz

Ulvi Uraz (13 Şubat 1921, İstanbul - 25 Mayıs 1974, İstanbul), Türk tiyatro, sinema oyuncusu[1] ve yönetmenidir. Kurduğu topluluklarda Türk tiyatrosunun birçok tanınmış oyuncusunu yetiştirmiştir.

Hayatı

Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünü 1943'te bitirdi. Aynı yıl Tatbikat Sahnesi'nde Shakespeare'in Julius Caesar oyununda sahneye çıktı. 1948'de Ahmet Kutsi Tecer'in Köşebaşı oyunundaki "Beybaba" yorumuyla dikkati çekti. 1949'a değin Tatbikat Sahnesi'nde, daha sonra da Ankara Devlet Tiyatrosu'nda çalışırken bir yandan da konservatuvar da ders verdi.

1953'te eşi piyanist Selçuk Uraz ile birlikte devlet tarafından Fransa'ya gönderildi. Geri dönüşlerinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldukları gerekçesiyle tutuklandılar. Uraz, serbest kaldıktan sonra, 1958'de Dormen Tiyatrosu'nda André Roussin'in Ninasında yeniden sahneye çıktı ve bu oyundaki yorumuyla İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. 1959'da İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçti ve Muhsin Ertuğrul'un sahneye koyduğu Hamlet'te Polonius rolünü oynadı. Daha sonra Dost Oyuncular adını verdiği kendi topluluğunu kurdu ve 1961'de Haldun Taner'den Günün Adamı ve Eugène Marin Labiche'ten Para İsteme Benden oyunlarıyla perdelerini açtı. Topluluk etkinliklerini daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu adıyla sürdürdü.

Uraz, 1965'te, Haldun Taner'in Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım oyunundaki "Vicdani" rolüyle ikinci kez İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Site Tiyatrosu ve Küçük Sahne'de oyunlar sahneleyen topluluğun, Uraz'ın sahneye çıktığı öteki oyunları arasında Oktay Rifat'tan Zabit Fatma'nın Kuzusu (1965) ve Rıfat Ilgaz'dan Hababam Sınıfı (1966) sayılabilir. Topluluk Uraz'ın ölümünden kısa bir süre önce dağıldı.

Özellikle Türk yazarlarının oyunlarının sahnelenmesini destekleyen Uraz, ayrıntılara yönelik oyun tarzıyla hem karakter rollerinde, hem de komedi rollerinde başarılı olmuştu. Başlangıçta Devlet Tiyatrosu'nda karakter rolleriyle tanınmış, İstanbul'a gittikten sonra da yumuşak ve ölçülü oyunuyla iyi bir komedi sanatçısı olduğunu kanıtlamıştı.

Uraz, tiyatro sanatçılığının yanı sıra sinema oyuncusu olarak da çalışmıştı. 1960'ta Denize İnen Sokak filmindeki rolüyle İzmir Belediyesi'nin Fuar Ödülü'nü kazanmış, Yarın Bizimdir filmindeki rolüyle de 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" seçilmişti. Rol aldığı öteki filmler arasında Dişi Kurt (1961), Yarın Bizimdir (1963) ve Murtaza (1966) sayılabilir.

Ölümü ve sonrası

Aşiyan Mezarlığı'ndaki kabri

25 Mayıs 1974 tarihinde hayatını kaybetti. Kabri Aşiyan Mezarlığı'ndadır.

Uraz'ın ölümünden sonra eşi Selçuk Uraz tarafından her yıl en iyi yönetmene ve oyuncuya verilmek üzere Ulvi Uraz Tiyatro Ödülleri konmuştur.

Tiyatro oyunları

Filmografisi

  • 1959: Kalpaklılar
  • 1959: Tütün Zamanı
  • 1959: Zümrüt
  • 1960: Civanmert
  • 1960: Denize İnen Sokak
  • 1961: Güneş Doğmasın
  • 1961: Kabadayılar Kralı
  • 1961: Naylon Leyla
  • 1961: Özleyiş
  • 1961: Tenten Istanbul'da
  • 1962: Dilberler Yuvası
  • 1962: Geçti Buranın Pazarı
  • 1962: Kelle Koltukta
  • 1962: Kısmetin En Güzeli
  • 1962: Mevlid (Süleyman Çelebi)
  • 1962: Sahte Nikah
  • 1962: Şehvet Uçurumları
  • 1963: Aşk Hırsızı
  • 1963: Azrailin Habercisi
  • 1963: Bir Hizmetçi Kızın Hatıra Defteri
  • 1963: Dişi Kurt
  • 1963: Kamil Abi
  • 1963: Leyla ile Mecnun Gibi
  • 1963: Menekşe Gözler
  • 1963: Rüzgâr Zehra (Sünger Avcıları)
  • 1963: Rüzgârlı Tepe
  • 1963: Yakılacak Kitap
  • 1963: Yarın Bizimdir
  • 1964: Günah Kadınları
  • 1964: Döner Ayna
  • 1964: Gel Barışalım
  • 1964: Hostes Hanım
  • 1964: Manyaklar Köşkü
  • 1964: Son Tren
  • 1966: Göklerdeki Sevgili
  • 1966: Murtaza

Ödüller

Kaynakça

  1. ^ "TSA' da Ulvi Uraz". tsa.org.tr. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Özdemir Nutku, Türk tiyatro bilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

<span class="mw-page-title-main">Münir Özkul</span> Türk sinema sanatçısı (1925–2018)

Mustafa Münir Özkul, Türk meddâh, tiyatro ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Kenter</span> Türk oyuncu ve tiyatrocu (1928–2019)

Yıldız Kenter, tam adıyla Ayşe Yıldız Kenter Güngör, Türk oyuncudur. Aynı zamanda Devlet Sanatçısı ve UNICEF Türkiye İyi Niyet Elçisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cüneyt Gökçer</span> Türk oyuncu

Cüneyt Gökçer, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Selçuk Yöntem</span> Türk oyuncu

Akif Selçuk Yöntem, Türk oyuncu ve sunucudur.

<span class="mw-page-title-main">Suna Pekuysal</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (1933–2008)

Suna Pekuysal, kimlik adıyla Adile Suna Belener,, Türk sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu, seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Akan</span>

Mehmet Akan,, Türk tiyatro ve sinema dizi oyuncusu, yönetmen, koreograf, folklorcu ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Çolpan İlhan</span> Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

Çolpan İlhan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısıdır.

<i>Gözlerimi Kaparım, Vazifemi Yaparım</i>

Gözlerimi Kaparım, Vazifemi Yaparım, Haldun Taner'in 1964 yılında yazdığı iki perdelik tiyatro oyunu. Oyun, II. Meşrutiyet'ten 1960'ların sonuna kadarlık bir zaman diliminde Türkiye yakın tarihinde gerçekleşen toplumsal değişimleri Vicdani ve Efruz adlı iki karakterin yaşam hikâyeleri aracılığıyla anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım Önal</span> Türk oyuncu

Yıldırım Önal, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, ve yönetmendir.

Ahmet Gülhan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve tiyatro yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Avni Dilligil</span> Türk oyuncu, senarist ve yönetmen

Avni Dilligil, Türk oyuncu ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Agah Hün</span> Türk seslendirme sanatçısı, yönetmen ve oyuncu

Agâh Hün, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, seslendirme sanatçısı, yönetmen, senaristtir.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Afşar</span> Türk oyuncu

Kerim Afşar, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısıdır.

İlkay Saran, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Tijen Par, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve üniversite öğretim görevlisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şahap Akalın</span>

Şahap Akalın, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen.

Bilge Şen, Türk oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne</span>

Küçük Sahne, İstanbul'da Atlas Pasajı içinde 1951-2018 arasında hizmet vermiş tiyatro sahnesi.